Pomoc rodzicom w rozwijaniu umiejętności wychowawczych

Rozmowa z rodzicem

Rozmowa z rodzicem

 Cel:

 Motywowanie rodzica do rozwiązywania problemów

wychowawczych

 Motywowanie do rozwijania osobistych umiejętności w roli

rodzica uczestniczenie w szkole dla rodziców)

1. Nawiązanie kontaktu, wysłuchanie rodzica – jak on

spostrzega problem.

2. Przeformułowanie problemu „trudnego dziecka” na

„problem rodzica z zachowaniem dziecka”.

3. Poszukiwanie motywacji rodzica do rozwiązywania

problemu

4. Przedstawienie oferty pomocy lub współpracy w

rozwiązywaniu problemu.

5. Omówienie obaw i wątpliwości rodzica.

6. Zawarcie kontraktu.

Pomoc rodzicom w rozwijaniu umiejętności wychowawczych

Przeformułowanie problemu

Przeformułowanie problemu

 Rodzice zwykle spostrzegają problemy wychowawcze w

kategoriach „trudnego dziecka”. Nie dostrzegają swojej
odpowiedzialności za rozwiązanie problemu. Ważnym
krokiem w rozmowie z rodzicem jest przeformułowanie
problemu – przedstawienie go w kategoriach zadań
rodzica.

 Przykład. Rodzic mówi:

 „Moja córka jest leniwa i nieodpowiedzialna, nie chce

wykonywać żadnych obowiązków w domu.”

 Przeformułuj problem zawarty w wypowiedziach rodziców:

 „Mój syn przestał się uczyć, nie odrabia lekcji, zaczął

wagarować”.

 „Moja córka ciągle żąda ode mnie drogich rzeczy i muszę jej

to kupować”.

 „Mój syn przestał się do mnie odzywać, zamyka się w swoim

pokoju, jest taki małomówny i zamknięty w sobie”.

 „Moja córka wpadła w złe towarzystwo, chyba pije alkohol,

czasami nie wraca na noc do domu. Jest arogancka i
zbuntowana”.

Przeformułowani
e problemu

DZIECKO JEST
TRUDNE
Leniwe
Nieodpowiedzialne

RODZIC MA PROBLEM Z
ZACHOWANIEM DZIECKA
„Nie wie pani jak wdrożyć
córkę do wykonywania
prac domowych, jak
nauczyć ją
odpowiedzialności za
swoje obowiązki”

Pomoc rodzicom w rozwijaniu umiejętności wychowawczych

Nazywanie uczuć

Nazywanie uczuć



Dziecko przeżywa silne uczucia, ale nie rozumie ich i nie
potrafi wyrazić. W komunikatach kierowanych do
dorosłego „zaszyfrowuje” swoje uczucia:



Kierowca autobusu wrzasnął na mnie i wszyscy się
śmiali.



Dorosły może „odszyfrować” komunikat dziecka i
odczytać zawarte w nim uczucia:



Wstyd



Następnie może sformułować komunikat, w którym
okaże dziecku, że zrozumiał jego uczucia:



Pewnie było ci wstyd.

KOMUNIKAT DZIECKA

UCZUCIE

KOMUNIKAT DOROSŁEGO NAZYWAJĄCY UCZUCIE



Taki komunikat może się zaczynać od słów:

 rozumiem, że ...
 wyobrażam sobie, że...
 pewnie...
 musiałeś...
 wygląda na to, że...



Dlaczego w rozmowie z dzieckiem warto nazywać jego
uczucia?

 Dziecko czuje się rozumiane i akceptowane, chętniej mówi o

sobie

 Uczy się rozpoznawać i wyrażać uczucia
 Rozwija inteligencję emocjonalną

Pomoc rodzicom w rozwijaniu umiejętności wychowawczych

Zamiast karania

Zamiast karania

A.Faber, E.Mazlish

A.Faber, E.Mazlish

 DZIECKO:

O cholera! Nie umiem zrobić matematyki!

