|
ASCARIS LUMBRICOIDES |
ENTEROBIUS VERMICULARIS |
NAZWA POLSKA |
GLISTA LUDZKA |
OWSIK LUDZKI |
STANOWISKO SYSTEMATYCZNE |
TYP NEMATHELMINTHES GROMADA NEMATODA PODGROMADA SECERMANTES RODZINA ASCARIDIDAE |
TYP NEMATHELMINTHES GROMADA NEMATODA PODGROMADA SECERMANTES RODZINA OXYURIDAE |
ZASIĘG GEOGRAFICZNY |
GATUNEK KOSMOPOLITYCZNY |
GATUNEK KOSMOPOLITYCZNY |
MORFOLOGIA |
Różowe ciało, zwężone na obu końcach, pokryte grubym (9 warstw) poprzecznie prążkowanym oskórkiem, otwór gębowy otoczony 3 wargami (ząbki, brodawki czuciowe), samiec - 14-35 x 0,2-0,4 cm, ogon zagięty w stronę brzuszną, 2 szczecinki kopulacyjne, układ rozrodczy pojedynczy, samica 20-52 x 0,3-0,6 cm, układ rozrodczy parzysty, w odległości ¾ długości ciała szpara sromowa, pochwa, ogon zakończony wyrostkiem (2 brodawki odbytowe). 200 000 jaj/dobę - owalne, trójwarstwowa osłonka (zew. - białkowa, pofałdowana, środkowa chitynowa, wew. - lipidowa). |
Białe ciało, oskórkowe skrzydełka po bokach, otwór gębowy otoczony 3 wargami, samiec - 2,5-5 x 0,1-0,2 mm (trzykrotnie mniejszy od samicy!), ogon zagięty brzusznie, układ rozrodczy pojedynczy, 1 szczecinka kopulacyjna, samica - 9-12 x 0,3-0,5 mm tylny koniec ciała ostro zakończony, układ rozrodczy parzysty, 11 000 jaj/dobę przezroczyste, z jednej strony lekko spłaszczone, blaszkowata warstwowa osłonka. |
CYKL ŻYCIOWY |
Rozwój jaja w wilgotnej glebie (GEOHELMINT), zjedzenie surowych płodów rolnych, jajo inwazyjne, żywiciel ostateczny człowiek, larwa uwolniona z jaja w jelicie cienkim, kosmki jelitowe, żyła wrotna, wątroba (linieje), żyła główna dolna, serce (prawy przedsionek i prawa komora), tętnica płucna, pęcherzyki płucne, oskrzela, tchawica, przełyk (powtórne połknięcie), żołądek, jelito cienkie (składanie jaj), osobniki dojrzałe. Serce lewe, mięśnie, guzki robacze. |
Per os przez brudne ręce (AUTOEGZOINWAZJA) lub drogą aerogenną (przy poprawianiu pościeli), jajo inwazyjne, żywiciel ostateczny człowiek, jelito cienkie, uwolnienie larwy z jaja, w dół jelita (trzykrotne linienie), postać dojrzała - jelito grube, ślepe, wyrostek robaczkowy, kopulacja samic i samców, samce giną, samice do odbytu, w czasie snu żywiciela składają jaja między fałdami odbytu, możliwa RETROINWAZJA - larwy inwazyjne wykluwają się z jaj w odbycie i wędrują do jelita grubego i dojrzewają. |
PRZENOSICIEL BIOLOGICZNY |
Owady (na owoce, warzywa) |
|
FORMA INWAZYJNA DLA CZŁOWIEKA |
JAJO INWAZYJNE PASOŻYT MONOKSENICZNY |
JAJO INWAZYJNE PASOŻYT MONOKSENICZNY |
LOKALIZACJA |
JELITO CIENKIE |
JELITO GRUBE, TYLNY ODCINEK JELITA CIENKIEGO (TAKŻE: OKRĘŻNICA, JELITO ŚLEPE, WYROSTEK ROBACZKOWY) |
ZNACZENIE MEDYCZNE |
GLISTNICA (ASKARYDOZA) - u dzieci: zwolnienie tempa wzrostu, wychudzenie, zaburzenia ze strony układu pokarmowego i OUNu; gorączka, dolegliwości wątrobowe (powiększenie), napady kaszlu, krwioplucie. Dojrzałe osobniki powodują: bóle brzucha, wzdęcia, wymioty, niedrożność jelit, blokada dróg żółciowych, przewodów trzustkowych, biegunki, zaparcia, niedobór witaminy A, eozynofilne nacieki w płucach (syndrom Lofflera). |
OWSICA (ENETEROBIOZA) - obecność samic w odbycie - świąd (zakłócający sen dziecka), zapalenia skóry, wypryski, bóle głowy, zaparcia, zahamowanie rozwoju fizycznego i psychicznego dzieci, zapalenie wyrostka robaczkowego, u kobiet w narządach moczowo płciowych - vulvovaginitis. |
DIAGNOSTYKA PARAZYTOLOG. |
BADANIE KAŁU (POD MIKROSKOPEM) - cienki rozmaz (poszukuje się jaj), METODY ZAGĘSZCZAJĄCE (FLOTACJA, DEKANTACJA) - wewnątrz jaja ziarnistości, USG, RTG |
METODA PRZYLEPCA CELOFANOWEGO WG GRAHAMA LUB METODA WYMAZÓW OKOŁOODBYTNICZYCH MARKEY'A (poszukiwanie jaj, larw) |