Bankowość
temat III – Banki komercyjne –
funkcje i organizacja (4h)

mgr Karol Śledzik

2



Bank

Bank

jest przedsiębiorstwem usługowym

jest przedsiębiorstwem usługowym

skupującym pieniądz od depozytariuszy i

skupującym pieniądz od depozytariuszy i

sprzedającym go kredytobiorcom; świadczy

sprzedającym go kredytobiorcom; świadczy

usługi z zakresu obrotu pieniężnego,

usługi z zakresu obrotu pieniężnego,

kredytowego i kapitałowego. Bank spełnia

kredytowego i kapitałowego. Bank spełnia

następujące funkcje:

następujące funkcje:



-płatnika (w imieniu swoich klientów);



-agenta ( zarządza własnością klienta);



-gwaranta spłaty zobowiązań swoich klientów;



-pośrednika między pożyczkobiorcami a depozytariuszami;



-instrumentu w realizacji polityki gospodarczej kraju

(regulowanie podaży pieniądza poprzez działalność banku

centralnego).

3

Banki komercyjne

Banki komercyjne

są wyspecjalizowanymi instytucjami

są wyspecjalizowanymi instytucjami

finansowymi trudniącymi się obsługą i organizowaniem ruchu

finansowymi trudniącymi się obsługą i organizowaniem ruchu

pieniądza między wszystkimi jednostkami gospodarującymi i

pieniądza między wszystkimi jednostkami gospodarującymi i

ludnością. Są samodzielnymi samo-finansującymi się jednostkami

ludnością. Są samodzielnymi samo-finansującymi się jednostkami

organizacyjnymi posiadającymi osobowość prawną działającymi

organizacyjnymi posiadającymi osobowość prawną działającymi

na podstawie ustawy z dnia 29.08.97r „Prawo bankowe”.

na podstawie ustawy z dnia 29.08.97r „Prawo bankowe”.

4



Funkcje banku:

1. Rozliczeniowa



Jest pośrednikiem w transakcjach pieniężnych

2. Mobilizacji oszczędności



Instytucje i osoby prywatne mogą kumulować swoje
oszczędności na rachunkach bankowych

3. Realokacja zgromadzonych środków w celach

inwestycyjnych.

5

Cele polityki bankowej:

I. Maksymalizacja wartości banku



Podstawowy cel każdej spółki kapitałowej to wzrost jej

wartości

Dokonuje się poprzez:



Zwiększenie dywidend



Zmniejszeniu ryzyka przez redukcję złych kredytów oraz

podniesienie wskaźnika wypłacalności



Wzrostu wartości akcji



Bank powinien wyglądać jak najlepiej w oczach inwestorów.

Ułatwia mu to zachowanie starych i pozyskanie nowych

akcjonariuszy a co za tym idzie więcej nowego kapitału

6

II. Osiągnięcie zysku



Służy do zaspokojenia potrzeb banku i zapewnia

samofinansowanie.



Przeznacza się go na wzrost kapitału oraz wypłatę

dywidend.



Obie te funkcje świadczą o wiarygodności banku

7



III. Rozwój czynności bankowych



Prowadzi do zwiększenia potencjalnej liczby

klientów

Kierunki:



Specjalizacja regionalna



Specjalizacja według form czynności



Specjalizacja według rodzajów klientów

8

IV Zwiększenie sumy bilansowej



Prowadzi do wzrostu rentowności co stanowi o ocenie banku.

V. Zachowanie bezpieczeństwa

1. Legalność



Działa w granicach prawa

2. Płynność



Nie występuje obawa utraty płynności na skutek złego planowania

czy niekompetencji osób zarządzających

3. Solidność



Biorąc powyższe cele pod uwagę można stwierdzić, że

9



BANK JEST INSTYTUCJĄ ZAUFANIA
PUBLICZNEGO!!!



Działalność banku w dużej mierze opiera się na
zaufaniu zarówno ze strony kontrahentów jak i jego
klientów.



Kontrahenci ufają bankowi, że wielomiliardowe
transakcje będą dokonywały się bez zakłóceń



Klienci natomiast ufają, że ich oszczędności są
bezpieczne.



Utrata zaufania może łatwo doprowadzić bank do
upadłości.

10

Organizacja banku

Organizacja banku, wynika z postanowień statutu, które określają:



Zasięg terytorialny działań banku (regionalny, ogólnokrajowy

czy międzynarodowy)



Rodzaje jednostek organizacyjnych banku (ilość szczebli w

strukturze)



Profil działalności banku (np. Uniwersalny, hipoteczny)



Charakter własnościowy banku (np. prywatny czy skarbu

państwa)

11



Rola poszczególnych części struktury

banku:

I.

Centrala



Jej zadaniem jest planowanie, organizowanie,

koordynowanie, realizacja i kontrola wykonania

zadań statutowych banku oraz sieci jednostek

operacyjnych zlokalizowanych na obszarze

całego terytorialnego zasięgu banku

12

II. Oddziały regionalne



Koordynuje sprzedaż produktów bankowych.



Przydziela oddziałom plan sprzedaży produktów i usług.



Ustala jednolity plan stawek prowizji i opłat.



Organizuje i nadzoruje działalności w zakresie zarządzania

zasobami gotówkowymi.



Nadzoruje jakość portfela kredytowego.



Nadzoruje działania windykacyjne.



Przygotowuje ofertę usług.



Organizuje szkolenia itp.

