Agresja w

badaniach

empirycznych

11.Poczucie

bezpieczeństwa i alienacji

a agresja młodzieży

1. Problematyka

Agresja jest zachowaniem celowym i prowadzi do

osiągnięcia

określonych korzyści. W przypadku agresji uwarunkowanej
frustracją cel jest jasno określony: wyrównanie krzywd.
Cel ten pojawia się:

-

w sytuacji braku poczucia bezpieczeństwa

Osoba z zagrożonym poczuciem bezpieczeństwa często atakuje.

Agresja jest więc sposobem na poszukiwanie akceptacji i uznania ze

strony otoczenia, sposobem poczucia jedności z nimi.

-

w sytuacji poczucia alienacji

Osoba odsunięta przez otoczenie swoje rozczarowanie i złość z

tego powodu odreagowuje agresją. Poczucie wyobcowania, brak

dojrzałego systemu wartości prowadzi do łamania norm przez

agresję bądź inne działania destrukcyjne.

.

2. Cele badań

Czy brak zaspokojenia potrzeby bezpieczeństwa i
poczucie alienacji mają wpływ na występowanie lub
brak agresji u młodzieży?



Młodzież o wysokim i niskim poziomie
agresji różni się pod względem
zaspokojenia potrzeby bezpieczeństwa



Istnieje zależność pomiędzy poziomem
nasilenia syndromu agresji a poczuciem
alienacji u licealistów

Podstawowe pojęcia



Syndrom agresji - zespół przeżyć, postaw i
zachowań, których celem lub skutkiem jest
wyrządzenie krzywdy innej osobie lub sobie
samemu.



Potrzeba bezpieczeństwa – pierwotna i
podstawowa potrzeba, której zaspokojenie
warunkuje normalne funkcjonowanie i rozwój. Tworzą
ją : poczucie bliskości z innymi, poczucie stabilności i
uporządkowania oraz zaufanie do siebie.



Poczucie alienacji – to przekonanie jednostki o
braku możliwości wchodzenia w pożądane relacje
społeczne, blokuje realizację ważnych potrzeb
społecznych. Tworzą je: poczucie bezsilności,
bezsensu, anomii, wyobcowania i poczucie izolacji.

3. Metody badań



IPSA - Inwentarz Psychologiczny Syndromu
Agresji Z. Gasia



KPB - Kwestionariusz Poczucia
Bezpieczeństwa

Z. Uchnasta



SPA - Skala Poczucia Alienacji K. Kmiecik-
Baran

4. Badana grupa



209 licealistów łódzkich ( z grupy 513 ):

- 158 dziewcząt i 51 chłopców



W tym:

- 58% to osoby o wysokim poziomie agresji
- 42% to osoby o niskim poziomie agresji

