Organizacja struktur
Organizacja struktur
medycyny ratunkowej w
medycyny ratunkowej w
Polsce
Polsce
Maria Wrońska
Maria Wrońska
Medycyna ratunkowa
Medycyna ratunkowa
jest dyscypliną medyczną,
jest dyscypliną medyczną,
której głównym celem jest
której głównym celem jest
ratowanie życia
ratowanie życia wszystkich
wszystkich
ofiar nagłego zachorowania
ofiar nagłego zachorowania
lub/i leczenie obrażeń,
lub/i leczenie obrażeń,
doznanych w konsekwencji
doznanych w konsekwencji
urazu oraz bezpieczny
urazu oraz bezpieczny
transport chorych i
transport chorych i
poszkodowanych do
poszkodowanych do
właściwych szpitali.
właściwych szpitali.
System
System
Państwowe
Państwowe
Ratownictwo
Ratownictwo
Medyczne
Medyczne
został
został
powołany w celu
powołany w celu
zapewnienia pomocy
zapewnienia pomocy
każdej
każdej
osobie znajdującej
osobie znajdującej
się w stanie nagłego
się w stanie nagłego
zagrożenia zdrowotnego.
zagrożenia zdrowotnego.
Medyczne czynności
Medyczne czynności
ratunkowe
ratunkowe
- świadczenia
- świadczenia
opieki zdrowotnej udzielane
opieki zdrowotnej udzielane
przez jednostkę systemu, w
przez jednostkę systemu, w
warunkach
warunkach pozaszpitalnych
pozaszpitalnych
,
,
w celu ratowania osoby w
w celu ratowania osoby w
stanie nagłego zagrożenia
stanie nagłego zagrożenia
zdrowotnego.
zdrowotnego.
Model
„trzeciej
Model
„trzeciej
służby”
służby”
Numer ratunkowy
Numer ratunkowy
112 / 999
112 / 999
?
?
Jednostki systemu
Jednostki systemu
szpitalne oddziały ratunkowe,
szpitalne oddziały ratunkowe,
zespoły
ratownictwa
zespoły
ratownictwa
medycznego, w tym lotnicze
medycznego, w tym lotnicze
zespoły
ratownictwa
zespoły
ratownictwa
medycznego
medycznego
Z systemem współpracują jednostki
Z systemem współpracują jednostki
organizacyjne szpitali wyspecjalizowane
organizacyjne szpitali wyspecjalizowane
w zakresie udzielania świadczeń
w zakresie udzielania świadczeń
zdrowotnych niezbędnych dla
zdrowotnych niezbędnych dla
ratownictwa medycznego, które zostały
ratownictwa medycznego, które zostały
ujęte w planie.
ujęte w planie.
Szpitalny oddział
ratunkowy
oraz jednostka
organizacyjna szpitala
wyspecjalizowana w zakresie
udzielania świadczeń
zdrowotnych niezbędnych dla
ratownictwa medycznego
udzielają świadczeń opieki
zdrowotnej osobie w
stanie nagłego zagrożenia
zdrowotnego.
Szpitalny oddział
Szpitalny oddział
ratunkowy
ratunkowy
Udziela świadczeń zdrowotnych
Udziela świadczeń zdrowotnych
polegających
na
wstępnej
polegających
na
wstępnej
diagnostyce,
udzielaniu
diagnostyce,
udzielaniu
niezbędnej pomocy lekarskiej
niezbędnej pomocy lekarskiej
oraz
podjęciu
leczenie
w
oraz
podjęciu
leczenie
w
zakresie
niezbędnym
dla
zakresie
niezbędnym
dla
stabilizacji funkcji życiowych
stabilizacji funkcji życiowych
osób
w
stanie
nagłego
osób
w
stanie
nagłego
zagrożenia zdrowotnego,
zagrożenia zdrowotnego,
Udziela świadczeń zdrowotnych
Udziela świadczeń zdrowotnych
poszkodowanym w zdarzeniach
poszkodowanym w zdarzeniach
nadzwyczajnych i katastrofach,
nadzwyczajnych i katastrofach,
Szpitalny oddział
Szpitalny oddział
ratunkowy
ratunkowy
Dokonuje
zaopatrzenia
Dokonuje
zaopatrzenia
medycznego osób w stanie
medycznego osób w stanie
nagłego zagrożenia zdrowotnego
nagłego zagrożenia zdrowotnego
oraz zabezpiecza ich transport
oraz zabezpiecza ich transport
do innych zakładów opieki
do innych zakładów opieki
zdrowotnej w razie konieczności
zdrowotnej w razie konieczności
leczenia specjalistycznego,
leczenia specjalistycznego,
Może
posiadać
w
swoich
Może
posiadać
w
swoich
strukturach zespoły ratownictwa
strukturach zespoły ratownictwa
medycznego.
medycznego.