 DOROSŁY:

Powtarzałem ci tyle razy, żebyś nie używał

tych plugawych słów! Teraz muszę cię

ukarać.

Zamiast udzielać takiej odpowiedzi:
 Wskaż pomocną metodę

Słyszę, że jesteś zmartwiony. Byłoby lepiej, gdybyś
wyrażał to bez używania wulgarnych słów

 Wyraź swoją stanowczą dezaprobatę.

Martwi mnie, że używasz takich wyrazów

 Określ swoje oczekiwania.

Oczekuję, że znajdziesz jakiś inny sposób, żeby dać
mi do zrozumienia, jaki jesteś zły

 Pokaż dziecku, jak może się poprawić.

Chciałbym zobaczyć listę słów, których możesz
używać zamiast tamtych. Poszukaj w słowniku, jeśli
potrzebujesz pomocy

 Zaproponuj wybór.

Możesz przeklinać w myślach albo użyć słów, które
nikogo nie obrażają

(A jeśli dziecko nadal wyraża się wulgarnie?)
 Pozwól dziecku doświadczyć, jakie są

konsekwencje jego zachowania.

Kiedy słyszę takie słowa, nie mam ochoty ci
pomagać - ani w matematyce, ani w czym innym

Pomoc rodzicom w rozwijaniu umiejętności wychowawczych

Postawy wychowawcze

Postawy wychowawcze

Posta
wy
doros
łego

Dorosły zbyt
pobłażliwy

Dorosły zbyt
surowy

Dorosły dojrzały

Zachow
anie

bagatelizuje

problem
usprawiedli

wia dziecko
ignoruje złe

zachowanie
nie wyciąga

konsekwencji

krzyczy na

dziecko
wyzywa,

grozi, poniża
karze

nieadekwatnie
do
przewinienia
bije

Reaguje adekwatnie

w stosunku do
przewinienia
Pokazuje dziecku, co

zrobiło źle
Mówi o swoich

uczuciach i
oczekiwaniach
Jest życzliwy i

stanowczy
Pozwala dziecku

ponieść konsekwencje
złego zachowania

Uczucia
i myśli

dziecka

nic się nie

stało
mogę robić

wszystko
nie musze

się z nim
liczyć
lekceważeni

e
zagrożenie

złość,ból,lęk
upokorzenie
poczucie

krzywdy
wina
on jest

wredny
pokażę mu

jak dorosnę

zrobiłem źle
poczucie winy
chęć

naprawienia
krzywdy
on jest w

porządku

Relacja

brak

autorytetu
brak

szacunku
brak

poczucia
bezpieczeńst
wa
brak

zaufania

brak

autorytetu
brak

szacunku
brak poczucia

bezpieczeństwa
brak zaufania

autorytet
szacunek
bezpieczeństwo
zaufanie

Pomoc rodzicom w rozwijaniu umiejętności wychowawczych

Zasada posiadania problemu

Zasada posiadania problemu

T.Gordon

T.Gordon



Obszar prostokąta to wszystkie możliwe sytuacje w relacji między dorosłym i
dzieckiem. Można go podzielić na trzy strefy:



PROBLEMY DZIECKA,



STREFA BEZPROBLRMOWA,



PROBLEMY DOROSŁEGO.



Zasada 1: Problem rozwiązuje ten, do kogo on należy.



Zasada 2: Kiedy dorosły zauważy problem w relacji z dzieckiem- zanim
podejmie działanie, powinien odpowiedzieć sobie na pytania: Czyj to problem?
Co powinienem zrobić- TOWARZYSZYĆ czy INTERWENIOWAĆ?

