Puławy 17 wrzesień 2009 r.

Stan lasów w otoczeniu Zakładów

Azotowych SA w Puławach

Wyniki różnych kombinacji zalesień regeneracyjnych na terenach

znajdujących się pod wpływem zmniejszonej emisji Zakładów Azotowych

SA w Puławach

Dr inż. Halina Kopron
Prof. dr hab. Alojzy Kowalkowski

2

1. Poletka z uprawami regeneracyjnymi sosny zwyczajnej kombinacji
nawożonej i nienawożonej na powierzchniach doświadczalnych w Oddziale
111h, 116a, 124b (1995r.)

 
Rozmieszczenie powierzchni doświadczalnych w obrębie Puławy , kompleksu Skoki w Nadleśnictwie
Puławy, na tle mapy drzewostanowej 1:25 000 (BUL i GL o/Lublin 1988)

3

Układ poletek doświadczalnych na powierzchni I a, b w Oddziale 111h

4

Wyniki badań na poletkach regeneracyjnych

dotyczą cech łatwo zmiennych w glebach oraz

wzrostu i właściwości organów asymilacyjnych

założonej uprawy sosnowej w kombinacji

nawożonej i nienawożonej. Dokonano również

oceny kompleksowego wpływu uprawy

sosnowej oraz zastosowanych nawożeń na

dynamikę procesów udostępniania składników

odżywczych w profilach badanych gleb do

głębokości 45 cm.

5

Profilowe gradienty Ca w okresach wegetacji, w poziomach glebowych - w uprawie
sosny nienawożonej (11C) i nawożonej (11A, 11B)

W kombinacji sosny nawożonej zasoby Ca łatwo rozpuszczalnego w glebie do głębokości

45cm w latach 1996 -2005 były ok. 3 razy większe niż w glebie nienawożonej.

11C

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

19

96

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

19

97

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

19

98

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

19

99

]

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

00

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

01

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

02

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

03

4

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

04

przedwiośnie
lato
jesień

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

05

11A,B

0

100

200

300

400

500

600

mg / kg

0

100

200

300

400

500

600

mg / kg

6

Profilowe gradienty Mg w okresach wegetacji, w poziomach glebowych - w
uprawie sosnowej nienawożonej 11C i nawożonej 11A,B

W kombinacji sosny nawożonej zasoby Mg łatwo rozpuszczalnego w glebie do głębokości 45cm
w latach 1996 -2005 były ok. 3 razy większe niż w glebie nienawożonej.

11 C

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

19

96

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv

19

97

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

19

98

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

19

99

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

00

4

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

01

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

02

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

03

4

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

04

przedwiośnie

lato

jesień

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

05

11 A,B

0

50

100

150

200

250

300

mg/kg

0

50

100

150

200

250

300

mg /kg

7

Gleba na poletkach z uprawą

sosnową nawożoną, spośród
czterech badanych kombinacji
poletek, wykazywała zdolność
jesiennego uzupełniania puli
pierwiastków niezbędnych do
prawidłowego wzrostu roślin w
roku następnym

Zakresy buforowości w poziomach gleby nienawożonej z uprawą sosnową 11C i
nawożonej z uprawą sosnową 11A,B , w porach roku

11C

11A,B

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

19

96

pH

H2O

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

19

98

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

03

4

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

04

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

00

przedwiośnie

lato

jesień

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

05

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

pH

H2O

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

19

97

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

19

99

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

01

Ahp

O

Ofhp

AE

Bv
BvC

20

02

3,2

3,8

4,2

6,

3,
2

3,8

4,2

6,3

bu

fo

ro

w

oś

ć

g

lin

ow

o

-ż

el

az

ow

a

bu

fo

ro

w

oś

c

że

la

zo

w

a

bu

fo

ro

w

oś

ć

gl

in

ow

a

bu

fo

ro

w

oś

ć

k

rz

em

ia

no

w

a

w

ym

ie

nn

a

bu

fo

ro

w

oś

ć

w

ęg

la

no

w

a

5,0

bu

fo

ro

w

oś

ć

gl

in

ow

o

-

że

la

zo

w

a

bu

fo

ro

w

oś

ć

gl

in

ow

a

bu

fo

ro

w

oś

ć

w

ym

ie

nn

a

bu

fo

ro

w

oś

ć

kr

ze

m

ia

no

w

a

bu

fo

ro

w

oś

ć

w

ęg

la

no

w

a

8

9

Długość i masa 100 par igieł sosny zwyczajnej w latach badań 1996 -2008 była ogólnie wyższa w kombinacji nawożonej.

