Na jesienno-zimową słotę,

czyli jak przetrwać

przeziębienie

A W

PRZEZIĘBIENIE



infekcja górnych dróg oddechowych wywołana przez

wirusy jednej z 5 rodzin: rinowirusy, wirusy

oddechowe, wirusy grypy typu A i B, adenowirusy,

koronawirusy



rozwija się w ciągu dwóch, trzech dni i trwa z reguły

około tygodnia



bardzo łatwo można się zarazić



następstwem zakażenia są różne procesy zapalne

odpowiedzialne za zespół objawów



towarzyszą: rozszerzenie naczyń krwionośnych, wysięk

zapalny, pobudzenie odruchów kichania i kaszlu oraz

pobudzenie czuciowych zakończeń bólowych



główne objawy to: katar, kaszel, ból gardła, ból głowy i

podwyższona temperatura ciała



stosuje się leczenie objawowe

FAZY

•

Faza naczyniowa (trwająca 3-5 dni)



wirusy wnikają do ustroju



organizm uruchamia mechanizmy obronne.



objawy :gorączka, ból, rozszerzenie naczyń
(wyciek z nosa, uczucie zatkania nosa,
przekrwienie i obrzęk błony śluzowej nosa).



stosuje się środki obkurczające naczynia,
środki działające miejscowo, leki
antyhistaminowe, przeciwzapalne,
przeciwbólowe i przeciwgorączkowe oraz leki
przeciwkaszlowe.

FAZY

•

Faza komórkowa



charakteryzuje się zmianami struktury śluzu

komórkowego i powstaniem nacieku

komórkowego.



objawy zmiana charakteru wydzieliny z nosa,

zmiana charakteru kaszlu (trudności w

odkrztuszaniu) uczucie rozbicia i osłabienia

wynikające z odwodnienia.



wskazane jest podawanie leków:

przeciwzapalnych, przeciwgorączkowych,

przeciwbólowych oraz rozrzedzających

wydzielinę i wykrztuśnych.



odstawia się leki przeciwkaszlowych,

antyhistaminowych i obkurczających naczynia

(zaczynają przeszkadzać w odkrztuszaniu

gęstej wydzieliny)

FAZY

•

Faza trzecia



zakażenie bakteryjne i ewentualne
powikłania



objawy: zmiana charakteru wydzieliny na
gęstą, zieloną o nieprzyjemnym zapachu,
utrzymująca się długo gorączka lub jej
wzrost.



rozszerzenie procesu zapalnego poza jamę
nosowo- gardłową, na zatoki, ucho, oskrzela,
płuca.



często wymaga pogania antybiotyku.

Przeziębienie a grypa

Często

Rzadko

Powikłania

Względny

Bardzo częsty

Związek z
pogodą

Bardzo złe

Umiarkowanie złe

Samopoczucie

Nie zawsze

Zawsze

Katar

Bardzo często

Rzadko

Bóle mięśni

Zawsze wysoka,
powyżej 39*

Najczęściej
nieznacznie
podwyższona

Temperatura
ciała



nagły



błyskawiczny



powolny



łagodny

Początek

GRYPA

PRZEZIĘBIENIE

Objawy

Apteczka

przeziębieniowca

Powinna zawierać leki:



przeciwzapalne,

przeciwbólowe, przeciwgorączkowe (kwas

acetylosalicylowy, salicylamid)



miejscowe środki obkurczające naczynia

krwionośne (nafazolina, ksylometazolina)



przeciwkaszlowe (kodeina,

dekstrometorfan, butamirat)



wykrztuśne, mukolityczne

(bromheksydyna, ambroksol,

acetylocysteina)

NA KATAR:

Leki działające sympatykomimetycznie
przez pobudzenie głównie receptorów
alfa-adrenergicznych:

1.

Mechanizm działania:



sympatykomimetycznie



stosowane miejscowo obkurczają naczynia

krwionośne błony śluzowej nosa



zmniejszają obrzęk

2.

Zastosowanie:

Miejscowe w postaci kropli i aerozoli



Ostry i przewlekły nieżyt nosa na tle stanów

zapalnych i alergicznych

NA KATAR:

1.

