Źródła informacji o stanie
zdrowia populacji
Pojęcie źródła informacji
Źródło informacji to system
wypracowujący informacje lub
zawierający informację gotową
i przeznaczoną do przekazania
Podział źródeł informacji
Pierwotne
Wtórne
(bezpośrednie)
(pośrednie)
Źródła bezpośrednie
(pierwotne)
• Badania stanu zdrowia
poszczególnych grup ludności
• Badania przesiewowe
• Badania stanu zdrowia metodą
reprezentacyjną
NATPOL PLUS
Ogólnopolskie badanie z użyciem metody
reprezentacyjnej, zostało przeprowadzone w
Polsce w 2002 roku.
Celem badania była ocena
rozpowszechnienia i skuteczności leczenia
nadciśnienia tętniczego oraz głównych
czynników ryzyka w populacji generalnej.
NATPOL PLUS
Badanie przeprowadzono wśród dorosłych
Polaków w wieku 18 lat i więcej (zakres wieku
18–94 lat).
BMI ≥25 kg/m² wykazano u 53% badanych
respondentów (48% kobiet i 58% mężczyzn).
Nadwagę istotnie częściej rozpoznawano u
mężczyzn – 39% niż u kobiet – 29% (p
<0,001). Natomiast częstość występowania
otyłości u obu płci była jednakowa i wynosiła
19% .
Rozpowszechnienie nadwagi i
otyłości w Polsce – 2002r.
Źródło: NATPOL PLUS
Rozpowszechnienie nadwagi
i otyłości w grupach wiekowych w
Polsce
Źródło: NATPOL
PLUS
WOBASZ
Wieloośrodkowe ogólnopolskie badanie
stanu zdrowia ludności przeprowadzone
przez 6 ośrodków akademickich, a
koordynowanie przez Instytut Kardiologii w
Warszawie.
Badanie dotyczyło populacji w wieku 20 –
74 lata.
WOBASZ
Celem programu była ocena zagrożenia
populacji polskiej chorobami układu
krążenie przez:
– ocenę poziomu poszczególnych
czynników ryzyka sercowo-
naczyniowego i stopnia ich kontroli
– ocenę globalnego ryzyka sercowo-
naczyniowego ludności z
uwzględnieniem szerokiego zakresu
wieku
Odsetek osób z nadwagą i
otyłością (wg WOBASZ)
Badanie LIPOGRAM 2004
Celem badania była ocena częstości
występowania nadciśnienia tętniczego w
korelacji z masą ciała określaną za pomocą
BMI.
W badaniu uczestniczyli pacjenci publicznych
i niepublicznych poradni lekarza rodzinnego
w całym kraju.
NT dotyczyło połowy badanych (50,9%), bez
znacznych różnic ze względu na płeć.
Badanie PENT
Badanie przesiewowe przeprowadzone w 2000r.
wśród dorosłych osób zgłaszających się do lekarza
podstawowej opieki zdrowotnej na terenie całego
kraju.
NT stwierdzono u 44,2% badanych, częściej u
mężczyzn (45%) niż u kobiet (43,7%). Badanie
wykazało wzrost częstości NT wraz z wiekiem u obu
płci.
Wśród osób z NT, blisko u co czwartej osoby
stwierdzono
NT po raz pierwszy, 6% miała wcześniej rozpoznane
nadciśnienie ale się nie leczyła a 51% pacjentów było
leczonych nieskutecznie
Źródła pośrednie (wtórne)
• Dane demograficzne (stan i struktura
ludności; ruch naturalny)
• Dokumentacja szpitalna i
ambulatoryjna
• Obowiązkowa zgłaszalność chorób
• Dane o absencji chorobowej
• Dokumentacja dotyczące inwalidztwa
Źródła pośrednie vs. źródła
bezpośrednie
• Źródła pośrednie gromadzą dane tylko
i wyłącznie o grupie osób chorych
korzystających z opieki medycznej.
