CECHY WSPÓLNE ROŚLIN OKOPOWYCH
1. Długi okres wegetacji
2. Duże potrzeby pokarmowe (wymagają nawożenia
obornikiem)
3. Dobre wykorzystanie nawozów organicznych i
mineralnych
4. Uprawa w szerokie rzędy
5. Wymagają pielęgnacji międzyrzędowej
6. Mniejsze wymagania przedplonowe
7. Bardzo dobre rośliny przedplonowe gdyż:
- uprawiane na oborniku
- odchwaszczające
- podnoszą poziom kultury gleby
8. Uprawiane są w celu pozyskania części podziemnych
(bulwy, korzenie;soczysta pasza objętościowa)
9. Trudny transport, przechowywanie (duża zawartość
wody)
PRZECIĘTNY SKŁAD CHEMICZNY OKOPOWYCH
PRZECIĘTNY SKŁAD CHEMICZNY OKOPOWYCH
gatunek
sucha masa(%) białko (%)
inne
ziemniak
15-25 (38)
2,0
skrobia 12-25%;
solanina <0,02%,
wit. C, B, A,
burak cukrowy 20-26
1,3
sacharoza 15-22%
burak pastewny 12-14
1,2
cukry 8-10%
marchew pastewna 10-13
0,5-1,0
węglowodany 10%,
karoten
cykoria -korzenie 24-25
1,1
węglowodany 20%
(inulina 15)
brukiew pastewna 8-9
1,0
węglowodany 7%
rzepa - korzenie 6-7
0,9
węglowodany 6%
ZIEMNIAK,
ZIEMNIAK,
kartofel
kartofel
,
,
ziemniak był uprawiany od dawna przez Inków;
bylina pochodząca prawdopodobnie ze środk.
Chile;
do Europy sprowadzony w XVI w;
do Polski przywieziony prawdopodobnie z wyprawy
wiedeńskiej Jana III Sobieskiego;
uprawiany początkowo jako roślina ozdobna i
lecznicza, od 2 poł. XVIII w. również jako jadalna;
obecnie rozpowszechniony w krajach klimatu
umiarkowanego;
Polska zajmuje
drugie miejsce w świecie po Rosji
pod względem zbiorów ogółem;
ZNACZENIE
ZNACZENIE
GOSPODARCZE
GOSPODARCZE
1. JADALNE
1. JADALNE
do bezpośredniego spożycia
do przetwórstwa spożywczego
(np. frytki, chipsy)
Z
Z
I
I
E
E
M
M
N
N
I
I
A
A
K
K
ROZCHÓD MASY ZIEMNIAKA:
ROZCHÓD MASY ZIEMNIAKA:
ok. 60% są przeznaczone na paszę,
ok. 13% na konsumpcję
ok. 6% do celów przemysłowych
2. PRZEMYSŁOWE
2. PRZEMYSŁOWE
krochmal, mączka skrobiowa, półsurowiec
w przemyśle papierniczym, tekstylnym, fotograficznym,
chemicznym, spożywczym, farmaceutycznym. W sumie z
ziemniaka uzyskuje się ponad 1000 różnych produktów
przemysłowych
przemysł gorzelniany (spirytus)
produkty uboczne
produkty uboczne, służą jako karma dla bydła:
- pulpa (powstała przy produkcji krochmalu)
- wywar ziemniaczany
( przy produkcji alkoholu); wywar można suszyć -
pasza dla wszystkich zwierząt
2. PASTEWNE
2. PASTEWNE -
znaczenie malejące
- parowanie (łatwiejsze zakiszanie)
- kiszenie - mniejsze
straty niż przy kopcowaniu
- suszenie
(płatki, wiórki ziemniaczane) - najlepsze do przechow.
1. W PRZEMYŚLE CUKROWNICZYM
1. W PRZEMYŚLE CUKROWNICZYM
ze 100 kg buraka uzyskuje się 12-15 kg białego cukru;
3-5 kg melasy; 45 kg mokrych lub 4,5 kg suchych
wysłodków
kampania cukrownicza powinna trwać krótko ok. 40
dni
związki melasotwórcze - utrudniają krystalizację
sacharozy (popiół rozpuszczalny - sód i potas ; zw.
azotowe ( gł. azot aminowy)
burak
burak
cukrow
cukrow
y
y
znaczenie
znaczenie
gospodar
gospodar
cze
cze
PRODUKTY UBOCZNE PRZY PRZEROBIE CUKRU
PRODUKTY UBOCZNE PRZY PRZEROBIE CUKRU
wysłodki - krajanka z korzeni (ok. 10% sm); w stanie
świeżym, kiszone, suszone lub parowane (pasza dla krów,
opasów owiec)
melasa - zagęszczony sok burakowy (50% jej s.m.
stanowi cukier), doskonała pasza, jej dodatek ułatwia
zakiszanie się zielonek; w przemyśle spożywczym do
prod. alkoholu, kw. cytrynowego, drożdży piekarniczych i
pastewnych, w przemyśle farmaceutycznym (kwas
glutaminowy)
liście z główkami (tzw. zrzynki)
- zawierają 14-16% sm
- liście z główkami oraz
wysłodki dostarczają łącznie 800 kg
białka/ha. Jest to równoważne plonom 2 pokosów KC z
ha
2. ROŚLINA PASTEWNA
2. ROŚLINA PASTEWNA
doskonała pasza dla bydła, w postaci
surowych korzeni, surowych i kiszonych liści
3. LIŚCIE BURAKA - JAKO NAWÓZ ORGANICZNY
3. LIŚCIE BURAKA - JAKO NAWÓZ ORGANICZNY
po rozdrobnieniu i przyoraniu
BURAK PASTEWNY
BURAK PASTEWNY
doskonała, mlekopędna pasza dla bydła, w
postaci surowych korzeni, surowych i kiszonych liści
CYKORIA
CYKORIA
Przemysłowe
korzenie - surowiec do produkcji
surogatu kawy
intybina - - w
gorzelnictwie (do produkcji alkoholu); kauczuku,
w przemyśle tekstylnym; spożywczym (koncentraty,
przyprawy);
Paszowe - bardzo wartościowa pasza
korzenie stanowią paszę
późną jesienią i na początku zimy
liście nawet
2-3 pokosy
Konsumpcyjne - odmiany sałatkowe
MARCHEW PASTEWNA
MARCHEW PASTEWNA
korzenie i liście chętnie zjadane przez
zwierzęta
pasza soczysta,
dietetyczna, mlekopędna
służy jako pasza dla bydła mlecznego, młodzieży, drobiu
znaczenie
znaczenie
gospodarcze
gospodarcze