Pielęgniarstwo

Pielęgniarstwo

zabiegowe-

zabiegowe-

Badania

Badania

diagnostyczne

diagnostyczne

Dr n. med. Janina Książek

Dr n. med. Janina Książek

Samodzielna Pracownia

Samodzielna Pracownia

Pielęgniarstwa

Pielęgniarstwa

Chirurgicznego AMG

Chirurgicznego AMG

ANGIOGRAFIA

ANGIOGRAFIA

–

–

BADANIE RADIOLOGICZNE

BADANIE RADIOLOGICZNE

NACZYŃ

NACZYŃ



TEORETYCZNE I TECHNICZNE PODSTAWY

TEORETYCZNE I TECHNICZNE PODSTAWY

BADANIA

BADANIA



Badanie polega na uzyskiwaniu obrazu naczyń przy

Badanie polega na uzyskiwaniu obrazu naczyń przy

pomocy promieniowania rentgenowskiego. W

pomocy promieniowania rentgenowskiego. W

prawidłowych warunkach naczynia krwionośne nie

prawidłowych warunkach naczynia krwionośne nie

są widoczne na zdjęciach rentgenowskich.

są widoczne na zdjęciach rentgenowskich.



Aby móc je uwidocznić, należy do światła naczynia

Aby móc je uwidocznić, należy do światła naczynia

wprowadzić środek cieniujący (kontrast) silnie

wprowadzić środek cieniujący (kontrast) silnie

pochłaniający promieniowanie rentgenowskie.

pochłaniający promieniowanie rentgenowskie.



Wypełniając wnętrze naczynia, kontrast uwidacznia

Wypełniając wnętrze naczynia, kontrast uwidacznia

się na zdjęciach rentgenowskich jako jednolity cień

się na zdjęciach rentgenowskich jako jednolity cień

układający się zgodnie z przebiegiem badanych

układający się zgodnie z przebiegiem badanych

naczyń.

naczyń.

Technika arteriografii

Technika arteriografii

opiera się na dwóch

opiera się na dwóch

zasadniczych metodach

zasadniczych metodach

badania.

badania.



Pierwsza polega na bezpośrednim nakłuciu

Pierwsza polega na bezpośrednim nakłuciu

tętnicy (tzw. metoda Dos Santosa) i

tętnicy (tzw. metoda Dos Santosa) i

następnie wstrzyknięciu przez wprowadzoną

następnie wstrzyknięciu przez wprowadzoną

do naczynia końcówkę igły środka

do naczynia końcówkę igły środka

cieniującego (najczęściej jest to uropolina),

cieniującego (najczęściej jest to uropolina),

który wypełnia światło naczyń krwionośnych.

który wypełnia światło naczyń krwionośnych.



Jednoczasowo wykonywane są serie zdjęć

Jednoczasowo wykonywane są serie zdjęć

rentgenowskich pozwalające na

rentgenowskich pozwalające na

uwidocznienie naczyń i ewentualnych ich

uwidocznienie naczyń i ewentualnych ich

nieprawidłowości (np. zwężenie naczynia).

nieprawidłowości (np. zwężenie naczynia).

Druga metoda polega na

Druga metoda polega na

cewnikowaniu tętnicy tzw.

cewnikowaniu tętnicy tzw.

metodą Seldingera.

metodą Seldingera.



Metoda ta polega na nakłuciu dużej tętnicy (udowej,

Metoda ta polega na nakłuciu dużej tętnicy (udowej,

pachowej, ramiennej) specjalną igłą (kaniula), poprzez którą

pachowej, ramiennej) specjalną igłą (kaniula), poprzez którą

wprowadza się elastyczny prowadnik.

wprowadza się elastyczny prowadnik.



Następnie usuwa się igłę tak, aby po prowadniku móc

Następnie usuwa się igłę tak, aby po prowadniku móc

wprowadzić cewnik do światła naczynia.

wprowadzić cewnik do światła naczynia.



Do zewnętrznego końca cewnika podłącza się najczęściej

Do zewnętrznego końca cewnika podłącza się najczęściej

automatyczną strzykawkę, za pomocą której podawany jest

automatyczną strzykawkę, za pomocą której podawany jest

środek cieniujący do światła tętnic.

środek cieniujący do światła tętnic.



Środek ten, mieszając się z płynącą krwią, dokładnie

Środek ten, mieszając się z płynącą krwią, dokładnie

wypełnia światło naczynia, dzięki czemu podczas

wypełnia światło naczynia, dzięki czemu podczas

wykonywania zdjęć rentgenowskich dokładnie widać obraz

wykonywania zdjęć rentgenowskich dokładnie widać obraz

wnętrza naczyń.

wnętrza naczyń.



