Specyfika pracy z
dziećmi z
ograniczeniem
narządu ruchu:
mózgowe porażenie dziecięce
dziecko jeżdżące na wózku inwalidzkim
Justyna Krajewska
Magdalena
Dmowska
Zgodnie z przepisami
prawnymi regulującymi
możliwość edukacji, dzieci i
młodzież niepełnosprawna
mają taki sam dostęp do
wszystkich placówek
oświatowych oraz takie same
prawa i obowiązki, jak ich
sprawni rówieśnicy.
Mózgowe porażenie
dziecięce
jest zespołem objawów,
wynikających z różnych przyczyn
etiologicznych, zaburzających
przebieg ciąży, porodu i okres
noworodkowy.
Zespół ten łączy się ponadto ze
stanem zdrowia i higieny matki nie
tylko w czasie ciąży, lecz także w
okresie ją poprzedzającym oraz może
być uwarunkowany genetycznie.
Dzieci z MPD zaliczane są do grupy
uczniów niepełnosprawnych ruchowo.
Jeśli nie stwierdza się u nich
niepełnosprawności intelektualnej,
obowiązuje je taki sam program nauczania,
jak dzieci sprawne.
Mają prawo do uczestniczenia na terenie
szkoły w zajęciach rewalidacyjnych
usprawniających funkcję, których rozwój
jest u nich zaburzony lub opóźniony.
Dla dzieci z MPD nie przewiduje się
żadnych specjalnych programów
nauczania, ani specjalistycznych
podręczników.
MPD mogą towarzyszyć zaburzenia mowy,
wzroku, słuchu, upośledzenie umysłowe,
zaburzenia emocjonalne, padaczka.
Wpływ MPD na nabywanie
umiejętności szkolnych:
a) ruch i związane z nim funkcje:
brak lub znaczne utrudnienia w
samodzielnym przemieszczaniu się
(ograniczenie samodzielności i
problem z poznaniem schematu
własnego ciała);
brak rozwoju prawidłowej kontroli
pozycji głowy (uniemożliwia
prawidłowe wykonywanie czynności
manipulacyjnych);
niezdarność ruchowa, występowanie
ruchów mimowolnych (udaremnia
próby samodzielnego pisania);
częsty brak współpracy obu rąk;
nieprawidłowy układ palców z
tendencją do trzymania dłoni
zaciśniętej w pięść (utrudnione
trzymanie przyborów szkolnych);
b) mowa i porozumiewanie się:
trudności w komunikowaniu się (np.
mniejszy zasób słów);
trudności w wyrażaniu myśli;
obniżony poziom rozumienia
czytanego tekstu;
częste błędy w pisaniu;
c) wzrok:
zaburzona kontrola wzrokowo-ruchowa;
trudność w adekwatnym spostrzeganiu;
zaburzenia pola widzenia;
kłopot z przejściem od konkretów do
schematów;
d) słuch:
trudność w rozróżnianiu dźwięków i
odroczona reakcja na nie;
trudność w rozumieniu dłuższych
poleceń;
problemy z pamięciowym
opanowaniem materiału;
trudności w wyróżnianiu sylab i głosek;
Specyfika pracy z dzieckiem z
MPD:
Treść zadań musi być napisana
powiększoną czcionką z dużymi
odstępami między wierszami. Dzieciom
trzeba znaczniej częściej czytać polecenia
(lepiej, kiedy propozycja czytania
wychodzi od nauczyciela). Jeżeli dziecko
jest w stanie samodzielnie wykonywać
zadania, powinno mieć taką możliwość i
korzystać z dobrze sobie znanych
przyborów. Uczeń powinien przybrać
wygodną dla siebie pozycję (siedzącą lub
leżącą).
Dziecko jeżdżące na wózku
inwalidzkim:
Niepełnosprawność ruchowa nie
zawsze idzie w parze z innym
typem niepełnosprawności.
Bardzo często dziecko, które nie
może się samodzielnie poruszać
jest w normie intelektualnej i nie
wymaga kształcenia specjalnego.
Ale…
We wszystkich metodach pracy
szkolnej należy pamiętać, że
dziecko bardzo silnie przeżywa
sytuację niepełnosprawności i
ocenia swą wartość fizyczną.
Dlatego konieczne jest kierowanie
postępowaniem wychowawczym
tak, aby zdobyło ono zaufanie do
własnych sił.
Duże znaczenie terapeutyczne ma
maksymalne usprawnienie
chorego dziecka, nauczenie go (na
miarę jego możliwości)
samoobsługi na wózku
inwalidzkim. W ten sposób można
uniknąć destrukcyjnego wpływu
unieruchomienia na charakter
dziecka, wynikającego stąd, że
zdaje sobie ono sprawę z
konieczności pomocy innej osoby.
Przy usamodzielnianiu dziecka
należy zwrócić uwagę na
następujące momenty:
warunki, w jakich odbywa się
nauka;
nauczanie należy rozpocząć od
czynności najprostszych, aby nie
narażać dziecka na niepowodzenia;
każda ćwiczona czynność powinna
być łączona z przyjemnością;
Podstawą dominującą w
pracy wychowawczej z
dziećmi chorymi lub
niepełnosprawnymi ruchowo
powinna być miłość do nich.
Należy przy tym pamiętać,
iż uczucia tego pragną
wszystkie dzieci, zwłaszcza
chore i oddalone od rodziny.
Powinniśmy je obdarzyć
uśmiechem lub pocieszać.
Bibliografia:
M. Loska, Uczniowie z mózgowym
porażeniem dziecięcym. Osiągnięcia
edukacyjne, Warszawa 2005
Z. Sękowska, Wprowadzenie do
pedagogiki specjalnej, Warszawa 2001
K. Ziątek, J. Jaszczuk, Dziecko
niepełnosprawne ruchowo na drodze do
niezależności, Warszawa 2004
B. Arusztowicz, Jak pomóc dziecku z
dysfunkcją narządu ruchu, Kraków 2001
K. Chmielewska, I. Bielec, Mózgowe
porażenie dziecięce, Magazyn
Pielęgniarki i Położnej 2010/6
Dziękujemy za
uwagę!