Zespół ratownictwa
Zespół ratownictwa
medycznego
medycznego
–
–
jednostka systemu,
jednostka systemu,
podejmująca medyczne
podejmująca medyczne
czynności ratunkowe w
czynności ratunkowe w
warunkach
warunkach
pozaszpitalnych.
pozaszpitalnych.
Zespoły ratownictwa
Zespoły ratownictwa
medycznego
medycznego
zespoły specjalistyczne
zespoły specjalistyczne
, w skład
, w skład
których wchodzą co najmniej
których wchodzą co najmniej
trzy osoby uprawnione do
trzy osoby uprawnione do
wykonywania medycznych
wykonywania medycznych
czynności ratunkowych, w tym
czynności ratunkowych, w tym
lekarz systemu oraz pielęgniarka
lekarz systemu oraz pielęgniarka
systemu lub ratownik medyczny,
systemu lub ratownik medyczny,
zespoły podstawowe
zespoły podstawowe
, w skład
, w skład
których wchodzą co najmniej
których wchodzą co najmniej
dwie osoby uprawnione do
dwie osoby uprawnione do
wykonywania medycznych
wykonywania medycznych
czynności ratunkowych, w tym
czynności ratunkowych, w tym
pielęgniarka systemu lub
pielęgniarka systemu lub
ratownik medyczny.
ratownik medyczny.
Do 31 XII 2009 r.
Zespoły ratownictwa
Zespoły ratownictwa
medycznego
medycznego
Lotniczy zespół ratownictwa
Lotniczy zespół ratownictwa
medycznego
medycznego
składa się co
składa się co
najmniej z trzech osób, w
najmniej z trzech osób, w
tym co najmniej z: jednego
tym co najmniej z: jednego
pilota zawodowego, lekarza
pilota zawodowego, lekarza
systemu oraz ratownika
systemu oraz ratownika
medycznego lub pielęgniarki
medycznego lub pielęgniarki
systemu.
systemu.
W urzędzie
W urzędzie
wojewódzkim działają:
wojewódzkim działają:
centra
powiadamiania
centra
powiadamiania
ratunkowego
ratunkowego
przyjmujące
przyjmujące
zgłoszenia z numeru alarmowego
zgłoszenia z numeru alarmowego
112 i przekierowujące zgłoszenia
112 i przekierowujące zgłoszenia
do właściwej jednostki Policji,
do właściwej jednostki Policji,
Państwowej Straży Pożarnej i
Państwowej Straży Pożarnej i
pogotowia ratunkowego;
pogotowia ratunkowego;
lekarz koordynator ratownictwa
lekarz koordynator ratownictwa
medycznego
medycznego
działający
w
działający
w
wojewódzkim
centrum
wojewódzkim
centrum
zarządzania kryzysowego.
zarządzania kryzysowego.