13



III. Oddziały operacyjne



Funkcjonują na bezpośrednim styku z klientem



Realizują politykę banku otwartego



(np. kompleksowa obsługa, bankomat czynny 24h

na dobę)



Niekiedy tworzą swoje filie



Posiadają piony odpowiadające działalności banku

na danym szczeblu



Obecnie banki uniwersalne tworzą coraz

więcej filii tak aby efektywniej móc dotrzeć do

klienta.

14

Planowanie



Jest elementem niezbędnym w każdym banku

mającym prowadzącym do realizacji jego celów



W ramach planowania bankowego wyróżniamy

następujące pojęcia:

I Polityka banku



Całość podejmowanych decyzji, określających

kierunki działania w bieżącym okresie oraz w

przyszłości bliższej i dalszej. Ich przedmiotem jest

wybór celów, do których należy dążyć i określenie

metod ich osiągnięcia.

15

II Strategia banku



Część polityki określająca ogólne kierunki ogólne

cele działania realizowane stopniowo w okresach

paro- lub wieloletnich

Przykłady:



Uruchomienie dodatkowych dziedzin działalności.



Rozszerzenie zasięgu terytorialnego.



Zmiana profilu specjalizacyjnego.

16

III. Polityka szczegółowa



Wykazuje cele szczegółowe i cele pośrednie, które muszą

być osiągnięte by zrealizować cele strategiczne

Przykłady:



Polityka cenowa



Polityka kadrowa



Polityka jakości usług

IV. Plany finansowe



Polegają na tworzeniu konstrukcji rachunkowych,

obejmujących wszystkie elementy działalności banku w

przyszłych okresach wyrażone w postaci konkretnych kwot

pieniężnych.

17

Marketing w bankach komercyjnych



Marketing bankowy obejmuje całokształt

problematyki związanej zarówno z przyciąganiem

klienteli i dążeniem do stałego powiązania jej z

bankiem, jak i z przystosowaniem tej klienteli do

zmieniających się celów działalności banku, a także

odpowiednia propagandę tej działalności. Tak wiec

marketing bankowy to kompleksowa koncepcja,

która obejmuje całokształt stosunków banku z

otoczeniem zewnętrznym oraz z klientami w

zakresie działalności kredytowej, depozytowej i

usługowej.

18

Marketing oznacza konieczność wychodzenia naprzeciw życzeniom

klienta. W tym celu bank musi dokonać następujących czynności:



Przeprowadzić rozpoznanie, w jakim środowisku działa



Dokonać analizy swoich mocnych i słabych stron na tle spodziewanych reakcji

otoczenia, w którym przyjdzie mu działać



Ustalić marketingowa strategie



Ustalić stopień intensywności wykorzystania elementów strategii

marketingowej (lokalizacji banku, produktu, ceny, dystrybucji i promocji)

W celu utrzymania swojej pozycji na rynku banki mogą stosować

następujące rodzaje strategii marketingowych:



Strategie agregacyjna – opiera się na jednolitym programie działania,

oferowaniu standardowych produktów oraz zunifikowanych kanałów promocji

i dystrybucji



Strategia innowacyjna – ma charakter agresywny; polega na wprowadzeniu

coraz to nowych produktów, może mieć charakter ofensywny (wyprzedzanie

potrzeb klientów), defensywny (adaptacja do potrzeb rynku), imitacyjny

(szybkie zmiany w zależności od zmian w postępie technicznym), tradycyjny

(stały postęp przy małych zmianach)



Strategia dyferencyjna – polega na różnicowaniu już istniejących produktów,

udoskonaleniu ich



Strategia segmentacji rynku – polega na wyodrębnieniu jednorodnych grup

konsumentów i opracowaniu dla nich różnorodnych strategii

Różnorodne funkcje marketingu bankowego służą zarówno realizacji zadań

strategicznych, jak i taktycznych

19



Funkcje strategiczne marketingu bankowego -

wyznaczają podstawowe założenia stosunków banku z

poszczególnymi klientami. Określają one, jaki zestaw

produktów, będzie im oferowany i za pomocą, jakich

metod nastąpi dystrybucja tych produktów.

Rozwiązania te nie powinny być uzależnione od wahań

rynkowych



Funkcje taktyczne – maja na celu dostosowanie

stosunków miedzy bankiem a klientela do

krótkotrwałych zmian wynikających z wahań rynkowych

20

„Jeśli nie myślisz segmentami, nie myślisz marketingowo”

Ted Levitt



Rozumiał przez to, że istotą podejścia marketingowego jest

rozróżnianie klientów, którzy wcale nie są tacy sami i mają

rożne potrzeby.



Dlatego segmentacja rynku odzwierciedla proces jego

podziału na rynki bardziej jednorodne. Analizując

zbiorowość klientów danego banku, możemy wyróżnić

istotne różnice wśród nich występujące.



Dla celów marketingowych główne znaczenie maja

doświadczane przez nich potrzeby i reakcje na określone

bodźce. Stad działalność marketingowa w banku ma miedzy

innymi na celu zidentyfikowanie potrzeb klientów, ich

klasyfikacje oraz określenie, w jaki sposób najlepiej

zaspokoić te potrzeby, oferując opłacalne dla banku i

korzystne dla klienta usługi.

