23.05.21

PRAWA CZŁOWIEKA

23.05.21

LITERATURA:



L. Wiśniewski,

Ochrona praw człowieka w

świecie,

Warszawa 2000.



W. Osiatyński,

Twoja konstytucja, Warszawa

1997.



A. Beckley,

Prawa człowieka poradnik

dla

policjanta,

Kraków 2002,



M. A. Nowicki,

Europejska konwencja praw

człowieka

, Warszawa 1999.



Prawa człowieka a policja. Wybór Dokumentów

Rady Europy i ONZ

, Legionowo 1992.



Prawa człowieka. Wybrane zagadnienia i

problemy

(red. L. Koba, W. Wacławczyk),

Warszawa 2009.

23.05.21

Historia praw człowieka



Prawa przyznawane jednostce lub

grupie osób są efektem różnych

koncepcji oraz realnych działań ludzi

w ciągu kilkudziesięciu wieków.



Wyróżnia się trzy etapy kształtowania

praw człowieka:

–

trwający od starożytności do XVIII wieku

–

od XVIII wieku do 1941 roku

–

od 1941 roku do chwili obecnej.

23.05.21

Historia praw człowieka



Okres od starożytności do XVIII wieku

– prawa przysługujące człowiekowi

rozpatrywano w kontekście jego

przynależności grupowej:

–

„

Z natury inne jest przeznaczenie kobiety

i niewolnika

” (Arystoteles),

–

prawa posiadali wolni obywatele,

–

uczestnictwo w życiu politycznym

(stopniowo rozszerzane na inne sfery

życia człowieka).

23.05.21

Historia praw człowieka



Okres od XVIII w. do 1941 roku – zmiana sposobu

myślenia o pozycji

jednostki

w społeczeństwie: nie

pozycja społeczna, przynależność grupowa czy

majątek stanowią o prawach. Prawa te wynikają z

samego faktu bycia człowiekiem:

–

„

Ludzie rodzą się wolni i równi w prawach

” (J. Lock, XVII

w.),

–

Deklaracja Niepodległości Stanów Zjednoczonych (1776

r. )

–

francuska Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela (1789 r.)

–

wprowadzenie przez Thomasa Paine’a pojęcia „

prawa

człowieka

” (

rights of man

23.05.21

Historia praw człowieka

Okres od 1941 roku do chwili obecnej – przemowa

Franklina Delano Roosevelta do Kongresu USA w

przededniu wojny z Japonią (6.01.1941 r.).

Stworzenie podstawy do rozszerzenia zachodniej

koncepcji praw człowieka o koncepcje pochodzące

z innych części świata – przynależność człowieka

do wspólnoty (idea

human rights

) – obok praw

indywidualnych (wolność słowa, religii), prawa

zbiorowe (wolność od biedy i wojny).

Prawa te zapisano w:

Prawa te zapisano w:


Karta Narodów Zjednoczonych (1945 r.)



Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (1948 r.)

23.05.21

Historia praw człowieka

Karol Vasak –



Historyczny rozwój materialnych

praw człowieka ujęty w postaci

„

teorii trzech generacji praw

człowieka

”:

23.05.21

Historia praw człowieka

Karol Vasak:



Pierwsza generacja:

–

prawa człowieka są wynikiem

filozoficznych i historycznych

przekształceń rewolucji burżuazyjnych

pod koniec XVIII i w XIX wieku – to

prawa obywatelskie i polityczne

wywodzące się przede wszystkim z

wartości, jaka jest wolność

23.05.21

Historia praw człowieka

Karol Vasak:



Druga generacja:

–

to konsekwencja rewolucji

socjalnych i socjalistycznych

schyłku XIX i XX wieku – to prawa

socjalne, ekonomiczne i kulturalne

powstałe w wyniku uznania równości

jako głównej wartości

23.05.21

Historia praw człowieka

Karol Vasak:



Trzecia generacja:

–

jest skutkiem procesów

dekolonizacyjnych i realizacji zasady

samostanowienia narodów w tzw. Trzecim

Świecie w drugiej połowie XX wieku – są

to tzw. „

prawa solidarnościowe

”, jak np.

prawo narodów do samostanowienia,

prawo do pokoju, prawo do czystego

środowiska naturalnego.