Akcja prowadzenia
Akcja prowadzenia
medycznych czynności
medycznych czynności
ratunkowych
ratunkowych
Rozpoczyna się w momencie
Rozpoczyna się w momencie
przybycia zespołu ratownictwa
przybycia zespołu ratownictwa
medycznego
na
miejsce
medycznego
na
miejsce
zdarzenia,
zdarzenia,
Zespół
ratownictwa
Zespół
ratownictwa
medycznego po przybyciu na
medycznego po przybyciu na
miejsce zdarzenia niezwłocznie
miejsce zdarzenia niezwłocznie
rozpoczyna
medyczne
rozpoczyna
medyczne
czynności ratunkowe,
czynności ratunkowe,
Akcja prowadzenia
Akcja prowadzenia
medycznych czynności
medycznych czynności
ratunkowych
ratunkowych
Kierowana
przez
Kierowana
przez
wyznaczonego
przez
wyznaczonego
przez
dyspozytora
medycznego
dyspozytora
medycznego
kierującego,
kierującego,
Kierujący
pozostaje
w
Kierujący
pozostaje
w
kontakcie z dyspozytorem
kontakcie z dyspozytorem
medycznym,
medycznym,
Akcja prowadzenia
Akcja prowadzenia
medycznych czynności
medycznych czynności
ratunkowych
ratunkowych
Podczas zdarzeń, w których
Podczas zdarzeń, w których
prowadzone są także działania
prowadzone są także działania
w zakresie gaszenia pożarów,
w zakresie gaszenia pożarów,
ratownictwa
chemicznego,
ratownictwa
chemicznego,
ekologicznego
lub
ekologicznego
lub
technicznego
kierujący
technicznego
kierujący
koordynuje
medyczne
koordynuje
medyczne
czynności
ratunkowe
i
czynności
ratunkowe
i
wspomaga
kierującego
wspomaga
kierującego
działaniem ratowniczym,
działaniem ratowniczym,
Akcja prowadzenia
Akcja prowadzenia
medycznych czynności
medycznych czynności
ratunkowych
ratunkowych
Zespół
ratownictwa
Zespół
ratownictwa
medycznego transportuje osobę
medycznego transportuje osobę
w stanie nagłego zagrożenia
w stanie nagłego zagrożenia
zdrowotnego do najbliższego,
zdrowotnego do najbliższego,
pod względem czasu dotarcia,
pod względem czasu dotarcia,
szpitalnego
oddziału
szpitalnego
oddziału
ratunkowego lub do szpitala
ratunkowego lub do szpitala
wskazanego przez dyspozytora
wskazanego przez dyspozytora
medycznego
lub
lekarza
medycznego
lub
lekarza
koordynatora medycznego,
koordynatora medycznego,
Akcja prowadzenia
Akcja prowadzenia
medycznych czynności
medycznych czynności
ratunkowych
ratunkowych
W przypadku gdy u osoby w stanie
W przypadku gdy u osoby w stanie
nagłego zagrożenia zdrowotnego zostanie
nagłego zagrożenia zdrowotnego zostanie
stwierdzony
stan,
który
wymaga
stwierdzony
stan,
który
wymaga
transportu bezpośrednio do jednostki
transportu bezpośrednio do jednostki
organizacyjnej szpitala wyspecjalizowanej
organizacyjnej szpitala wyspecjalizowanej
w
zakresie
udzielania
świadczeń
w
zakresie
udzielania
świadczeń
zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa
zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa
medycznego lub, gdy tak zadecyduje
medycznego lub, gdy tak zadecyduje
lekarz systemu obecny na miejscu
lekarz systemu obecny na miejscu
zdarzenia, osobę taką transportuje się
zdarzenia, osobę taką transportuje się
bezpośrednio do wskazanej jednostki. W
bezpośrednio do wskazanej jednostki. W
przypadku transportu poza rejon działania
przypadku transportu poza rejon działania
dysponenta
jednostki
transport
dysponenta
jednostki
transport
koordynuje
lekarz
koordynator
koordynuje
lekarz
koordynator
ratownictwa medycznego.
ratownictwa medycznego.
Parametry czasu dotarcia
Parametry czasu dotarcia
na miejsce zdarzenia od
na miejsce zdarzenia od
chwili przyjęcia zgłoszenia:
chwili przyjęcia zgłoszenia:
mediana czasu dotarcia
mediana czasu dotarcia
– w skali
– w skali
każdego miesiąca – jest nie
każdego miesiąca – jest nie
większa niż 8 minut w mieście
większa niż 8 minut w mieście
powyżej 10 tysięcy mieszkańców
powyżej 10 tysięcy mieszkańców
i 15 minut poza miastem powyżej
i 15 minut poza miastem powyżej
10 tysięcy mieszkańców,
10 tysięcy mieszkańców,
trzeci kwartyl czasu dotarcia
trzeci kwartyl czasu dotarcia
– w
– w
skali każdego miesiąca – jest nie
skali każdego miesiąca – jest nie
większy niż 12 minut w mieście
większy niż 12 minut w mieście
powyżej 10 tysięcy mieszkańców
powyżej 10 tysięcy mieszkańców
i 20 minut poza miastem powyżej
i 20 minut poza miastem powyżej
10 tysięcy mieszkańców,
10 tysięcy mieszkańców,
Parametry czasu dotarcia
Parametry czasu dotarcia
na miejsce zdarzenia od
na miejsce zdarzenia od
chwili przyjęcia zgłoszenia:
chwili przyjęcia zgłoszenia:
maksymalny czas dotarcia
maksymalny czas dotarcia
nie może
nie może
być dłuższy niż 15 minut w mieście
być dłuższy niż 15 minut w mieście
powyżej 10 tysięcy mieszkańców i
powyżej 10 tysięcy mieszkańców i
20 minut poza miastem powyżej 10
20 minut poza miastem powyżej 10
tysięcy mieszkańców.