• Dane ze źródeł pośrednich ilustrują
tzw. potrzeby zdrowotne wyrażone
(ujawnione)
• Źródła bezpośrednie „opisują”
potrzeby zdrowotne nieujawnione.
Model góry lodowej
Dane
pośrednie
Dane
bezpośredni
e
Potrzeby zdrowotne
• Rzeczywiste potrzeby zdrowotne
stanowią sumę potrzeb zdrowotnych
ujawnionych (źródła pośrednie) oraz
potrzeb zdrowotnych nieujawnionych
(źródła bezpośrednie).
• Szacuje się, iż wyrażone
zapotrzebowanie na opiekę
zdrowotną stanowi około 10%
rzeczywistego zapotrzebowania
Dane o zgonach
• Ustawowy obowiązek rejestracji zgonu
• Najbardziej wiarygodne pośrednie źródło
informacji
o stanie zdrowia populacji
• Informacje o zgonach są gromadzone na
podstawie karty zgonu
Obowiązki lekarza wystawiającego kartę zgonu:
– Stwierdzenie zgonu
– Ustalenie przyczyny zgonu (wyjściowej, wtórnej i
bezpośredniej)
– Stwierdzenie tożsamości denata
– Ustalenie brak podejrzenia przestępstwa
Podstawowe pojęcia
Zgon - trwałe, czyli nieodwracalne ustanie czynności
narządów niezbędnych do życia (niezależnie od okresu po
urodzeniu żywym), w konsekwencji czego następuje
ustanie czynności życiowych całego ustroju.
Zgon płodu (urodzenie martwe) - zgon następujący
przed całkowitym wydaleniem lub wydobyciem
z ustroju matki, o ile nastąpił po upływie 22 tygodnia ciąży
lub później. O zgonie świadczy to, że po takim wydaleniu
lub wydobyciu płód nie oddycha ani nie wykazuje żadnego
innego znaku życia, jak czynność serca, tętnienie
pępowiny lub wyraźne skurcze mięśni zależnych od woli.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 sierpnia 2001 r. w sprawie rodzajów dokumentacji medycznej w zakładach opieki
zdrowotnej, sposobu jej prowadzenia oraz szczegółowych warunków jej udostępniania. Dz. U. 2001,
Nr 88 poz. 966
Podstawowe pojęcia
• Przyczyna zgonu – stan, proces chorobowy,
nieprawidłowości w rozwoju, uraz lub
zatrucie, które spowodowało zgon.
• Przyczyna wyjściowa zgonu – choroba,
zatrucie albo uraz, który rozpoczął bieg
wypadków chorobowych albo okoliczności
wypadku lub urazu, które stały się przyczyną
śmiertelnego uszkodzenia ustroju.
• Przyczyna wtórna zgonu – choroba
będąca następstwem choroby, urazu
lub zatrucia będącego przyczyną
wyjściową
• Przyczyna bezpośrednia zgonu –
choroba będąca ostateczną przyczyną
zgonu,
w następstwie przyczyny wtórnej i
wyjściowej.
Kolejność wpisywania przyczyn
zgonów
1.
Bezpośrednia przyczyna zgonu (unikać
należy: „ostra niewydolność krążenia”,
„ostra niewydolność oddechowa”)
2.
Wyjściowa przyczyna zgonu
3.
Wtórna przyczyna zgonu – zdarzenie
które wystąpiło między wyjściową
a bezpośrednią przyczyną zgonu z
uwagi na związek przyczynowo-
skutkowy
Zasady wybory przyczyny
zgonu
1.
Choroba pierwotna przed powikłaniami
2.
Choroba o ciężki przebiegu przed lekkim
3.
Choroba zakaźna przed niezakaźną
4.
Ciężkie urazy lub okoliczności ich
powstania, powikłania ciąży, porodu i
połogi oraz choroby wymagające
zabiegu chirurgicznego przed
pozostałymi
Karta zgonu
Stanowi załącznik do Rozporządzenie Ministra Zdrowia
z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie wzoru karty zgonu
oraz sposobu jej wypełniania (Dz. U. z dnia 28 grudnia
2001 r.)