Nawożenie wpłynęło dodatnio na parametry morfometryczne sosny w okresie długotrwającej suszy w 2000r.

10

Nawożenie mineralne wpłynęło na zmniejszenie pobierania S, ogólnie zwiększyło
pobieranie pozostałych składników odżywczych

11

Nawożenie mineralne zdecydowanie i trwale zwiększyło zawartość Mg w igłach sosny.

12

Dynamika wzrostu sosny zwyczajnej na powierzchniach

doświadczalnych

Do roku 2003 wysokość sosny kombinacji nienawożonej była większa od wysokości sosny kombinacji

nawożonej. W roku 2004 wysokości sosny obu kombinacji na powierzchni Ia, b były jednakowe.

13

2. Uprawy regeneracyjne na wierzchołku i na stoku wydmy w
najbliższym sąsiedztwie Zakładów, na dominującym kierunku wiatrów
( 2000r.)

14

3. Uprawy regeneracyjne na piaszczystym stoku wydmy (2000 -
2004r.)

15

Uprawa sosny zwyczajnej w osłonie czeremchy amerykańskiej na stoku

wydmy piaskowej w pobliżu Zakładów Azotowych ( 2006r.)

•

Różne kombinacje upraw sosny zwyczajnej

17

4. Roty i ich kombinacje (2002r.)

18

19

Poletka doświadczalne sosny zwyczajnej przy płocie kombinatu –
założone w 2002r.

20

Poletka doświadczalne są oznakowane, prowadzony jest monitoring wzrostu sosny oraz skład chemiczny igliwia

21

5. Uprawy sosny i robinii akacjowej (2003-2009r.)

22

Uprawy sosny zwyczajnej na terenach rekultywowanych zajmują ok. 25 ha, robinii
akacjowej ok. 18 ha.

23

Sosna zwyczajna doskonale radzi sobie z ekspansywnym trzcinnikiem

W latach 2000 – 2008 zalesiono ok. 50

ha - wysadzając ok. 450 tys. drzew

i krzewów  

Gatunkiem dominującym do roku 2008 jest dalej

sosna zwyczajna zajmująca obszar 23 ha, uprawy

robinii akacjowej występują na terenie 15,5 ha,

czeremchy amerykańskiej 5,0 ha, brzozy

brodawkowatej 4,5ha , inne drzewa i krzewy

występują na powierzchni ok. 2 ha (rokitnik

zwyczajny, oliwnik wąskolistny, ałycza, berberys

zielony jarząb pospolity).

24

Zakłady Azotowe od początku swojego działania

prowadzą prace badawcze na temat przemian

zachodzących w środowisku leśnym na skutek działania

emisji przemysłowej.

Prowadzona polityka proekologicznej oraz

wieloletnie prace doświadczalne prowadzone na

wylesionym terenie stworzyły możliwość rewitalizacji

lasów w otoczeniu Zakładów Azotowych.

Zalesianie terenów wokół Zakładów Azotwych jest istotne,

gdyż:

lasy wpływają dodatnio na mikroklimat – regulują stosunki

wodne – ściółka leśna zwiększa wielokrotnie retencję wód

opadowych, lasy zmniejszają prędkość wiatrów, zwiększają

wilgotność powietrza, zabezpieczają glebę przed erozją

wietrzną , wodną i chemiczną, zatrzymują pyły i gazy

przemysłowe – chroniąc dalsze ekosystemy przed

zanieczyszczeniami, tłumią hałasy.

Lasy przyczyniają się znacząco do zmniejszania efektu

cieplarnianego absorbując CO

2

tworzą naturalne zbiorniki

węgla – magazynują energię.

Lasy są nam potrzebne – łagodzą klimat, oczyszczają

powietrze, chronią glebę, dostarczają tlenu !

Dziękuję za uwagę