ZAOPATRZENIE
ORTOTYCZNE ODCINKA
PIERSIOWEGO
KRĘGOSŁUPA
ORTEZY TUŁOWIA
• Ortezy tułowia są stosowane w celu
stabilizacji kręgosłupa, korekcji,
częściowego lub całkowitego odciążenia
jego wybranych elementów
• Działanie ich polega na: ograniczeniu
zakresu ruchów, osiowym podparciu
masy ciała, biernej korekcji postawy lub
wspomaganiu działania mięśni brzucha
SKUTECZNOŚĆ
DZIAŁANIA
• Właściwe wskazania do zastosowania
• Prawidłowego wykonania i dopasowania
• Prawidłowej konstrukcji opartej na
zasadach biomechaniki
• Przestrzeganie właściwej konserwacji
zaopatrzenia i zasad higieny ogólnej
• Udzielanie pacjentowi informacji o
sposobie używania
Do najczęstszych schorzeń
ortopedyczno-
traumatologicznych, w
których stosujemy ortozy:
• Skoliozy
• Złamania pourazowe kręgów
• Złamania patologiczne
• Kręgozmyki
• w chorobach reumatycznych
• Zaawansowane spondylioza i
osteoporozie
Gorsety
• Gorsetami nazywa się sztywne
ortozy wykonane z lekkich,
sprężystych materiałów:
– aluminium
– żywicy epoksydowej
– polipropylenu
Funkcje gorsetów
dzielimy
• stabilizująca lub unieruchamiająca;
• korekcyjna;
• odciążająca.
Wsród gorsetów do leczenia skolioz
stosujemy podział:
• CTLSO- gorset Blounta z Milwaukee
• TLSO- gorset typu Cheneau, Boston
• Dynamiczny – typu Spinecor
GORSETY STABILIZUJĄCE
Gorset Jewetta- składa się z dwóch
ram, połączonych na bokach
skórzanymi pasami lub taśmą z
naciągiem blokowanych klamrą. Z
przodu gorset opiera się na górnej
części trzonu mostka i na spojeniu
łonowym, z tyłu na odc. lędźwiowym
kręgosłupa
Gorset Jewetta- stosuje się
szczególnie w złamaniach
kompresyjnych kręgosłupa
lędźwiowego i dolnego odcinka
piersiowego (Th6-L3)
Zasada działania gorsetu polega na
trójpunktowym podparciu.
Warunkiem prawidłowego działania
jest symetryczne napięcie pasków-
górnego i dolnego, tak aby ramka
nie ustawiła się skośnie
Jest on źle tolerowany przez
osoby w podeszłym wieku oraz
pacjentów z astmą i chorób
wieńcowych, ponieważ uciska
klatkę piersiową, utrudnia
oddychanie, a ponadto sprzyja
psychicznemu uczucia bólu
Gorset typu Bählera- stosowana w
formie modułowej, zapewnia
wyprostowanie kregosłupa i odciążenie
trzonów kręgów w odc. piersiowym
dolnym i lędźwiowym do L3(jak gorset
Jewetta działa na zasadzie 3 punktów
podparcia)
Jego zaletą jest
łatwość
samodzielnego
zapięcia.
Orteza odporna
jest na wilgoć,
więc nie trzeba jej
zdejmować
podczas kąpieli.
Gorsety donioczkowe
• Gorset doniczkowy ma
za zadanie podparcie
zniekształconego
kręgosłupa oraz klatki
piersiowej. Musi być
dobrze dopasowany,
powinien przylegać jak
największą
powierzchnią do tułowia
i podpierać się na
talerzach biodrowych
Pełni funkcje stabilizującą oraz podporową najczęściej:
•we wczesnodziecięcych skoliozach idiopatycznych,
• w skrzywieniach u chorych z mózgowym porażeniem
dziecięcym ,
•rdzeniowym zanikiem mięśni,
•jamistości rdzenia,
•w rdzeniowym zaniku mięśni
Jest ona najczęściej wykonana z laminatu akrylowego
lub epoksydowego – część grzbietowa utwardza się na
sztywno zaś część brzuszna stanowi miękki fartuszek.
GORSETY KOREKCYJNE
Stosuje się je do leczenia bocznych
skrzywień kręgosłupa. Działanie
korekcyjne polegają na wywieraniu
siły nacisku w punkcie przyłożenia na
łuku skrzywienia oraz podparciu w
dwóch punktach po stronie przeciwnej
Gorset Chêneau
Działanie jego opiera się
na zastosowaniu systemu
wielokrotnych trójpunktowych
układów sił korekcyjnych
rozłożonych w trójwymiarowej
przestrzeni. Integralną częścią
skorupy gorsetu stanowią peloty
korekcyjne, powodujące nacisk w
określonych miejscach.
Warunkiem skutecznego
oddziaływania pelot jest
przygotywanie
w gorsecie rozległych przestrzeni
odciążenia
Zaleca się go pacjentom, u których kąt
skrzywienia kręgosłupa wynosi 20-45.
Zadania gorsetu
zatrzymanie progresji skrzywienia,
zapobiegnięcie konieczności leczenia
operacyjnego,
poprawa wyglądu pacjenta
Chory powinien nosić ortezę jak
najdłużej w ciągu dnia i przez całą noc,
gorset ściąga się do ćwiczeń, czynności
toaletowych
Bardziej nowoczesna
ortezą dla pacjentów ze
skrzywieniem bocznym
kręgosłupa jest gorset
typu Boston.