Karta zgonu jest wypełniana dla:
1) osób zmarłych,
2) dzieci martwo urodzonych, na wniosek osób
uprawnionych do ich pochowania
Kartę zgonu wydaje się w dwóch egzemplarzach:
1) egzemplarz A - dla celów statystycznych
2) egzemplarz B - dla celów pochowania zwłok
Struktura przyczyn zgonów jest opracowana na
podstawie wyjściowej przyczyny zgonu.
Kodowanie przyczyny zgonu
• Kartę zgonu powinien wypełniać lekarz
leczący osobę
• Wypisuje przyczyny wyjściowej, wtórnej
i bezpośredniej
• Kodowanie – lekarz orzecznik –
wojewódzkie centrum zdrowia
publicznego
• Przeprowadzona analiza kart zgonów
wykazała, iż 25% przypadków wyboru
przyczyny zgonu jest błędna
Najczęstsze błędy
(
M. Dębicka - Wojewódzki Koder Kart Zgonu)
•
Nie używanie języka polskiego
•
Wpisywanie danych osobowych (imię, nazwisko,
data urodzenia i data zgonu), w sposób
uniemożliwiające identyfikację zmarłego
•
Brak nr PESEL
•
Brak lub niewyraźne pieczątki lekarskiej
•
Wpisywanie kodu przyczyny zgonu
•
Nie wpisywanie okoliczności w których doszło do
wypadku, urazu lub zatrucia (jak i gdzie)
•
Posługiwanie się ogólnikowymi określeniami np.
„niewydolność oddechowo – krążeniowa”,
„choroba serca”
•
Zbyt częste wpisywanie rozpoznania „zawał
mięśnia sercowego” bez potwierdzenia badaniem
EKG
Struktura przyczyn zgonów w Polsce (2007r.)
Źródło: Trwanie życia w 2007r. GUS – www.stat.gov.pl
Struktura przyczyn zgonów kobiet w Polsce
(2006r.)
Źródło: Sytuacja zdrowotna ludności polskie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH. –
www.pzh.pl
Struktura przyczyn zgonów mężczyzn w Polsce
(2006r.)
Źródło: Sytuacja zdrowotna ludności polskie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH. –
www.pzh.pl
Struktura zgonów w województwie śląskim
(2005r.)
Źródło: Nowotwory złośliwe w województwie śląskim w 2005r. Zakład Epidemiologii Nowotworów CO w
Gliwicach
Dane o częstości chorób
• Informacje z ambulatoryjnej opieki zdrowotnej
• Informacje o hospitalizacji
• Obowiązkowa zgłaszalność chorób:
– zakaźnych
– przenoszonych drogą płciową
– nowotworowych
– zawodowych
– psychicznych
• Dane o niezdolności do pracy (czasowej/ trwałej)
Statystyki lecznictwa
ambulatoryjnego
• Gromadzone są jedynie dane o
liczbie przyjętych pacjentów
• Są mało przydatne do oceny stanu
zdrowia populacji
Liczba porad w opiece ambulatoryjnej
(2007r.)
Źródło: Podstawowe dane z zakresu ochrony zdrowia. GUS – www.stat.gov.pl
Lecznictwo szpitalne
• Dane o hospitalizacjach są bardziej
wiarygodne i dokładniejsze niż dane
z lecznictwa ambulatoryjnego,
• Nie dają pełnego obrazu występowania
danej jednostki chorobowej
• Dane są gromadzone w ramach
Ogólnopolskiego Badania Chorobowości
Szpitalnej Ogólnej
Ogólnopolskie Badanie Chorobowości Szpitalnej
Ogólnej jest prowadzone zgodnie z programem badań
statystycznych statystyki publicznej
• Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego -Państwowy
Zakład Higieny gromadzi, przetwarza i analizuje dane
dotyczące hospitalizacji
• Do 31.12.1999 r. badaniem objęta była 10% losowa
próba osób leczonych, wypisanych lub zmarłych we
wszystkich szpitalach publicznych i niepublicznych,
wyjątek stanowili leczeni w szpitalach lub na
oddziałach psychiatrycznych
• Od 01.01. 2000 r. badanie chorobowości
hospitalizowanej ma charakter pełny co oznacza że
obejmują wszystkich pacjentów leczonych w
zakładach opieki zdrowotnej
Średnia długość hospitalizacji w
2007r.