21



Segmentacja rynku pozwala:

Segmentacja rynku pozwala:



Łatwiej zidentyfikować tzw. Nisze rynkowe i odpowiednio je

zagospodarować



Efektywnie wykorzystywać ograniczone zasoby banku,

koncentrując je na grupach klientów o największym

potencjale finansowym



Osiągnąć wyższą satysfakcja klientów dzięki odpowiedniemu

modelowaniu usług i unikaniu pułapki sprzecznych interesów

różnych grup



Postrzegać personalizacje usługi (dostosowanie do

indywidualnych potrzeb) świadczonej klientowi i kształtować

lojalność klienta wobec banku

22

Aby segment rynku spełniał swe funkcje

marketingowe musi mieć następujące cechy:



Mierzalność

Mierzalność – możliwość analizy i oceny, kogo

zakwalifikować do danego segmentu



Dostępność

Dostępność – bank musi mieć możliwość

efektywnej komunikacji z wybranym segmentem

rynku



Wielkość

Wielkość (skala) – wyodrębniony segment

powinien obejmować taka liczbę podmiotów,

których skumulowany potencjał potrzeb na usługi

finansowe jest dla banku ekonomicznie racjonalny.

23

Segmentacje rynku bankowego można przeprowadzić także

biorąc pod uwagę inne kryteria tj. płeć, status zatrudnienia

czy charakter gospodarstwa domowego. Możemy wtedy

wyróżnić takie grupy klientów jak:



Studenci;



Absolwenci studiów;



Pracujący na własny rachunek;



Osoby o wysokich dochodach netto;



Specjaliści;



Młode małżeństwa z dziećmi



Młode małżeństwa bez dzieci



Rolnicy

24



Segmentowy podział klientów pozwala na lepsze ustalenie ich

potrzeb. Bank musi zrozumieć i znać życzenia swoich

potencjalnych klientów, gdyż to oni określają, jakie produkty

powinien on sprzedawać na rynku.



Próbę segmentacji klientów banku przeprowadził A. Schmoll.
W segmentacji kredytobiorców wyodrębnił on 5 następujących

typów osobowości:



Typ pierwszy – charakteryzuje się pewnością siebie,

przedsiębiorczością, przekonaniem o swojej wysokiej wartości,

pewnością osiągnięcia sukcesu. Podczas negocjacji osoby te

przedstawiają swoje wnioski i opinie zwięźle, rzeczowo oraz

dokładnie. Dokumentacja wymagana przez bank składana jest

we właściwym czasie i prowadzona skrupulatnie

25



Typ drugi – osoby te wysławiają się wykwintnie, maja

nienaganny ubiór i sposób zachowania się, starają się

przekonać pracowników banku o doskonałości planowanego

zamierzenia, nie przedstawiając jednak żadnych jego analiz.

Trudno jest od nich uzyskać wymagana dokumentacje na

czas.



Typ trzeci – to fantaści, osoby te z reguły źle orientują się w

rzeczywistej sytuacji finansowej firmy, która reprezentują.

Maja wiele zamierzeń, które barwnie opisują. Wykazują

dużą sile przekonywania. Wymagana dokumentacje

przekazują chętnie i w terminie z odpowiednim

komentarzem wyjaśniającym przyczyny niepowodzeń. Są

dynamiczne w zachowaniu i agresywne w rozmowie.

26



Typ czwarty – łatwo nawiązują kontakty i

znajomości. Jest to typ „działacza”, często

dyskretnie przypominający o swoich funkcjach,

znajomościach i kontaktach. Podczas rozmowy

ostrożny, dokładny w obliczeniach.



Typ piaty – osoby te nie powinny zajmować się

kierowanie firmami lub ich reprezentowaniem.

Brakuje im energii, pewności siebie,

przedsiębiorczości. Nie maja także wiedzy o

sytuacji finansowej reprezentowanej firmy.

27



Innym kryterium segmentacji klientów banku wg cech ich osobowości

posłużył się E. O. Thiesig:



I grupa to tzw. Klienci konserwatywni, mający wyższe wykształcenie i

wysokie dochody. Wymagają od banku doskonalej obsługi. Interesują się

operacjami papierów wartościowych i korzystaniem z lokat kapitałowych



II grupa to tzw. Klienci wymagający, maja niższe wykształcenie i

mniejsze dochody. Korzystają z doradztwa finansowego banków oraz z

długoterminowych kredytów.



III grupa to tzw. Klienci wygodni, młodzi wiekiem o rosnących

dochodach. Wymagają od banku szerokiej gamy usług.



IV grupa – tzw. Klienci skromni – o małych dochodach i niskim poziomie

wykształcenia. Korzystają z nieskomplikowanych form oszczędzania, a

także z kredytów na budownictwo mieszkaniowe



V grupa – tzw. Klienci krytyczni i oszczędni, młodzi o średnich

dochodach. Zwracają uwagę na warunki kredytowania, oprocentowanie,

terminy spłaty. Jakość pracy banku mniej ich interesuje.



W stosunku do każdej z tych grup bank powinien stosować odpowiednią

strategie, a przede wszystkim ustalić, która grupa klientów najbardziej

mu odpowiada.

28

Na sytuacje banku ma wpływ również kilka

czynników zewnętrznych takich jak:



Czynniki ekonomiczne – czyli koniunktura,

przychody ludności, inflacja



Czynniki demograficzne – gęstość zaludnieni, wiek



Czynniki społeczne – zwyczaje, różnice kulturowe



Czynniki polityczne – sytuacja polityczna



Czynniki technologiczne – sprawność

telekomunikacji



Czynniki produkcyjne – producenci, dostawcy,

pośrednicy, konkurencja

29



Bank musi mieć jasną koncepcję, jakie usługi powinien oferować i do

kogo powinny być one skierowane. Jak bank zamierza wyróżnić się

od swoich konkurentów? Na tym etapie korzystne jest

przeprowadzenie analizy SWOT( mocne/ słabe strony, szanse i

zagrożenia).



