background image

Bankowość

„Zabezpieczenia 

kredytowe”

background image

Każdy kredyt udzielony przez 

bank  jest obciążony ryzykiem 

jego niezwrócenia.

W celu minimalizacji ryzyka 

kredytowego, banki udzielają 

kredytów tylko klientom 

posiadającym zdolność 

kredytową.

Fakt, że w obliczu niestabilnych 

warunków gospodarowania 

można utracić zdolność 

płatniczą, jest dla banku 

wystarczającym argumentem 

do żądania 

od kredytobiorców 

dodatkowych zabezpieczeń. 

Zabezpieczenia te są 

instrumentami zaspokojenia 

roszczeń, w przypadku utraty 

przez zdolności klienta do 

spłaty kredytu.

background image

PODZIAŁ ZABEZPIECZEŃ 

KREDYTOWYCH

- poręczenie wekslowe,

- poręczenie wg prawa
  cywilnego,

- przelew 
wierzytelności,

- hipoteka,

- zastaw.

- kaucja,

- blokada środków 
pieniężnych 
  na rachunkach bankowych,

- przewłaszczenia rzeczy
  ruchomych.

background image

PODZIAŁ ZABEZPIECZEŃ 

KREDYTOWYCH

Zabezpieczenia materialne 

polega na przekazaniu bankowi w zamian za uzyskany kredy 
ekwiwalentnej sumy pieniężnej lub innych praw majątkowych , 

zabezpieczeniem tym jest posiadany przez kredytobiocę majątek, 
którego łatwe upłynnienie zapewnia bankowi możliwość szybkiego 
wycofania udzielonego kredytu,

ryzyko kredytowe zostaje przeniesione na określone wartości 
materialne będące w posiadaniu kredytobiorcy  (nie na osobę 
trzecią). 

Zabezpieczenia prawne

 ma na celu uzyskanie przez bank możliwości ciągnięcia swoich 
wierzytelności od osób trzecich (np. poręczycieli) lub zapewnienie 
bankowi uprzywilejowanej pozycji w stosunku do innych wierzycieli 
przy dochodzeniu roszczeń z majątku kredytobiorcy.

background image

PODZIAŁ ZABEZPIECZEŃ 

KREDYTOWYCH

Charakteryzują się 

odpowiedzialnością 

osobistą (cywilną) osoby 

dającej zabezpieczenie, a 

więc całym majątkiem.

Ogranicza 

odpowiedzialność osoby 

dającej zabezpieczenie 

do poszczególnych 

składników jej majątku.

background image

PODZIAŁ ZABEZPIECZEŃ 

KREDYTOWYCH

• Wśród zabezpieczeń 

rzeczowych warto

• wyróżnić w szczególności:

•  zastaw ogólny,
• zastaw rejestrowy,
• zastaw na prawach wg 

Kodeksu cywilnego,

• przewłaszczenie na 

zabezpieczenia,

• kaucja,
• blokada  środków na 

rachunku bankowym,

• hipoteka.

Do zabezpieczeń 
osobistych 
należą:

poręczenia wg prawa 

cywilnego,

weksel własny in blanco,
poręczenie wekslowe 

(awal),

gwarancja bankowa,
przelew wierzytelności na 

zabezpieczenia,

przystąpienie do długu 

kredytowego,

pełnomocnictwo,
ubezpieczenie kredytu.

background image

Kryteria wyboru 

zabezpieczeń 

kredytowych przez bank

Do najważniejszych czynników ustalania formy zabezpieczenia kredytu 
branych pod uwagę przez bank należą:

rodzaj i wysokość kredytu,

termin i sposób zapłaty,

znajomość kredytobiorcy (dotyczy głównie przedsiębiorstw) i określenie stopnia 
jego rzetelności,

sytuacja ekonomiczno-finansowa klienta i związane z nią ryzyko,

status prawny kredytobiorcy.

cechy danego zabezpieczenia, możliwość jego realnej kontroli oraz dochodzenia 
roszczeń 
w odniesieniu do określonej jego formy,

wielkość zabezpieczeń i różnorodność ich formy,

przewidywany nakład pracy banku oraz koszt zabezpieczenia,

możliwość uwzględnienia danego rodzaju zabezpieczenia przy tworzeniu rezerw 
celowych,

 zobowiązania finansowe kredytobiorcy.

background image

Cechy charakterystyczne 

zabezpieczeń 

kredytowych

płynność zabezpieczenia, czyli łatwość zbycia na wolnym rynku,

stosunkowo prosta konstrukcja prawna,

fakt zarejestrowania w przypadku zabezpieczeń rzeczowych,

wartość i łatwość wyceny,

łatwe do obciążenia i niezbyt kosztowne,

zewnętrzny charakter zabezpieczenia (oznacza to, że 
zabezpieczenie dostarczane jest przez osobę trzecią, przez co jego 
wartość staje się niezależna od losów kredytobiorcy).

background image

Poręczenie

Poręka jest umową, w której poręczyciel 

zobowiązuje się wobec banku,

 że spłaci kredyt łącznie z odsetkami 

i innymi kosztami w sytuacji,

 gdyby kredytobiorca nie spłacił go

 w wyznaczonym terminie. 