Problemy DZIECKA

Dziecko przeżywa

przykre uczucia
Potrzeby dziecka są
niezaspokojone
Naruszone prawa dziecka

Strefa bezproblemowa

Zabawa
Nauka
Współpraca

Problemy DOROSŁEGO
z zach. DZIECKA

Dziecko narusza wartości
normy granice ważne dla
dorosłego
Dorosły przezywa przykre
uczucia, nie może zaspokoić
swoich potrzeb



Dziecko ma problem - zadaniem dorosłego jest TOWARZYSZENIE dziecku w
rozwiązywaniu problemu

•

słucha dziecka

•

okazuje zrozumienie

•

daje wsparcie

•

oferuje pomoc



Dorosły ma problem z zachowaniem dziecka – zadaniem dorosłego jest
INTERWENCJA w zachowanie dziecka

•

informuje o swoich uczuciach i oczekiwaniach

•

stawia granice

•

pozwala dziecku ponieść konsekwencje złego zachowania

Pomoc rodzicom w rozwijaniu umiejętności wychowawczych

Etapy rozwoju grupy

Etapy rozwoju grupy

wg. M.G. Corey

wg. M.G. Corey

 Tworzenie Grupy



Opracowanie jasnej pisemnej oferty



Określenie składu grupy, wielkości grupy, czasu trwania i

częstotliwości spotkań



Określenie rodzaju klientów



Wybór metod dokonania naboru (np. rozmowy wstępne)



Wybór wskaźników badania efektów

 Początek Pracy Grupy



Czas orientacji i powstawania struktury grupy



Uczestnicy badają atmosferę i zapoznają się ze sobą



Ryzyko podejmowane jest w niewielkim stopniu



Podstawowe dylematy dotyczą bezpieczeństwa i zaufania



Uczestnicy uczą się zasad funkcjonowania w grupie



Uczestnicy poszukują swojego miejsca w grupie (role grupowe,

struktura grupy)

 Konflikt i Opór



Stadium to charakteryzują przejawy lęku i uruchamiania

mechanizmów obronnych, co uwidacznia się w różnych formach

oporu



Uczestnicy sprawdzają prowadzącego i innych członków grupy,

angażują się w walkę o władzę i kontrolę



Pojawiają się konflikty



Uczestnicy uczą się, w jaki sposób wyrażać siebie, aby inni gotowi

byli ich słuchać

 Stadium Konstruktywnej Pracy



Wysoki poziom zaufania i spójności



Otwarta komunikacja



Zaufanie, rozpoznawanie i przepracowywanie konfliktów



Swobodny przepływ informacji zwrotnych



Konfrontowanie bez etykietowania, sądów i ocen



Atmosfera wsparcia dla wysiłków innych



Klimat nadziei na to, że zmiana jest możliwa

 Zakończenie Pracy Grupy



Pojawiają się smutek i lęk związane z rozstaniem



Problemy z przeniesieniem doświadczeń z grupy do realnego życia



Przekazywanie informacji zwrotnych



Domykanie nieprzepracowanych spraw i problemów



Ocena wpływu, jaki wywarła grupa



Zaplanowanie zmian i dalszego rozwoju

Pomoc rodzicom w rozwijaniu umiejętności wychowawczych

Etapy rozwoju grupy-

Etapy rozwoju grupy-

zadania prowadzącego

zadania prowadzącego

wg. M.G. Corey

wg. M.G. Corey

 Początek pracy grupy



danie uczestnikom podstaw do aktywnego uczestnictwa;

dostarczenie im pewnych wskazań do sposobu funkcjonowania,

który zwiększy szanse na stworzenie produktywnej grupy;



wypracowanie zasad pracy we grupie i ustanowienie norm

grupowych;



zapoznawanie uczestników z podstawowymi zjawiskami dotyczącymi

procesu grupowego;



wspomaganie uczestników w wyrażaniu przez nich obaw i

oczekiwań, praca na rzecz rozwoju zaufania w grupie;



modelowanie konstruktywnych zachowań;



bycie wobec uczestników otwartym i emocjonalnie obecnym;