Metoda analizy SWOT służy ustaleniu pozycji banku na rynku,

przedstawieniu jego mocnych i słabych stron, zagrożeń ze strony

otoczenia oraz szans ich przezwyciężenia.

Przedmiotem tej analizy jest:



otoczenie banku, czyli wpływ rynków ekonomicznych, politycznych i

regionalnych



zalety i wady banku w zakresie jego działalności usługowej, czyli

jakość produktów, szybkość obsługi, liczba oddziałów, przygotowanie

fachowe kadry itp.



konfrontacja zalet i wad banku

30



Analiza SWOT to początek procesu przygotowania planu

marketingowego. Niezbędne kroki w przygotowaniu

dobrego planu marketingowego to:



cele biznesowe banku



audyt wewnętrznych i zewnętrznych czynników



analiza SWOT



wyznaczenie celów dla marketingu



zdefiniowanie kluczowych rynków i usług bankowych



strategia marketingowa



przeprowadzenie kampanii marketingowej



opracowanie budżetu



przewidywanie jaka może być odpowiedz konkurencji



ocena procesu

31



Strategia marketingowa jest to całokształt metodyki środków,

za pomocą, których pragnie się osiągnąć cele. Na strategie

marketingowe silnie wpływa widzenie banku, jak mogą one

efektywnie rozwijać jego sprzedaż usług.



Strategia marketingowa obejmuje decyzje i sposoby realizacji

celów marketingowych banku. Strategia ta wykorzystuje

„mieszankę marketingowa”, czyli marketing mix, stanowiącą

zbiór środków, którymi bank oddziałuje na docelowy rynek.

Do elementów strategii marketingowej zalicza się

następujące rozwiązania i instrumenty:



lokalizacje banku



produkt



cenę



dystrybucje



promocje

32



Polityka lokalizacji

Polityka lokalizacji banku określa zakres

terytorialny działania banku, charakter banku

oraz środki na podjecie i prowadzenie

działalności. Czynniki decydujące o lokalizacji

mają charakter zarówno zewnętrzny (ocena

środowiska, w którym będzie działał bank), jak i

wewnętrzne (określenie typu banku, koszt

budowy banku i personel).

33



Bank uniwersalny

Bank uniwersalny – prowadzi obsługę klientów

w możliwie najszerszym zakresie i powinien brać

pod uwagę konieczność odpowiedniego

wyposażenia hal bankowych w nowoczesne

urządzenia, pomieszczenia do gromadzenia

depozytów, skarbce oraz skrytki dla klientów.

34



Bank wyspecjalizowany – zajmuje się obsługą

określonych dziedzin działalności gospodarczej lub grup

klientów. W przypadku tego typu banków dużą role odgrywa

potencjał gospodarczy danej branży i stan infrastruktury.

Banki wyspecjalizowane rezygnują z klasycznego

wyposażenia banku uniwersalnego, a skupiają się na

przyspieszeniu i usprawnieniu obsługi operacji finansowych

klientów.



Duże znaczenie ma wystrój halo bankowej, rozplanowanie

punktów obsługi klientów, wyposażenie banku w urządzenia

samoobsługowe. Wszystkie te elementy maja służyć

dobremu samopoczuciu klientów podczas ich wizyt w

banku.

35



Istotna jest liczba osób, które są niezbędne do sprawnego

funkcjonowania banku oraz poziom ich kwalifikacji. To właśnie

dzięki bogatym ofertom bank zdobywa nowych klientów i umacnia

swoja pozycje na rynku.



Produkt w ujęciu marketingowym to każda rzecz materialna,

usługa, czynność, która zaspakaja jakakolwiek potrzebę

nabywców. Do podstawowych funkcji produktu należą

funkcjonalność, wydajność i jakość.



Produkty bankowe powinny być stale konfrontowane z potrzebami

klientów. Dzięki temu bank może wykonać następujące operacje:



utrzymać produkt, gdyż potrzeby nabywców nie zmieniają się i nie

występuje konkurencja na rynku



usprawnić produkt, czyli dostosować go do potrzeb klientów



uprościć produkt np. wprowadzić urządzenia samoobsługowe w

bankach



wycofać produkt z rynku



wprowadzić nowy produkt, który zaspakaja zupełnie nowe

potrzeby nabywców.

36



Wśród produktów banku możemy wyróżnić szerokość asortymentu i

głębokość asortymentu.



Szerokość asortymentu

Szerokość asortymentu – to zwiększenie zakresu wyboru produktów



Głębokość asortymentu

Głębokość asortymentu – stosowanie wielu odmian jednego

produktu, który zaspakaja potrzeby różnych grup klientów



Polityka cenowa banku – jest istotnym elementem strategii

marketingowej, określa wynagrodzenie za świadczone usługi

otrzymywane przez bank oraz wypłacane przez bank odsetka za

depozyty.



Bank pobiera wynagrodzenia za takie usługi jak:



Za udzielanie kredytu lub przekazanie pieniądza



Za podjecie ryzyka



Za usługi dodatkowe tj. usługi z papierami wartościowymi czy

usługi obrotu płatniczego

37

Ustalanie cen



Ustalanie cen na podstawie popytu jest działaniem o ograniczonych

możliwościach, gdyż istnieje konkurencja, która zawsze może przejąć

klientele banku, jeżeli bank zbytnio podwyższy ceny za swe usługi.