Źródło: Badania Chorobowości Szpitalnej Ogólnej. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH. – www.pzh.pl
Przyczyny hospitalizacji w Polsce w
2006 r.
Źródło: Sytuacja zdrowotna ludności polskie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH. – www.pzh.pl
Obowiązkowa zgłaszalność
chorób
• Choroby zakaźne
• Choroby przenoszone drogą płciową
• Choroby nowotworowe
• Choroby zawodowe
• Choroby psychiczne
Zgłaszalność chorób
zakaźnych
• Ustawa w dnia 6 września 2001 r o chorobach
zakaźnych i zakażeniach (Dz. U. 2001/126/1384 z
póżn. zm.)
• Ustawa określa zasady i tryb postępowania w
zakresie zapobiegania i zwalczania chorób
zakaźnych i zakażeń u ludzi, a w szczególności
rozpoznawanie i śledzenie
sytuacji epidemiologicznej oraz podejmowanie
działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych
celem unieszkodliwienia źródła zakażenia i
przecięcia dróg szerzenia, w tym również
uodpornienie osób wrażliwych na zakażenie.
Rozdział 3 Postępowanie w przypadku podejrzenia lub
rozpoznania choroby zakaźnej lub zakażenia oraz w
przypadku stwierdzenia zgonu z powodu choroby
zakaźnej.
• art. 20 ust. 3. W przypadku podejrzenia zakażenia
lub zachorowania na chorobę zakaźną, określoną w
załączniku do ustawy, lub rozpoznanie takiej choroby
lekarz lub felczer ma obowiązek zgłoszenia faktu,
w ciągu 24 godzin, właściwemu ze względu na
miejsce zachorowania powiatowemu (portowemu)
inspektorowi sanitarnemu z wyjątkiem ust. 4-6.
• ust. 4. Podejrzenie lub rozpoznanie zachorowania
na gruźlicę lekarz lub felczer ma obowiązek zgłosić
właściwemu ze względu na miejsce zachorowania
wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu lub
wskazanej przez niego specjalistycznej jednostce
właściwej
w zakresie gruźlicy i chorób płuc.
Obowiązki
• Obowiązkowe zgłoszenie – 78 chorób
• Obowiązkowej hospitalizacji podlegają (art. 28):
– osoby chore na gruźlicę w okresie prątkowania oraz osoby z
uzasadnionym podejrzeniem o prątkowanie,
– osoby chore i podejrzane o zachorowanie na:
• błonicę
• cholerę
• dur brzuszny
• dury rzekome A, B, C,
• dżumę
• nagminne porażenie dziecięce oraz inne ostre porażenia
wiotkie,
• tularemię
– zapalenie mózgu
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
• żółtą gorączkę i wirusowe gorączki krwotoczne.
Sprawozdania dotyczące zachorowania na
choroby zakaźne są przesyłane w odstępach:
tygodniowych, miesięcznych, kwartalnych
i rocznych do wojewódzkich stacji sanitarno-
epidemiologicznych a następnie do
Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego -
Państwowego Zakładu Higieny.
Instytut Zdrowia Publicznego publikuje
corocznie biuletyn „Choroby zakaźne i
zatrucia w Polsce” oraz „Szczepienia
ochronne w Polsce”.
Wiarygodność danych
• Wiarygodność danych zależy od
kompletności zgłoszeń
• Kompletność zgłoszeń zależy przede
wszystkim do czynnika ludzkiego:
– Zgłoszenie się pacjenta do placówki opieki
zdrowotnej
– Ustalenie przez lekarza prawidłowego
rozpoznania
– Wiedzy lekarza o obowiązku zgłoszenia
choroby
– Dopełnienia obowiązku zgłoszenia choroby
Zapadalność na WZW w wybranych
województwach w 2008r.