Oświadczenie to składane jest w formie pisemnej. Natomiast 

poręczycielami może być zarówno osoba fizyczna jak i prawna.

background image

Akcesoryjność 

Jest cechą charakterystyczną poręczenia,

 czyli służy ono zabezpieczeniu innej 

wierzytelności. Od ważności tej wierzytelności 

uzależniona jest ważność poręczenia. 

Natomiast jakakolwiek czynność prawna 

dokonana pomiędzy kredytobiorcą a bankiem

 po udzieleniu poręczenia nie może zwiększyć 

zobowiązania poręczyciela. 

Należy pamiętać, że poręczyciel odpowiada także za wszystkie 

świadczenia oboczne banku, będące związane z kredytem, za 

który poręczył (np.: odsetki). 

background image

W przypadku, gdy kredyt jest poręczany 

przez kilku poręczycieli, to odpowiadają oni 

względem banku i siebie solidarnie. 

Może zaistnieć sytuacja, 

gdy każdy z poręczycieli bierze 

odpowiedzialność 

za ściśle określoną część kredytu i tym samym 

odpowiada względem banku do kwoty, 

którą on poręczył.

background image

Przedmiotem poręczenia może być zatem:

-całość kredytu 
-oznaczona część kredytu

background image

Rodzaje poręczeń

background image

Poręczenia terminowe to takie w których 
poręczyciel zobowiązuje się do spłaty kredytu 
w sytuacji gdyby kredytobiorca nie zrobił 
tego w ciągu okresu wyznaczonego w 
umowie.

Poręczenia bezterminowe to takie w których 
okres ten nie jest oznaczony. Można je 
odwołać tylko wtedy jeśli zostało udzielone za 
dług przyszły i tylko przed jego powstaniem 
(czyli przed zawarciem umowy kredytu.

background image

Bank nie może przyjmować poręczeń 

generalnych,

co oznacza „za wszelkie kredyty już udzielone 

i mające być udzielone w przyszłości” dlatego, 

że oświadczenie poręczyciela 

powinno określać dług, który zabezpiecza.

background image

Jeśli kredytobiorca nie spłaca swojego 
zobowiązania w określonym terminie to 
informowany jest o tym przez bank poręczyciel 
i wówczas poręczyciel staje się obok 
kredytobiorcy równoważnym dłużnikiem wobec 
banku.

background image

PORĘCZENIE  WYGASA W 

NASTĘPUJĄCYCH PRZYPADKACH:

 

o

wraz ze spłatą kredytu z odsetkami i prowizją,

o

wskutek umorzenia kredytu,

o

wraz z przejęciem zobowiązania kredytobiorcy przez inną 

osobę, jeżeli poręczyciel nie wyrazi zgody na dalsze trwanie 

poręczenia,

o

z upływem terminu przedawnienia,

o

z upływem okresu oznaczonego w umowie poręczenia 

terminowego,

o

z chwilą odwołania poręczenia za dług przyszły,
przed powstaniem długu.

background image

Weksel in blanco 

Inaczej nazywany jest wekslem niezupełnym,

 gwarancyjnym albo kaucyjnym. Rzadko jest przyjmowany 

jako jedyne zabezpieczenie spłaty wierzytelności,

 a wierzytelności nim zabezpieczane

 powinny mieć charakter krótkoterminowy.