Cewniki, które wykonane są z elementów zawierających

Cewniki, które wykonane są z elementów zawierających

metale, są widoczne na zdjęciach rentgenowskich, co

metale, są widoczne na zdjęciach rentgenowskich, co

umożliwia wprowadzenie ich końcówek do określonych

umożliwia wprowadzenie ich końcówek do określonych

naczyń stale kontrolując na ekranie monitora

naczyń stale kontrolując na ekranie monitora

rentgenowskiego miejsce, gdzie znajduje się cewnik .

rentgenowskiego miejsce, gdzie znajduje się cewnik .



Jest to zasada tzw. wybiórczej

Jest to zasada tzw. wybiórczej

(celowanej) arteriografii.

(celowanej) arteriografii.



Obie metody: Dos Santosa i

Obie metody: Dos Santosa i

Seldingera są jednakowo szeroko

Seldingera są jednakowo szeroko

stosowane w różnych modyfikacjach,

stosowane w różnych modyfikacjach,

w zależności od badanej okolicy i celu

w zależności od badanej okolicy i celu

badania.

badania.

cyfrowa angiografia

cyfrowa angiografia

subtrakcyjna - DSA

subtrakcyjna - DSA



polega na wykorzystaniu specjalnego wzmacniacza

polega na wykorzystaniu specjalnego wzmacniacza

rentgenowskiego oraz komputera przetwarzającego

rentgenowskiego oraz komputera przetwarzającego

obraz rentgenowski w celu eliminacji ewentualnych

obraz rentgenowski w celu eliminacji ewentualnych

struktur kostnych i pozostawienie wyłącznie cieniów

struktur kostnych i pozostawienie wyłącznie cieniów

naczyń krwionośnych.

naczyń krwionośnych.



W trakcie angiografii naczyniowej celem dokumentacji

W trakcie angiografii naczyniowej celem dokumentacji

badania, istnieje możliwość zarejestrowania obrazu w

badania, istnieje możliwość zarejestrowania obrazu w

dowolnym momencie na zdjęciu rentgenowskim.

dowolnym momencie na zdjęciu rentgenowskim.



Nowoczesne aparaty do wykonywania angiografii mają

Nowoczesne aparaty do wykonywania angiografii mają

także możliwości zarejestrowania całości badania na

także możliwości zarejestrowania całości badania na

taśmie filmowej lub na kasecie wideo.

taśmie filmowej lub na kasecie wideo.



Badanie naczyniowe należy obok badania rezonansu

Badanie naczyniowe należy obok badania rezonansu

magnetycznego do najdroższych badań rentgenowskich.

magnetycznego do najdroższych badań rentgenowskich.

CZEMU SŁUŻY

CZEMU SŁUŻY

BADANIE?

BADANIE?



wykrycie i określenie rodzaju zmian patologicznych w

wykrycie i określenie rodzaju zmian patologicznych w

obrębie naczyń, np.: utrudnienie przepływu krwi,

obrębie naczyń, np.: utrudnienie przepływu krwi,

zmiana kształtu naczynia i narządów.

zmiana kształtu naczynia i narządów.



ocena naczyń wieńcowych serca czyli tzw.

ocena naczyń wieńcowych serca czyli tzw.

koronarografia.

koronarografia.



wykrycie patologicznych naczyń poprzez uwidocznienie

wykrycie patologicznych naczyń poprzez uwidocznienie

ich nieprawidłowego ułożenia przestrzennego.

ich nieprawidłowego ułożenia przestrzennego.



Badanie można jednocześnie połączyć z zabiegiem

Badanie można jednocześnie połączyć z zabiegiem

leczniczym, polegającym na podaniu w żądane miejsce

leczniczym, polegającym na podaniu w żądane miejsce

w układzie naczyniowym leku (chemioterapeutyk, leku

w układzie naczyniowym leku (chemioterapeutyk, leku

rozpuszczającego skrzeplinę) lub na wykonaniu

rozpuszczającego skrzeplinę) lub na wykonaniu

terapeutycznego zamknięcia naczynia (zapobieganie

terapeutycznego zamknięcia naczynia (zapobieganie

krwotokom, wywoływanie martwicy tkanki guza

krwotokom, wywoływanie martwicy tkanki guza

nowotworowego).

nowotworowego).

WSKAZANIA DO

WSKAZANIA DO

WYKONANIA BADANIA

WYKONANIA BADANIA

W postępowaniu diagnostycznym

W postępowaniu diagnostycznym



Podejrzenie zmian naczyniowych w mózgowiu

Podejrzenie zmian naczyniowych w mózgowiu

(malformacja naczyniowa, tętniak naczyń

(malformacja naczyniowa, tętniak naczyń

mózgowych).

mózgowych).