Źródło: Sytuacja zdrowotna ludności polskie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH. – www.pzh.pl
Zapadalność na gruźlicę w wybranych
województwach w 2008r.
Źródło: Sytuacja zdrowotna ludności polskie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH. – www.pzh.pl
Zapadalność na grypę
w wybranych
województwach w 2008r.
Źródło: Sytuacja zdrowotna ludności polskie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH. – www.pzh.pl
Umieralność na wybrane
choroby zakaźne w Polsce
(2007r.)
Źródło: Sytuacja zdrowotna ludności polskie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH. – www.pzh.pl
Zgłaszalność chorób
przenoszonych drogą płciową
Ustawa z dnia 6 września 2001 r o chorobach zakaźnych i
zakażeniach (Dz. U. 2001/126/1384 z póżn. zm.)
Rozdział 3 Postępowanie w przypadku podejrzenia lub
rozpoznania choroby zakaźnej lub zakażenia oraz w
przypadku stwierdzenia zgonu z powodu choroby zakaźnej
Art. 20 ust. 5. Podejrzenie lub rozpoznanie zachorowania na
AIDS, kiłę, rzeżączkę, nierzeżączkowe zakażenie dolnych
odcinków narządów moczowo-płciowych i inne chlamydiozy
oraz rzęstkowicę lekarz lub felczer ma obowiązek zgłosić
bezpośrednio właściwemu wojewódzkiemu inspektorowi
sanitarnemu lub wskazanej przez niego specjalistycznej
jednostce właściwej w zakresie chorób przenoszonych
drogą płciową”.
Gromadzenie danych
• Wojewódzkie stacje sanitarno-
epidemiologiczne przekazują
informacje
o podejrzeniu lub potwierdzonych
zachorowaniu do Instytutu
Wenerologii
w Warszawie.
• Instytut Wenerologii gromadzi i
przetwarza zebrane dane
Zgłaszlność chorób
zawodowych
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r.
w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. z dnia 2 lipca 2009
r.)
Rozporządzenie określa:
1) wykaz chorób zawodowych;
2) okres, w którym wystąpienie udokumentowanych
objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania
choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia
pracy w narażeniu zawodowym;
3) sposób i tryb postępowania dotyczący zgłaszania
podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób
zawodowych;
4) podmioty właściwe w sprawie rozpoznawania chorób
zawodowych.
Zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej dokonuje:
1) pracownik, który podejrzewa, że występujące u
niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę, przy
czym pracownik aktualnie zatrudniony zgłasza
podejrzenie
za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim
profilaktyczną opiekę zdrowotną;
2) lekarz stomatolog, który podczas wykonywania
zawodu powziął podejrzenie wystąpienia u pacjenta
choroby zawodowej;
3) lekarz weterynarii, który podczas wykonywania
zawodu stwierdził u pracownika mającego kontakt z
chorymi zwierzętami objawy mogące nasuwać
podejrzenie choroby zawodowej.
Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się:
1) właściwemu państwowemu powiatowemu
inspektorowi sanitarnemu,
2) właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy
Właściwy państwowy powiatowy
inspektor sanitarny, który otrzymał
zgłoszenie podejrzenia choroby
zawodowej, wszczyna postępowanie, a
w szczególności kieruje pracownika lub
byłego pracownika, którego dotyczy
podejrzenie, na badanie w celu wydania
orzeczenia o rozpoznaniu choroby
zawodowej albo o braku podstaw do jej
rozpoznania, do jednostki orzeczniczej.
Państwowy powiatowy inspektor sanitarny albo
państwowy wojewódzki inspektor sanitarny
w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja
o stwierdzeniu choroby zawodowej stała się
ostateczna, sporządza kartę stwierdzenia
choroby zawodowej i przesyła ją do
Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych
Instytutu Medycyny Pracy im. prof. dr hab. n.
med. Jerzego Nofera w Łodzi.