Dokument ten musi zawierać co najmniej podpis wystawcy, 

nie określa się w nim sumy jaka ma być zapłacona 

przez jego wystawcę, a także daty płatności.

background image

Kiedy wystawca weksla w chwili podpisania 
blankietu wekslowego umieszcza na nim 
miejsce wystawienia, to ważne jest, żeby była 
to miejscowość w Polsce. Jest to ważne, 
ponieważ wg miejsca wystawienia ocenia się 
jakiego państwa prawo należy zastosować do 
danego zobowiązania wekslowego.

background image

Weksel in blanco może 

zabezpieczać:

całą kwotę wierzytelności banku z odsetkami 
i innymi kosztami włącznie

część wierzytelności banku w wysokości 
określonej w deklaracji

tylko odsetki i inne koszty banku

background image

Zaletą weksla jako zabezpieczenia kredytu jest 
abstrakcyjny charakter, co oznacza, że 
podpisanie się na wekslu stanowi samoistne 
źródło obowiązku zapłacenia sumy wekslowej.

background image

Należy pamiętać, że w momencie składania 
takiego weksla nie powinien on zawierać 
określenia sumy wekslowej i terminu jej 
płatności. Dzieje się tak dlatego, że w 
momencie składania weksla w banku ani bank 
ani kredytobiorca nie znają kwoty, na jaką 
weksel zostanie wystawiony, a także terminu 
płatności ponieważ nie wiadomo kiedy bank 
podejmie dochodzenie roszczenia z weksla.

background image

Deklaracja wekslowa

Jest to  dokument dotyczący wypłacenia 

weksla, 

który stwierdza treść porozumienia 

pomiędzy wystawcą weksla a bankiem. 

background image

Deklaracja wekslowa 

powinna zawierać:

w jakich okolicznościach bank ma prawo 
wypełnić weksel

jaką kwotę bank może wpisać na wekslu

jaki termin płatności może być umieszczony na 
wekslu 

background image

W momencie wypełnia przez bank brakujących 
elementów w wekslu in blanco (zgodnie z 
przyjętą deklaracją) traci on charakter weksla 
niezupełnego i podlega zwykłej procedurze 
wekslowej, a więc może być indosowany, 
dyskontowany a także może być podstawą 
postępowania egzekucyjnego.

background image

Należy dodać, że o wypełnieniu weksla przez 
bank musi zostać powiadomiony jego 
wystawca, musi być on poinformowany przez 
bank o wysokości sumy wekslowej a także o 
terminie płatności.

Kiedy całość kredytu/pożyczki zostanie 
spłacona łącznie z odsetkami i innymi 
należnościami bank musi zwrócić weksel 
wystawcy wraz z deklaracją wekslową.

background image

Poręczenie wekslowe 

(awal)

Jako zabezpieczenie spłaty kredytu

 bank może przyjąć weksel in blanco z 

poręczeniem (awalem). Należy zwrócić 

szczególną uwagę 

na fakt, że poręczenie wekslowe 

zabezpiecza zapłatę weksla, a nie 

wierzytelność, 

która była podstawą do wystawienia weksla. 

background image

Poręczyciel poprzez umieszczenie na wekslu 
hasła „poręczam”, „awal” lub o podobnym 
znaczeniu, a także złożeniu podpisu 
zobowiązuje się solidarnie wraz osobami 
podpisanymi na wekslu do zapłaty całości lub 
części sumy wekslowej, w sytuacji gdyby 
osoba, za którą poręczenie zostało udzielone, 
nie wykupiła weksla. Należy dodać, że jest 
możliwe poręczenie kilku osób.

background image

Poręczycielami mogą 

być:

osoby fizyczne

osoby prawne

podmioty nie mające osobowości prawnej, 
ale posiadające zdolność prawną

Poręczenie powinno określać, za kogo zostało udzielone, 

natomiast gdy nie ma takiej informacji, przyjmuje się, że 
zostało udzielone za wystawcę.

background image

Odpowiedzialność 

poręczyciela wekslowego

Poręczyciel wekslowy odpowiada:

samoistnie, czyli jego zobowiązanie jest ważne 
chociażby zobowiązanie za które poręcza, było 
nieważne

akcesoryjnie, czyli razem z innymi dłużnikami 
wekslowymi

background image

GWARANCJA BANKOWA

Jest to pisemne zobowiązanie  banku do spłaty 

kredytu wraz z odsetkami i innymi jego kosztami, na 

wypadek gdyby kredytobiorca nie wywiązał się z tego 

zobowiązania w terminie.

background image

List gwarancyjny

   Precyzuje warunki, od których uzależniona jest wypłata z 

gwarancji, jej warunki oraz okres ważności. Treść gwarancji powinna 

zawierać określone elementy, np. nazwy stron, które zawarły 

umowę kredytu, określenie wysokości zobowiązania banku 

gwaranta.

background image

Banki jako zabezpieczenie spłaty kredytów przyjmują bezwarunkowo i 

nieodwołalnie gwarancje bankowe. Zobowiązanie gwaranta ma 

charakter nie akcesoryjny, samodzielny i niezawisły.