tysięcy mieszkańców.
0,5% przypadków o najdłuższych czasach
0,5% przypadków o najdłuższych czasach
dotarcia
dotarcia
w skali każdego miesiąca nie
w skali każdego miesiąca nie
bierze się pod uwagę w naliczaniu
bierze się pod uwagę w naliczaniu
parametrów. Przypadki te nie podlegają
parametrów. Przypadki te nie podlegają
kumulacji pomiędzy miesiącami.
kumulacji pomiędzy miesiącami.
Finansowanie
Finansowanie
jednostek systemu
jednostek systemu
Zadania
Zadania
wyjazdowych
wyjazdowych
zespołów
ratownictwa
zespołów
ratownictwa
medycznego
medycznego
- z budżetu
- z budżetu
państwa
państwa (wojewoda),
(wojewoda),
Działalność
Działalność
centrów
centrów
powiadamiania ratunkowego i
powiadamiania ratunkowego i
zespołu
koordynacji
zespołu
koordynacji
ratownictwa medycznego
ratownictwa medycznego
–
–
z
z
budżetu państwa
budżetu państwa (wojewoda),
(wojewoda),
Finansowanie
Finansowanie
jednostek systemu
jednostek systemu
Świadczenia opieki zdrowotnej
Świadczenia opieki zdrowotnej
udzielane przez
udzielane przez SOR
SOR
oraz
oraz
jednostki
organizacyjne
jednostki
organizacyjne
szpitali wyspecjalizowane w
szpitali wyspecjalizowane w
zakresie udzielania świadczeń
zakresie udzielania świadczeń
opieki zdrowotnej niezbędnych
opieki zdrowotnej niezbędnych
dla ratownictwa medycznego
dla ratownictwa medycznego
-
-
ze środków publicznych
ze środków publicznych ( NFZ)
( NFZ)
,
,
Finansowanie
Finansowanie
jednostek systemu
jednostek systemu
Działalność
Działalność lotniczych
lotniczych
zespołów ratownictwa
zespołów ratownictwa
medycznego
medycznego
- z budżetu
- z budżetu
państwa z części, której
państwa z części, której
dysponentem jest
dysponentem jest minister
minister
właściwy do spraw zdrowia,
właściwy do spraw zdrowia,
Finansowanie
Finansowanie
jednostek systemu
jednostek systemu
Lotnicze zespoły ratownictwa
Lotnicze zespoły ratownictwa
medycznego które wykonują
medycznego które wykonują
zadania poszukiwawcze w
zadania poszukiwawcze w
ramach lotniczego systemu
ramach lotniczego systemu
poszukiwania i ratownictwa
poszukiwania i ratownictwa
(ASAR)
-
(ASAR)
-
ze
środków
ze
środków
przeznaczonych
na
przeznaczonych
na
funkcjonowanie
systemu
funkcjonowanie
systemu
ASAR
ASAR
,
,
Finansowanie
Finansowanie
jednostek systemu
jednostek systemu
Minister właściwy do spraw zdrowia, inni
Minister właściwy do spraw zdrowia, inni
właściwi ministrowie, wojewodowie oraz
właściwi ministrowie, wojewodowie oraz
jednostki
samorządu
terytorialnego
jednostki
samorządu
terytorialnego
mogą finansować lub dofinansować
mogą finansować lub dofinansować
nakłady na inwestycje pozwalające na
nakłady na inwestycje pozwalające na
utworzenie i modernizację:
utworzenie i modernizację:
zespołów ratownictwa medycznego
zespołów ratownictwa medycznego
–
–
w liczbie właściwej dla zapewnienia
w liczbie właściwej dla zapewnienia
parametrów czasu określonych w art.
parametrów czasu określonych w art.