Państwowy wojewódzki inspektor sanitarny
przesyła kartę, także państwowemu
powiatowemu inspektorowi sanitarnemu.
Choroby zawodowe wg płci w Polsce (2000r.-
2007r.)
Źródło: Sytuacja zdrowotna ludności polskie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH. – www.pzh.pl
Choroby zawodowe wg przyczyny w Polsce
(2007r.)
Źródło: Sytuacja zdrowotna ludności polskie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH. – www.pzh.pl
Zgłaszalność chorób
nowotworowych
Ustawa z dnia 29 czerwca 1995r. o statystyce
publicznej (Dz. U. 1995/88/439)
Art. 31 Prezes Rady Ministrów określa, w drodze
rozporządzenia:
– wzory formularzy sprawozdawczych i objaśnienia co do
sposobu ich wypełniania
– wzory kwestionariuszy i ankiet statystycznych
stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w
programie badań statystycznych statystyki publicznej.
Zgłaszalność nowotworów
• Za zgłaszanie przypadków chorób nowotworowych
odpowiedzialne są wszystkie publiczne i
niepubliczne placówki służby zdrowia.
• Zgłoszenie następuje na podstawie Karty
Zgłoszenia Nowotworu Złośliwego MZ/N/1a, którą
należy raz
w miesiącu przesłać do Wojewódzkiego Rejestru
Nowotworów Złośliwych.
• Wojewódzki Rejestr przesyła raz w roku dane do
Krajowego Rejestru Nowotworów Złośliwych w
Zakładzie Epidemiologii i Prewencji Nowotworów
Centrum Onkologii – Instytut im. Marii
Skłodowskiej-Curie w Warszawie.
Kartę należy wypełnić
• Przy pierwszym rozpoznaniu lub
podejrzeniu nowotworu
• Podczas wizyty kontrolnej
• Raz w roku dla pacjentów po przebytym
leczeniu z powodu nowotworu złośliwego
• W przypadku zgonu (bez względu na
przyczynę)
• Po otrzymaniu wyniku badania
histopatologicznego
Cel rejestracji nowotworów
• Zbieranie danych o rozpoznaniu według
wieku, płci, statusu społecznego
• Zbieranie danych o klasyfikacji
(umiejscowienie i stopień
zaawansowania)
• Obserwacja pacjentów – chorobowość,
czas przeżycia, wskaźnik przeżywalności
Liczba zarejestrowanych zachorowań
na nowotwory złośliwe w województwie
śląskim w 1999 i 2005 roku
Źródło: Nowotwory złośliwe w województwie śląskim w 2005r. Zakład Epidemiologii Nowotworów CO w Gliwicach
Liczba zgonów na nowotwory złośliwe
w województwie śląskim w 1999 i 2005
roku
Źródło: Nowotwory złośliwe w województwie śląskim w 2005r. Zakład Epidemiologii Nowotworów CO w Gliwicach
Zgłaszalność chorób
psychicznych
Informacje o osobach leczonych w zakładach
psychiatrycznej opieki ambulatoryjnej
dotyczą pacjentów leczonych w:
– poradniach zdrowia psychicznego,
– poradniach odwykowych
– poradniach profilaktyki, leczenia i rehabilitacji
osób uzależnionych od środków psychoaktywnych.
Dane są gromadzone i opracowywane w Instytucie
Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.
Instytut publikuje rocznik statystyczny
„Zakłady psychiatrycznej oraz
neurologicznej opieki zdrowotnej”
Dane dotyczą liczby chorych leczonych
niezależnie od liczby porad w ciągu
roku, które są zarejestrowane w
zakładach opieki ambulatoryjnej.
Liczba osób zarejestrowanych
w poradni zdrowia psychicznego
Źródło: Sytuacja zdrowotna ludności polskie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH. – www.pzh.pl
Liczba osób leczonych po raz pierwszy
w poradni zdrowia psychicznego
Źródło: Sytuacja zdrowotna ludności polskie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH. – www.pzh.pl
Czasowa niezdolności do
pracy
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki
Socjalnej z dnia 27 lipca 1999r. w sprawie
szczegółowych zasad i trybu wystawiania
zaświadczeń lekarskich, wzoru zaświadczenia
lekarskiego i zaświadczenia lekarskiego wydanego w
wyniku kontroli lekarza orzecznika Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 1999 Nr 65, poz.