 Cechy gwarancji:

nieważność umowy kredytowej nie powoduje nieważności 
gwarancji ;

zakres zobowiązania banku-gwaranta nie jest automatycznie 
wyznaczany przez zakres zobowiązania dłużnika ;

- bankowi, który udzielił gwarancji, nie przysługuje prawo 
podniesienia przeciwko kredytodawcy jakichkolwiek zarzutów 
przysługujących kredytobiorcy, którego zobowiązanie obejmuje 
ta gwarancja.

background image

   Zanim bank udzieli gwarancji, będzie wymagał od 

zleceniodawcy (kredytobiorcy), aby dał własne 

zabezpieczenie bankowi, jak również dostarczył analizę 

ekonomiczną uzasadniającą możliwości spłaty kredytu.

Gwarancja bankowa jest jednym z najpewniejszych 

zabezpieczeń prawnych spłaty kredytu. Główną zaletą jest 

osoba gwaranta (banku), jego pozycja na rynku, prestiż, 

sytuacja finansowa i stabilność.

background image

PRZELEW WIERZYTELNOŚCI NA 

ZABEZPIECZENIE

 

Jest to umowa pomiędzy kredytobiorcą, a bankiem, na mocy której 

następuje  przeniesienie na bank prawa do otrzymania konkretnej kwoty od 

dłużnika kredytobiorcy, przysługującej kredytobiorcy, np. z tytułu 

dostarczonych towarów. 

Do powstania skutków prawnych przelewu nie jest potrzebna zgoda 

dłużnika. 

Kredytobiorca nie odpowiada za wypłacalność dłużnika wierzytelności 

w chwili przelewu (chyba, że taką odpowiedzialność na siebie przyjął), a 

także po jego dokonaniu. 

Zmusza to bank do przeprowadzenia oceny sytuacji ekonomicznej 

dłużnika.

W umowie przelewu kredytobiorca zobowiązuje się powiadomić o 

przelewie dłużnika i dostarczyć bankowi potwierdzone powiadomienia 

background image

W praktyce bankowej stosuje się dwa rodzaje przelewów 
(cesji):

przelew konkretnie oznaczonej wierzytelności lub kilku;

tzw. przelew globalny, gdzie dłużnik kredytobiorcy przelewa 
na bank wiele swoich wierzytelności już istniejących bądź 
przyszłych. 

background image

Banki nie przyjmują wierzytelności przedawnionych, 

obciążonych ograniczonym prawem rzeczowym (hipoteka, zastaw), 

spornych oraz takich, których dłużnicy są zagrożeni upadłością i 

niewypłacalnością, bądź likwidacją. 

background image

PRZYSTĄPIENIE DO DŁUGU 

KREDYTOWEGO

Do długu kredytobiorcy może przystąpić 

osoba trzecia, np. inne przedsiębiorstwo. 

Następuje poprzez umowę między 

bankiem, a nowym dłużnikiem lub umowę 

pomiędzy kredytobiorcą, a podmiotem 

przystępującym do długu. 

background image

Przystąpienie do długu może stanowić zabezpieczenie 

wszelkich wierzytelności banku, pod warunkiem, że dług istnieje. 

Nie może ono stanowić zabezpieczenia awalu, wierzytelności 

przyszłych lub warunkowych, np. gwarancji 

Przed wyrażeniem zgody na przystąpienie osoby trzeciej do 

długu, bank sprawdza jej sytuację finansową i gospodarczą. 


Przystępujący do długu odpowiada wobec banku tak samo jak  

kredytobiorca. 

background image

PRZEJĘCIE DŁUGU

 

Jest to wstąpienie osoby trzeciej w sytuację prawną kredytobiorcy i 

równoczesne zwolnienie z długu dotychczasowego dłużnika. Warunkiem 

koniecznym przejęcia długu jest zgoda kredytobiorcy w formie pisemnej 

oraz zgoda banku. 

background image

Z przejęciem długu mamy do czynienia , gdy dochodzi do 

przekształcenia dłużnika, np.:

poprzez fuzje podmiotów gospodarczych;

podział podmiotu gospodarczego na kilka odrębnych podmiotów;

zmianę formy prawnej kredytobiorcy;

przejęcie dotychczasowej działalności przez inną osobę.