24, w zakresie zakupów i
24, w zakresie zakupów i
modernizacji specjalistycznych
modernizacji specjalistycznych
środków transportu oraz ich
środków transportu oraz ich
niezbędnego wyposażenia;
niezbędnego wyposażenia;
Finansowanie
Finansowanie
jednostek systemu
jednostek systemu
szpitalnych oddziałów
szpitalnych oddziałów
ratunkowych
ratunkowych
– w zakresie zakupów
– w zakresie zakupów
i modernizacji wyposażenia w
i modernizacji wyposażenia w
niezbędny sprzęt medyczny;
niezbędny sprzęt medyczny;
stanowisk pracy dyspozytorów
stanowisk pracy dyspozytorów
medycznych
medycznych
– w zakresie zakupów
– w zakresie zakupów
i modernizacji sprzętu
i modernizacji sprzętu
komputerowego i środków
komputerowego i środków
łączności.
łączności.
Do elementów odgrywających
Do elementów odgrywających
zasadniczą rolę w systemie
zasadniczą rolę w systemie
medycyny ratunkowej, zalicza
medycyny ratunkowej, zalicza
się:
się:
sprawną organizację,
sprawną organizację,
łatwość i szybkość dostępu
łatwość i szybkość dostępu
dla
osób
potrzebujących
dla
osób
potrzebujących
pomocy,
pomocy,
odpowiednio
mocne
odpowiednio
mocne
powiązanie kolejnych ogniw
powiązanie kolejnych ogniw
„łańcucha przeżycia”,
„łańcucha przeżycia”,
Do elementów odgrywających
Do elementów odgrywających
zasadniczą rolę w systemie
zasadniczą rolę w systemie
medycyny ratunkowej, zalicza
medycyny ratunkowej, zalicza
się:
się:
szybkie
dotarcie
służb
szybkie
dotarcie
służb
ratownictwa medycznego do
ratownictwa medycznego do
chorego - czas ten powinien
chorego - czas ten powinien
wynosić 8 – 10 minut,
wynosić 8 – 10 minut,
podjęcie
medycznych
podjęcie
medycznych
działań
ratunkowych
na
działań
ratunkowych
na
miejscu zdarzenia,
miejscu zdarzenia,
Do elementów odgrywających
Do elementów odgrywających
zasadniczą rolę w systemie
zasadniczą rolę w systemie
medycyny ratunkowej, zalicza
medycyny ratunkowej, zalicza
się:
się:
wdrożenie
leczenia
wdrożenie
leczenia
ratunkowego
w
warunkach
ratunkowego
w
warunkach
Szpitalnego
Oddziału
Szpitalnego
Oddziału
Ratunkowego (SOR) w czasie
Ratunkowego (SOR) w czasie
nie przekraczającym 30 minut
nie przekraczającym 30 minut
od wezwania pomocy,
od wezwania pomocy,
odpowiedni poziom wyszkolenia
odpowiedni poziom wyszkolenia
personelu,
działającego
w
personelu,
działającego
w
ramach systemu ratownictwa
ramach systemu ratownictwa
medycznego,
medycznego,
Do elementów odgrywających
Do elementów odgrywających
zasadniczą rolę w systemie
zasadniczą rolę w systemie
medycyny ratunkowej, zalicza
medycyny ratunkowej, zalicza
się:
się:
przystosowana do potrzeb jakość
przystosowana do potrzeb jakość
wyposażenia
technicznego
i
wyposażenia
technicznego
i
materiałowego wszystkich elementów
materiałowego wszystkich elementów
systemu, najlepiej przez integrację
systemu, najlepiej przez integrację
administracyjną,
personalną,
administracyjną,
personalną,
materiałową
i
czynnościową,
materiałową
i
czynnościową,
zespołów wyjazdowych z Centrum
zespołów wyjazdowych z Centrum
Powiadamiania Ratunkowego (CPR) i
Powiadamiania Ratunkowego (CPR) i
odpowiadającym
im
centrum
odpowiadającym
im
centrum
szpitalnym,
szpitalnym,
wysoki standard i poziom organizacji
wysoki standard i poziom organizacji
SOR
SOR
.
.