rozstrzygnięcie kwestii odpowiedzialności za pracę grupy;



pomoc uczestnikom w określeniu przez nich konkretnych celów;



otwarte postępowanie wobec zgłaszanych przez uczestników pytań i

problemów;



zapewnienie takiego stopnia ustrukturalizowania pracy, który z

jednej strony zapobiegnie chaosowi, a z drugiej nie będzie

wzmacniał podstaw zależnościowych;



wspieranie uczestników w tym, aby dzielili się swymi myślami i

odczuciami dotyczącymi zdarzeń w grupie;



uczenie podstawowych umiejętności komunikacyjnych, takich jak

aktywne słuchanie i otwarte odpowiadanie innym osobom;



odczytywanie potrzeb grupy i prowadzenie pracy w taki sposób, by

potrzeby te były zaspokajane.

 Stadium przejściowe -konflikt i opór



nauczenie uczestników, jak ważne jest rozpoznawanie sytuacji

konfliktowych i gruntowne ich przepracowywanie;



towarzyszenie uczestnikom w odkrywaniu przez nich ich własnej

obronności – w zachowaniach i postawach;



uczenie członków grupy szacunku dla oporu i konstruktywnego

postępowania z jego rozmaitymi przejawami;



modelowanie zachowań związanych z bezpośrednim reagowaniem

na wszelkie krytyki i konfrontacje;



uczenie się rozumienia zachowań uczestników bez przyczepiania im

etykietek;



towarzyszenie uczestnikom w osiąganiu przez nich większej

autonomii i niezależności;



zachęcanie uczestników do wyrażania na bieżąco reakcji w związku

ze sprawami dziejącymi się „tu i teraz” w grupie.

Pomoc rodzicom w rozwijaniu umiejętności wychowawczych

Etapy rozwoju grupy-

Etapy rozwoju grupy-

zadania prowadzącego

zadania prowadzącego

wg. M.G. Corey

wg. M.G. Corey

 Stadium konstruktywnej pracy



Kontynuacja modelowania pożądanych zachowań; w szczególności

konstruktywnych, pełnych troski i życzliwości konfrontacji oraz

bieżącego ujawniania swych reakcji wobec grupy.



Dbanie o równowagę między wsparciem a konfrontacjami.



Wspieranie uczestników w gotowości do podejmowania ryzyka, pomoc

w przenoszeniu gotowości do zmiany na ich codzienne sytuacje

życiowe



Pomoc uczestnikom w uważnym sprawdzaniu, czego oczekują od

grupy i zachęcanie ich do wyraźnego proszenia o to, co jest im

potrzebne.



Przywiązywanie wagi do stosowania w życiu wniosków z uzyskiwanego

wglądu i na tej podstawie praktykowania nowych umiejętności,



Promowanie zachowań, które zwiększają poziom spójności grupy.



Zwracanie uwagi na rozwój i ugruntowanie norm grupowych.



Stała świadomość, jakie czynniki terapeutyczne w danej grupie

działają na rzecz zmiany oraz interweniowanie w taki sposób, aby

pomagać uczestnikom w uzyskiwaniu pożądanych zmian w

uczuciach, myśleniu i działaniu.

 Zakończenie pracy grupy



towarzyszenie uczestnikom w radzeniu sobie z wszelkimi uczuciami,

jakie mogą pojawić się w związku z kończącą się wspólną pracą;



zadbanie o to, by uczestnicy mieli sposobność wyrazić i na ile to

możliwe przepracować nie zakończone sprawy i problemy;



wzmacnianie konstruktywnych zmian dokonywanych przez członków

grupy oraz zapewnienie im odpowiedniej informacji o źródłach

pomocy, które mogłyby służyć ich dalszemu rozwojowi;



pomoc uczestnikom w określeniu, jak będą stosować nowe postawy i

umiejętności w różnorodnych sytuacjach ich codziennego życia;