Koryguje on odc.
lędźwiowo-piersiowy, w
przypadku gdy szczyt
skrzywienia znajduje się
na Th7
stosuje się w skoliozach
o kącie skrzywienia
wynoszącej 20-40
wykonany jest z
polietylowej modelowej
dopasowanej płyty
GORSETY ODCIĄŻAJĄCE
Przykładem jest tu gorset typu
Blounta z Milwaukee. Gorset
składa się z kosza biodrowego,
dokładnie dopasowanego do
miednicy z oparciem na
talerzach biodrowych. Do jego
górnej części przymocowuje
się pionowe wsporniki z
metalu. Na szczycie
wsporników znajduje się
pelota- podbródkowa i
potyliczna. Do pionowego
wspornika tylnego przyczepia
się pelotę derotacyjną,
uciskającą garb żebrowy.
Ortoza ta odciąża kręgosłup dzięki oparciu
konstrukcji na talerzach biodrowych oraz
podparciu żuchwy i potylicy. Główna
zasadą działania jest pobudzanie mięśni
tułowia do czynnego prostowania
Używa się go w przypadkach skrzywienia
obejmujących cały kręgosłup- wielu
lekarzy nadal uważa go za jedyny
odpowiedni gorset przeznaczony do
leczenia skolioz
SZNURÓWKI
Kolejnym typem ortoz mających również
wpływ na odcinek piersiowy kręgosłupa
są sznurówki mają zastosowanie w:
zmian zwyrodnieniowych
w zesztywniającym zapaleniu
kręgosłupa
stenozie
osteoporozie
wypuklinie jądra miażdżystego
po urazach i zabiegach
operacyjnych w okresie
rekonwalescencji
• Wysoka sznurówka z
podpaszkami- wykonana z
elastycznych tkanin
usztywniona w części
grzbietowej. Część
grzbietowa sięga do grzebieni
łopatek, a w częściach
bocznych jest zakończona
dwoma podpaszkami
podtrzymującymi barki i
prostujących kręgosłup z
przodu zapinany jest na
taśmę velcro. Ortoza
najczęściej stosowana jest w
kifozach piersiowego odc.
kręgosłupa.
Konstrukcja typu
Taylora(prostotrzymacz)- składa
się z elementu podoprowego w
formie półkosza obejmującego
biodra, zbudowanego z
aluminiowych listew oraz
fartuszka sznurowanego na
brzuchu. Dwa płaskowniki
biegnące pionowo i równolegle
do kręgosłupa sięgających
powyżej górnego brzegu łopatki.
Płaskowniki te zakończone są
podpaszkami obejmującymi
barki i zapinanymi na plecach.
Orteza wzmocniona jest
poziomymi płaskownikami
przebiegajacymi z przodu przez
klatkę piersiową i brzuch.
KOŁNIERZE
Kołnierze stosujemy w celu stabilizacji
szyjnego odc. kręgosłupa(miękkie,
półsztywne). Natomiast kołnierze
sztywne, podporowe opierają się z
przodu na klatce piersiowej w okolicach
mostkowej i podobojczykowej, a u góry
podpierają ramiona żuchwy, z tyłu
opierają się w okolicy grzbietowej, a u
góry podpierają okolice potyliczną.
Kołnierze te skutecznie:
•unieruchamiają głowę ,
•odciążają i stabilizują kręgosłup w
odc. piersiowym.
Sztywny kołnierz Campa
(nazwa Polska) – składa
się z części przedniej i
tylnej, może być
dodatkowo wyposażony w
wzmocnienia metalowe,
podpierające brodę i
potylicę, w części dolnej
natomiast opiera się na
tułowiu- klatce piersiowej
z przodu i w okolicy
grzbietowej z tyłu.
Kołnierz Campa dobrze
unieruchamia docinek
szyjny kręgosłupa i górną
część odc. piersiowego.
• Ortoza półsztywna typu
Philadelphia w części
szyjnej jest zbudowana
podobnie jak kołnierz
Campa, lecz by uzyskać
lepszą stabilizację górnego
odc. piersiowego-
wprowadzono dodatkowe
elementy konstrukcyjne z
przodu i tyłu, które
połączono biegnącym
okrężnie pasem . Ortozę tę
wykonuje się w
standardowych rozmiarach
i łatwo ją dopasować.
Kołnierz szyjny
kamizelkowy składa się z
płyty piersiowej wspartej na
barkach za pomocą
metalowych elastycznych
taśm, zakończonych szelkami
poprowadzonymi krzyżowo
do dolnej części płyty
piersiowej. Na niej są
umocowane ruchome
wsporniki pelot-
podbródkowej i potylicznej,
które zapewniają bardzo
stabilne unieruchomienie
głowy.
Kołnierz szyjny kamizelkowy (w
Polsce często nazywany „kołnierzem
katowickim” chodź produkowany
jest w Krakowie). Ortoza ma
podparcie z przodu i z tyłu jest
stosowana głownie w przypadku
znacznego destrukcji kręgów
szyjnych w schorzeniach
nowotworowych i po urazach.
Zapewnia też stabilizację górnego
odc. kręgosłupa piersiowego.
Kołnierz ten jest bardzo uciążliwy
dla pacjentów przebywających w
pozycji leżącej
.