Żywienie osób w starszym

wieku

Profilaktyka

nadwagi, otyłości i

niedożywienia.



Problematyka stanu odżywienia seniorów

należy do najważniejszych problemów opieki

nad osobami w podeszłym wieku.



W geriatrii występują dwa zasadnicze rożne problemy

związane ze stanem odżywiania:

1. Problem nadwagi/otyłości występuje przede wszystkim u

seniorów młodszych i zamieszkałych w środowisku

domowym.

2. Problem niedożywienia białkowo-energetycznego występuje u

seniorów w bardzo zaawansowanym wieku, z wieloma

współistniejącymi chorobami i przebywającymi w szpitalu lub

domu opieki.

Otyłość

➲

Otyłość- patologiczne nagromadzenie

się tkanki tłuszczowej w organizmie

przekraczające jego fizjologiczne

potrzeby i możliwości adaptacyjne.

➲

Nadwaga- nadmierna masa ciała

powyżej masy optymalnej.

Przyczyny otyłości nadwagi



Najczęstszą przyczyna jest zbyt duża wartość

energetyczna pożywienia w stosunku do

zaopatrzenia organizmu.



Czynniki genetyczne i biologiczne



Stosowana farmakoterapia -stosowane leki

przeciwdepresyjne, przeciwlękowe, psychotropowe,

przeciwpadaczkowe).



Czynniki środowiskowe- głównie mała aktywność

fizyczna

BMI

Współczynnik powstały przez podzielenie

masy ciała podanej w kilogramach

przez kwadrat wysokości podanej w

metrach.

Dla osób dorosłych wartość BMI wskazuje na:

* < 16,0 – wygłodzenie
* 16,0–17,0 – wychudzenie (spowodowane często

przez ciężką chorobę lub anoreksję)
* 17–18,5 – niedowagę
* 18,5–25,0 – wartość prawidłową
* 25,0–30,0 – nadwagę
* 30,0–35,0 – I stopień otyłości
* 35,0–40,0 – II stopień otyłości
* ≥ 40,0 – III stopień otyłości (otyłość skrajna)

Leczenie

➲

W leczeniu otyłości u osób w podeszłym

wieku stosuje się przede wszystkim

aktywność ruchową.

➲

Dieta z ograniczeniem podaży energii(lecz

nie mniejszy 800kcal/dziennie). Powinno

zapewniać pełne pokrycie zapotrzebowania

na białko, witaminy i mikroelementy.

➲

Nie zaleca się stosowania farmakoterapii w

leczeniu otyłości u osób w podeszłym

wieku.

Niedożywienie białkowo-

energetyczne

Stan ten może wynikach z niedostatecznej podaży,

złego wchłaniania i nadmiernego zużycia substancji

odżywczych przez organizm.

U osób starszych dzienna dobowa podaż białka

powinna wynosić około- 1,25g/kg mc./dobę (1,0-

1,5g/kgmc./dobę).

Przyczyny niedożywienia

a) związane z wiekiem zmiana składu ciała

b) zmniejszenie stężenia krążących hormonów analitycznych.

c) zmniejszenie aktywności fizycznej i wydatku energetycznego.

d) szybko osiągane uczucie sytości

e) osłabienie węchu i smaku

f) zaburzenia wchłaniania( choroba trzewna, niewydolność

trzustki).

g) nadmierny katabolizm

h) depresja, otępienie, alkoholizm

i) leki(powodują spadek łaknienia, zaburzenia jelitowe, nudności,

zaburzenia wchłaniania).

j) niewłaściwa dieta

k) braki w uzębieniu, suchość jamy ustnej, utrudnienie połykania,

niepełnosprawność, ubóstwo.

l) trudności w zrobieniu zakupów i przygotowaniu posiłków.

Diagnostyka niedożywienia

- Aspekty kliniczne( albuminy< 3,5g/dl,

cholesterol<160mg/dl, niedokrwistość).

- Masa ciała i jej utrata( 1kg w ciągu

miesiąca lub 3 kg w ciągu 6 miesięcy).

- BMI <20

- Fałdy skórne(procentowa zawartość

tkanki tłuszczowej).

- Obwód ramienia< 22 cm, i łydki< 31.

Zapobieganie i leczenie

Zapobieganie i leczenie niedożywienia osób w

starszym wieku opiera się na zwalczaniu przyczyny

i wczesnym wykrywaniu niedożywienia.

Zapewnienie odpowiedniej ilości kalorii w

pożywieniu w tym krótkotrwałe karmienie prze

sondę.

Podaż płynów powinna wynosić 1500-2000ml/ dobę.

Poza pełnowartościową dietą można stosować

suplementacje żywieniową( odżywki białkowo-

energetyczne, witaminy, mikroelementy, hormony).

Płynne odżywki powinny być podawane pomiędzy

posiłkami.

W przypadku

niedożywienia z

ograniczeniem

możliwości karmienia

doustnego możliwe

jest okresowe

zastosowanie sondy

nosowo-żołądkowej,

przezskórnej przetoki i

żywienia poza

jelitowego.

Źródło: http://www.google.pl/

Powikłania niedożywienia i utraty masy ciała u osób w

starszym wieku

- uczucie zmęczenia i hipokinezja

- hipotonia ortostatyczna

- niedokrwistość

- zaburzenia immunologiczne

- infekcje, odleżyny

- ﺀꜜ funkcji poznawczych

- obrzęki, osteoporoza, upadki i

złamania.

Zalecenia dietetyczna dla osób w starszym

wieku



Wartość kaloryczna powinna się

mieścić w granicach 1800-2200 kcal.

Pożywienie osób starszych powinno być

przede wszystkim:

· urozmaicone

· lekko strawne

· wysoko wartościowe, ale o niższej

wartości energetycznej niż dla

młodych.

Powinna zawierać dostateczną ilość białka, witamin i soli mineralnych

zwłaszcza wapnia, potasu i żelaza. Ludzie starsi powinni jadać

częściej, ale mniejsze objętościowo posiłki 4-5 razy dziennie. Przy

sporządzaniu potraw należy uwzględnić stan uzębienia i układu

trawiennego.

Zalecane są wysoko wartościowe oleje roślinne, zawierające niezbędne

nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). Zmniejszają one zawartość

cholesterolu w surowicy krwi, przez co zapobiegają przedwczesnemu

starzeniu się naczyń.

Należy spożywać dużo białka, zwłaszcza zwierzęcego. Jego dostateczne

ilość zapobiega zanikowi mięśni i innych tkanek, co przeciwdziała

równocześnie przedwczesnemu starzeniu się.

W jadłospisie osób starszych powinny często występować takie produkty

jak:

· chude mięso

· twaróg

· sery

· słodkie i zsiadłe mleko

· owoce i warzywa (zawarta w nich celuloza wspomaga perystaltykę

jelit, a wit. C unieszkodliwia cholesterol zamieniając go a kwasy

żółciowe).

3.

Przeciwwskazania diety.

Osoby starsze nie mogą spożywać

potraw ciężko strawnych, tłustych i

wzdymających. Należy ograniczyć

tłuszcze zwłaszcza zwierzęce. Aby

zapobiec przedwczesnemu starzeniu

się naczyń ogranicza się spożycie

żółtek i mięsa wieprzowego. Ponadto

ogranicza sie cukier w jego widzialnej

postaci, słodycze i słodzone napoje.

Osoby starsze powinny wykluczyć

picie alkoholu, mocnej kawy i herbaty

oraz palenia tytoniu.