5. Wyniki



Agresja a płeć



Poczucie bezpieczeństwa u młodzieży o
wysokim i niskim syndromie agresji



Poczucie alienacji u młodzieży o wysokim i
niskim syndromie agresji

Tabela 1. Agresja a płeć

Wymiary agresji

Dziewczęta

Chłopcy

t

p

x

δ

x

δ

Wynik ogólny

57,99

29,076

52,00

32,241

1,245

0,215

Odwet

8,00

5,849

8,18

6,092

-0,182

0,856

Samoagresja

8,85

6,040

7,18

5,802

1,771

0,080

Agresja ukryta

11,68

5,905

13,18

7,448

-1,311

0,194

Agresja na

zewnątrz

20,77

11,741

19,65

13,964

0,516

0,607

Kontrola

13,39

5,417

15,57

5,543

-2,451

0,016

Tabela 2. Poczucie bezpieczeństwa
a płeć

Wymiar poczucia

bezpieczeństwa

Dziewczęta

Chłopcy

t

p

x

δ

x

δ

Poczucie

bezpieczeństwa

14,84

5,936

17,550

5,842

-2,873

0,005

Bliskość

6,15

2,359

6,590

2,393

-1,153

2,252

Stabilność

3,70

2,233

4,710

2,230

-2,793

0,006

Zaufanie do siebie

4,90

2,831

6,250

2,748

-3,041

0,003

Tabela 3. Poczucie bezpieczeństwa u

osób wysoko i niskoagresywnych

Wymiar poczucia

bezpieczeństwa

WSA

NSA

t

p

x

δ

x

δ

Poczucie

bezpieczeństwa

13,43

5,390

18,34

5,681

6,305

0,000

Bliskość

5,64

2,335

7,10

2,155

4,687

0,000

Stabilność

2,86

1,700

5,44

2,100

9,498

0,000

Zaufanie do siebie

4,84

2,787

5,76

2,901

2,297

0,023

Korelacje pomiędzy wymiarami
poczucia
bezpieczeństwa a nasileniem
agresji

Wymiar poczucia bezpieczeństwa

Poziom agresji

r

p

Poczucie bezpieczeństwa

-0,440

0,000

Bliskość

-0,306

0,000

Stabilność

-0,564

0,000

Zaufanie do siebie

-0,159

0,022

Poczucie alienacji a płeć

Wymiar poczucia

alienacji

Dziewczęta

Chłopcy

t

p

x

δ

x

δ

Poczucie alienacji

217,02

31,190

220,94

35,107

-0,712

0,478

Anomia

53,35

7,018

52,80

6,980

0,489

0,626

Bezsens

42,23

8,470

42,78

8,386

-0,406

0,686

Bezsilność

42,97

10,319

43,67

10,552

-0,413

0,681

Samowyobcowanie

40,92

8,994

43,02

10,339

-1,298

0,198

Izolacja

37,78

9,255

45,18

42,199

-1,242

0,220

Poczucie alienacji u osób wysoko
( WSA )
i niskoagresywnych
(NSA )

Wymiar poczucia

alienacji

WSA

NSA

t

p

x

δ

x

δ

Poczucie alienacji

225,40

30,271

207,77

32,014

-4,020

0,000

Anemia

55,02

6,549

50,75

6,879

-4,521

0,000

Bezsens

44,90

7,737

38,89

8,142

-5,384

0,000

Bezsilność

44,82

10,644

40,83

9,527

-2,843

0,005

Samowyobcowanie

41,45

9,052

41,42

9,816

-0,019

0,985

Izolacja

41,83

28,117

36,50

9,758

-1,930

0,055

Korelacje pomiędzy wymiarami
poczucia alienacji a nasileniem
agresji u młodzieży

Wymiar poczucia alienacji

Poziom agresji

r

p

Poczucie alienacji

0,271

0,000

Anemia

0,302

0,000

Bezsens

0,353

0,000

Bezsilność

0,191

0,006

Samowyobcowanie

0,001

0,984

Izolacja

0,118

0,090

6. Wnioski



Młodzież charakteryzuje się wysokim
poziomem agresji.

Wysoki poziom agresji u młodzieży może być

efektem zaniedbań w procesie wychowania w
środowisku rodzinnym, nacisku na osiąganie
sukcesu oraz akceptacji dla takich zachowań i
modelowania ich w środowisku szkolnym i
mediach.

6. Wnioski



Istnieje zależność pomiędzy poziomem
syndromu agresji a stopniem
zaspokojenia potrzeby bezpieczeństwa.

Im większe poczucie bezpieczeństwa tym

niższy poziom agresji u badanych. Osobom
wysokoagresywnym brak poczucia
bezpieczeństwa, czują się odrzucone, samotne
i zagrożone. Postrzegają otoczenie jako wrogie
i agresją chcą chronić się przed zranieniem.
Atakują, by nie pokazać własnej słabości.

6. Wnioski



Istnieje zależność między poziomem
agresji a poczuciem alienacji młodzieży.

Jeśli jednostka ma poczucie alienacji, obce są

jej normy społeczne, wartości i inni ludzie. Jeśli
czuje się odsunięta przez swoje otoczenie
może właśnie za pomocą agresji ujawniać
swoje rozczarowanie i złość na innych. Takim
zachowaniem jeszcze bardziej oddala się od
rówieśników i pogłębia poczucie bezradności,
bezsilności i bezsensu.

7. Podsumowanie

Dla młodego człowieka bardzo ważne jest

zaspokojenie jego potrzeb. Jest to ważna
informacja dla rodziców. Może warto
zrezygnować z pogoni za dobrami
materialnymi i czas ten poświęcić własnemu
dziecku. Tylko rodzice są w stanie dać dziecku
poczucie bezpieczeństwa, zapewnić mu
poczucie stabilności i ładu. Mogą pomóc mu
budować zaufanie do siebie i postrzegać
otoczenie jako przyjazne i akceptujące.