Europejski
System Banków
Centralnych
Kraje UE i kraje strefy euro
EBC
Od 1 stycznia
1999 r. Europejski
Bank Centralny
(EBC) jest
odpowiedzialny za
prowadzenie polityki
pieniężnej strefy
euro - największej
po Stanach
Zjednoczonych
gospodarki na
świecie.
Siedziba EBC –
Eurotower we
Frankfurcie nad
Menem
Podstawa prawna
Podstawę prawną wspólnej polityki pieniężnej
stanowi Traktat ustanawiający Wspólnotę
Europejską oraz Statut Europejskiego
Systemu Banków Centralnych
i Europejskiego Banku Centralnego.
EBC i Europejski System Banków Centralnych
(ESBC) powstały na mocy Statutu, z dniem
1 czerwca 1998 r. EBC stanowi rdzeń
Eurosystemu i ESBC. Powierzone im zadania
EBC realizuje wspólnie z krajowymi bankami
centralnymi. EBC posiada osobowość prawną
jako instytucja publiczna w rozumieniu prawa
międzynarodowego.
Cele ESBC
„Głównym celem ESBC jest utrzymanie
stabilności cen."
Ponadto: „Bez uszczerbku dla celu
stabilności cen, ESBC wspiera ogólne
polityki gospodarcze we Wspólnocie, mając
na względzie przyczynianie się do
osiągnięcia celów Wspólnoty
ustanowionych w artykule 2." (Traktat
artykuł 105 ustęp 1)
Cele, które stawia przed sobą Unia (artykuł
2 Traktatu o Unii Europejskiej), to wysoki
poziom zatrudnienia oraz osiągnięcie
zrównoważonego i bezinflacyjnego wzrostu.
Zadania podstawowe
ESBC ogólnie
definiowanie i realizacja
strefy euro;
przeprowadzanie
;
utrzymywanie oficjalnych rezerw
dewizowych państw strefy euro i
zarządzanie nimi (zarządzanie
portfelem);
wspieranie sprawnego działania
systemów płatniczych.
Zadania podstawowe
EBC
Do zadań EBC należy w szczególności:
Wytyczanie polityki Eurosystemu. Rada Prezesów EBC odpowiada
za politykę monetarną w zakresie wspólnej waluty. W zakres tego
zadania wchodzi definiowanie stabilności cen, sposób analizy ryzyka
inflacyjnego itp.
Podejmowanie decyzji, koordynacja i monitorowanie operacji
polityki pieniężnej. EBC przekazuje krajowym bankom centralnym
szczegółowe instrukcje dotyczące operacji (wartość, czas, termin itp.)
oraz sprawdza, czy zostały pomyślnie wykonane.
Uchwalanie aktów prawnych. Organy decyzyjne są uprawnione –
w ściśle określonym zakresie – do wydawania aktów prawnych
obowiązujących w obrębie Eurosystemu, w tym wytycznych
i instrukcji, mających na celu zapewnienie konsekwentnego
wykonywania zdecentralizowanych operacji przez krajowe banki
centralne. Mogą one ponadto, także w określonym zakresie, uchwalać
rozporządzenia i decyzje obowiązujące podmioty spoza Eurosystemu.
Interwencje na rynkach walutowych, w razie potrzeby wspólnie
z poszczególnymi krajowymi bankami centralnymi. Obejmują one
kupno i sprzedaż papierów wartościowych na rynkach walutowych.
Dalsze zadania EBC
Banknoty: EBC ma wyłączne prawo wydawania zgody
na emisję banknotów na obszarze euro.
Statystyka: EBC, we współpracy z krajowymi bankami
centralnymi, zbiera od władz krajowych lub
bezpośrednio od podmiotów gospodarczych informacje
statystyczne niezbędne do wykonywania swoich zadań.
Stabilność finansowa i nadzór finansowy: Eurosystem
przyczynia się do sprawnego prowadzenia polityki
realizowanej przez właściwe władze, odnoszącej się do
nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami
kredytowymi oraz stabilności systemu finansowego.
Współpraca międzynarodowa i europejska: EBC
utrzymuje robocze kontakty z odpowiednimi
zewnętrznymi instytucjami, organami i forami, zarówno
unijnymi jak i międzynarodowymi, jeżeli współpraca ta
jest związana z zadaniami powierzonymi
Eurosystemowi.
Kursy stałe Euro do walut
krajowych
Produkcja banknotów
W kwietniu 2001 r. Rada Prezesów EBC postanowiła, że po
wprowadzeniu gotówki euro produkcja banknotów będzie
prowadzona w zdecentralizowanym systemie zbiorczym. W związku
z tym od 2002 r. każdy z krajowych banków centralnych strefy euro
odpowiada za przypisaną mu część całkowitej rocznej produkcji
banknotów euro określonych nominałów, ponosząc związane z tym
koszty.
We wrześniu 2002 r. Rada Prezesów podjęła decyzję o ustanowieniu
Rezerwy Strategicznej Eurosystemu, do wykorzystania
w wyjątkowych sytuacjach, gdyby zasoby logistyczne okazały się
niewystarczające na pokrycie nieprzewidzianego wzrostu
zapotrzebowania na banknoty lub w razie nagłej przerwy
w zaopatrzeniu.
EBC podejmuje działania związane z bezpieczeństwem i jakością
produkcji banknotów euro. Przy EBC działa Centrum Analiz
Fałszerstw zajmujące się analizą i klasyfikacją falsyfikatów
euro i prowadzące centralną bazę danych w tym zakresie,
a także Międzynarodowe Centrum Przeciwdziałania
Fałszerstwom uczestniczące we współpracy banków
centralnych z całego świata, działające pod egidą grupy G-10
Rezerwa banknotów
Rezerwy logistyczne i rezerwa strategiczna
pozwalają krajowym bankom centralnym na
ciągłe zaspokajanie zapotrzebowania na
banknoty, bez względu na to, czy popyt zrodził się
w obrębie strefy euro czy poza nią. Celem rezerw
logistycznych jest pokrycie zapotrzebowania na
banknoty w normalnych warunkach, w tym:
wymiana banknotów w złym stanie, które są
wycofywane z obiegu;
pokrywanie przewidywanego wzrostu liczby
banknotów w obiegu;
pokrywanie okresowych wahań popytu;
optymalizacja transportu banknotów pomiędzy
oddziałami krajowych banków centralnych.
Statystyka
EBC prowadzi zadania z zakresu raportowania,
analiz i statystyk rynków strefy Euro. Typy
prowadzonych raportów statystycznych:
-
statystyka monetarne oraz instytucji i rynków
finansowych
-
bilans płatniczy i inne statystyki powiązań
gospodarczych z zagranicą
-
statystyka sektora instytucji rządowych i
samorządowych
-
rachunki strefy euro według sektorów
instytucjonalnych
-
statystyki cen, kosztów i płac
Stabilność finansowa i
nadzór finansowy
Monitorowanie stabilności cen
Funkcje doradcze
Działanie na rzecz współpracy
Stabilność finansowa i
nadzór finansowy
Monitorowanie stabilności finansowej
EBC, wraz z Eurosystemem, systematycznie monitoruje cykliczne
i strukturalne tendencje w sektorze bankowym obszaru euro/UE
oraz w innych sektorach finansowych.
Ich celem jest ocena
potencjalnych słabych punktów sektora finansowego,
jego odporności na możliwe wstrząsy.
EBC dokonuje tej oceny we współpracy z bankami centralnymi
oraz organami nadzoru bankowego krajów UE. Przedstawiciele
wszystkich tych instytucji zasiadają w Komisji Nadzoru
Bankowego ESBC. W samym EBC monitorowanie stabilności
finansowej angażuje w znacznym stopniu kilka departamentów
(Stabilności Finansowej jako koordynatora, Ekonomiczny,
Operacje, Stosunków Międzynarodowych i Europejskich oraz
Systemów Płatniczych). Wyniki są publikowane corocznie, między
innymi w raportach zatytułowanych „EU banking sector stability”
(Stabilność sektora bankowego w UE), „Structural analysis of the
EU banking sector” (Analiza strukturalna sektora bankowego w
UE) oraz w raporcie rocznym EBC. powrót na górę strony
Stabilność finansowa i
nadzór finansowy
Funkcje doradcze
Instytucje finansowe muszą przestrzegać przepisów
finansowych i wymogów nadzorczych. EBC, ze względu na
reprezentowaną wiedzę fachową, jest często proszony przez
właściwe organy na szczeblu UE i krajowym o konsultacje przy
opracowywaniu przepisów finansowych i wymogów
nadzorczych. EBC może również współuczestniczyć w
tworzeniu tych przepisów z własnej inicjatywy. W ten sposób
EBC dba o należyte uwzględnienie celu stabilności finansowej.
EBC przekazuje opinie:
w drodze oficjalnej konsultacji w sprawie projektów
wspólnotowych lub krajowych przepisów prawnych
dotyczących stabilności finansowej i nadzoru,
uczestnicząc w forach międzynarodowych i europejskich
(takich jak Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego, Europejska
Komisja Bankowa, Europejska Komisja Papierów
Wartościowych, Komitet Europejskich Instytucji Nadzoru
Bankowego).
Stabilność finansowa i
nadzór finansowy
Działanie na rzecz współpracy:
EBC, wraz z Eurosystemem, działa na rzecz współpracy
pomiędzy bankami centralnymi a władzami
nadzorczymi w UE. Dobra współpraca i regularna
wymiana informacji są warunkiem, bez którego nie
można nawet myśleć o utrzymywaniu stabilności
finansowej czy to w zwykłych warunkach, czy w
czasach kryzysu.
Zadanie to realizuje głównie Komisja Nadzoru
Bankowego ESBC. Wynikiem jej starań są m.in.
porozumienia zawierane z odpowiednimi władzami.
Porozumienia te są poddawane okresowym rewizjom
pod kątem zmian rynkowych i instytucjonalnych.
Współpraca
międzynarodowa
Współpraca międzynarodowa i europejska. Aby
przedstawiać swoje poglądy na szczeblu
międzynarodowym i europejskim EBC uczestniczy
w spotkaniach na różnych forach. W grudniu 1998 r.
EBC jako jedyny bank centralny na świecie uzyskał
status obserwatora przy Międzynarodowym Funduszu
Walutowym (MFW) i obecnie bierze udział we
wszystkich posiedzeniach Zarządu MFW w sprawach
istotnych dla Unii Gospodarczej i Walutowej. W tym celu
ustanowiono stałe przedstawicielstwo w Waszyngtonie.
EBC bierze także udział w spotkaniach grup G-7 i G-20
oraz Forum Stabilności Finansowej. Na szczeblu Unii
Europejskiej prezes EBC jest regularnie zapraszany na
spotkania Eurogrupy, tj. comiesięczne nieformalne
zebrania ministrów finansów strefy euro. EBC może
także brać udział w posiedzeniach Rady UE, gdy
omawiane są sprawy dotyczące celów i zadań
Eurosystemu.
Zadania banków
centralnych
Do zadań banków centralnych należy:
Realizacja operacji polityki pieniężnej. Krajowe banki
centralne faktycznie realizują transakcje, np. związane
z dostarczaniem bankom komercyjnym pieniądza banku
centralnego.
Zarządzanie operacyjne rezerwami zagranicznymi EBC.
Zadanie to obejmuje przeprowadzanie i rozliczanie transakcji
rynkowych w ramach inwestowania rezerw zagranicznych EBC.
Zarządzanie własnymi rezerwami zagranicznymi. Planowe
działania krajowych banków centralnych w tym zakresie
podlegają zatwierdzeniu przez EBC w wypadku, gdyby mogły
wpłynąć na kursy walutowe lub sytuację płynnościową, oraz gdy
przekraczają limity określone w wytycznych EBC. Ustalenia te
mają zapewnić zgodność z polityką pieniężną i kursową EBC.
Eksploatacja systemów płatniczych i nadzór nad nimi.
Systemy płatnicze służą do przekazywania pieniędzy w obrębie
systemu bankowego. Krajowe banki centralne eksploatują
i nadzorują systemy krajowe, które łączą się w system płatności
TARGET, obsługujący płatności w euro. Istnieją ponadto
prywatne systemy płatności i rozrachunku papierów
wartościowych, w przypadku których nadzór ze strony banku
centralnego ma zapewnić ich sprawne funkcjonowanie.
Zadania banków
centralnych
Do zadań banków centralnych należy:
Emisja banknotów wspólnie z EBC. Emitentami banknotów euro są
EBC i krajowe banki centralne, natomiast wprowadzaniem ich do
obiegu zajmują się tylko krajowe banki centralne, które w celu
zaspokojenia istniejącego zapotrzebowania składają roczne
zamówienia na produkcję oraz prowadzą system zarządzania zapasami
dla całego Eurosystemu. Koordynatorem obu tych działań jest EBC.
Krajowe banki centralne podejmują też czynności mające zapewnić
wysoką jakość banknotów będących w obiegu i analizują wykryte
falsyfikaty.
Gromadzenie statystyk i wspieranie EBC. Do prowadzenia polityki
pieniężnej i realizacji innych zadań Eurosystemu EBC potrzebuje
szerokiego zakresu danych gospodarczo-finansowych. Krajowe banki
centralne pomagają przede wszystkim poprzez zbieranie od krajowych
instytucji finansowych i) danych dotyczących rynku pieniężnego,
bankowego i finansowego, ii) statystyk bilansu płatniczego i rezerw
międzynarodowych Eurosystemu, iii) rachunków finansowych.
Funkcje niezwiązane z Europejskim Systemem Banków
Centralnych. Krajowe banki centralne mogą pełnić inne funkcje niż
wymienione w statucie, chyba że Rada Prezesów postanowi
większością dwóch trzecich głosów, że są one sprzeczne z celami
i zadaniami ESBC. Funkcji takich nie uznaje się za wchodzące w zakres
kompetencji ESBC, a wszelką odpowiedzialność za nie ponoszą same
krajowe banki centralne
Organy decyzyjne
EBC
Rada Prezesów
Główny organ decyzyjny EBC, w którego skład wchodzą:
sześciu członków Zarządu,
prezesi banków centralnych szesnastu krajów strefy euro.
Rada Prezesów
Zadania
wyznaczanie polityki pieniężnej dla strefy euro, podejmowanie odpowiednich
decyzji w tej sprawie i wydawanie wytycznych dotyczących jej realizacji;
uchwalanie rozporządzeń dotyczących zadań EBC określonych w traktacie
lub nałożonych przez Radę UE;
działanie jako druga i ostatnia instancja dla składanych przez strony trzecie
odwołań od decyzji EBC podjętych przez Zarząd;
wydawanie wytycznych dotyczących operacji krajowych banków centralnych
związanych z pozostałymi zagranicznymi aktywami rezerwowymi oraz
transakcji zawieranych przez państwa członkowskie strefy euro w ramach
walutowych kapitałów obrotowych;
podejmowanie właściwych działań dla zapewnienia przestrzegania
wytycznych i instrukcji EBC oraz określanie zakresu informacji
przekazywanych przez krajowe banki centralne;
wykonywanie prawa inicjatywy legislacyjnej w związku z ustawodawstwem
wspólnotowym oraz pełnienie roli doradczej;
zatwierdzanie emisji banknotów oraz nakładu emisji monet w strefie euro;
uchwalanie przepisów związanych z ujednoliceniem zasad rachunkowości
i sprawozdawczości w zakresie operacji realizowanych przez krajowe banki
centralne;
uchwalanie zasad podziału dochodu pieniężnego pomiędzy krajowe banki
centralne Eurosystemu;
zatwierdzanie raportu rocznego EBC.
Rada Prezesów
Posiedzenia i decyzje
Rada Prezesów zbiera się zazwyczaj dwa razy
w miesiącu, w budynku Eurotower we Frankfurcie nad
Menem.
Na pierwszym posiedzeniu w miesiącu Rada
Prezesów ocenia sytuację gospodarczą i pieniężną,
a następnie podejmuje decyzje w sprawie polityki
pieniężnej na dany miesiąc. Na drugim posiedzeniu
Rada omawia głównie kwestie związane z innymi
zadaniami i obowiązkami EBC oraz Eurosystemu.
Wprawdzie nie publikuje się protokołów z posiedzeń
Rady, ale decyzje w sprawie polityki pieniężnej są
szczegółowo omawiane na konferencji prasowej
organizowanej bezpośrednio po pierwszym
posiedzeniu w miesiącu. Konferencję prowadzi Prezes
z Wiceprezesem.
Zarząd
Zarząd składa się z:
prezesa i wiceprezesa,
czterech pozostałych członków.
Wszyscy członkowie są mianowani za
wspólnym porozumieniem głów państw
lub szefów rządów krajów strefy euro.
Wszyscy członkowie Zarządu wybierani są
spośród osób o uznanym autorytecie,
posiadających doświadczenie zawodowe
w dziedzinie pieniądza lub bankowości.
Zarząd
Prezes Zarządu EBC ma szczególne prerogatywy
i przypisane wyłącznie sobie funkcje (w jego
zastępstwie pełni je wiceprezes). Należy do nich
-
przewodniczenie posiedzeniom Rady Prezesów,
-
Rady Ogólnej i Zarządu EBC,
-
reprezentacja EBC na zewnątrz
-
przedstawianie raportu rocznego EBC Radzie UE
i Parlamentowi Europejskiemu.
-
Prezes jest zapraszany na posiedzenia Rady UE,
gdy omawiane są sprawy dotyczące celów
i zadań Eurosystemu.
-
Uczestniczy w posiedzeniach Eurogrupy,
nieformalnego gremium ministrów gospodarki
i finansów strefy euro.
Zarząd
Zadania
przygotowywanie posiedzeń Rady Prezesów,
realizacja polityki pieniężnej strefy euro zgodnie
z wytycznymi i postanowieniami Rady Prezesów
oraz przekazywanie niezbędnych instrukcji
w tym zakresie krajowym bankom centralnym
strefy euro,
zarządzanie bieżącą działalnością EBC,
wykonywanie określonych uprawnień
przekazanych Zarządowi w drodze delegacji
przez Radę Prezesów, w tym uprawnień
o charakterze regulacyjnym.
Rada Ogólna
składa się z
prezesa i wiceprezesa EBC,
prezesów krajowych banków centralnych
27 państw członkowskich UE.
W skład Rady Ogólnej wchodzą
przedstawiciele 16 krajów strefy euro oraz
11 krajów spoza tej strefy. W posiedzeniach
Rady Ogólnej mogą uczestniczyć pozostali
członkowie Zarządu EBC, Przewodniczący
Rady UE oraz członek Komisji Europejskiej,
ale bez prawa głosu
Rada Ogólna
Obowiązki
Radę Ogólną można uznać za organ tymczasowy. Ze względu na to, że
nie wszystkie państwa członkowskie UE przyjęły euro, Rada Ogólna
wykonuje te z zadań przejętych od Europejskiego Instytutu
Walutowego, których kontynuacja na trzecim etapie Unii Gospodarczej
i Walutowej (UGW) jest obowiązkiem EBC.
Do pozostałych kompetencji Rady Ogólnej należy udział w:
działaniach doradczych EBC;
zbieraniu informacji statystycznych;
sporządzaniu raportów rocznych EBC;
ustalaniu zasad koniecznych do normalizacji procedur rachunkowych
i sprawozdawczych stosowanych przez krajowe banki centralne (KBC);
podejmowaniu wszelkich działań związanych z określeniem klucza
subskrypcji kapitału EBC innych niż określone w Traktacie;
ustalaniu warunków zatrudnienia personelu EBC;
przygotowaniach niezbędnych do nieodwołalnego ustalenia kursów
walut państw członkowskich objętych derogacją wobec euro.
Zgodnie ze Statutem Rada Ogólna zostanie rozwiązana po przyjęciu
wspólnej waluty przez wszystkie państwa członkowskie UE.
Komitety EBC
Komitet ds. Audytu Wewnętrznego opracowuje wspólne standardy audytu
działalności operacyjnej Eurosystemu oraz wspólnych przedsięwzięć
i wspólnych systemów operacyjnych na szczeblu Eurosystemu lub ESBC.
Komitet ds. Banknotów doradza we wszystkich sprawach związanych
z polityką w zakresie banknotów i pomaga w planowaniu strategicznym
produkcji i emisji banknotów.
Komitet ds. Informatyki pomaga w rozwoju, wdrażaniu i utrzymaniu sieci
informatycznych i infrastruktury telekomunikacyjnej obsługującej wspólne
systemy operacyjne.
Komitet ds. Komunikacji Eurosystemu i ESBC pomaga w kształtowaniu
i realizacji zewnętrznej i wewnętrznej polityki informacyjnej.
Komitet ds. Nadzoru Bankowego pomaga w sprawach związanych
z udziałem w nadzorze nad instytucjami kredytowymi oraz ze stabilnością
systemu finansowego.
Komitet ds. Operacji Rynkowych pomaga w prowadzeniu operacji polityki
pieniężnej i transakcji walutowych, związanych m.in. z funkcjonowaniem
mechanizmu kursowego ERM II, oraz w zarządzaniu rezerwami zagranicznymi
EBC.
Komitet ds. Polityki Pieniężnej zajmuje się przede wszystkim
opiniowaniem strategicznych i długoterminowych zagadnień związanych
z kształtowaniem polityki pieniężnej i kursowej; jego zadaniem jest także
opracowywanie projekcji ekonomicznych ekspertów Eurosystemu.
Komitety EBC
Komitet ds. Prawnych udziela porad i formułuje opinie prawne w zakresie
realizacji statutowych zadań EBC oraz opracowuje akty prawne dotyczące
działalności Eurosystemu.
Komitet ds. Rachunkowości i Dochodów Pieniężnych doradza we
wszystkich wewnętrznych sprawach Eurosystemu związanych
z rachunkowością, sprawozdawczością finansową i podziałem dochodu
pieniężnego.
Komitet ds. Statystyki formułuje przede wszystkim rady i opinie w sprawie
projektowania i zbierania informacji statystycznych przez EBC przy współpracy
krajowych banków centralnych.
Komitet ds. Stosunków Międzynarodowych pomaga w realizacji
statutowych zadań EBC w dziedzinie współpracy międzynarodowej oraz
stanowi forum wymiany poglądów w kwestiach stosunków międzynarodowych.
Komitet ds. Systemów Płatności i Rozrachunku formułuje rady i opinie
związane z prowadzeniem i utrzymaniem systemu TARGET, ogólną polityką
w sprawie systemów płatności oraz nadzorem, a także leżącymi w obszarze
wspólnego zainteresowania banków centralnych kwestiami związanymi
z rozliczaniem i rozrachunkiem papierów wartościowych.
W 1998 r. Rada Prezesów utworzyła również Komitet Budżetowy, złożony
z przedstawicieli EBC i krajowych banków centralnych Eurosystemu. Komitet
Budżetowy wspiera Radę Prezesów w sprawach związanych z budżetem EBC.
W 2005 r. powstała Konferencja Działów Kadr, skupiająca szefów pionów
personalnych wszystkich banków centralnych UE.
Wytyczne kształtowania
polityki ESBC
Niezależność polityczna
Niezależność EBC sprzyja zachowaniu stabilności
cen. Potwierdza to zarówno szczegółowa analiza
teoretyczna dotycząca niezależności banków
centralnych, jak i dowody empiryczne.
Zasada niezależności EBC została określona w
dokumentach ustanawiających porządek
instytucjonalny wspólnej polityki pieniężnej
(tj. w Traktacie i Statucie).
Ani EBC i krajowe banki centralne, ani członkowie
ich organów decyzyjnych nie mogą zwracać się o
instrukcje i ich przyjmować od instytucji
i organów unijnych, rządów państw
członkowskich UE i żadnych innych organów.
Wytyczne kształtowania
polityki ESBC
Niezależność polityczna
Finansowanie EBC jest niezależne od
Wspólnoty Europejskiej. EBC ma
własny budżet. Kapitał EBC został
subskrybowany i opłacony przez
krajowe banki centralne strefy euro.
Statut przewiduje długie kadencje
członków Rady Prezesów.
Członkowie Zarządu są mianowani
na tylko jedną kadencję.
Wytyczne kształtowania
polityki ESBC
Niezależność polityczna
Okres sprawowania urzędu przez prezesów krajowych
banków centralnych i członków Zarządu EBC jest
zagwarantowany na następujących zasadach:
kadencja prezesów krajowych banków centralnych
trwa minimum pięć lat;
kadencja członków Zarządu EBC trwa osiem lat, bez
możliwości ponownego wyboru;
prezesów krajowych banków centralnych oraz
członków Zarządu EBC można odwołać jedynie w
przypadku niezdolności do wykonywania obowiązków
lub poważnego uchybienia;
sądem właściwym do rozstrzygania wszelkich sporów
w tym zakresie jest Europejski Trybunał
Sprawiedliwości.
Wytyczne kształtowania
polityki ESBC
Niezależność polityczna
Eurosystem nie może udzielać kredytów organom
wspólnotowym ani krajowym instytucjom publicznym.
Jest to kolejne zabezpieczenie przed ewentualnymi
naciskami ze strony organów administracji publicznej.
Eurosystem jest niezależny w działaniu. EBC ma do swej
dyspozycji wszelkie instrumenty i kompetencje
niezbędne do sprawnego prowadzenia polityki
pieniężnej, i samodzielnie decyduje, jak i kiedy ich
użyć.
W zakresie niezbędnym dla realizacji zadań ESBC,
a także w niektórych innych przypadkach określonych
w konkretnych aktach prawnych Rady UE, EBC ma
prawo uchwalania wiążących rozporządzeń
Wytyczne kształtowania
polityki ESBC
Przejrzystość
Definicja
Zasada przejrzystości oznacza, że bank centralny
udostępnia rynkom i opinii publicznej wszelkie
istotne informacje na temat swej strategii, ocen i
decyzji w sprawie prowadzonej polityki, a także na
temat swych procedur, w sposób otwarty, jasny i w
odpowiednim terminie.
Obecnie większość banków centralnych, w tym EBC,
uważa zasadę przejrzystości za kwestię o
fundamentalnym znaczeniu. Dotyczy to w
szczególności ram prowadzonej polityki
pieniężnej. EBC uważa skuteczną komunikację z
opinią publiczną za kwestię priorytetową.
Wytyczne kształtowania
polityki ESBC
Wiarygodność
EBC buduje wiarygodność poprzez jasne
wypowiadanie się na temat powierzonych mu
zadań oraz sposobu ich realizacji. Dopóki opinia
publiczna będzie przekonana, że EBC ma
możliwość i wolę, by realizować powierzone mu
zadania, oczekiwania cenowe pozostaną mocno
zakotwiczone. Celowi temu służą zwłaszcza
regularne komunikaty na temat dokonywanej
przez bank centralny oceny sytuacji gospodarczej.
Pomocne jest również otwarte i realistyczne
informowanie przez bank centralny o
możliwościach polityki pieniężnej, a także – w
jeszcze większym stopniu – o jej ograniczeniach.
Wytyczne kształtowania
polityki ESBC
Zdyscyplinowanie
Determinacja, by stosować zasadę
przejrzystości, narzuca decydentom
dyscyplinę, która gwarantuje, że ich
decyzje i wyjaśnienia w sprawie
prowadzonej polityki będą
konsekwentne. Umożliwienie opinii
publicznej wglądu w działania z zakresu
polityki pieniężnej zachęca organy
decyzyjne do jak najlepszego
wypełniania udzielonego im mandatu.
Wytyczne kształtowania
polityki ESBC
Przewidywalność
EBC publicznie ogłasza swoją strategię
polityki pieniężnej i regularnie informuje o
swej ocenie zmian w sytuacji gospodarczej.
Pomaga to rynkom rozpoznać wzór reakcji
polityki monetarnej na rozwój sytuacji
gospodarczej i wstrząsy gospodarcze. Dzięki
temu w perspektywie średnioterminowej
posunięcia w zakresie polityki pieniężnej
stają się bardziej przewidywalne dla
rynków. W konsekwencji można dokładniej i
efektywniej kształtować oczekiwania
rynkowe
Wytyczne kształtowania
polityki ESBC
Obowiązki sprawozdawcze
Zgodnie ze Statutem EBC ma obowiązek publikacji
kwartalnych raportów z działalności Eurosystemu
oraz tygodniowego skonsolidowanego sprawozdania
finansowego Eurosystemu. Dodatkowo EBC
opracowuje raport roczny dotyczący swojej
działalności oraz polityki monetarnej w ubiegłym
i bieżącym roku. Odbiorcami raportu rocznego są:
Parlament Europejski, Rada UE, Komisja Europejska
oraz Rada Europejska.
Wypełniając swe statutowe obowiązki, EBC publikuje:
Biuletyn Miesięczny,
tygodniowe skonsolidowane sprawozdanie finansowe,
raport roczny.
Ponadto EBC wydaje szereg innych publikacji
dotyczących swoich zadań.