23.05.21

OGÓLNE WIADOMOSCI O

PRAWACH CZŁOWIEKA

23.05.21

Demokracja a prawa człowieka

Demokracja - ograniczone rządy większości

Zasada konstytucjonalizmu

Przejawia się w formie rozdziałów w spisanych

konstytucjach, dotyczących praw i wolności człowieka,

które ograniczają władzę ustawodawcy

23.05.21

Prawa i wolności człowieka

wytyczają:



granice władzy,



większości w

społeczeństwie

demokratycznym.

23.05.21

Państwo prawa (prawne)

To państwo w którym „reguły gry” między
jednostką i władzą są:

jasne

stabil
ne

powszechnie znane

To państwo, w którym obywatel z bardzo

dużym

prawdopodobieństwem może

przewidzieć, jaka będzie reakcja władz

na jego postępowanie, gdyż

w państwie tym rządzi przejrzyste

prawo, a nie arbitralna wola urzędnika.

23.05.21

Art. 2 Konstytucji

„

Rzeczpospolita Polska

jest demokratycznym

państwem prawnym...”

23.05.21

Podstawowym pojęciem

w koncepcji praw

człowieka jest:

przyrodzona, niezbywalna

GODNOŚĆ CZŁOWIEKA

Związana jest ona z samą istotą

człowieczeństwa,

wynika z faktu bycia człowiekiem

23.05.21

Przyrodzona i niezbywalna

godność człowieka stanowi źródło

wolności i praw człowieka

i obywatela.

Jest ona nienaruszalna, a jej

poszanowanie

i ochrona jest obowiązkiem władz

publicznych.

(art. 30 Konstytucji RP)

23.05.21

Policjanci w toku wykonywania

czynności służbowych mają obowiązek

respektowania godności ludzkiej oraz

przestrzegania

i ochrony praw człowieka.

(art. 14 ust. 3 ustawy o Policji)

23.05.21

Równość

równość praw

równość przed prawem

zakaz dyskryminacji

Dyskryminacja

- każde nie uzasadnione

racjonalnie zróżnicowanie

praw lub uprawnień

Każdy człowiek ma prawo

do równego traktowania

przez władze publiczne

W praktyce można tworzyć systemy prawne wolne

od dyskryminujących przepisów, nie udało się jednak,

jak dotąd, zbudować systemu zapewniającego

równość przed prawem

23.05.21

Cechy praw człowieka

23.05.21

Cechy praw człowieka

Uniwersalizm

- przysługują każdemu

człowiekowi

Pierwotność

- są naturalne

i przyrodzone

Indywidualizm

- podmiotem

uprawnionym

jest pojedynczy

człowiek

Jednokierunkowość

- regulują stosunki

między państwem

a jednostką

Względność

- ograniczony

charakter

23.05.21

Źródła praw człowieka

23.05.21

Źródła praw człowieka:



ideowe

(

filozoficzne)



prawne (formalne

)

23.05.21

Źródła ideowe (filozoficzne)



Źródła ideowe (filozoficzne) – to

pewnego rodzaju założenia, idee,

koncepcje, które uzasadniają

pochodzenie oraz konieczność

uznania i przestrzegania przez

państwo podstawowych praw i

wolności człowieka.

23.05.21

Źródła ideowe (filozoficzne)



Godność człowieka jako źródło praw

człowieka



Nawiązanie do prawa naturalnego



Dwie koncepcje wolności człowieka

(amerykańska i europejska)

23.05.21

Źródła ideowe (filozoficzne)



Godność człowieka – to coś, co

posiada każdy człowiek, co

wynika z istoty człowieczeństwa:

–

nabywa się ją z chwilą urodzenia i

nie traci w ciągu życia.

–

nikt nie może człowieka pozbawić

godności (a zatem i podstawowych

praw i wolności, które z nich

wynikają).