W każdym przypadku zmiany dłużnika bank dokładnie bada zdolność kredytową 

podmiotu, który chce przejąć dług

 

background image

PEŁNOMOCNICTWO

Udzielane jest przez samego kredytobiorcę, poręczyciela 

kredytu lub inną osobę trzecią i dotyczyć może :

rachunku oszczędnościowego

rachunku bieżącego

lokat terminowych.

background image

Jako zabezpieczenie wierzytelności banku 

pełnomocnictwo stosowane jest często do:

potrącenia kwoty niespłaconego długu z rachunku 

bankowego, w przypadku gdy bankiem prowadzącym 

rachunek bankowy jest bank wierzyciel;

pobrania, czyli wypłacenia kwoty niespłaconego długu z 

rachunku bankowego, w przypadku gdy bankiem 

prowadzącym rachunek bankowy jest inny bank niż bank 

wierzyciel.

background image

Cechy charakterystyczne pełnomocnictwa:

powinno być udzielane jako nieodwołalne;

może być udzielone jako terminowe, zgodnie jednak z terminem spłaty kredytu,

powinno uprawniać bank do pobierania z rachunku bankowego środków w wysokości 

odpowiadającej kwocie niespłaconego kredytu wraz z prowizją i odsetkami,

powinno być potwierdzone, lub w inny sposób przyjęte przez bank prowadzący 

rachunek;

powinno zawierać zobowiązanie posiadacza rachunku do nie ustanawiania dalszych 

pełnomocników do dysponowania tym samym rachunkiem do czasu wygaśnięcia 

pełnomocnictwa udzielonego bankowi.

Spłata kredytu powoduje konieczność zwrotu przez bank pełnomocnictwa udzielonego 
przez posiadacza rachunku

 

background image

Ubezpieczenie kredytu

Poprzez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia 
bankowi określonego w umowie odszkodowania za szkody poniesione przez 
bank, spowodowane niespłaceniem kredytu z powodu zaistnienia zdarzeń 
określonych w umowie ubezpieczenia np. nieuzasadniona zwłoka w spłacie 
kredytu

Ubezpieczenie kredytu jest połączeniem dwóch bardzo skomplikowanych usług 
finansowych - usługi bankowej oraz usługi ubezpieczeniowej

Banki traktują umowę ubezpieczenia jako formę zabezpieczenia spłaty kredytu 
– w niektórych sytuacjach jest to zabezpieczenie dodatkowe a w innych  jedyne

Ubezpieczenie nie jest obowiązkowym zabezpieczeniem kredytu. Jeżeli więc 
klient nie jest przekonany, że ubezpieczenie jest dla niego odpowiednie, może 
wybrać produkt bankowy bez ubezpieczenia lub skorzystać z oferty innego 
banku, ewentualnie zawrzeć inną umowę ubezpieczenia

background image

Najczęściej spotykane 

ubezpieczenia kredytu

Ubezpieczenie na wypadek śmierci 

Ubezpieczenie na wypadek trwałego inwalidztwa 

Ubezpieczenie na wypadek utraty pracy 

Ubezpieczenie na wypadek niezdolności do pracy 

Ubezpieczenie pomostowe 

Ubezpieczenie nieruchomości 

Wypłata świadczeń z tytułu ubezpieczenia odbywa się tylko w określonych sytuacjach np. ubezpieczenie od utraty pracy gwarantowane 
jest tak naprawdę tylko wtedy gdy zwolnieni zostajemy z winy pracodawcy. 

Tylko w przypadku śmierci dłużnika całość aktualnego zadłużenia zostanie za niego spłacona -w pozostałych przypadkach w umowie jest 
określone ile max rat zostanie spłaconych przez towarzystwo ubezpieczeniowe (ING BŚ 6 rat, PKO BP 12rat- zaciągnięty kredyt gotówkowy 
10000 na 36msc)

background image

Porównanie wybranych kredytów 

gotówkowych:

http://gospodarka.dziennik.pl/news/artykuly/94004,ubezpieczenie-kredytu-to-fikcja.html

background image

Wykupując ubezpieczenie dostajemy 
pozornie tańszy kredyt ponieważ banki 
obniżają oprocentowanie nominalne (np. PKO 
BP o 3pkt %, ING BŚ o 2,5pkt %). Niestety 
składka wykupionego ubezpieczenia 
powiększa nam kwotę kredytu (oprócz tego, 
że spłacamy kredyt płacimy również za 
ubezpieczenie)

background image

ZASTAW

zastaw jest jedną z najczęściej stosowanych 
przez banki form zabezpieczenia kredytu. 
Można ustanowić na rzecz banku zastaw na 
zbywalnych rzeczach ruchomych na mocy 
którego bank będzie mógł dochodzić 
zaspokojenia roszczeń z tych rzeczy bez 
względu na to czyją stały się własnością.

background image

Zastaw

Są to prawa, które polegają na ograniczeniu prawa 
właściciela do zastawionej rzeczy, ustanawiane w celu 
zabezpieczenia spłaty kredytu