Przedstawiciele:



Nafazolina



Rhinazin (krople do nosa)



Oksymetazolina



Afrin (aerozol)



Oksalin (krople, żel)



Nasivin (krople, aerozol, żel)



Xylometazolina



Xylogel (żel)



Xylometazolin (krople)



Xylorhin (żel, płyn do

rozpylania)



Otrivin (aerozol)



Tolazolina

NA KATAR:

•

Synteza tolazoliny

NA KASZEL:

Leki przeciwkaszlowe:

1.

Mechanizm działania

Ośrodkowy:



hamowanie ośrodka kaszlu w rdzeniu przedłużonym

(kodeina, dekstrometorfan, butamirat)

Obwodowy:



hamowanie czuciowych włókien nerwu błędnego w

oskrzelach płucach i opłucnej (benzonatat)



hamowanie miejscowych odczynów zapalnych w

drogach oddechowych (prenoksdiazyna, oksolamina)



rozkurczająco na oskrzela (prenoksdiazyna,

oksolamina)

2.

Zastosowanie



hamowanie napadowego, nieproduktywnego kaszlu



w naczyniowej fazie przeziębienia

NA KASZEL:

Leki przeciwkaszlowe:

1.

Przedstawiciele



Kodeina



Ascodan (tabletki z kw.

acetylosalicylowym)



Sir. Pini compositum



Thiocodin (z sulfogwajakolem)



Efferalgan-Codeine (z

paracetamolem



Dekstrometorfan



Acodin



Dexatussin



Tabcin N (z paracetamolem,

pseudoefedryną, doksylaminą)



Gripex (z paracetamolem,

pseudoefedryną)



Okseladyna



Okseladin



Butamirat



Sinecod

NA KASZEL:

Leki wykrztuśne i mukolityczne:

1.

Mechanizm działania:

•

zmniejszenie lepkości wydzieliny dróg
oskrzelowych (depolimeryzacja
mukopolisacharydów)

•

ułatwienie odkrztuszania

2.

Zastosowanie:

•

choroby układu oddechowego przebiegające
z wytworzeniem gęstego śluzu

•

faza komórkowa przeziębienia

NA KASZEL:

Leki wykrztuśne i mukolityczne:

1.

Przedstawiciele



Gwajafenezyna



Coldrex-Broncho (syrop)



Gwajatussin (syrop)



Gwajfen (syrop)



Sulfagwajakol



Apitussic



Herbapect (z wyciągiem z

tymianku i nalewką z

pierwiosnka)



Thiocodin (z kodeiną)



Acetylocysteina



ACC



Mucosolvin



Carbocysteina



Mucolina



Tussicom



Bromheksydyna



Flegamina

NA KASZEL:

Leki wykrztuśne i mukolityczne:

1.

Synteza acetylocysteiny

NA BÓL I GORĄCZKĘ:

Niesteroidowe leki przeciwzapalne

1.

Mechanizm działania:

Opiera się na hamowaniu reakcji zapalnej.
Poprzez wpływ na enzym cyklooksygenazę zablokowana

zostaje synteza prostaglandyn indukujących proces

zapalny poprzez:

•

działanie leukotaktyczne

•

zwiększanie przepuszczalności naczyń

•

udział w tworzeniu obrzęku

•

zwiększanie wrażliwości receptorów bólu na działanie

neuroprzekazników: serotoniny, acetylocholiny,

bradykininy

Działają przeciwbólowo przez hamowanie transmisji bodzca

bólowego na poziomie rdzenia kręgowego

Obniżają temperaturę ciała przez hamowanie pobudzanego

przez pirogeny ośrodka termoregulacji, co skutkuje

rozszerzeniem obwodowych naczyń krwionośnych i

wzmożeniem wydzielania potu

NA BÓL I GORĄCZKĘ:

Niesteroidowe leki przeciwzapalne

1.

Działanie:

•

przeciwbólowe

•

przeciwgorączkowe

•

przeciwzapalne

Występują w różnych proporcjach w zależności od budowy i

właściwości.