Przy ustalaniu cen musza być brane pod uwagę koszty, ale trzeba

pamiętać o tym, ze zbyt wysokie koszty mogą się przyczynić do

wyeliminowania danego banku z rynku.



Najbardziej istotnym elementem ustalania cen produktów danego

banku jest kształtowania się cen w innych bankach.



W polityce cenowej banku istotne jest również uwzględnienie

czynnika psychologicznego. Zbyt niska cena usługi rodzi

domniemanie o jej zlej jakości, natomiast np. zbyt wysokie

oprocentowanie depozytów powoduje podejrzenie o słabej płynności

danego banku.

38

Ceny kredytów:
Istnieją następujące metody ustalania cen kredytu:



metoda narzutu kosztów

metoda narzutu kosztów – bank ustalając cenę kredytów bierze pod

uwagę takie elementy jak koszt pozyskiwania funduszy przez bank,

narzut kosztów operacyjnych banku, wynagrodzenie banku za ryzyko

oraz marze zysku



metoda lidera cenowego

metoda lidera cenowego – w związku z trudnościami ustalenia ceny

kosztów kredytów przez poszczególne banki, w Stanach Zjednoczonych

zostały przyjęte jednolite ceny udzielania pożyczek (prime rates). Jest

to najniższe oprocentowanie pobierane od pożyczek udzielanych

klientom najbardziej godnym zaufania, na finansowanie kapitału

obrotowego.



stopa LIBOR

stopa LIBOR – stopa oprocentowania krótkoterminowego depozytów

eurodolarowych ba rynku londyńskim.



metoda oprocentowania kredytu poniżej

metoda oprocentowania kredytu poniżej

prime rates

prime rates – stosowana

zazwyczaj do wielkich przedsiębiorstw, gdzie podstawa ustalania cen

kredytu był koszt uzyskania funduszy



metoda maksymalnej stopy procentowej

metoda maksymalnej stopy procentowej – w wyniku umowy ustalana

jest maksymalna stopa procentowa



metoda analizy rentowności klienta

metoda analizy rentowności klienta – przy ustalaniu cen pożyczki

należy wziąć pod uwagę całokształt relacji klienta z bankiem

39



Oprocentowanie depozytów

Przy ustalaniu wysokości oprocentowania

depozytów należy brać pod uwagę koszty

ponoszone przez bank przy świadczeniu usługi

depozytowej, na które składają się:



jednostkowy koszt operacyjny usługi



udział w kosztach ogólnych banku



Bank musi otrzymać zwrot tych wydatków

poprzez odpowiednio wysokie oprocentowanie

udzielanych pożyczek czy tez zysk na operacjach

papierami wartościowymi.

40

Polityka dystrybucji



Celem jest dostarczenie produktów bankowych

klientom zgodnie z ich potrzebami, w odpowiedniej

formie, miejscu i czasie. Instrumentem polityki

dystrybucji są kanały dystrybucji. Na wybór kanału

maja wpływ takie czynniki jak segmenty klientów,

produkt i jego funkcje, system dystrybucji firm

konkurencyjnych i charakter produktu.



W wielu bankach istnieje instytucja tzw. Doradców

klientów, którzy decydują o wyborze

najkorzystniejszych form kredytowania,

oszczędzania, zakupów papierów wartościowych itd.

41

Polityka promocji



Polityka promocji ma na celu umocnienie pozycji

banku i jego produktów oraz aktywizacje sprzedaży

tych produktów. Polityka ta spełnia przede

wszystkim funkcje informacyjna o produkcie, jego

cenach, cechach czy formach sprzedaży.



Polityka ta jest ważnym czynnikiem w walce

konkurencyjnej miedzy bankami. Celem polityki

informacyjnej banku jest zapoznanie świata

zewnętrznego z usługami świadczonymi przez bank

oraz ich ceną.

42



Kontrola wewnętrzna w banku

43



Kontrola wewnętrzna w banku

:



Nieodzownym elementem w działalności banku jest kontrola.

Kontrola rozumiana jest jako systematyczne i wnikliwe

analizowanie przebiegu zdarzeń gospodarczych oraz wyników

pracy poszczególnych pracowników i zespołów ludzkich.

Głównym zadaniem systemu kontroli wewnętrznej jest

dokonywanie ocen poprzez bezpośrednie zbadanie wyników

działania.



Istota kontroli jest stwierdzenie czy wszystkie czynności i

środki zastosowane w praktycznym działaniu są zgodne z

zamierzeniami i przyjętymi rozwiązaniami oraz czy wynik

działania jest zgodny z tym, co zamierzono osiągnąć.

44

Funkcje kontroli wewnętrznej:



Informacyjna

Informacyjna – mówi o stopniu wykonania zadania i

ewentualnych nieprawidłowościach w ich realizacji.