Zastaw może być ustanowiony na rzeczy ruchomej 
lub na prawach, nie może dotyczyć nieruchomości

background image

Strony stosunku zastawu

Bank (zastawnik)- wierzyciel, którego 
wierzytelność została zabezpieczona

Kredytobiorca (zastawca)- dłużnik, na 
którego rzeczy został ustanowiony zastaw 

background image

Ustanowienie zastawu

Zawarcie pisemnej umowy pomiędzy 
bankiem a właścicielem rzeczy, będącej 
przedmiotem zastawu

Fizyczne wydanie rzeczy bankowi lub osobie 
trzeciej (przechowawcy), na którą zgodziły 
się strony umowy

background image

Zastaw ogólny

Rzeczy będące przedmiotem zastawu powinny być 
oznaczone w sposób umożliwiający ich odróżnienie od 
innych rzeczy tego samego rodzaju

Może być ustanowiony jedynie na rzeczach łatwo 
zbywalnych, a w szczególności:

- przedmioty wartościowe

- maszyny, urządzenia i pojazdy mechaniczne

- towary złożone w przedsiębiorstwach składowych

Przedmiot zastawu zostaje wydany bankowi lub osobie 
trzeciej, na którą zgodziły się obie strony 

Jeżeli przedmiot zastawu jest w posiadaniu banku, kredyt 
taki nazywa się kredytem lombardowym 

background image

REJESTROWY

zastaw ten może dotyczyć rzeczy ruchomych a także praw 

majątkowych jeśli są one zbywalne. Różni się od zastawu 

ogólnego tym że przedmiot może zostać w posiadaniu 

kredytobiorcy. Do ustanowienia jest potrzebna umowa 

zawarta pomiędzy zastawcą a zastawnikiem sporządzona na 

piśmie oraz wpis do Centralnego rejestru zastawów. W 

sytuacji gdy banki nie dysponują odpowiednimi miejscami 

gdzie miałyby przechowywać przedmioty objęte zastawem 

instytucja zastawu rejestracyjnego uwalnia je od tego 

problemu. Jednak zastawca korzystając z rzeczy musi o nią 

dbać oraz umożliwić zastawnikowi w wyznaczonym przez 

niego terminie jej zbadanie. Wygaśnięcie zastawu następuje 

z chwilą spłacenia kredytu oraz wykreślenia tego zastawu z 

rejestru.

background image

Zastaw rejestrowy

Przedmiot zastawu pozostaje w użytkowaniu dłużnika 
bądź osoby trzeciej

Powstaje z chwilą wpisania umowy do rejestru (CRZ)

Rzeczy objęte tym zastawem mogą być za zgodą banku  
zastępowane innymi rzeczami ruchomymi, 

W przypadku ustanowienia zastawu na pojeździe 
mechanicznym podlegającym rejestracji zastaw zostaje 
odnotowany w dowodzie rejestracyjnym.

background image

Zastawem rejestrowym 

można obciążyć:

 Rzeczy oznaczone co do tożsamości

 Rzeczy oznaczone co do gatunku

 Zbiór rzeczy ruchomych lub praw stanowiących 
całość gospodarczą

 Wierzytelność

 Prawa na dobrach materialnych

 Prawa z papierów wartościowych

 Rzeczy lub prawa, które zastawca nabędzie dopiero w 
przyszłości

background image

ZASTAW NA PRAWACH

można ustanowić zastaw na prawach o ile są one 

zbywalne. nie można jednak obciążyć zastawem praw 

które dopiero powstaną w przyszłości. Ustanowienie 

zastawne następuje na mocy umowy pomiędzy 

bankiem a właścicielem dokumentu potwierdzającego 

prawo na którym ma być ustanowiony zastaw oraz po 

wydaniu tego dokumentu bankowi.

Umowa o ustanowieniu zastawu powinna być zawarta 

na piśmie z tzw. datą pewną tj urzędowo 

poświadczoną np. przez notariusza. Zastaw wygasa 

wraz z zapłatą przez dłużnika całości kredytu wraz z 

odsetkami. Następuje wówczas wykreślenie zastawu z 

rejestru zastawów

background image

Zastaw na prawach według 

KC

Przedmiotem zastawu może być każde 
prawo, o ile jest zbywalne i o ile istnieje 

       w chwili ustanowienia zastawu

Umowie zastawu towarzyszy wydanie 
odpowiedniego dokumentu bankowi 

Powinien być zawsze zawarty na piśmie z 
datą pewną, tj. urzędowo poświadczoną.

background image

Zastaw na prawach może 

być ustanowiony na :

