Mateusz Benedyk

Kryzys w strefie euro

okiem austriackiego

ekonomisty

• Rola EBC w stworzeniu boomu
gospodarczego w latach 2004-
2008

• Konstrukcja strefy euro a wzrost
zadłużenia publicznego

• Polityka „anty” kryzysowa i jej
rynkowa alternatywa

Średni roczny przyrost agregatu M3

między I 2002 a I 2009

Irlandia

12,5%

Hiszpania

10,7%

Finlandia

9,5%

Austria

9%

Grecja

8,7%

Włochy

7,7%

Holandia

7,4%

Francja

7%

Belgia

6,8%

Niemcy

5,9%

Luksemburg

5,9%

Portugalia

5,3%

Zmiany cen domów pomiędzy rokiem

2000 a 2008 w wybranych państwach

strefy euro (proc.)

Hiszpania

160,23

Irlandia

132,91

Francja

128,15

Grecja

109,64

Belgia

97,3

Włochy

90,46

Holandia

75,84

Finlandia

52,36

Niemcy

-2,09

Zmiana realnego PKB w państwach

strefy euro w latach 2002-2007 i 2008-

2010 (w procentach)

Kraj

Lata 2002-

2007

Lata 2008-

2010

Średnio

(boom/kryzys

)

Irlandia

34,51

-10,15

21,5%/-5%

Hiszpania

22,09

-2,93

Finlandia

22,28

-4,73

Austria

15,94

-0,21

Grecja

27,08

-6,87

Włochy

7,19

-4,95

Holandia

12,44

-0,09

13,8%/-0,9%

Francja

11,39

-1,55

Belgia

13,59

0,33

Niemcy

8,73

-0,51

Luksemburg

30,14

-1,97

Portugalia

6,22

-1,54

Tragedia euro

• Tragedia wspólnego pastwiska
• Obligacje skarbowe – zabezpieczenie

pożyczek udzielanych przez EBC – niski
haircut

• Obligacje bardziej atrakcyjne niż

przedtem – niższe koszty obsługi długu
– niższa dyscyplina fiskalna

• Redystrybucja monetarna – kraje z dużą

kreacją pieniądza zyskują

Polityka antykryzysowa i

polityka „oszczędności”

• Aktywna polityka fiskalna i

monetarna

• Wysokie deficyty budżetowe
• Wydatki publiczne/PKB rosną
• Utrzymywanie stabilności banków za

wszelką cenę – polityka EBC – w
stronę socjalizmu?

Polityka EBC od wybuchu

kryzysu finansowego

• Międzynarodowa koordynacja: Fx
Swaps

• Brak limitów dostarczanych środków

• Niższe stopy procentowe

• Wydłużenie zapadalności pożyczek (3
miesiące– 6 miesięcy – 1 rok – 3 lata)

• Zakup aktywów: listy zastawne,
obligacje rządowe

• Zmiany w polityce dotyczącej
zabezpieczeń

Skutki dotychczasowej

polityki i jej alternatywa

• Skrępowanie prywatnych inwestycji –

zastój gospodarczy

• Alternatywa – cięcie wydatków

publicznych

Łotwa, Estonia
Bankructwo

Zalety bankructwa państwa

• Obniżenie bieżących wydatków
• Bodziec do wyprzedaży aktywów –

prywatyzacja

• Bodziec do przeprowadzenia reform

strukturalnych – deregulacja

• Łatwiejsze do zaakceptowania przez

społeczeństwo niż podnoszenie
podatków