Profilaktyczna

Profilaktyczna – ułatwia zapobieganie

występowania nieprawidłowości



Korygująca

Korygująca – przywraca stan pożądany

wykonywanego zadania



Motywacyjna

Motywacyjna – kształtuje postawy pracowników i

stymuluje ich do lepszych wyników pracy



Instruktażowo – doradcza

Instruktażowo – doradcza – wskazuje formy i

metody likwidacji odchyleń oraz sposoby ich

rozwiązywania

45

Rodzaje kontroli

:



Kontrola funkcjonalna

Kontrola funkcjonalna – realizowana na każdym szczeblu zarządzania

bankiem



Kontrola instytucjonalna

Kontrola instytucjonalna – realizowana przez wyspecjalizowane

komórki organizacyjne, powołane wyłącznie do wykonywania kontroli



Kontrola bieżąca

Kontrola bieżąca – stosowana w praktycznej i codziennej działalności

banku, kontrola ta jest wykonywana przy większości operacji i

transakcji pieniężnych, takich jak zatwierdzanie wypłat gotówkowych

i dyspozycji bezgotówkowych itd.



Kontrola okresowa

Kontrola okresowa – wykonywana przez osoby pełniące funkcje

kierownicze w zakresie powierzonego im i tym samym

nadzorowanego odcinka pracy (kierownika zespołu, sekcji, wydziału,

oddziału itd.)



Kontrola wycinkowa

Kontrola wycinkowa – wykonywana przez komórki branżowe,

jednostkę nadrzędną bądź profesjonalna komórkę kontroli

wewnętrznej przeprowadzona w jednej, szeregu lub wszystkich

jednostkach organizacyjnych banku.



Kontrola pełną

Kontrola pełną – wykonywana przez profesjonalna komórkę kontroli

wewnętrznej, dotyczącą całokształtu działalności kontrolowanej

jednostki organizacyjnej

46

System kontroli wewnętrznej

System kontroli wewnętrznej – w szerokim tego słowa

znaczeniu – obejmuje także wydzielona organizacyjnie

wyspecjalizowana jednostkę (departament, biuro, wydział,

zespół lub samodzielne stanowisko) zwana dalej jednostka

kontroli wewnętrznej (audyt wewnętrzny, rewizja

wewnętrzna)

Audyt wewnętrzny to ogół działań, poprzez które

kierownictwo jednostki uzyskuje ocenę funkcjonowania

jednostki w zakresie gospodarki finansowej pod względem:



gospodarności,



legalności,



celowości,



rzetelności,



a także przejrzystości i jawności.

47



Wewnętrzny audyt instytucjonalny – efektywny element

zarządzania, skutecznie wykorzystywany przez zarząd banku

do profesjonalnego nadzoru i kontroli nad operacjami

bankowymi, poprzez stale ujawnianie ich zalet i słabości oraz

jednocześnie wskazujący na metody i sposoby podniesienia

poziomu jakości i wydajności pracy w banku.



Wewnętrzny audyt operacyjny – to działanie

instytucjonalnej wewnętrznej kontroli bankowej, która w

zwiększonym zakresie i proporcjach koncentruje się na

wypracowaniu opinii i zaleceń przeznaczonych dla

kierownictwa banku.



Wewnętrzny audyt zarządzania – koncentruje się na

dokonywaniu analizy danych w czasie i w odniesieniu do

zadań planowanych. Stosowany jest w bankach, jeżeli

mówimy o ocenie jakościowej poziomu i struktury aktywów i

pasywów, czy ocenie dochodowości depozytów.

48

Komputeryzacja w bankach komercyjnych.



Według słownika „komputeryzacja” to stosowanie komputerów

na coraz większą skalę; wprowadzanie komputerów i sieci

komputerowych do kolejnych instytucji, przedsiębiorstw lub

gałęzi przemysłu. Jedną z największych korzyści z

komputeryzowania świata jest to, że mamy więcej możliwości,

co za tym idzie również więcej rozwiązań. Komputer już stał się

nieodłącznym elementem naszego codziennego życia. W

dzisiejszych czasach wszystko jest skomputeryzowanie

począwszy od naszych domów skończywszy na biurach

naszych rodziców. W pracy, w domu, u kolegi, w szkole -

praktycznie jest obecny wszędzie wokół. Jedną z największych

korzyści z komputeryzowania świata jest to, że mamy więcej

możliwości, co za tym idzie również więcej rozwiązań.

49



W bankowości komputeryzacje nazywamy „wyposażenie

techniczne”, co się rozumie jako cały zbiór urządzeń, prostych i

skomplikowanych, którymi posługuje się zespół pracowniczy

banku przy dokonywaniu operacji, prowadzeniu prac

sprawozdawczo-rachunkowych, analitycznych, planistycznych.

Technologia bankowa to ustalony sposób wykonywania tych

czynności, oparty m.in. na wykorzystaniu posiadanych

urządzeń technicznych. Zarówno rodzaj stosowanych urządzeń,

jak i technologia zmieniają się stopniowo, a przy tym zmienia

się również ich rola działalności banku. Postęp w technice

elektronicznej zaowocował powstaniem teleinformatyki

służącej przekazywaniu danych na odległość. Pozwoliło to na

stworzenie nowoczesnych systemów łączności przeznaczonych

specjalnie do obsługi banków i obrotu pieniężnego.
Dzięki nowoczesnej technologii rozwiązano wiele problemów o

wielkim znaczeniu dla banków, w tym:

50



- sprawnej i precyzyjnej łączności wewnątrz banku między

punktami pracującymi w systemie skomputeryzowanym, w

tym oddalonymi placówkami terenowymi,



- dogodnych metod rozliczeń oraz kompensat należności i

zobowiązań między bankami w obrocie krajowym,



- szybkich i sprawnych rozliczeń w obrocie

międzynarodowym, zapewniających wysoki stopień

pewności i bezpieczeństwa,



- kontaktów telekomunikacyjnych i opartej na tych

kontaktach współpracy między bankiem a klientem,

51



Najgłębsze zmiany, otwierające perspektywy dalszego

rozwoju, których ostateczne skutki trudno jest jeszcze

dzisiaj dokładnie przewidzieć, przyniosło pojawienie się

bankowości elektronicznej. Przez pojęcie bankowości

elektronicznej rozumie się tutaj wszelkie, oparte na

zastosowaniu elektronicznych urządzeń

telekomunikacyjnych świadczenie usług bankowych na

odległość, które pozwala klientowi na korzystanie z tych

usług w siedzibie własnej lub w miejscu zamieszkania.