23.05.21

Źródła ideowe (filozoficzne)



Nawiązanie do prawa naturalnego

–

Człowiek posiadał te prawa zanim

powstały instytucje władzy

państwowej (zatem nie można

powiedzieć, że prawa człowieka to

prawa nadane przez państwo – to

prawa, które zostały uznane

(potwierdzone) przez państwo w celu

ich przestrzegania i ochrony

23.05.21

Źródła ideowe (filozoficzne)



Koncepcje źródeł ideowych

odwołujących się do idei wolności

człowieka:

–

amerykańska i

–

europejska.

23.05.21

Wolność

koncepcja amerykańska koncepcja europejska

wolność jest naturalna

i pierwotna

rola państwa sprowadza się

do zapewnienia bezpieczeństwa

człowiek jest wolny w swym

dążeniu do szczęścia,

państwo ma mu w tym

nie przeszkadzać

w uzyskaniu wolności pomaga

człowiekowi państwo

państwo pełni rolę opiekuńczą

człowiek ma prawo do szczęścia,

a rolą państwa jest

realizacja tego prawa

Wolność „od państwa”Wolność „przez państwo”

23.05.21

Prawne (formalne)

źródła praw człowieka



międzynarodowe



krajowe (wewnętrzne)

23.05.21

Prawne (formalne)

źródła praw człowieka

Dokumenty i umowy

międzynarodowe

Organizacja
Narodów
Zjednoczonych

Rada
Europy

23.05.21

Powszechna Deklaracja

Praw Człowieka



przyjęta przez ONZ 10 grudnia 1948 r.



należy do tzw. „

miękkiego

” prawa

międzynarodowego (nie wymagała ratyfikacji,

nie jest prawnie wiążąca)



pierwszy dokument międzynarodowy w

którym przedstawiono katalog praw

człowieka



wyznaczyła standardy dla umów

międzynarodowych oraz konstytucji wielu

krajów



10 grudnia obchodzi się Międzynarodowy

Dzień Praw Człowieka

23.05.21

Międzynarodowy Pakt Praw

Obywatelskich i Politycznych



przyjęty przez ONZ w 1966 roku



zapisano w nim prawa osobiste i

polityczne



wszedł w życie w 1976 roku



ratyfikowany przez Polskę

(

obowiązuje od 1977 roku

)



nad przestrzeganiem praw i wolności

zapisanych w Pakcie czuwa Komitet Praw

Człowieka

w Genewie

23.05.21

Międzynarodowy Pakt Praw

Gospodarczych, Społecznych

i Kulturalnych



przyjęty w ramach ONZ w 1966 roku



zapisano w nim prawa gospodarcze,

społeczne

i kulturalne



wszedł w życie w 1976 roku



ratyfikowany przez Polskę

(

obowiązuje od 1977 roku

)

23.05.21

Konwencja

o Ochronie Praw Człowieka

i Podstawowych Wolności



podpisana w ramach Rady Europy w 1950

roku



zapisano w niej prawa osobiste i polityczne



weszła w życie w 1953 roku



po przyjęciu do Rady Europy ratyfikowana

przez Polskę (obowiązuje od 1993 roku)



uzupełniana przez Protokoły dodatkowe (13)



na straży praw i wolności zapisanych

w Konwencji oraz Protokołach czuwa

Europejski Trybunał Praw Człowieka w

Strasburgu

23.05.21

Konstytucja

Rzeczypospolitej Polskiej

z 1997 roku

Prawom i wolnościom człowieka

poświęcono Rozdział II:



Zasady ogólne



Wolności i prawa osobiste



Wolności i prawa polityczne



Wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i

kulturalne



Środki ochrony wolności i praw



Obowiązki

Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio

(art. 8 ust. 2)

23.05.21

Umowy międzynarodowe a

prawo krajowe

Ratyfikowana umowa międzynarodowa,

po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw RP,

stanowi część krajowego porządku prawnego

i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej

stosowanie jest uzależnione od wydania

ustawy.

Umowa międzynarodowa ratyfikowana za

uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma

pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej

nie da się pogodzić z umową.

art. 91 Konstytucji RP

23.05.21

1. Wszyscy są wobec prawa równi.

2. Nikt nie może być dyskryminowany
w życiu politycznym, społecznym lub
gospodarczym z jakiejkolwiek
przyczyny.

3. Wszyscy mają prawo do
równego traktowania przez
władze publiczne.

23.05.21

1. Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej
mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym,
społecznym i gospodarczym.