 Wierzytelności, w tym na wierzytelności z 
rachunku bankowego

 Papierach wartościowych (akcje, obligacje, 
weksle)

 Wkładach oszczędnościowych i lokatach 
terminowych

Udziałach w spółce z ograniczoną 
odpowiedzialnością 

Prawach w zakresie wynalazczości 

background image

Wygaśnięcie zastawu

Zastaw wygasa w przypadku:

Spłaty lub umorzenia kredytu 

Zrzeczenia się zastawu przez bank

Nabycia przez bank własności rzeczy 
obciążonej zastawem

Sprzedaży rzeczy obciążanej zastawem w 
toku postępowania egzekucyjnego

background image

PRZEWŁASZCZENIE 

NA ZABEZPIECZENIE

Ten rodzaj zabezpieczenia polega na 
przeniesieniu przez dłużnika na bank prawa 
własności rzeczy ruchomej, z równoczesnym 
zobowiązaniem banku do korzystania z nabytego 
prawa własności tylko w sposób określony w 
umowie oraz do przeniesienia własności rzeczy z 
powrotem na zbywcę po całkowitej spłacie 
kredytu. 

background image

Przed zawarciem umowy dokonywana jest wycena 

przewłaszczanych rzeczy lub papierów wartościowych.

Przewłaszczający ma prawo zbywać przewłaszczone 

rzeczy, zastępując je jednocześnie rzeczami tego 

samego gatunku, jakości i wartości. 

Bank zezwala na bezpłatne używanie rzeczy, bez jego 

zgodny nie można jednak oddać rzeczy osobie trzeciej do 

użytkowania. 

Gdy kredyt wraz z odsetkami i prowizją zostanie 

spłacony w wyznaczonym terminie, przeniesienie 

własności traci moc i przewłaszczający stanie się 

właścicielem tej rzeczy. 

background image

Maszyny

Urządzenia

Pojazdy mechaniczne ( z polską rejestracją) 

Surowce

Półfabrykaty

Towary przeznaczone do sprzedaży

Wyroby gotowe

Przedmiotem 

przewłaszczenia 

mogą być:

background image

KAUCJA

W umowie kaucji kredytobiorca zobowiązuje 
się przelać określoną kwotę na rachunek 
banku, który zobowiązuje się , że zwróci tę 
kwotę po spłacie kredytu przez kredytobiorcę. 

W umowie kaucji powinien być oznaczony 
przedmiot kaucji poprzez wskazanie jego 
wartości w przypadku środków pieniężnych zaś 
w przypadku papierów wartościowych ich 
rodzaj, wartość, numery, serie i inne 
oznaczenia. 

background image

o

Środków pieniężnych

o

Papiery wartościowe na okaziciela ( np. bony 
oszczędnościowe i lokacyjne)

o

Rzeczy oznaczone co do gatunku (np. sztabki 
złota)

Bank może przyjąć 

kaucję w postaci:

background image

Środki pieniężne składane są na 
wyodrębnionym rachunku, zaś ich 
oprocentowanie zbliżone jest do stopy dla 
środków a vista. 

Kaucja jest silniejszym zabezpieczeniem niż 
zastaw czy blokada środków na rachunku 
bankowym, gdyż przedmiot kaucji przechodzi 
na własność banku. 

background image

Bank dokonuje blokady na pisemne zlecenie 
właściciela rachunku, który dołącza pisemne 
upoważnienie dla banku, uprawniające do 
pobrania z zablokowanego rachunku 
wymaganej wierzytelności. 

Blokadę można ustanowić w banku 
udzielającym kredyt, jak również w innych 
bankach. 

background image

Blokadę ustanawia kredytobiorca lub osoba trzecia 

jako nieodwołalną blokadę środków 
zgromadzonych na rachunkach bankowych 
złotowych i walutowych:

oszczędnościowych, 

oszczędnościowo - rozliczeniowych, 

związanych z prowadzoną działalnością 
gospodarczą 

lokatach terminowych

depozytów

background image

WADY

Gdy posiadacz rachunku ma dodatkowo 
innych wierzycieli, których wierzytelność jest 
wymagalna wcześniej od zabezpieczonego 
blokadą kredytu, mają oni pierwszeństwo 
przy windykacji należności.

background image

HIPOTEKA

Hipoteka zalicza się do najczęstszych i 
najodpowiedniejszych form zabezpieczenia 
długoterminowych kredytów inwestycyjnych ze 
względu na wysoką wartość nieruchomości oraz 
fakt że w długim okresie nieruchomości zyskują 
na wartości. 

background image

Banka żąda zawsze odpisu z księgi dla 
nieruchomości, na której ustanowiona zostanie 
hipoteka. Dzięki temu może zorientować się, kto 
jest właścicielem oraz czy nieruchomość nie jest 
obciążona innymi prawami rzeczowymi. 

