Parazytologia

Morfologia, anatomia i

fizjologia obleńców

Obleńce

nicienie

Obleńce



wydłużony kształt ciała, w przekroju

poprzecznym obły lub okrągły



oba końce ciała najczęściej

zaostrzone



wór powłokowo mięśniowy

zbudowany jest z grubego oskórka,

warstwy podskórnej tworzącej 4 wałki

hipodermalne oraz z jednej warstwy

mięśni podłużnych

Budowa wora powłokowo-
mięśniowego nicieni



1 – oskórek



2 – grzbietowy wałek

hipodermalny



3 – pierwotna jama ciała



4 – warstwa korowa



5 – warstwa twórcza



6 – warstwy włókniste



7 – błona podstawna



8 – włókna kurczliwe w

komórce mięśniowej



9 – jądro komórki mięśniowej



11 – jądra syncytium

hipodermalnego



12 – grzbietowy pień nerwowy

Schemat przekroju podłużnego
samca glisty ludzkiej

Budowa anatomiczna samca i
samicy nicienia

Obleńce



wnętrze wora powłokowo-mięśniowego

stanowi pierwotna jama ciała wypełniona

płynem surowiczym



przewód pokarmowy rozpoczyna się

otworem gębowym, otoczonym wargami.

Otwór gębowy przez jamę gębową prowadzi

do umięśnionej gardzieli. Za gardzielą

rozpoczyna się jelito zróżnicowane na jelito

środkowe i proste. Występuje drożny

przewód pokarmowy, kończący się kloaką u

samców i odbytem u samic.

Obleńce

szczecinki kopulacyjne

Obleńce



Otoczony
wargami otwór
gębowy Ascaris
lumbricoides

Obleńce



brak komórek płomykowych w układzie

wydalniczym, obserwuje się gigantyzm

komórkowy



układ nerwowy rozlokowany jest w tkance

podoskórkowej i składa się z pierścienia

okołogardzielowego i odchodzących od niego 6-8

pni nerwowych. Zwój nerwowy występuje także

w okolicy steku lub odbytu. Od pierścienia

okołogardzielowego odchodzą nerwy skierowane

zarówno ku przodowi ciała, jak i ku tyłowi.

Układ wydalniczy nicieni

Obleńce



fasmidia – funkcje czuciowe i
wydzielnicze



amfidia – chemoreceptory



brak układu oddechowego i
krwionośnego, wymiana gazowa
odbywa się całą powierzchnią ciała

Obleńce



rozdzielnopłciowość, dymorfizm

płciowy



narządy rozrodcze mają kształt

cewkowaty



układ rozrodczy żeński zbudowany

jest z parzystych jajników, jajowodów,

macicy i nieparzystej pochwy,

uchodzącej otworem płciowym po

stronie brzusznej na zewnątrz

Obleńce



narządy rozrodcze męskie są
najczęściej pojedyncze, zbudowane
z jądra, przewodu
wyprowadzającego, pęcherzyka
nasiennego, nasieniowodu oraz
przewodu wytryskowego,
uchodzącego do kloaki

Schemat budowy
Ascaris suum – przekrój
poprzeczny

Ascaris lumbricoides – widoczny dymorfizm płciowy

Trichuris trichiura – dymorfizm
płciowy

Rozwój nicieni

jajo

cztery stadia
larwalne

postać dojrzała

Rozwój nicieni



większość nicieni jest jajorodna



niektóre są jajożyworodne i wówczas larwa

wydostaje się z jaja jeszcze wewnątrz macicy

(np. u Trichinella spiralis)



składane jaja mogą znajdować się na różnym

etapie rozwoju: przed bruzdkowaniem (np. u

Ascaris lumbricoides hominis), we wczesnym

okresie bruzdkowania (np. u Ancylostoma

duodenale) lub pod koniec rozwoju

zarodkowego (np. u Enterobius vermicularis)

Jajo niezapłodnione

Jajo zapłodnione

Ascaris lumbricoides

Rozwój nicieni

Jajo Enterobius vermicularis

Rozwój nicieni

Jajo Trichuris
trichiura

Rozwój nicieni

larwy migrujące w mięśniach

otorbione larwy

Rozwój nicieni



wzrost larw jest poprzedzony
linieniem



u większości nicieni występują
cztery linienia



formą inwazyjną dla człowieka jest
najczęściej larwa powstająca po
drugim linieniu, czyli trzecie
stadium larwalne

Dracunculus medinensis