2. Kobieta i mężczyzna mają w
szczególności równe prawo do
kształcenia, zatrudnienia i awansów,
do jednakowego wynagrodzenia za
pracę jednakowej wartości, do
zabezpieczenia społecznego oraz do
zajmowania stanowisk, pełnienia
funkcji oraz uzyskiwania godności
publicznych i odznaczeń.

23.05.21

Zakaz dyskryminacji

Korzystanie z praw i wolności wymienionych w niniejszej

Konwencji powinno być zapewnione bez dyskryminacji

wynikającej z takich powodów, jak:

płeć, rasa, kolor skóry, język, religia, przekonania polityczne

i inne, pochodzenie narodowe lub społeczne,

przynależność do mniejszości narodowej, majątek, urodzenie

bądź z jakichkolwiek innych przyczyn.

23.05.21

Ogólny zakaz dyskryminacji

1. Korzystanie z każdego prawa przewidzianego

w prawie

powinno być zapewnione bez dyskryminacji

wynikającej

z takich powodów, jak

płeć, rasa, kolor skóry, język, religia,

przekonania polityczne lub inne, pochodzenie

narodowe

lub społeczne, przynależność do mniejszości

narodowej,

majątek, urodzenie lub z jakichkolwiek innych

przyczyn.

2. Nikt nie może być dyskryminowany przez jakiekolwiek władze
publiczne z któregokolwiek z powodów wymienionych w ustępie 1.

23.05.21

1. Wolność człowieka podlega ochronie
prawnej.

2. Każdy jest obowiązany szanować
wolności i prawa innych.

3. Nikogo nie wolno zmuszać do

czynienia tego, czego prawo mu nie

nakazuje.

23.05.21

Definicja praw człowieka

23.05.21

powszechne prawa moralne o

charakterze podstawowym,

przynależne każdej jednostce w

jej kontaktach z państwem.

(W. Osiatyński, Szkoła Praw Człowieka. Teksty wykładów. Zeszyt 1,
Warszawa 1998)

Prawa człowieka

23.05.21

Pojęcie praw człowieka opiera się na
trzech tezach:

1. Każda władza jest ograniczona.
2. Każda jednostka posiada sferę

autonomii, do której nie ma dostępu
żadna władza.

3. Każda jednostka może się domagać od

państwa ochrony jej praw.

(W. Osiatyński, Szkoła Praw Człowieka. Teksty wykładów. Zeszyt 1,
Warszawa 1998)

Prawa człowieka

23.05.21

Prawa człowieka:

Zespół praw i wolności,

które przysługują każdemu

człowiekowi bez względu na rasę,

płeć, język, wyznanie, przekonania

polityczne, pochodzenie narodowe i

społeczne, majątek itp.

23.05.21

Prawa człowieka :

Prawa człowieka są prawami o

charakterze moralnym, zbiorem
postulatów domagających się
poszanowania wartości najcenniejszych
dla człowieka, takich jak:



życie,



godność,



wolność,



swobodny rozwój.

23.05.21

Klasyfikacja praw człowieka

23.05.21

Klasyfikacja praw

człowieka:



prawa materialne i

proceduralne



prawa pozytywne i negatywne



prawa osobiste, polityczne i

ekonomiczne

23.05.21

Prawa człowieka

materialne

proceduralne

Konkretne wolności

i prawa przysługujące

człowiekowi:

np. wolność słowa,

prawo do życia.

Dostępne człowiekowi

sposoby działania

i związane z nimi

instytucje,

pozwalające jednostce

wyegzekwować

od rządzących

przestrzeganie

wolności i realizację

praw, np. dostęp

do sądów.