praca z uczestnikami w kierunku opracowania przez nich konkretnych

zobowiązań wobec grupy („kontraktów”) oraz przydzielanie im zadań

domowych; metody te służą praktycznemu wdrożeniu planowanych

zmian;



pomoc klientom w stworzeniu własnej struktury pojęciowej, w której

będą mogli lepiej zrozumieć, zintegrować i zapamiętać treści, które

przyswajali w grupie;



zapewnienie uczestnikom okazji do wzajemnego podzielenia się

konstruktywnymi informacjami zwrotnymi;



ponowne podkreślenie znaczenia zachowania dyskrecji, również po

rozwiązaniu grupy;



wprowadzenie odpowiednich dla sytuacji końca grupy metod

pomiarowych (kwestionariuszy lub innych), które pozwolą ocenić

naturę indywidualnych zmian u uczestników, a także poznać mocne i

słabe punkty kończącej się grupy.

Pomoc rodzicom w rozwijaniu umiejętności wychowawczych

Jak postępować z oporem?

Jak postępować z oporem?

 Zaakceptuj opór; nie bierz zachowania uczestników do

siebie, pamiętaj, że oni próbują chronić coś ważnego.

 Weź pod uwagę to, że opór może być nieświadomy;
 Nie próbuj walczyć z oporem, ani go przełamywać.
 Zajmij się oporem, pozwól wyrazić opór; poproś

uczestnika/ów, aby dostrzegli, że coś w sobie blokują;
wyjaśnij jak opór wyraża się w zachowaniu uczestnika,
zbadaj głębsze uczucia uczestnika, czyli to co blokuje.

 Naucz uczestników czym jest opór, szacunku do niego

oraz tego jak ta wiedza może im pomóc w zwiększaniu
samoświadomości;

 Naucz uczestników jak ważne jest rozpoznawanie

sytuacji konfliktowych i gruntowne ich
przepracowywanie;

 Pracuj z oporem ze względu na jego szczególne

znaczenie w sytuacjach: gdy zagrożona jest
kontynuacja grupy, gdy zagrożone jest uczestnictwo
członka grupy w dalszej pracy, gdy pojawia się nagle w
grupie lub w uczestniku, gdy trwa dłuższy czas również
w grupie lub w uczestniku, gdy dotyczy sytuacji
przemocowych i prób samobójczych;

 Naucz uczestników rozumienia różnych zachowań bez

przyczepiania ludziom etykietek.

 Zachęcaj uczestników do wyrażania na bieżąco reakcji

w związku ze sprawami dziejącymi się tu i teraz w
grupie.

Pomoc rodzicom w rozwijaniu umiejętności wychowawczych

Kwestionariusz samooceny dla prowadzącego grupę

Kwestionariusz samooceny dla prowadzącego grupę

 Wypełnij kwestionariusz aby określić swoje mocne i słabe strony

jako prowadzącego grupę. Oceń sam siebie w skali od 1 do5, przy

czym skrajne oceny oznaczają:



1-to prawie nigdy nie jest prawdą



5- to prawie zawsze jest prawdą

1.

.......... Zauważam przejawy oporu grupy lub poszczególnych

uczestników i reaguję na nie.

2.

...........Pozwalam uczestnikom grupy na wyrażanie krytycznych

opinii, jestem zainteresowany tym, co naprawdę myślą i

czują,

pomagam im w wyrażeniu własnych odczuć.

3.

...........Potrafię przyjąć krytyczne uwagi w sposób nie obronny i

nie

konfrontacyjny, pomagając uczestnikowi (grupie) w

odkryciu

przyczyn jego oporu

4.

...........Zauważam przejawy łamania norm wypracowanych w

kontrakcie i reaguję na nie w sposób zdecydowany.

5.

...........Otwarcie wyrażam swoje odczucia i reakcje związane z

tym, co się dzieje w grupie.

6.

