USŁUGI
TRANSPORTOWE,
SPEDYCYJNE I
LOGISTYCZNE
Pojęcie usługi
Usługami są wszelkie czynności związane
bezpośrednio lub pośrednio z zaspokajaniem
potrzeb ludzkich, ale nie służące bezpośrednio
do produkowania przedmiotów.
Bardziej szczegółowym i trafnym z punktu
widzenia ekonomicznego jest przedstawienie
usługi, jako podejmowanego na zlecenie,
intencjonalnego świadczenia pracy.
Przedmiotem usługi jest wobec tego
zamierzone świadczenie pracy, do którego
dochodzi w wyniku złożenia zlecenia przez
osobę zainteresowaną.
CECHY USŁUG
• niematerialność,
• nierozdzielność usługi z osobą
wykonawcy,
• nierozdzielność procesów
wytwarzania i konsumpcji,
• różnorodność,
• nietrwałość,
• niemożność nabycia prawa własności.
NIEMATERIALNOŚĆ
usługi nie mogą być magazynowane,
nie można chronić usług przez patenty,
nie można bezpośrednio pokazywać usług w ramach
aktywizacji
sprzedaży,
trudno znaleźć podstawę do kształtowania cen innych niż
ceny usług
konkurencyjnych,
trudno poddać próbie i wstępnej ocenie projekt usługi,
często wartość usług jest niemożliwa do oceny przez
konsumenta prze jej
zakupem.
NIEROZDZIELNOŚĆ USŁUGI
Z OSOBĄ WYKONAWCY
jest wymagana obecność wykonawcy,
występuje ograniczona skala
działalności,
dominuje forma sprzedaży
bezpośredniej,
ocena nabywanej usługi zależy od
umiejętności i kwalifikacji usługodawcy.
NIEROZDZIELNOŚĆ
PROCESÓW
WYTWARZANIA I KONSUMPCJI
• Brak możliwości istnienia usługi poza
procesem jej świadczenia ma istotne
konsekwencje z punktu widzenia
konsumpcji usług. Musi ona mianowicie
odbywać się zarówno w czasie, jak i
miejscu świadczenia usługi. Oznacza
to, że nabywca występuje w procesie
wytwarzania usługi. Z tej cechy
wynika, że usługi mają rozproszony
charakter i trudno jest wytwarzać je w
skoncentrowany sposób.
RÓŻNORODNOŚĆ
Usługi różnią się w zależności od
miejsca, czasu wytwarzania,
umiejętności i indywidualnych
predyspozycji osób świadczących
usługi itp. Różnorodność usług
znacznie ogranicza możliwości ich
standaryzacji oraz kontroli
poziomu ich jakości.
NIETRWAŁOŚĆ
Nietrwałość usług oznacza, że nie można
ich magazynować (co wyklucza
podejmowanie produkcji na zapas), a
ciągłość sprzedaży w takiej sytuacji
wymaga spełnienia zupełnie innych
warunków niż przy oferowaniu produktów
materialnych (np. magazynowanie
środków świadczenia usług ze względu na
wahania popytu na usługi).
NIEMOŻNOŚĆ NABYCIA
PRAWA WŁASNOŚCI
Brak możliwości wzięcia usługi
w posiadanie, jedynie nabywca
ma dostęp do danej czynności
usługowej.
USŁUGA PRZEWOZOWA
Usługę przewozową należy
traktować jako usługę podstawową,
polegającą tylko i wyłącznie na
wykonaniu przewozu na trasie źródło
– cel, z ograniczonym zakresem
doradztwa, która dotyczyć może np.
w przewozach międzynarodowych
najkorzystniejszej bazy dostawy (np.
według INCOTERMS).
Usługa spedycyjna w swej podstawowej
formie polega na organizacji procesu
przewozowego jego ubezpieczeniu,
przygotowaniu potrzebnej dokumentacji,
jak również na obsłudze celnej. Może być
wykonywana bez bazy w postaci sieci
własnych terminali. Definiowana jest jako
jedna lub kilka czynności spedycyjnych,
które są realizowane na rzecz jednego
klienta w ramach jednej umowy spedycji,
czyli jednego zlecenia spedycyjnego.
Bardziej zaawansowane usługi świadczone
są przez spedytorów konsolidatorów.
USŁUGA SPEDYCYJNA
USŁUGI LOGISTYCZNE
Współczesne przedsiębiorstwa coraz częściej
decydują się na zlecanie wykonania poszczególnych
czynności
z zakresu logistyki podmiotom zewnętrznym. Usługi
świadczone w ramach tego typu współpracy
nazywane są usługami logistycznymi.
Za jedną z przyczyn wyodrębnienia się usługi
logistycznej jako samodzielnego produktu
zakupywanego na rynku uważa się powstanie i
ogromny wzrost zainteresowania nowoczesnymi
koncepcjami zarządzania, takimi jak:
Lean Management,
TQM,
outsourcing.
Lean Management
„Wyszczuplone zarządzanie”, to jedna z
głównych koncepcji zarządzania związanych z
rozwojem i wzrostem znaczenia logistyki pod
koniec XX wieku. Najważniejsze założenia Lean
Management to:
• redukcja zbędnych funkcji w przedsiębiorstwie,
• tworzenie prostych i przejrzystych struktur,
• przeniesienie jak największej liczby zadań
i odpowiedzialności na pracowników
wytwarzających rzeczywistą wartość w firmie,
• koncentracja firmy na działaniach, w których
uzyskuje ona najwyższe korzyści skali i korzysta
w największym stopniu z krzywej doświadczenia.
Outsourcing
Outsourcing jest określany między innymi jako
„strategiczny wybór metody funkcjonowania na
rynku”, orientacja strategiczna, czy też metoda
restrukturyzacji działalności gospodarczej.
Literatura przedmiotu wymienia szereg zalet
outsourcingu:
redukcja kosztów poprzez lepsze wykorzystanie
zasobów rzeczowych, ludzkich, finansowych
i informacyjnych, usprawnienie przepływu
strumieni logistycznych oraz uzyskanie efektu
synergii
w działaniach operatora logistycznego,
(punktualność oraz niezawodność
świadczonych usług),
możliwość poprawa jakości obsługi oraz
oszczędność czasu wykorzystania
potencjału usługodawców (zaplecze
logistyczne, sprzęt, oprogramowanie)
i uniknięcie poprzez to wydatków na ten cel
we własnym zakresie,
zastępowanie niektórych kosztów o
charakterze stałym lub względnie stałym
kosztami zmiennymi (np. koszty
zaciągnięcia kredytu na zakup jednostek
taborowych zastąpione mogą być przez
koszty kupna obcych usług
transportowych).
KORZYŚCI I WADY
KONCEPCJI
Do grupy korzyści strategicznych
zaliczyć można:
zwiększenie poziomu obsługi klienta,
rosnącą konkurencyjność w
łańcuchach dostaw,
możliwość wejścia na nowe rynki,
większą elastyczność w stosunku do
zmieniających się warunków otoczenia
Najczęściej wymieniane wady tej
koncepcji to:
uzależnienie się od decyzji wykonawcy,
operatora,
utrata kontroli nad niektórymi
procesami, np. nad systemem
dystrybucji,
zmniejszanie się kontaktu z klientem,
mniejszy wpływ na obsługę klienta,
zagrożenia związane z błędnym i
spowolnionym obiegiem informacji.
Pojęcie usługi logistycznej
Usługa logistyczna to świadczenie polegające
na dostarczeniu właściwemu klientowi,
właściwego produktu, we właściwym czasie,
po odpowiadającej mu cenie, przy
zachowaniu odpowiedniego poziomu tej
usługi. Takie ujęcie usługi logistycznej bazuje
na podstawowych wymaganiach stawianych
firmom 3PLThird Party Logistics, które muszą
spełnić zgodnie z założeniami logistyki
(definicja 7W).
Usługa logistyczna jest więc wynikiem
żądania oraz oczekiwań klienta.
Usługa logistyczna jest to zorganizowane
przez firmę zewnętrzną transportowanie i
magazynowanie produktów logistycznych
wraz z pełną obsługą formalno – prawną.
Usługi logistyczne to usługi wnoszące
wartość dodaną, zaawansowane technologie
informacyjne, ekspertyzy logistyczne,
zaawansowane usługi składowania,
pakowania
i przepakowywania, montaż, konfigurowanie,
naprawy
i kontrole jakościowe, złożone usługi
administracyjne (wnoszenie opłat celnych,
fakturowanie w imieniu klienta,
przyjmowanie zamówień, itp.).
USŁUGA LOGISTYCZNA
Usługa logistyczna obejmuje, obok czynności
transportowo-spedycyjnych, usługi terminalowe,
począwszy od cross-dockingu, przez magazynowanie,
po kompletację (w tym pobieranie i pakowanie) oraz
czynności uszlachetniające: metkowanie, polonizacja,
re-packing, foliowa-nie, drobne naprawy, tworzenie
zestawów promocyjnych i inne (zwanych czasami co-
packingiem). Ponadto firmy logistyczne zarządzają
często stanem zapasów swoich klientów, podejmują
się kompleksowej obsługi dystrybucji czy doradztwa
logistycznego – sięgającego dalej niż tylko wybór
trasy przewozu lub bazy dostawy. Podstawą
tworzenia usługi logistycznej jest posiadanie
rozległej sieci informatycznej, która może być w
różnych konfiguracjach powiązana z siecią klienta.
CECHY USŁUG
LOGISTYCZNYCH
Usługa logistyczna cechuje się
następującymi właściwościami:
odejściem od typowo wtórnego popytu na
tę usługę, podczas gdy usługa
transportowa świadczona jest w wyniku
powstania wtórnego popytu na nią,
cena usługi logistycznej jest funkcją cen
magazynowania, transportu i procesu
obsługi klienta,
usługa logistyczna podnosi nie tylko
wartość towaru, ale także konkurencyjność
na rynkach międzynarodowych
.
