Sytuacja Szkolnictwa w Zaborze
Rosyjskim...
Pierwszym posunięciem Katarzyny II była likwidacja szkół Kenu,
cenzura
książek. Wprowadzono politykę rusyfikacyjną. Zaczęły się wysiedlenia
konfiskaty. Do miast wkroczyła tajna policja.
Liberalniejsza polityka cara Aleksandra I- mająca na celu pozyskanie
sobie
Polaków w obliczu wojny napoleońskiej odsunęła na jakiś czas groźbę
rusyfikacji.
Dała Rosji jednolity system kształcenia oparty na liberalnych
zasadach i ustawach
KEN. Realizatorami tej polityki byli Polacy przebywający na dworze
carskim
A.Czartoryjski
UNIWERSYTET WILEŃSKI
• Szkoła Główna Wileńska została przekształcona w 1803 na imperiatorski
uniwersytet ukazem cara. Uczelni nadano szeroką autonomię, zwrócono
dawne fundusze, podporządkowano jej wszystkie szkoły należące do
byłych ziem Rzeczypospolitej przyłączonej do Rosji- powstało 8 guberni.
• Tak powstał Wileński Okrąg Naukowy- przyjęto zasadę, iż w każdej
guberni będzie jedno 6 klasowe gimnazjum a w każdym powiecie 3
klasowa szkoła powiatowa. Program był ten sam co w szkhołach KENU,
rozszerzony o język rosyjski.
• Szkoły średnie: oparte były na programie neohumanistycznym- kładły
nacisk na grekę i łacinę.
• Szkoły niższe: rozwijały się niepomyślnie, bo brakowało na nie funduszy
• Uniwersytet Wileński stał się ogniskiem pracy naukowej, górowały w nim
nauki ścisłe ( bracia Śniadeccy ) oraz humanistyczne Strojnowski,
Lelewel, Słowacki. Istniały tam 4 wydziały:
- fizyczno- matematyczny
- Lekarski
- Nauk moralnych i politycznych
- Literatury i sztuk wyzwolonych
Liceum Krzemienickie:
• Sławnym obok Wilna ośrodkiem nauki był Krzemieniec w 1805 powstało tam
Gimnazjum jego założycielem był Tadeusz Czacki.
• Dzieliło się na stopnie:
I NIŻSZY: 4 jednoroczne klasy, nauczano tu głównie języków : polskiego , łaciny,
rosyjskiego, francuskiego i niemieckiego. Poświęcony był ,,ćwiczeniu pamięci’’
II NIŻSZY: 3 dwuletnie klasy, dominowały przedmioty matematyczne i
przyrodnicze, filozofia z logiką, technologia. Program szkolny stwarzał okazję do
rozwoju zainteresowań, przygotowania do pewnych zawodów bowiem uczniowie
mieli możliwość dobierania sobie dodatkowych przedmiotów.
Nauka w liceum była BEZPŁATNA. Czacki zorganizował pod opieką liceum sieć
stancji oraz szkół prywatnych. Przekazał liceum własny księgozbiór S.
Poniatowskiego, zakład miał swój ogród botaniczny, laboratorium, gabinet
matematyczny i fizyczny.
W liceum uczyło wiele wybitnych profesorów: Słowacki, Lelewel, Drzewiecki