...........Jestem gotów uwzględnić potrzeby grupy i zmienić

przygotowany plan zajęć, jeżeli zajdzie taka potrzeba.

7.

...........Wyrażam swoje oczekiwania wobec uczestników grupy w

sposób jasny i klarowny.

8.

...........Potrafię dać wsparcie emocjonalne uczestnikowi grupy,

który przeżywa trudne uczucia.

9.

...........Jestem zaangażowany w pracę z grupą którą prowadzę.

10.

...........W trudnych momentach pracy grupy podejmuję

odpowiedzialność za

rozwiązanie problemów.

11.

...........W relacji z osobą współ prowadzącą jestem otwarty na jej

pomysły i uwagi.

12.

...........Otwarcie wyrażam wobec współ prowadzącego swoje

zamierzenia i ustalam wspólnie z nim ważne sprawy

dotyczące grupy.

13.

...........Podejmuję trudne tematy, które zgłoszą uczestnicy grupy.

14.

...........Potrafię przyznać się wobec grupy do błędu lub niewiedzy.

15.

...........Potrafię konstruktywnie interweniować kiedy grupa izoluje

lub

atakuje jednego z uczestników.

Pomoc rodzicom w rozwijaniu umiejętności wychowawczych

Strategia rozwiązywania trudnej sytuacji

Strategia rozwiązywania trudnej sytuacji

wychowawczej

wychowawczej

 Twoje dziecko zachowało się niewłaściwie. W przygotowaniu się do

rozmowy z nim może ci pomóc poszukanie odpowiedzi na poniższe

pytania:



Co ci przeszkadza w zachowaniu dziecka? Jakie uczucia wywołuje w tobie

to zachowanie? Jakie wartości, prawa naruszyło to zachowanie? Czy

wyrządziło komuś szkodę?

………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………….



Co jest naturalną konsekwencją zachowania dziecka?

……………………………………………………………………………………..............
..........................................................................................................................

.......



W jaki sposób dziecko może naprawić szkodę?

……………………………………………………………………………………………….
..........................................................................................................................

.......



Dlaczego dziecko tak się zachowało? Jakie mogą być jego intencje? Jakie

potrzeby chciało zaspokoić poprzez to zachowanie?

………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………



Jak chcesz, żeby dziecko się zachowało w przyszłości w podobnej sytuacji?

(twoje oczekiwania)

..........................................................................................................................

.....

..........................................................................................................................

.....



Czego dziecko może się nauczyć z tej sytuacji?

……………………………………………………………………………………………
..........................................................................................................................

....



Co możesz powiedzieć, zrobić, aby konstruktywnie rozwiązać tą sytuację?

………………………………………………………………………….........................
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
……………………………………………………………………………………………

Pomoc rodzicom w rozwijaniu umiejętności wychowawczych

Praca z rodzicami

Praca z rodzicami



Rodzice wycofują się ze swojej roli wychowawczej wobec dzieci (lub

pełnią ją w sposób destrukcyjny)

z różnych powodów:



są zaabsorbowani zarabianiem pieniędzy



przeżywają osobiste problemy takie jak:

kryzys małżeństwa, alkoholizm,

współuzależnienie, przemoc, depresja itp.



brakuje im wiedzy, umiejętności,

dobrych wzorów z dzieciństwa



przeżywają brak satysfakcji z rodzicielstwa,

obniżenie poczucia kompetencji w roli rodzica



nie wierzą, że mogą

wywrzeć wpływ na swoje dzieci



Obszary pracy z rodzicami:



INTERWENCJA w rodzinach dotkniętych alkoholizmem, przemocą, zaniedbaniem,

celem jest motywowanie do skorzystania z pomocy



WSPÓŁPRACA w wychowaniu,

nauczaniu, terapii dziecka



POMOC rodzicom

w rozwiązywaniu problemów

wychowawczych z dzieckiem



Rodzice potrzebują pomocy w:



rozwiązywaniu problemów osobistych



określeniu swojej roli i odpowiedzialności wobec dziecka



zdobyciu wiedzy z zakresu rozwoju

dziecka oraz umiejętności

wychowawczych



odnalezieniu w swoich życiowych doświadczeniach "gruntu"

dla wychowania dziecka



odzyskaniu poczucia kompetencji

i satysfakcji w roli rodzica



Oferta pomocy zależy od:



