Profilaktyka i leczenie

odleżyn-

rola pielęgniarki

Leczenie odleżyn to proces złożony,

który prowadzi do regeneracji tkanki
łącznej, naczyniowej i naskórka. W
leczeniu odleżyn obowiązuje
koncepcja „wilgotnego leczenia ran”.
Naskórkowanie rany utrzymanej w
środowisku wilgotnym jest
dwukrotnie szybsze niż gdy
powierzchnia rany pokryta jest
strupem.

Idealny opatrunek

powinien:

•

utrzymywać wysoką wilgotność między nim, a
raną

•

usuwać nadmiar wysięku i toksycznych cząsteczek

•

nie przylegać do rany

•

być nie przepuszczalnym dla bakterii

•

pozwolić na prawidłową wymianę gazową

•

utrzymywać odpowiednią temperaturę

•

być nie toksycznym i nie alergizującym

•

podczas wymiany nie uszkadzać nowo powstałych
tkanek

Wybór opatrunku zależy

od:

•

etapu gojenia (odleżyna z tkanką
martwiczą suchą lub rozpływną,
odleżyna ziarninująca lub
naskórkująca)

•

ilości wysięku (odleżyna z wysiękiem
obfitym średnim lub małym)

•

głębokości rany (odleżyna
powierzchowna lub głęboka)

Etapy leczenia odleżyn

•

Oczyszczanie

•

Ziarninowanie

•

Naskórkowanie

Metody leczenia odleżyn:

•

Leczenie odleżyn za pomocą
opatrunków tradycyjnych

•

Leczenie za pomocą opatrunków nowej
generacji

•

Oczyszczanie odleżyn chirurgiczne,
chemiczne

•

Leczenie odleżyn chirurgiczne

•

Oczyszczanie enzymatyczne

Cele zachowawczego

leczenia odleżyn:

•

usunięcie ucisku na zagrożony obszar

•

zachowanie zdrowej skóry w
otoczeniu zmiany

•

usunięcie tkanki martwiczej

•

zapobieganie zakażeniu

•

niedopuszczenie do uszkodzenia
ziarniny

Postępowanie pielęgniarki w

poszczególnych stopniach

odleżyn

Odleżyna I stopnia

•

Natłuszczenie i oklepywanie miejsc, w
których wystąpiło zaczerwienienie
naskórka

•

Na osuszoną i czystą skórę stosujemy
półprzepuszczalne błony poliuretanowe
np. Hydrofilm, Bioclusive

•

Stosujemy dietę wysokobiałkową.

Odleżyna II stopnia

•

Jeżeli nie doszło do zmian

patologicznych masujemy i

natłuszczamy powierzchnię skóry

•

W przypadku zmian patologicznych

stusujemy: Hydrocoll, Hydrosorb,

Graluflex, Aquagel

•

W przypadku zastosowanie

Hydrosorbu przed założeniem

nowego opatrunku przemywamy

płynem Ringera lub roztworem 0,9%

NaCL.

Odleżyna III stopnia

•

Opatrunki: Inadine, Tander Wet, Sorbalgon

•

Przed zmianą opatrunku ranę przemywamy
płynem Ringera

•

Opatrunki zmieniamy w zależności od ilości i
rodzaju wydzieliny

•

Obserwujemy ranę- w przypadku pojawienia
się infekcji pobieramy wymaz

•

Antybiotykoterapia ogólna

•

Prowadzenie dokumentacji ( udokumentowanie
wszystkich podjętych działań)

•

Powstałą ziarninę na ranie zabezpieczamy
jałowym opatrunkiem np. Atrauman

Odleżyna IV stopnia

•

Chirurgiczne usunięcie martwicy

•

Podanie środka przeciwbólowego (według zlecenia

lekarza)

•

Po zabiegu obserwacja rany w kierunku mogącego

wystąpić krwotoku

•

W pierwszej dobie po zabiegu opatrunek zmieniamy

w zależności od ilości wydzieliny

•

W drugiej dobie stosujemy nowoczesne opatrunki

np. Tander Wet, Actisorb Plus i Tielle- wchłaniające

wydzielinę z rany

•

Obserwacja rany, opatrunki wchłaniające wydzielinę

stosujemy do chwili oczyszczenia rany

•

Z chwilą gdy odleżyna pozbawiona jest tkanki

martwiczej można zastosować opatrunki – np.

Kaltostat, Fibracol

Odleżyna V stopnia

•

W leczeniu odleżyn z objawami martwicy
leczenie operacyjne zastępowane jest metodą
nieinwazyjną, stosowaniem opatrunków nowej
generacji: Nu-Gel, IntraSite Gel

•

Preparaty enzymatyczne Iruxol-Mono,
Fibrolan mogą być stosowane również w
warunkach domowych. Użycie opatrunków w
postaci żelu skraca leczenie, bez konieczności
interwencji środkami o działaniu niszczącym
zdrowe tkanki

Chirurgiczne leczenie

odleżyn

Najczęściej stosowanym

sposobem chirurgicznego
zaopatrzenia jest zamknięcie
odleżyny płatem skórno-
tłuszczowym lub skórno-
mięśniowym.

Żywienie dietetyczne

•

Unikamy pokarmów zalegających w żołądku, wzdymających,

ostro przyprawionych, używek i marynat. Posiłki podajemy

regularnie o stałych porach ( 4 do 5 razy w ciągu dnia) dietę

można wzbogacić o odżywki przemysłowe np. Protifar

•

W sytuacji, gdy pacjenta nie można karmić drogą naturalną

odżywiamy chorego drogą parenteralną, stosując worki

przemysłowe i np. Clinomel N 550, clinomel N 600,

Aminomix, Kabiven

•

Uzupełniamy niedobory pokarmowe (białko). Założeniem tej

diety jest od 1,5 do 2,0g białka /1kg wagi ciała na dobę.

•

Istotna jest kontrola cukrzycy następnie uzupełniamy

niedobory witamin i mikroelementów

•

Kontrolujemy ból

•

Stosujemy rehabilitację

Profilaktyka odleżyn

•

Wprowadzenia punktowej skali oceny ryzyka

rozwoju odleżyn

•

Oznaczenie dokumentacji pacjentów z grupy ryzyka

w sposób znany całemu zespołowi (karta obserwacji

i leczenia chorego z odleżynami, karta ewidencyjna,

miesięczne zestawienie monitorowanych pacjentów)

•

Wprowadzenie standardu zapobiegania odleżynom i

odpowiednie postępowanie

•

Stałe dokształcanie personelu

•

Dążenie do odpowiedniego wyposażenia w sprzęt i

materiały przeciwodleżynowe

•

Realizacja programu i wymiana doświadczeń

Kryteria postępowania

pielęgniarki

•

Ocena stopnia ryzyka występowania odleżyn

(skala Norton)

•

Ocena stopnia rozwoju odleżyn opracowanie

planu postępowania przeciwodleżynowego

•

Zmiana pozycji chorego w zależności od

potrzeb, stanu pacjenta

•

Obserwacja zachowania pacjenta (stan

psychiczny, aktywność, współdziałanie)

•

Pielęgnowanie zgodnie z planem

•

Edukacja pacjenta, rodziny, współpracujacego

personelu

•

Prowadzenie i analiza dokumentacji(również
pod kątem monitorowania kosztów leczenia
odleżyn)

•

Ocena skuteczności podjętych działań

Dziękuję za uwagę