Podejrzenie guza mózgu - możliwość uwidocznienia

Podejrzenie guza mózgu - możliwość uwidocznienia

unaczynienia patologicznego.

unaczynienia patologicznego.



Guzy i zwężenia tętnic nerkowych.

Guzy i zwężenia tętnic nerkowych.



Podejrzenie zmian miażdżycowych w naczyniach w

Podejrzenie zmian miażdżycowych w naczyniach w

obrębie aorty, naczyń miednicy oraz naczyń kończyn

obrębie aorty, naczyń miednicy oraz naczyń kończyn

dolnych.

dolnych.



Podejrzenie tętniaka aorty i dużych naczyń.

Podejrzenie tętniaka aorty i dużych naczyń.



Guzy wątroby.

Guzy wątroby.



Zmiany miażdżycowe w naczyniach szyjnych.

Zmiany miażdżycowe w naczyniach szyjnych.



Inne.

Inne.

W postępowaniu

W postępowaniu

interwencyjnym

interwencyjnym



Poszerzanie zwężonych naczyń cewnikiem

Poszerzanie zwężonych naczyń cewnikiem

zakończonym specjalnym balonikiem.

zakończonym specjalnym balonikiem.



Zamknięcie światła (embolizacja) pojedynczych

Zamknięcie światła (embolizacja) pojedynczych

naczyń specjalnymi spiralkami (np. zamykanie

naczyń specjalnymi spiralkami (np. zamykanie

naczyń w malformacji naczyniowej).

naczyń w malformacji naczyniowej).



Podawanie w obrębie zmiany patologicznej leków

Podawanie w obrębie zmiany patologicznej leków

za pomocą cewnika wprowadzonego do naczyń ( np.

za pomocą cewnika wprowadzonego do naczyń ( np.

chemioterapeutyków w nowotworach).

chemioterapeutyków w nowotworach).



Rozpuszczania zatorów tętniczych przez podawanie

Rozpuszczania zatorów tętniczych przez podawanie

leków przez wprowadzony do tętnic cewnik,

leków przez wprowadzony do tętnic cewnik,

którego końcówka znajduje się w pobliżu zatoru

którego końcówka znajduje się w pobliżu zatoru

(najczęściej jest to skrzeplina).

(najczęściej jest to skrzeplina).



Inne.

Inne.

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA

DO BADANIA

DO BADANIA



Do badania należy zgłosić się na czczo.

Do badania należy zgłosić się na czczo.



Każdy pacjent musi osobiście podpisać zgodę na

Każdy pacjent musi osobiście podpisać zgodę na

przeprowadzenie badania,, zapoznając się wcześniej z

przeprowadzenie badania,, zapoznając się wcześniej z

trybem badania i ewentualnymi następstwami.

trybem badania i ewentualnymi następstwami.



Przed badaniem pacjent otrzymuje leki uspokajające.

Przed badaniem pacjent otrzymuje leki uspokajające.



W przypadku pacjentów z wysokim ciśnieniem tętniczym

W przypadku pacjentów z wysokim ciśnieniem tętniczym

konieczne jest przyjęcie leków obniżających ciśnienie krwi.

konieczne jest przyjęcie leków obniżających ciśnienie krwi.



Badania nie wykonuje się u osób z wolem nadczynnym

Badania nie wykonuje się u osób z wolem nadczynnym

tarczycy uczulonych na jodowe środki kontrastowe,,

tarczycy uczulonych na jodowe środki kontrastowe,,

wysokim ciśnieniem tętniczym krwi,, skazą krwotoczną.

wysokim ciśnieniem tętniczym krwi,, skazą krwotoczną.



Unika się wykonywania badania u osób z alergią lub

Unika się wykonywania badania u osób z alergią lub

uczuleniem na leki.

uczuleniem na leki.



Badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym lub

Badanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym lub

znieczuleniu ogólnym.

znieczuleniu ogólnym.



U dzieci badanie wykonuje się w znieczuleniu ogólnym

U dzieci badanie wykonuje się w znieczuleniu ogólnym

Po badaniu

Po badaniu



Pacjent jest odwożony na wózku na

Pacjent jest odwożony na wózku na

oddział szpitalny, gdzie przez co

oddział szpitalny, gdzie przez co

najmniej 24 godziny powinien leżeć i

najmniej 24 godziny powinien leżeć i

nie wykonywać większych ruchów

nie wykonywać większych ruchów

ciałem.

ciałem.



Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę