Wykorzystanie informacji z

urządzeń nawigacyjnych w celu

prowadzenia bezpiecznej wachty.

Ocena sytuacji i zagrożeń. Ocena

efektywności podjętych działań.

Wstęp

Pełnienie wachty morskiej to jedna z najważniejszych czynności

związanych z prowadzeniem statku. Od sumienności pełnienia
wachty zależy bezpieczeństwo ludzi i przewożonego ładunku. Oficer
wachtowy jest odpowiedzialny za utrzymanie planowanych: kursu i
prędkości w czasie całej wachty, stosując się nieustannie do zasad
MPDM i Konwencji STCW. Aby można było mówić o bezpiecznej
wachcie, po przez którą rozumiemy unikanie kolizji ze statkami lub
innymi obiektami stałymi, wejść na mieliznę a także nie stwarzanie
ryzyka nawigacyjnego i każdego innego ryzyka, które może zagrażać
bezpieczeństwu statku. Każdy oficer powinien:

• Potrafić w prawidłowy sposób ocenić otaczającą go sytuacje i wykryć

potencjalne zagrożenia.

• Ocenić efektywność podejmowanych działań.
• Dobrze poznać urządzenia nawigacyjne, które ma do dyspozycji w

zakresie: eksploatacji i kontroli poprawności działania

Ocena sytuacji i zagrożeń:

Aby pełnienie wachty morskiej były w pełni efektywne, oficer
wachtowy musi ciągle analizować bieżącą sytuacja i oceniać
ryzyko wystąpienia potencjalnych zagrożeń. Aby tego dokonać
musi:
•Obserwować wszystko wokół statku i znać aktualną sytuację otaczającego
środowiska dotyczącą statków, znaków nawigacyjnych oraz innych
przeszkód.
•Dokonywać obserwacji namiarów na zbliżające się statki.
•Określać parametry ruchu statków oraz znaki na lądzie lub znaki
pływające.
•Sprawdzać kurs statku z mapą.
•Sprawdzać poprawność komend na ster - zwracając uwagę czy są
zrozumiałe i prawidłowo wykonywane.
•Obserwować urządzenia nawigacyjne, radar, echosondy, wskaźniki
zmiany kursu i obroty silnika głównego
•Obserwować zmiany pogody, zwłaszcza widzialności, kierunek i siłę
wiatru oraz falowania.

Kontrola urządzeń w czasie

wachty w celu prowadzenia

bezpiecznej nawigacji.

Kontrola urządzeń dokonywana przez oficera w czasie pełnienia wachty

obejmuje:

• Prawidłowość pracy sternika automatycznego lub sternika

utrzymującego właściwy kurs

• Błędy i poprawki kompasów

• Synchronizacja repetytorów żyrokompasu z matką

• Sprawdzenie przełączenia sternika automatycznego na pracę ręczną i

odwrotnie (co najmniej raz w czasie wachty)

• Prawidłowość palenia się przypisanych świateł i innych sygnałów lub

znaków.

• Prawidłowość pracy pozostałego wyposażenia nawigacyjnego i

urządzeń kontrolnych,.

Pozyskiwanie informacji i ich

weryfikacja.

Echosonda

Powinny być używane przy podchodzeniu do lądu, na wodach

przybrzeżnych i na obszarach, na których głębokości

odnotowane na mapach są niepewne, oraz we wszystkich

innych sytuacjach gdy jest to potrzebne. Przy sondowaniu dna

należy sprawdzić czy echosonda działa poprawnie. Istotne jest

dobranie odpowiedniego zakresu, odnalezienie zapisu dna i

właściwa regulacja wzmocnienia. Należy zwrócić uwagę czy

jednostka głębokości przyjęta przy pomiarach jest zgodna z tą

używaną na mapie oraz nie zapominać, że głębokość akwenu

to wskazanie echosondy powiększone o zanurzenie statku.

Żyrokompas

Zalecana jest ciągła praca żyrokompasu. Jeżeli został

zatrzymany z jakichkolwiek przyczyn, po ponownym

uruchomieniu oficer wachtowy powinien sprawdzić jego

ustawienie i dokładność wskazań. Wyznaczony oficer musi

wprowadzań poprawki szerokościowe i szybkościowe.

Repetytory żyrokompasu muszą być zsynchronizowane z

żyro matką i często sprawdzane. Raz dziennie należy

kontrolować alarm żyrokompasu. Aby upewnić się czy

żyrokompas nie wskazuje błędnych informacji należy często

porównywać jego wskazania z kompasem magnetycznym.

GPS

Odbiorniki GPS są dobrym źródłem do pozyskiwania informacji takich jak:

nasza pozycja, parametry ruchu, zgodność podróży z zaplanowaną trasą

itd. Jednakże odbiorników GPS należy używać rozważnie i nie wyłączać

przy tym myślenia. Każdy oficer wachtowy powinien pamiętać o

możliwościach i ograniczeniach zarówno urządzenia, którego używa jak i

całego systemu określania pozycji. Należy okresowo sprawdzać pozycje

uzyskane z odbiornika GPS po przez określenie pozycji innymi metodami,

w celu upewnienia się czy nasz odbiornik działa prawidłowo. W przypadku

gdy odbiornik GPS jest zintegrowany z innymi systemami – należy

kontrolować czy komunikacja między poszczególnymi urządzeniami

odbywa się w odpowiedni sposób, tak by zachowana została ciągłość i

poprawność przekazywania danych.

Radar

Podstawowymi zadaniami każdego radaru są:

• Określanie i kontrola pozycji statku.
• Prowadzenia obserwacji radarowej, w tym wykrywanie i ocena ryzyka zderzenia.
• Wykonywane nakresów, śledzenia z zastosowaniem tarczy linii równoległych itd.

Aby było to możliwe należy pamiętać o odpowiednim wyregulowaniu urządzenia.

Podstawową kwestią jeśli chodzi o ustawienie radaru jest jego regulacja

podstawowa, w której skład wchodzą takie czynności jak ustawienie jasności,

kontrastu, wzmocnienia, strojenia, ZRW oraz rozróżnialnika. Należy również

dokonać doboru zakresu, długości impulsu, zorientowania i zobrazowania ruchu,

tak by informacje uzyskiwane z urządzenia miały jak największe odwzorowanie z

rzeczywistością.

 

Radar

Gdy radar wykorzystywany jest dla prowadzenia

nawigacji radarowej, dodatkowemu sprawdzeniu

powinny podlegać:

• Rozróżnialność i sposób zobrazowania obiektów stałych.

• Synchronizacja z żyrokompasem i dokładność wskazań

kursu (położenia kreski kursowej).

• Dokładność ruchomego kręgu odległości, elektronicznej

kreski namiarowej i stałych kręgów odległości.

• Prawidłowe zobrazowanie ruchu rzeczywistego

ARPA

System ARPA pozwalający na automatyczne śledzenie może za pomocą

odpowiednich sygnałów dźwiękowych i świetlnych ostrzec nawigatora o

przekroczeniu przez śledzony od cel założonej odległości zbliżenia lub

pojawienia się celu w ustanowionej strefie strzeżonej. Korzystanie z

systemu nie zwalnia oficera wachtowego od obowiązku prowadzenia

dodatkowej obserwacji wszystkimi dostępnymi środkami. Do ostrzeżeń

ARPA pracującego w systemie automatycznego śledzenia należy

podchodzić z dużą ostrożnością, pamiętając o tym, że niektóre obiekty

takie jak łodzie, jachty itd. mogą nie zostać wykryte. Użytkownicy powinni

dokładnie znać instrukcję eksploatacyjną systemu, ujawniającą jego

ograniczenie, w tym także możliwość występowania błędów przy

automatycznym śledzeniu celów.

AIS (Automatic Identification

System)

Automatyczny system identyfikacji.

Jest to morski mobilny zespół nadawania informacji oparty na falach

UKF. Wysyła dwa rodzaje informacji:

• Statyczne (np. nazwa i typ statku, wymiary, sygnał wywoławczy,

MMSI, informacje o ładunku itd.)

• Dynamiczne (np. kurs, prędkość, pozycja, zanurzenie, ETA itd.)
Stworzony jako narzędzie antykolizyjne w relacji statek-statek oraz

do identyfikacji statków przez stacje brzegowe nadzorujące ruch w
miejscach o dużym natężeniu ruchu. Istotne jest aby system AIS
był zainstalowany i obsługiwany w odpowiedni sposób, gdyż ma
służyć jako pomoc zapewniająca bezpieczeństwo na obszarach o
dużym natężeniu ruchu. Oficerowie wachtowi powinni zapoznać
się odbiornikami AIS i sprawdzać czy są wysyłane poprawne
informacji o naszej jednostce. Informacje otrzymywane po przez
AIS powinny być traktowane z pewną ostrożnością. Informacje na
temat kursu i prędkości innych statków pozyskanych z systemu
AIS powinny być weryfikowane z innymi źródłami np. radarem.

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ.

MARCIN PROKOPOWICZ

KAROL MAJEWSKI

II NAW

C04 L07