Chodzi przy tym o świadczenie usług w szerokim zakresie, a

więc o dokonywanie nie tylko operacji najprostszych, jak w

przypadku bankomatów, ale także o takie rodzaj połączeń,

które pozwalają na prowadzenie rozmów między bankiem i

klientem oraz zawieranie transakcji bardziej

skomplikowanych.

52

Postęp techniczny spowodował różnorodne zmiany w

funkcjonowaniu banków. Z punktu widzenia zarządzania bankiem

efekty komputeryzacji są następujące:



usprawnienie procedur operacyjnych, ułatwienie i skrócenie czasu

załatwiania poszczególnych operacji, a dzięki temu podniesienie

wydajności pracy,



skrócenie czasu oczekiwania i zmniejszenie ilości błędów dzięki

zautomatyzowaniu części operacji,



przyspieszenie transferu środków pieniężnych dzięki systemom

telekomunikacyjnym,



dzięki systemom komputerowym, które mogą przechowywać

informacje w postaci elektronicznej banki mogą gromadzić,

przetwarzać i przechowywać w pamięci ogromne ilości danych

dotyczących samego banku, jego środków, jak również klientów,

banków kontrahentów, rynku finansowego. Programy

informatyczne porządkują zebrane informacje. Dokonują analiz

statystycznych, tworzą konstrukcje rachunkowe.

53



… dzięki komputeryzacji w bankowości narodziła się bankowość

elektroniczna.

W literaturze spotykamy kilka definicji bankowości elektronicznej.

Twórcą jednej z nich jest Dorota Kornik, która definiuje ją jako

bankowość, która jest oparta na pieniądzu elektronicznym, zaś sam

pieniądz elektroniczny określa jako „zespół środków techniczno-

informatycznych, magnetycznych, elektronicznych i teletransmisji,

pozwalających na obrót pieniężny bez nośnika papierowego i

zakładający trójstronne związki między bankiem, handlem,

konsumentami, mieści się w ogólnym procesie komputeryzacji

stosunków finansowych, jaki rozwija się na świecie od lat

siedemdziesiątych. Założenie o trójstronnych związkach między

bankiem, handlem i konsumentami de facto zawężą bankowość

elektroniczną do obrębu płatności dokonywanych przy zawieraniu

transakcji w handlu elektronicznym. Można tutaj stwierdzić, iż temu

pojęciu przypisano wąskie znaczenie.

54



Jeszcze inaczej, szerzej definiowane jest omawiane w raporcie EDS

(raport EDS Pt. ”Bank ery gospodarki elektronicznej”).



Tutaj autorzy rozumieją je jako wszelkie rozwiązania biznesowe i

technologiczne umożliwiające interakcję banku i jego klientów przy

użyciu urządzeń technicznych przekazujących dane kanałami

elektronicznymi (na przykład poprzez Internet, telefon z WAP, call-

center) przy jednoczesnym zintegrowaniu takiego kanału wymiany

usług i informacji w strukturze organizacyjnej i technologicznej

banku. Takie rozumowanie pojęcia bankowości elektronicznej

określa trzy charakterystyczne cechy tego rodzaju bankowości: po

pierwsze jej głównym wyróżnikiem jest stosowanie elektroniki

(stąd jej nazwa), po drugie płaszczyzną zastosowania jest kontakt

klienta z bankiem, po trzecie jest ona integralną częścią banku

(bankowości). Należy zaznaczyć, iż tak rozumiana bankowość

elektroniczna obejmuje swym zasięgiem nie tylko tak zwany

home-banking czy bankowość internetową, ale również operacje

bankowe przy użyciu bankomatu lub telefonu, a tym samym jest

dość szerokim pojęciem.

55



W bankowości elektronicznej z racji jej różnorodności można

wyodrębnić różne jej rodzaje, a kryteria stosowane przy tym

również mogą być różne. Podstawowym takim kryterium jest

kryterium zastosowanego środka elektronicznego. Wówczas

można mówić na przykład o bankowości internetowej,

telefonicznej lub home-bankingu. Taki podział bazuje na

różnorodności tak zwanych kanałów dystrybucji usług bankowych,

z których większość jest elektroniczna.



Bankowość internetowa

Bankowość internetowa jest najmłodszą i jednocześnie

najszybciej rozwijającym się rodzajem bankowości elektronicznej.

Jest to po prostu przeprowadzenie operacji bankowych przy

wykorzystaniu Internetu. Swoją popularność i rozgłos w ostatnich

latach zawdzięcza nie tylko popularności samego Internetu, ale

również, a być może przede wszystkim korzyściom, jakie z jej

stosowania odnosi zarówno klient, jak i bank, wszechobecności

Internetu oraz łatwości, z jaką klient może stać się posiadaczem

konta wirtualnego. Do korzystania z bankowości internetowej

wystarcza najczęściej popularna przeglądarka stron WWW lub

telefon mogący obsługiwać protokół WAP.

