Systemy teoretyczne

socjologii humanistycznej

–

przewrót

antypozytywistyczny

Czym była socjologia

naturalistyczna –

w epoce pozytywizmu

krótkie przypomnienie

Socjologia humanistyczna

•

Antynaturalizm – zjawiska społeczne nie są rzeczami,

które można badać przy pomocy metod wykształconych

przez przyrodoznawstwo.

•

Interakcjonizm –społeczeństwo i jednostka stają się w

toku interakcji społecznej – przeciw psychologizmowi i

socjologizmowi

•

Podmiotowy charakter interakcji społecznych –

zainteresowanie kiedy podmioty działają świadomie,

oddziaływanie następuje w sferze znaczeń a nie

odruchów i instynktów.

•

Postulat rozumienia – wykluczone jest poznanie faktów

społecznych z zewnątrz, interesują nas zachowania

jednostek oraz cele, jakie sobie stawia, nie tylko sytuacje,

ale i jak podmioty te sytuacje sobie przedstawiają.

•

Wiedza społeczna jako źródło samowiedzy

• Nauki przyrodnicze i nauki o duchu

(Geistenwissenschaften) – czyli
nauki o kulturze

• Metoda nauk humanistycznych to

rozumienie i tłumaczenie

Ferdinand Toennies

1855 – 1936

Dwa typy więzi społecznej

• (1) wola organiczna (naturalna) –

płynąca z niedostępnej dla refleksji
głębi jaźni ludzkiej - i (2) wola
arbitralna – wynik namysłu i
wyrachowania

• działanie z wewnętrznej potrzeby vrs

działanie ze względu na jakiś cel

Wspólnota (Gemeinschaft) i

stowarzyszenie (Gesselschaft)

• Dominują więzi

pokrewieństwa,
braterstwa i
sąsiedztwa

• Łączy ludzi jako

osobowości

• Czynnikiem kontroli

jest tradycja i zwyczaj

• Członkowie kierują się

wiarą

• Dominują więzi

umowy, wymiany dóbr
materialnych i
wyrachowania

• Łączy ludzi jako role

społeczne

• Czynnikiem kontroli

jest sformalizowane
prawo

• Członkowie kierują się

opinią publiczną

Georg Simmel 1858 – 1918

• Definicja społeczeństwa: 1) zespół

uspołecznionych jednostek; 2) suma
stosunków pomiędzy jednostkami, dzięki
której są one przekształcane w
społeczeństwo.

• Formy uspołecznienia: przykładowe formy:

stosunki podrzędności i nadrzędności,
rywalizacja, naśladowanie, podział pracy,
tworzenie się stronnictw, reprezentowanie,
konsolidacja wewnętrzna

MAX WEBER

1864 – 1920

Typy idealne

Socjologia formalna –

czynności tradycjonalne,

emocjonalne i racjonalne

(celowo- i zasadniczo)

Socjologia rozumiejąca

(Verstehen)

Socjologia historyczna –

Poszukiwanie tendencji

„Etyka protestancka i duch

kapitalizmu”

Klasy społeczne i stany