W przeziębieniu stosuje się głównie leki o przewadze działania

przeciwgorączkowego i przeciwbólowego

2.

Zastosowanie

•

bóle głowy

•

bóle gardła

•

gorączka

+

+

+++

IBUPROFEN

+

+

++

KW.
ACETYLOSALICYLOWY

-

+

+

PARACETAMOL

P/ZAPALNE

P/GORĄCZKOWE

P/BÓLOWE

DZIAŁANIE

LEK

NA BÓL I GORĄCZKĘ:

Niesteroidowe leki przeciwzapalne

1.

Przedstawiciele:



Kwas acetylosalicylowy



Aspirin



Polopiryna



Upsarin



Alka-Seltzer



Coffepirine



Etopiryna (z etylsalicylamidem i

kofeiną)



Salicylamid



Scorbolamid (z witaminą C i

rutozydem)



Salicylan choliny



Cholinex



Sachol

NA BÓL I GORĄCZKĘ:

Niesteroidowe leki przeciwzapalne



Ibuprofen



Ibuprofen



Ibuprom



Nurofen



Flurbiprofen



Stepsils

Nieopioidowe leki przeciwbólowe

(nie wykazują działania

przeciwzapalnego)



Paracetamol



Apap



Codipar



Panadol



Metamizol



Pyralginum

NA BÓL I GORĄCZKĘ:

1.

Działania niepożądane

(+)

(+)

+++

Uszkodzenie wątroby

+

+

++

Uszkodzenie nerek

+

+

+

Alergia

+

+

+

Zmiany obrazu krwi

++

++

(+)

Reakcje astmoidalne

+

+++

(+)

Ryzyko krwawień

++

+++

(+)

Zab. Żołądkowo-
jelitowe

IBUPROFEN

KWAS
ACETYLOSALICYLOWY

PARACETAMOL

DZIAŁANIA
UBOCZNE

NA BÓL I GORĄCZKĘ:

1.

Synteza kwasu
acetylosalicylowego

NA BÓL I GORĄCZKĘ:

Synteza metamizolu

DODATKOWO:

KWAS ASKORBOWY (witamina C)



przyjmowana profilaktycznie w przeziębieniach



wykazuje działanie:



stymulujące układ odpornościowy



antyoksydacyjne



wspomaga wchłanianie wapnia i żelaza



Hamuje tworzenie nitrozoamin



dzienne zapotrzebowanie 1mg/kg m.c.



naturalne zródła witaminy C



owoce: porzeczki, truskawki cytrusy, maliny



warzywa: kapusta, pietruszka, szpinak, rzeżucha, pomidory,

zielona papryka



preparaty:



Cetebe



Additiva Witamina C



Vicevit



Rutinoscorbin (z rutozydem)

DODATKOWO:

Synteza kwasy askorbowego:

DODATKOWO:

RUTOZYD (witamina P)



bioflawonoid



przyjmowany profilaktycznie w przeziębieniach
łacznie z witaminą C



działanie



hamuje metabolizm witaminy C-wydłuża jej
działanie



słabo rozkurcza mięśnie gładkie



wzmacniająco na ścianę naczyń włosowatych



preparaty:



Rutinoscorbin (z witaminą C)

DODATKOWO:

KOFEINA



stosowana w przeziębieniach w połaczeniu z

lekami przeciwbólowymi, w celu ułatwienia

funkcjonowania



działanie:



hamuje zmęczenie i senność



usprawnia procesy kojarzeniowe



pozwala na przedłużenie wysiłku i pracy

umysłowej



naturalnie występuje w nasionach kawy i

kakaowca oraz liściach herbaty



preparaty:



Etopiryna (z kw. Acetylosalicylowym i

etylsalicylamidem)



Coffepirine (z kw. Acetylosalicylowym)

BIBLIOGRAFIA:



„Farmakodynamika” W.Janiec,
J.Krupińska



„Chemia leków” M.Zając,
E.Pawełczyk, A.Jelińska



„Syntezy środków leczniczych”

A.Marona



„Wybrane zagadnienia z metod

poszukiwania i otrzymywania środków

leczniczych” K.Kieć-Kononowicz