Banki komercyjne w
systemie bankowym
Pojęcie banku
Bank jest osobą prawną działającą na
podstawie zezwoleń uprawniających do
wykonywania czynności bankowych
Obciążających ryzykiem środki
powierzone
pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.
Wyrazy „bank” lub „kasa” mogą być
używane w nazwie oraz dla określenia
działalności lub w reklamie wyłącznie
banku
w rozumieniu powyższej definicji.
Modele bankowości
Model amerykański
Model kontynentalny
Model amerykański
System bankowy tworzą tzw.
- banki komercyjne –
depozytowo/kredytowe
- banki specjalistyczne – inwestycyjne
wykonujące czynności na rynku
kapitałowym.
Model kontynentalny
Liberalne przepisy zezwalają instytucjom
kredytowym na prowadzenie działalności na
rynku kapitałowym.
Na rynku działają banki uniwersalne wykonujące
tradycyjne czynności depozytowo-kredytowe i
jednocześnie obsługujące emisję i obrót papierów
wartościowych.
Banki uniwersalne i
specjalistyczne
Dominujący w Europie model bankowości
uniwersalnej nie oznacza zakazu
tworzenia i
funkcjonowania różnych banków
specjalistycznych
Specjalizacja może być
przeprowadzona według
kryterium
Funkcjonalnego
Branżowego
Terytorialnego
Podmiotowego
Specjalizacja funkcjonalna
Banki kredytowo-depozytowe
Banki inwestycyjne
Specjalizacja terytorialna
Banki międzynarodowe
Banki krajowe
Banki regionalne
Specjalizacja branżowa
(przedmiotowa)
Banki przemysłowe
Banki rolne
Banki ochrony środowiska
Banki hipoteczne
Banki samochodowe
inne
Specjalizacja podmiotowa
Banki detaliczne
Banki korporacyjne
Formy własności banków
komercyjnych
Spółki akcyjne
Banki państwowe
Banki spółdzielcze
Kryteria klasyfikacji operacji
bankowych
Podmiot
Zasięg
Forma pieniądza
Waluta
Czas
Przedmiot
Podmiot
Operacje własne
-
wewnątrzbankowe
-
międzybankowe
Operacje obce
dla:
-
sektora finansowego (banków, pozabankowych
instytucji finansowych)
-
sektora niefinansowego (przedsiębiorstw, klientów
indywidualnych)
-
budżetu
Zasięg
Zagraniczne
Krajowe
Regionalne
Forma pieniądza
Gotówkowe
Bezgotówkowe
Waluta
Złotowe
Dewizowe
Czas
Krótkoterminowe
Średnioterminowe
Długoterminowe
Przedmiot
Bierne
Czynne
Pośredniczące (usługowe)
Operacje bierne
Pozyskanie i gromadzenie kapitału
obcego
Księgowane w pasywach
Przyjmowanie depozytów, emisja
dłużnych papierów wartościowych
Bank jest w nich dłużnikiem
Bank ponosi koszt obsługi długu
Operacje czynne
Inwestowanie kapitału zgromadzonego
w operacjach biernych
Księgowane w aktywach
Udzielanie kredytów, zakup papierów
wartościowych
Bank jest wierzycielem
Bank ma przychód z operacji
Operacje pośredniczące
Świadczenie różnych usług na rzecz klientów
Księgowana po obu stronach bilansu lub nie
podlegająca ewidencji
Prowadzenie rachunków, rozliczenia,
wynajem skrytek, działalność doradcza itp.
Bank może mieć przychód lub nie
Nie jest ani dłużnikiem, ani wierzycielem
Czynności bankowe
Wykonywane wyłącznie przez banki
Wykonywane przez banki lub inne
instytucje
Czynności zastrzeżone dla
banków
Przyjmowanie wkładów i lokat
prowadzenie ich rachunków
udzielanie kredytów
Udzielanie i potwierdzanie gwarancji i akredytyw
Emisja bankowych papierów wartościowych
Przeprowadzanie bankowych rozliczeń
pieniężnych
Wydawanie instrumentu pieniądza
elektronicznego
Czynności nie zastrzeżone
Udzielanie pożyczek pieniężnych
Operacje czekowe i wekslowe
Wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu
Terminowe operacje finansowe
Nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych
Przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz wynajem
skrytek sejfowych
Prowadzenie skupu i sprzedaży dewiz
Udzielanie i potwierdzanie poręczeń
Wykonywanie czynności zleconych związanych z emisją i obrotem
papierów wartościowych
Pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w
obrocie dewizowym