Hipoteka powstaje przez zawarcie umowy i 
dokonanie odpowiedniego wpisu hipotecznego w 
księdze wieczystej. 

background image

1)

Cała nieruchomość

2)

Ułamkowa część nieruchomości

3)

Użytkowanie wieczyste

4)

Ograniczone prawo rzeczowe 

Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu 
mieszkalnego

Spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego

Prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni 
mieszkaniowej

5)

Wierzytelność zabezpieczona hipoteką

Przedmiotem 

hipoteki może być:

background image

A.

Hipoteka zwykła – jej podstawą jest umowa stron 
oraz wpis do księgi wieczystej nieruchomości. 
Zabezpiecza ona zwrot konkretnego kredytu o 
ustalonej wysokości. 

B.

Hipoteka kaucyjna – zabezpiecza transakcje 
kredytowe polegające na przyznaniu limitu 
zadłużenia ( o nieustalonej ściśle wysokości)

Obydwa powyższe rodzaje hipotek ustanawiane są 

na koszt kredytobiorcy.

Rodzaje hipoteki:

background image

C.

Hipoteka przymusowa – ustanawiana jest na 

koszt kredytodawcy, w sytuacji gdy dłużnik 

zalega ze spłatą kredytu, a dotychczasowe 

zabezpieczenie jest niewystarczające. Dotyczy 

tylko nieruchomości dłużnika. 

D.

Hipoteka morska – stanowi zabezpieczenie 

kredytów inwestycyjnych przeznaczonych 

zwykle na budowę statków.

E.

Hipoteka ustawowa-zabezpiecza wierzytelności 

Skarbu Państwa z tytułu podatków, ceł lub 

składek na ubezpieczenia społeczne. Nie musi 

być uwidoczniona w księdze wieczystej. W 

przypadku tej hipoteki Skarb Państwa ma 

pierwszeństwo przed bankiem przy ściąganiu 

wierzytelności. 

background image

F.

Hipoteka łączna - obciąża kilka nieruchomości w 
ten sposób, że wierzyciel może żądać 
zaspokojenia się z dowolnej nieruchomości 
spośród obciążonych, wedle własnego wyboru. 
Celem hipoteki łącznej jest ułatwienie i obniżenie 
kosztów ustanawiania zabezpieczenia 
pojedynczej wierzytelności na większej liczbie 
nieruchomości należących do jednej bądź 
większej ilości osób. Hipoteka łączna może być 
jednocześnie hipoteką kaucyjną bądź 
przymusową.

background image

Spłata kredytu zabezpieczonego tą hipoteką

Umorzenie kredytu zabezpieczonego hipoteką

Przejęcie przez bank na własność zabezpieczonej 

nieruchomości

Zrzeczenie się hipoteki

Wykreślenie z księgi wieczystej

Hipoteka wygasa w 

następujących 

przypadkach:

background image

ZALETY

Bank może dochodzić swoich roszczeń z danej 
nieruchomości bez względu na to czyją stała 
się własnością i z pierwszeństwem przed 
wierzycielami osobistymi właściciela 
nieruchomości.

background image

WADY 

Dla kredytobiorcy: 

Wysokie koszty ustanowienia hipoteki 

Dla banku:

Długotrwałe  czynności związane z 
egzekwowaniem wierzytelności 
zabezpieczonej hipoteka

background image

Ryzyko zabezpieczeń

W praktyce bankowej przeprowadza się oceny 

ryzyka 

przyjętych zabezpieczeń poprzez wydzielenie

 klas lub poziomów zabezpieczeń.

Zabezpieczenia pokrywające 

100% wartości kredytu są dla banku 

bezpieczne i łatwo zbywalne (np. gwarancje 

Skarbu Państwa).

background image

Rodzaje ryzyka 

zabezpieczeń

background image

Wartości skorygowane 

zabezpieczeń

Stosując określony rodzaj zabezpieczeń banki przyjmują 

z reguły ich wartość skorygowaną o specjalne współczynniki. 

Każde zabezpieczenie posiada bowiem określoną 

wartość rynkową oraz obarczone jest ryzykiem możliwości 
dochodzenia przez bank swoich roszczeń.

Wartość skorygowaną zabezpieczenia oblicza się wg 

wzoru:

gdzie:
Ws  – wartość skorygowana zabezpieczenia

 

Wr  – wartość rzeczywista (wyceniona)
 k – współczynnik korygujący


Document Outline