56



Innym rodzajem bankowości elektronicznej według zastosowanego

środka elektronicznego jest

home-banking

home-banking. Podobnie jak w

przypadku bankowości internetowej klient używa własnego

komputera do dokonywania czynności bankowych. Zakres

oferowanych tą drogą usług również jest podobny. Różnica polega

jedynie na tym, że w łączności z bankiem nie wykorzystuje się

Internetu, lecz modem i połączenia telefoniczne. System ten przyjął

się głównie w przedsiębiorstwach i instytucjach. Gdzie jest

potrzebne stałe połączenie z bankiem.



Kolejnym rodzajem bankowości elektronicznej jest tak zwana

bankowość telefoniczna

bankowość telefoniczna. Chodzi tutaj o zlecenie operacji

bankowych przez telefon. Może ona być zrealizowana na dwa

sposoby. Pierwszy polega na utworzeniu tak zwanego

call-center

call-center,

czyli centrum telefonicznego obsługi klienta, w którym zatrudnieni

są operatorzy, czyli ludzie przyjmujący i wykonujący zlecenia

klienta. Drugi sposób to automatyczna obsługa telefonów klientów.

Wówczas automatyczny operator przeprowadza klienta przez

kolejne etapy procesu, a klient wybiera kolejne opcje korzystając z

klawiatury telefonu. Bankowość telefoniczna jest tańsza niż

bankowość tradycyjna, dlatego banki wprowadziły ją do użytku i dla

klienta banku jest wygodniej, że nie musi odwiedzać banku, aby

sprawdzić rachunek.

57



Bankomaty to urządzenia służące przede wszystkim do

podejmowania pieniędzy w gotówce z rachunku typu ROR

lub a’vista. Dlatego bankomaty kojarzą się wszystkim

głównie z gotówka i jej jednostronnym przepływem od

banku do klienta. Bankomaty online umożliwiają klientowi

sprawdzenie salda rachunku, operacje przy nich dokonane

są księgowane automatycznie. Tymczasem bardziej

zaawansowane bankomaty pozwalają na wykonywanie

szeregu innych operacji takich jak wpłata gotówki na konto,

zlecenie przelewu, opłacenie rachunków itd. Z racji

szerokiej gamy oferowanych usług są one często zwane już

nie bankomatami, ale kioskami multimedialnymi lub

kioskami uniwersalnymi.

58

Klient może mieć bierny lub aktywny dostęp do

konta.



Bierny dostęp do konta w jego ramach klientowi

oferuje się:



sprawdzenie aktualnego salda na rachunku,



uzyskanie szczegółowych informacji o

poszczególnych operacjach dokonanych na rachunku,



przeglądanie wykazu operacji dokonanych na

rachunku,

59

Aktywny dostęp do konta w jego ramach klientowi oferuje

się:



sprawdzenie aktualnego salda na rachunku,



uzyskanie szczegółowych informacji o poszczególnych operacjach

dokonanych na rachunku,



przeglądanie wykazu operacji dokonanych na rachunku,



zakładanie nowej lokaty,



rozwiązanie lub zerwanie lokaty,



uzyskanie pełnej listy lokat wraz z oprocentowaniem i opisem,



składanie zleceń przelewów do natychmiastowej realizacji,



składanie zleceń przelewów z przyszłą datą realizacji,



odwoływanie zleceń przelewów (dotyczy tych jeszcze nie zrealizowanych),



obsługę zleceń stałych,



tworzenie bazy danych kontrahentów, na rzecz, których składane są

dyspozycje,



składanie wniosku o wydanie karty bankowej,



składanie zamówień na blankiety czekowe,



zastrzeganie kart i czeków,



składanie wniosków o pożyczkę (kredyt),



zmianę danych,



inne usługi,

60

Korzyści dla klienta:

Korzyści dla klienta:



Niższe koszty przeprowadzonych operacji



Zwiększenie satysfakcji



Bieżący kontroling



Wygodna komunikacja



Usługi banków wirtualnych można podzielić na cztery

zbiory, są to:



eBanking,



eCash,



eLending,



eBiling,

61

1)

Przez eBanking rozumie się świadczenie wszelkiego typu usług

bankowych drogą elektroniczną. Środki informacji i teleinformacji

wykorzystywane są tu dla usprawnienia i przyspieszenia realizacji

zleceń klientów banków.



Usługi Banking to: home-banking, bankomaty, systemy transferu płatności,

karty kredytowe, usługi przez telefon.

2)

eLanding jest zdalny dostęp do kredytu konsumpcyjnego. Przy

niektórych kredytach i pożyczkach są używane zautomatyzowane

procesy oceny ryzyka. Klient może się ubiegać o kredyt przez

przeglądarkę WWW.



Usługa eLanding obejmuje następujące czynności:

- przyjęcie wniosku kredytowego,
- automatyczne dokonywanie jego analizy,
- przekazanie klientowi informacji o efektach,
3)

eBiling to elektroniczne zarządzanie rachunkami. W ramach tej

usługi bank bierze na siebie obowiązek płacenia za klienta stałych

rachunków ze środków znajdujących się na jego koncie. Dzięki temu

klient nie musi płacić osobiście kilku rachunków robi to za niego bank.
4)

eCash jest to wstępnie opłacona karta elektroniczna z

możliwością ponownego uzupełnienia stanu konta, służy do

dokonywania drobnych płatności.

62