CZYNNOŚCI TKANEK
CZYNNOŚCI TKANEK
KRWIOTWÓRCZYCH
KRWIOTWÓRCZYCH
TKANKI
KRWIOTWÓRCZE
Centralne:
• szpik czerwony
• grasica
Obwodowe:
• węzły chłonne
• grudki chłonne
• śledziona
CENTRALNE TKANKI HEMATOPETYCZNE
CENTRALNE TKANKI HEMATOPETYCZNE
1.
1.
Szpik czerwony –
Szpik czerwony –
główny narząd krwiotwórczy
główny narząd krwiotwórczy
układu. Wytwarzane są tutaj komórki
układu. Wytwarzane są tutaj komórki
macierzyste krwinek czerwonych, białych i
macierzyste krwinek czerwonych, białych i
megakariocytów.
megakariocytów.
2.
2.
Grasica –
Grasica –
główny narząd układu limfatycznego.
główny narząd układu limfatycznego.
Jej głównymi komórkami są limfocyty i komórki
Jej głównymi komórkami są limfocyty i komórki
nabłonkowe. Produkuje tyrozynę, która pobudza
nabłonkowe. Produkuje tyrozynę, która pobudza
powstawanie limfocytów i przyspiesza
powstawanie limfocytów i przyspiesza
dojrzewanie limfocytów T.
dojrzewanie limfocytów T.
OBWODOWE TKANKI
OBWODOWE TKANKI
HEMATOPETYCZNE
HEMATOPETYCZNE
1.
1.
Węzły chłonne i grudki chłonne –
Węzły chłonne i grudki chłonne –
limfocyty
limfocyty
do węzłów napływają z chłonką. Limfocyty T
do węzłów napływają z chłonką. Limfocyty T
zatrzymują się w miąższu węzłów w strefie
zatrzymują się w miąższu węzłów w strefie
przykorowej. Limfocyty B wnikają do warstwy
przykorowej. Limfocyty B wnikają do warstwy
podtorebkowej
podtorebkowej
2.
2.
Śledziona:
Śledziona:
• stanowi filtr dla elementów morfotycznych
krwi
• pierwszy filtr – miazga biała
• drugi filtr – przejściowa strefa pomiędzy
miazgą białą a czerwoną
• trzeci filtr – miazga czerwona
PROCESY ZACHODZĄCE W ŚLEDZIONIE
PROCESY ZACHODZĄCE W ŚLEDZIONIE
1.
1.
Wytwarzanie limfocytów
Wytwarzanie limfocytów
2.
2.
Niszczenie trombocytów
Niszczenie trombocytów
3.
3.
Rozpad starych erytrocytów poprzez układ
Rozpad starych erytrocytów poprzez układ
siateczkowo - śródbłonkowy
siateczkowo - śródbłonkowy
ERYTROCYTOPOEZA
ERYTROCYTOPOEZA
1.
1.
Proces powstawania erytrocytów (ok.. 5 dni)
Proces powstawania erytrocytów (ok.. 5 dni)
2.
2.
Regulowany głównie hormonalnie
Regulowany głównie hormonalnie
3.
3.
Erytropoetyna stymuluje wytwarzanie RBC w
Erytropoetyna stymuluje wytwarzanie RBC w
szpiku
szpiku
4.
4.
Mechanizmem indukującym uwalnianie EPO
Mechanizmem indukującym uwalnianie EPO
jest hipoksja
jest hipoksja
ETAPY ERYTROCYTOPOEZY
ETAPY ERYTROCYTOPOEZY
Wieloczynnościowa komórka pnia
Komórka macierzysta
mielopoezy
CFU-E (komórka macierzysta erytrocytopoezy)
Proerytroblast
Erytroblast
zasadochłonny
Erytroblast
wielobarwliwy
Erytroblast
kwasochłonny
Retikulocyt I - II
Retikulocyt III - IV
Erytrocyt
SZPIK
SZPIK
KOSTNY
KOSTNY
KREW
KREW
OBWODOWA
OBWODOWA
GRANULOCYTOPOEZA
GRANULOCYTOPOEZA
1.
1.
Proces powstawania granulocytów, zachodzi w
Proces powstawania granulocytów, zachodzi w
szpiku czerwonym (8-11 dni)
szpiku czerwonym (8-11 dni)
2.
2.
W wyniku mitozy powstaje pula komórek
W wyniku mitozy powstaje pula komórek
dzielących się
dzielących się
3.
3.
Na drugim etapie tworzenia granulocytów
Na drugim etapie tworzenia granulocytów
powstaje pula komórek dojrzewających
powstaje pula komórek dojrzewających
4.
4.
Ostatni etap to uwolnienie dojrzałych komórek
Ostatni etap to uwolnienie dojrzałych komórek
granulocytów do krwi obwodowej
granulocytów do krwi obwodowej
MONOCYTOPOEZA
MONOCYTOPOEZA
1.
1.
Proces tworzenia się monocytów (1-3 dni)
Proces tworzenia się monocytów (1-3 dni)
2.
2.
Powstają z komórki macierzystej makrofagów
Powstają z komórki macierzystej makrofagów
mnożąc się i różnicując
mnożąc się i różnicując
3.
3.
Poszczególne etapy:
Poszczególne etapy:
• monoblasty
• promonocyty
• monocyty
TROMBOCYTOPOEZA
TROMBOCYTOPOEZA
1.
1.
Proces powstawania trombocytów
Proces powstawania trombocytów
2.
2.
Etapy trombocytopoezy:
Etapy trombocytopoezy:
3.
3.
Czynnik powodujący uwalnianie do szpiku
Czynnik powodujący uwalnianie do szpiku
trombocytów to trombopoetyna
trombocytów to trombopoetyna
• komórka macierzysta megakariocytów kończy
etap proliferacji w szpiku kostnym
• komórka ta dzieli się od 2 do 5 razy pod
wpływem IL-3 i czynnika wzrostowego
granulocytów i makrofagów
• powstają kolejno: promegakarioblasty –
megakarioblasty – megakariocyty – trombocyty
LIMFOCYTOPOEZA
LIMFOCYTOPOEZA
1.
1.
Proces powstawania limfocytów
Proces powstawania limfocytów
2.
2.
Zachodzi w tkankach limfoidalnych centralnych
Zachodzi w tkankach limfoidalnych centralnych
oraz obwodowych
oraz obwodowych
3.
3.
W szpiku kostnym czerwonym z komórek
W szpiku kostnym czerwonym z komórek
macierzystych powstają limfocyty pre-B (część
macierzystych powstają limfocyty pre-B (część
tych komórek przechodzi przez grasicę, dając
tych komórek przechodzi przez grasicę, dając
początek limfocytom pre-T)
początek limfocytom pre-T)
4.
4.
Limfocyty pre-B dojrzewają w szpiku
Limfocyty pre-B dojrzewają w szpiku
5.
5.
Limfocyty pre-T, które wyszły w grasicy poza
Limfocyty pre-T, które wyszły w grasicy poza
naczynia krwionośne przechodzą w tymocyty –
naczynia krwionośne przechodzą w tymocyty –
limfocyty T
limfocyty T
• Limfocyty B i T krążą we krwi, osiadają w
tkankach limfoidalnych obwodowych, gdzie
dzielą się i powracają do krwi
• Limfocyty B opuszczając szpik mają w błonie
komórkowej antygen głównego układu
zgodności tkankowej (MHC)