Rodzaju i nasilenia problemów rodziców



Rodzaju i nasilenia

zaburzeń u dziecka

oraz



Jakości relacji

między rodzicem

i dzieckiem



Trzy poziomy zaburzeń



Silna więź pomiędzy rodzicem a dzieckiem, problemy wychowawcze naturalne dla

danego okresu rozwojowego

•

Pomoc tylko dla rodziców - konsultacje, trening umiejętności wychowawczych



Poważniejsze zaburzenia w funkcjonowaniu dziecka, więź pomiędzy rodzicem a

dzieckiem stosunkowo silna

•

Pomoc dla dziecka

•

Pomoc dla rodziców - konsultacje, trening umiejętności wychowawczych



Więź pomiędzy rodzicem a dzieckiem

poważnie zniekształcona lub zerwana;

poważne zaburzenia w funkcjonowaniu dziecka

o charakterze destrukcyjnym lub autodestrukcyjnym

•

Rodzice utracili zdolność wychowawczą - konieczna jest interwencja z zewnątrz w

celu powstrzymania destrukcyjnych zachowań dziecka

•

Pomoc dla rodziców –terapia, konsultacje, trening umiejętności wychowawczych

Pomoc rodzicom w rozwijaniu umiejętności wychowawczych

Szkoła dla rodziców

Szkoła dla rodziców

 Zajęcia mają charakter warsztatowy – nie są terapią.

Rodzice mogą się rozwijać w roli rodzicielskiej, uczyć
nowych umiejętności, poprawiać relację z dzieckiem.

 Zakładamy, że intencje rodziców są zawsze dobre,

natomiast sposoby działania mogą być różne – mogą
budować relację, lub narażać ją na szwank.

 Rodzice są zawsze ekspertami od rozwiązywania

problemów w swojej rodzinie – to oni najlepiej znają
swoje dziecko i oni ponoszą odpowiedzialność za jego
wychowanie.

 Dzięki różnorodności doświadczeń uczestników jest

szansa na rozwiązanie praktycznie każdego problemu

 Rodzice stają się wzajemnie dla siebie źródłem

wsparcia

 Przestają się wstydzić z powodu trudności, jakie

przeżywają - przekonują się, że problemy w rodzinie to
normalna sprawa i że można je rozwiązywać

 Sukcesy jednych uczestników dają nadzieję i energię

innym

 Są dla siebie modelami – to co jest słabością jednego

rodzica – może być mocną stroną innego

 Proces zmiany

Etapy zmiany

 Stadium nieświadomej niekompetencji
 Stadium świadomej niekompetencji
 Stadium świadomej kompetencji
 Stadium nieświadomej kompetencji

Integrowanie w oddziaływaniach rodzicielskich miłości i
wymagań

Pomoc rodzicom w rozwijaniu umiejętności wychowawczych

Poczucie winy

Poczucie winy

 Poczucie winy jest bolesnym uczuciem. Jeżeli towarzyszy mu

bezradność, brak nadziei na zmianę może się stać cierpieniem

trudnym do zniesienia. Rodzice próbują radzić sobie z poczuciem

winy w różny sposób - często destrukcyjny dla ich relacji z

dzieckiem.

 Wszystko jest w porządku!