741 z późn. zmianami) niezdolność do pracy z
powodu choroby lub konieczności osobistego
sprawowania przez pracownika opieki nad chorym
członkiem rodziny jest dokumentowana
zaświadczeniem lekarskim o czasowej niezdolności
do pracy wydawanym na druku ZUS ZLA.
Przyczyny wystąpienia absencji
chorobowej:
1. z tytułu choroby własnej – ubezpieczony ze względu na stan
zdrowia powinien powstrzymać się od pracy,
2. z tytułu opieki nad dzieckiem – ubezpieczony jest zwolniony
od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego
sprawowania opieki nad chorym dzieckiem (własnym
ubezpieczonego lub jego małżonka, dzieckiem przysposobionym,
dzieckiem obcym przyjętym na wychowanie i utrzymanie) w
wieku do ukończenia 14 lat,
3. z tytułu opieki nad innym członkiem rodziny –
ubezpieczony jest zwolniony od wykonywania pracy z powodu
konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym
członkiem rodziny;
Za członków rodziny uważa się małżonka, rodziców, teściów,
wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku ponad 14 lat jeżeli
pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z
ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki.
Struktura absencji chorobowej wg wieku i
płci (2008r.)
Źródło: Absencja Chorobowa 2008r. ZUS – www.zus.pl
Struktura absencji chorobowej wg
przyczyny (2008r.)
Źródło: Absencja Chorobowa 2008r. ZUS – www.zus.pl
Wybrane instytucje publikujące
i udostępniające dane w zakresie
zdrowia publicznego
• Główny Urząd Statystyczny
• Centrum Systemów Informacji Ochrony Zdrowia
• Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego -
Państwowy Zakład Higieny
• Ośrodek Informacji Rady Europy Uniwersytetu
Warszawskiego
• Instytut Medycyny Pracy w Łodzi
• Instytut Medycyny Wsi w Lublinie.
• Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej
Główny Urząd Statystyczny – zbiera
dane demograficzne, prowadzi
obserwację przyczyn zgonów wg płci,
wieku, miejsca zamieszkania, zbiera i
publikuje dane
o aktywności zawodowej, warunkach
życia, sytuacji społeczno-gospodarczej
oraz ochronie środowiska. Odpowiada za
przygotowanie i przeprowadzenie
powszechnych spisów ludności.
Centrum Systemów Informacji
Ochrony Zdrowia – prowadzi badania,
ekspertyzy
i konsultacje w zakresie funkcjonowania
systemu ochrony zdrowia. Dysponuje
bazami danych statystyki medycznej
zawierającymi informacje na temat
zasobów, działalności oraz zatrudnienia
w zakładach opieki zdrowotnej
Narodowy Instytut Zdrowia
Publicznego - Państwowy Zakład
Higieny –
gromadzi i opracowuje dane
dotyczące wielkości hospitalizacji i jej
przyczyn, zachorowalności na
choroby zakaźne
i pasożytnicze oraz zatrucia
Ośrodek Informacji Rady Europy
Uniwersytetu Warszawskiego –
udostępnia akty prawne, niektóre
bazy danych europejskich serwisów
informacyjnych, teksty debat i
opracowań dotyczące systemów
ochrony zdrowia
w państwach członkowskich
Instytut Medycyny Pracy w Łodzi – zbiera
i analizuje wiarygodne dane o chorobach
zawodowych
Instytut Medycyny Wsi w Lublinie –
prowadzi kompleksową działalność naukowo-
badawczą, usługową, szkoleniową,
diagnostyczno-leczniczą oraz informacyjno-
wydawniczą powiązaną z problemami
zdrowia mieszkańców wsi i środowiskiem.