23.05.21

PRAWA MATERIALNE

prawo

wolność

(prawo pozytywne) (prawo negatywne)

Obowiązek rządzących

zrobienia czegoś czynnie

dla każdego z nas

Nałożone na rządzących

zakazy ingerowania

w określone obszary

naszego życia

Np. prawo do nauki
- stworzenie sieci szkół

Np. wolność
zgromadzeń
- zakaz ingerencji
gdy jest
ono legalne

23.05.21

Prawa człowieka

osobiste

polityczne

ekonomiczne (gospodarcze),

socjalne (społeczne)

i kulturalne

23.05.21

Prawa osobiste

dotyczą ochrony prywatnego życia

jednostki, jej wolności,

bezpieczeństwa, własności, itp.

są mocno chronione przez prawo,

mają bardzo duży związek z

pracą Policji

23.05.21

Prawa polityczne

są to prawa przysługujące człowiekowi jako

uczestnikowi życia publicznego, związane

są z udziałem obywateli w sprawowaniu

i kontrolowaniu władzy

są mocno chronione przez prawo,

mają duży związek z pracą Policji

23.05.21

Prawa ekonomiczne

(gospodarcze),

socjalne (społeczne) i

kulturalne

są to prawa przysługujące człowiekowi

jako uczestnikowi życia publicznego,

związane są z udziałem obywateli w

sprawowaniu i kontrolowaniu władzy

z reguły są słabo chronione przez

prawo, mają mniejszy związek z
pracą Policji

23.05.21

Prawo i wolności człowieka

PRAWO A WOLNOŚĆ

Jeśli mam prawo – to obowiązkiem władzy

jest coś dla mnie zrobić

Jeśli przysługuje mi wolność – państwo ma się

od działania wstrzymać

PRAWO
przysługujące
jednostce – po
stronie państwa
oznacza obowiązek
działania na rzecz
tej jednostki

WOLNOŚĆ jednostki
– rozumiana jest jako
obowiązek państwa
do powstrzymania
się od działania

23.05.21

Cele i warunki

ograniczenia praw

człowieka

23.05.21

Ograniczony charakter praw człowieka

Gdy realizacja tych praw pozostaje w konflikcie z prawami i wolnościami

innych ludzi lub dobrami, takimi jak np. bezpieczeństwo państwa

- można je ograniczyć

Ograniczen
ia:

- dopuszczalne są tylko ze względu na konkretnie wskazane
cele, z zachowaniem proporcjonalności w stosunku
do chronionego dobra

- można wprowadzać tylko ustawą

- muszą być dopuszczalne w demokratycznym społeczeństwie
wolnych ludzi i podlegać odpowiedniej kontroli

23.05.21

OGRANICZENIE PRAW CZŁOWIEKA



Spośród praw ujętych w Europejskiej Konwencji

Praw Człowieka jedynie

wolność od tortur i

wolność od niewolnictwa

nie może być

ograniczona w żadnych okolicznościach.

Pozostałe gdy ich realizacja pozostaje w

konflikcie z:

–

bezpieczeństwem państwa, bezpieczeństwem

publicznym lub dobrobytem gospodarczym kraju,

–

ochroną porządku i zapobieganiem

przestępstwom,

–

ochroną zdrowia i moralności,

–

ochroną praw i wolności innych osób

23.05.21

Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych

wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie

i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym

państwie

dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego,
bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności

publicznej, albo wolności i praw innych osób.

Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty

wolności i praw.

23.05.21

ZNACZENIE PRAW

CZŁOWIEKA

23.05.21

Znaczenie praw człowieka:



dla jednostki

– ze swej istoty prawa i

wolności służą poszczególnym jednostkom.



dla społeczeństwa

– prawa człowieka

stanowią jeden z podstawowych

elementów demokratyzacji życia

społecznego.



dla państwa

– wpisanie praw człowieka do

porządku prawnego, przyjętego przez

państwo, stanowi warunek

sine qua non

uznania państwa za demokratyczne na

arenie międzynarodowej.

23.05.21

ZNACZENIE PRAW

CZŁOWIEKA W PRACY

POLICJANTA

23.05.21



Znaczenie praw człowieka

dla policjanta

– można tu wskazać trzy aspekty:

–

policjant jako stróż prawa ma obowiązek

chronić przestrzegania prawa, w tym

praw człowieka (art. 30 Konstytucji RP);

–

policjant, z definicji potencjalny

naruszyciel praw człowieka, ma

obowiązek wykonywania zadań

zawodowych z poszanowaniem godności

ludzkiej oraz respektując prawa

człowieka (art. 14 ust. 3 Ustawy o Policji);

–

policjant jest także beneficjentem

wszystkich praw i wolności.

23.05.21

Ograniczenia są i muszą być dopuszczalne,

ale ich zakres

i forma powinny być bardzo restrykcyjnie

badane.

Możliwość ograniczenia praw

człowieka nie może

w żadnym wypadku likwidować ich

istoty.

Poszukiwanie granicy praw i wolności człowieka bywa trudne,

może być źródłem wielu konfliktów.

absolutne bezpieczeństwo

absolutna wolność

Pole poszukiwania granicy praw i wolności człowieka

23.05.21

POLICJANT – W SŁUŻBIE PRAW I

PODSTAWOWYCH WOLNOŚCI



Państwo odpowiada za realizację praw człowieka, a

policjant jest przedstawicielem państwa.



W państwie prawa policjant jest sługą prawa – w

państwie bezprawia prawo zależy od policjanta.



Ludzie są coraz bardziej świadomi swoich praw, więc

rosną ich wymagania wobec Policji.



Nawet w najlepiej zorganizowanych systemach

demokratycznych w Policji co pewien czas zdarza się

naruszanie praw ludzi, korupcja, niedbałe

wykonywanie obowiązków.



WAŻNE, ABY BYŁY TO POJEDYNCZE PRZYPADKI, A NIE

NORMA, I ŻEBY BYŁY ONE ODPOWIEDNIO KARANE.

23.05.21

STANDARDY PRAW

CZŁOWIEKA W PRACY

POLICJI

POSZANOWANIE PRAWA I

PRAW CZŁOWIEKA



Policjant musi szanować tak samo

prawa wszystkich, bez względu na ich

pozycję społeczną, pochodzenie,

religię czy inne cechy.

23.05.21

STANDARDY PRAW

CZŁOWIEKA W PRACY

POLICJI

PRAWA CZŁOWIEKA MOGĄ BYĆ

OGRANICZONE



Policjant nie może sam ograniczać

praw innych osób.



Może to robić tylko na podstawie

prawa i gdy jest to konieczne w

demokratycznym państwie dla

ochrony ściśle określonych wartości.

23.05.21

STANDARDY PRAW

CZŁOWIEKA W PRACY

POLICJI

POLICJANT POWINIEN W

KAŻDEJ SYTUACJI

PRZESTRZEGAĆ PRAWA



Powinien również przeciwstawiać

się naruszaniu prawa przez

innych policjantów.

23.05.21

ŻADNE OKOLICZNOŚCI NIE ZWALNIAJĄ

POLICJANTA OD ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA

TAKIE CZYNY POPEŁNIONE W ZWIĄZKU ZE

SŁUŻBĄ JAK



ZABÓJSTWO

(

nie dotyczy to działania w obronie własnej czy

w obronie innej osoby, jeśli było usprawiedliwione

okolicznościami



TORTUROWANIE,



GWAŁT,



STOSOWANIE KAR CIELESNYCH

(nie dotyczy to środków

przymusu bezpośredniego prawidłowo zastosowanych, bo

nie są one karą, ale sposobem pokonania oporu osoby, która

nie wykonuje zgodnych z prawem poleceń funkcjonariusza),



OKALECZENIE

(jeśli nie jest spowodowane nieumyślnie

podczas zgodnego z prawem zastosowania środków

przymusu bezpośredniego),



PODDAWANIE EKSPERYMENTOM,



POGWAŁCENIE GODNOŚCI OSOBISTEJ,



PORYWANIE LUDZI,



STOSOWANIE KAR ZBIOROWYCH,



OKRUTNE I PONIŻAJĄCE TRAKTOWANIE,



KRADZIEŻ.

23.05.21



PRZESTĘPSTWA NIE BĘDĄ NIGDY

POTRAKTOWANE JAKO

WYKONYWANE W RAMACH

OBOWIĄZKÓW SŁUŻBOWYCH

23.05.21

Środki ochrony praw

człowieka

23.05.21

Systemy ochrony praw

człowieka

międzynarod

owe

krajowe

Organizacja
Narodów
Zjednoczonych

Rada Europy

23.05.21

Rada Europy

Konwencja o Ochronie Praw

Człowieka

i Podstawowych Wolności

Europejski Trybunał Praw

Człowieka

w Strasburgu

23.05.21

Europejski Trybunał Praw

Człowieka w Strasburgu



jest organem o charakterze

sądowym



rozpatruje skargi

międzypaństwowe



rozpatruje skargi indywidualne



kończy sprawę wydaniem

wyroku (stwierdza naruszenie

prawa oraz może zasądzić

odszkodowanie)

23.05.21

Warunki dopuszczenia skargi

do Europejskiego Trybunału Praw

Człowieka



skarga musi pochodzić od osoby uprawnionej (

może

to być

osoba fizyczna, organizacja pozarządowa lub

grupa jednostek)

i nie może być anonimowa



skarga musi dotyczyć praw zagwarantowanych w

Europejskiej Konwencji Praw Człowieka lub

Protokołach dodatkowych



skarga musi dotyczyć czynów, decyzji i faktów, które

nastąpiły po ratyfikacji przez państwo Konwencji

lub Protokołu



skarga musi dotyczyć wyłącznie spraw należących

do kompetencji władz publicznych



wykorzystanie wszystkich dostępnych w kraju

środków odwoławczych przewidzianych przez prawo

w sprawach, których ta skarga dotyczy



skarga powinna być złożona nie później niż w ciągu

6 miesięcy od podjęcia ostatecznej, prawomocnej

decyzji w sprawie,

o którą chodzi

23.05.21

System ochrony praw

człowieka

w Polsce



Sądy,



Trybunał Konstytucyjny,



Rzecznik Praw Obywatelskich,



inne podmioty (m.in. Policja,

prokuratura, organizacje

pozarządowe, środki masowego

przekazu).

23.05.21

System ochrony praw

człowieka

w Polsce



Sądy należą do tzw. trzeciej

władzy - sądowniczej,

sprawowanej przez sądy i

trybunały.



Funkcjonują w Polsce:

–

sądy powszechne,

–

Sąd Najwyższy,

–

sądy administracyjne

23.05.21

System ochrony praw

człowieka

w Polsce



Sądy powszechne – podstawowe organy

powołane do strzeżenia prawa. Sądami

powszechnymi są:

–

sądy rejonowe,

–

sądy okręgowe,

–

sądy apelacyjne.

Sądy te sprawując wymiar sprawiedliwości

zajmują się orzekaniem w sprawach cywilnych,

karnych, rodzinnych, opiekuńczych w stosunku

do nieletnich, gospodarczych itd.

23.05.21

System ochrony praw

człowieka

w Polsce



Konstytucja RP (w art. 45) gwarantuje

każdemu człowiekowi prawo

sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia

sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez

właściwy, niezależny, bezstronny i

niezawisły sąd.



Sądy sprawują kontrolę nad stosowaniem

przez organy ścigania takich środków, jak:

podsłuchy, kontrola korespondencji,

zatrzymanie osoby itd.

23.05.21

System ochrony praw

człowieka

w Polsce



Sąd Najwyższy – zgodnie z art. 183

Konstytucji RP – sprawuje nadzór nad

działalnością sądów powszechnych w

zakresie orzekania.



Polega to na:

–

zapewnieniu w ramach nadzoru zgodności z

prawem oraz jednolitości orzecznictwa sądów

powszechnych i wojskowych przez

rozpoznawanie kasacji oraz innych środków

odwoławczych,

–

podejmowaniu uchwał rozstrzygających

zagadnienia prawne.

23.05.21

System ochrony praw

człowieka

w Polsce



Sądy administracyjne - funkcjonuje

w Polsce od 1980 r. (Naczelny Sąd

Administracyjny).



Kontrolują wykonywanie

administracji publicznej przez:

–

organy administracji rządowej,

–

organy samorządu terytorialnego i

–

inne organy, które z mocy prawa

wykonują administracją publiczną.

23.05.21

System ochrony praw

człowieka

w Polsce



Do sądu administracyjnego

można zaskarżyć:

–

decyzje administracyjne i niektóre

postanowienia administracyjne,

–

akty prawa miejscowego

–

bezczynność organu administracji.

23.05.21

System ochrony praw

człowieka

w Polsce



Kończąc postępowanie sąd administracyjny

może m.in.:

–

uchylić albo stwierdzić nieważność decyzji lub

postanowienia w całości albo w części,

–

stwierdzić nieważność uchwały lub aktu prawa

miejscowego w całości lub części.



Skargę można wnieść po wyczerpaniu

środków zaskarżania (nie dotyczy to

prokuratora i Rzecznika Praw

Obywatelskich).

23.05.21

System ochrony praw

człowieka

w Polsce



Trybunał Konstytucyjny –

kontroluje zgodność aktów

prawnych niższego rzędu z

aktami wyższego rzędu:

–

zgodność ustaw i umów

międzynarodowych z Konstytucją

–

zgodność ustaw z ratyfikowanymi

umowami międzynarodowymi,

–

skargi konstytucyjnej.

23.05.21

System ochrony praw

człowieka

w Polsce



Rzecznik Praw Obywatelskich – to organ

kontroli o samoistnych (ustawowych)

kompetencjach.



RPO jest niezawisły i niezależny od innych

organów państwa.



Wykonując swoje zadania RPO bada (na

wniosek lub z własnej inicjatywy), czy w

toku działania różnych organów,

organizacji itd. nie nastąpiło naruszenie

przez nie wolności i praw albo zasad

współżycia społecznego

23.05.21

System ochrony praw

człowieka

w Polsce



Rzecznik Praw Obywatelskich w przypadku

ustalenia nieprawidłowości może:

–

skierować wystąpienie do organu, w którym

stwierdził naruszenie praw i wolności,

formułując opinie i wnioski co do sposobu

załatwienia sprawy, a także zażądać wszczęcia

postępowania dyscyplinarnego…

–

wystąpić z wnioskiem do odpowiednich organów

o podjęcie inicjatywy ustawodawczej,

–

wystąpić z odpowiednim wnioskiem do

Trybunału Konstytucyjnego.

23.05.21

System ochrony praw

człowieka

w Polsce



Inne podmioty:

–

Policja i prokuratura – organy powołane

do zapewnienia bezpieczeństwa i

porządku publicznego oraz ujawniania

przestępstw i ścigania ich sprawców,

–

organizacje pozarządowe – ochrona praw

człowieka (np.

Amnesty International

Helsińska Fundacja Praw Człowieka),

–

środki masowego przekazu (prasa, radio,

TV, internet) – monitorowanie różnych

spraw, nagłaśnianie naruszeń praw

człowieka itd.

23.05.21

Dziękuję za uwagę

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
Slide 69
Slide 70
Slide 71
Slide 72
Slide 73
Slide 74
Slide 75
Slide 76
Slide 77
Slide 78
Slide 79
Slide 80
Slide 81
Slide 82
Slide 83
Slide 84
Slide 85
Slide 86
Slide 87
Slide 88
Slide 89

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
PRAWA CZŁOWIEKA ppt
008 prawa pacjentaid 2455 ppt
03 RYTMY BIOLOGICZNE CZŁOWIEKAid 4197 ppt
Prawa człowieka w RP Rzecznik Praw Obywatelskich
Prawa człowieka, Bezpieczeństwo narodowe licencjat, Pawa człowieka
Prawo karne, prawa człowieka(2)
Zagadn. do praw czl. 2010, prawa człowieka
Prawa czlowieka id 385273 Nieznany
Prawa czlowieka a policja id 38 Nieznany
Prawa człowieka i obywatela
Prawa człowieka jako źródło prawa w Polsce
opracowane pytania na ochrone praw czlowieka, Prawa człowieka i ich ochrona
Prawa Człowieka a międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych, Bezpieczeństwo narodowe lic
I c Prawa człowieka - kartkówka, WOS - matura, Inne materiały, Pytania 2012
przybyszewski prawa czlowieka
KONWENCJA O OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA, prawa człowieka(2)
I g Prawa człowieka - kartkówka, WOS - matura, Inne materiały, Pytania 2012

więcej podobnych podstron

1 prawa czlowiekaid 9629 ppt

Document Outline