Rodzic próbuje chronić się przed poczuciem winy zaprzeczając problemom

i swoim błędom. Sygnały krzywdy ze strony dziecka są dla niego

zagrażające- wywołują poczucie winy, żeby nie dopuścić go do siebie,

dystansuje się emocjonalnie. Konsekwencją jest emocjonalne opuszczenie

dziecka, które często rozpaczliwie, uciekając się do destrukcyjnych

zachowań, walczy o uwagę rodzica. Jest to błędne koło- im bardziej rodzic

opuszcza dziecko, tym bardziej czuje się winny a więc tym silniej musi się

chronić! Uciekając przed poczuciem winy- ucieka przed swoim dzieckiem.

Tacy rodzice rzadko sami przychodzą po pomoc- zwykle skłania ich do

tego kryzys wywołany reakcją kogoś z otoczenia lub destrukcyjnym

zachowaniem dziecka. Potrzebują pomocy w konfrontacji z rzeczywistością

(problemami, błędami, krzywdą dziecka) oraz odblokowaniu uczuć

związanych z dzieckiem. Często warto jest najpierw dotrzeć do

pozytywnych uczuć rodzica, które kryją się pod maską obojętności czy

nawet wrogości do dziecka, ponieważ to one mogą mu dodać odwagi i siły

do zmierzenia się z rzeczywistością i własnym poczuciem winy.

 Jestem złym rodzicem



Niektórzy rodzice, pogrążają się w poczuciu winy, wyolbrzymiając swoje

błędy i przewinienia. Koncentrują się na sobie, spada ich poczucie własnej

kompetencji. Konsekwencją jest utrata energii, niepewność w kontakcie z

dzieckiem, wycofywanie się z kontaktu aż do całkowitego opuszczenia

emocjonalnego. Rodzic w tym stanie nie spełnia swojej roli opiekuńczej i

wychowawczej- pogrążając się w poczuciu winy, zapomina o swoim

dziecku i jego potrzebach.

 Moje dziecko jest chore



Zdarza się, że rodzice zaczynają spostrzegać dziecko jako ofiarę swoich

błędów i zaniedbań. Próbują naprawić szkodę manipulując dzieckiem, jego

psychiką. Czasami prowadzą je do lekarzy, psychologów, choć tak

naprawdę sami potrzebują pomocy.

 Muszę to odrobić



Część rodziców pod wpływem poczucia winy próbuje wynagrodzić dziecku

krzywdy, jakich od nich doznało. Kierunek jest dobry- w końcu

skrzywdzonemu człowiekowi, także dziecku, należy się zadośćuczynienie.

Jednak sposób, w jaki to realizują rodzice często jest destrukcyjny.



Rodzicom, którzy próbują „odrabiać” swoje zaniedbania potrzebna jest

pomoc w uwolnieniu się od poczucia winy a także wskazanie

konstruktywnych, adekwatnych do potrzeb dziecka sposobów

wynagrodzenia krzywdy. Rodzice często muszą pogodzić się z tym, że

straconych lat nie da się nadrobić.

Poczucie winy jest złym doradcą rodzica!

 Pomoc



Urealnienie odpowiedzialności i krzywdy wyrządzonej dziecku



Zadośćuczynienie



Pokazanie mocnych stron dziecka



Praca nad rozwijaniem mocnych stron rodzica

Pomoc rodzicom w rozwijaniu umiejętności wychowawczych

Rozmowa z rodzicem

Rozmowa z rodzicem

 Cel:

 Motywowanie rodzica do rozwiązywania problemów

wychowawczych

 Motywowanie do rozwijania osobistych umiejętności w roli

rodzica uczestniczenie w szkole dla rodziców)

1. Nawiązanie kontaktu, wysłuchanie rodzica – jak on

spostrzega problem.

2. Przeformułowanie problemu „trudnego dziecka” na

„problem rodzica z zachowaniem dziecka”.

3. Poszukiwanie motywacji rodzica do rozwiązywania

problemu

4. Przedstawienie oferty pomocy lub współpracy w

rozwiązywaniu problemu.

5. Omówienie obaw i wątpliwości rodzica.

6. Zawarcie kontraktu.