CELE USŁUG
LOGISTYCZNYCH
Zasadniczymi celami świadczenia usług
logistycznych są:
bieżące wyrównywanie skutków sezonowości
popytu na produkty logistyczne drogą
zawierania kontraktów z producentami,
dotyczącymi gromadzenia i obsługi zapasów
w magazynach regionalnych o
niewykorzystanej pojemności składowej;
udoskonalenie rozmieszczenia infrastruktury
logistycznej przez zróżnicowanie lokalizacji
baz magazynowych;
redukowanie kosztów transportu przez
wykorzystywanie transportu
multimodalnego, intermodalnego lub
bimodalnego;
wprowadzenie nowych produktów na
rynek drogą testowania popytu, poprzez
szybkie
dostarczenie małych partii produktu,
jednocześnie w wielu punktach sprzedaży,
w krótkim czasie. Ta forma usług
logistycznych stanowi alternatywę dla
dużych, kapitałochłonnych kampanii
reklamowych, organizowanych przez
producentów.
RODZAJE USŁUG
LOGISTYCZNYCH
Literatura przedmiotu wyróżnia
zgodnie cztery grupy rodzajowe
usług logistycznych. Są to
kolejno usługi:
fizyczne,
serwisowe,
informacyjne,
finansowe.
Usługi fizyczne, określane też mianem
podstawowych, czyli wszystkie które
związane są
z przewozem i składowaniem,
obejmują m.in.: transport,
składowanie, dystrybucję,
konfekcjonowanie, konsolidację
i dekonsolidację, obsługę dostaw w
systemie just in time, obsługę
procesów zaopatrzeniowych, przewozy
specjalne, obsługę utylizacji odpadów.
To na bazie usług z tej właśnie grupy
budowane są zintegrowane pakiety
logistyczne
Do grupy usług serwisowych
(dodatkowych) zalicza się:
realizację zamówień, doradztwo
logistyczne, inwentaryzację
zapasów, kontrolę jakości,
czynności reparacyjne, promocję
sprzedaży, metkowanie towarów,
a także inne czynności.
Usługi informacyjne, jak np.:
zarządzanie zapasami, okresowe
sporządzanie statystyk i zestawień
liczbowych (np. o charakterze
kontrolnym), przetwarzanie danych.
Zaznacza się, że usługi informacyjne
nie zawsze mają bezpośredni związek
z procesami transportowymi. Są one
grupą charakteryzującą się
najszybszą absorpcją innowacji
informatycznych czy też
telekomunikacyjnych
Usługi o charakterze finansowym.
Jest to najnowszy produkt na rynku
usług logistycznych. Początkiem tego
typu usług była pomoc w zakresie
ubezpieczeń transportowych. Obecnie
wymienić można
w tej grupie usługi związane z
prowadzeniem rachunkowości,
factoring lub wstępne finansowanie
transakcji.
USŁUGODAWCA
LOGISTYCZNY
Usługodawcę logistycznego
można zdefiniować jako dostawcę
zewnętrznego, który wykonuje
wszystkie lub część funkcji
logistycznych firmy (np. firmy
świadczące usługi transportowe,
magazynowe, dystrybucyjne,
finansowe itd.).
LOGISTYKA
KONTRAKTOWA
Pojęcie logistyki kontraktowej określa model
biznesowy, który opiera się na współpracy
pomiędzy producentem a usługodawcą
logistycznym, polegający na podziale funkcji
pomiędzy obiema stronami. Firma produkcyjna
koncentruje się na działalności podstawowej,
czyli na wytwarzaniu produktów i poszukiwaniu
możliwości ich unowocześnienia, przekazując
firmie logistycznej większość funkcji nie
związanych bezpośrednio z produkcją, w
szczególności: składowanie, część montażu
końcowego, komisjonowanie, pakowanie,
etykietowanie, rachunkowość, transport,
dystrybucję (do centrów logistycznych, hurtowni
czy do klientów ostatecznych), obsługę zwrotów
towarów i rachunków oraz ściąganie należności.
PAKIET USŁUG
LOGISTYCZNYCH
Funkcje dyspozycyjne:
doradztwo, analizy, planowanie, organizacja,
wybór środka transportu, trasy, taryfy,
zawieranie umów przewozowych,
kontrola przewozów.
Funkcje transportowe:
realizacja transportu pierwotnego (dalekiego)
– krajowego i międzynarodowego,
realizacja transportu wtórnego (bliskiego,
lokalnego).
Funkcje dyspozycyjne:
doradztwo, analizy, planowanie,
organizacja,
wybór środka transportu, trasy, taryfy,
zawieranie umów przewozowych,
kontrola przewozów.
Funkcje transportowe:
realizacja transportu pierwotnego
(dalekiego) – krajowego i
międzynarodowego,
realizacja transportu wtórnego (bliskiego,
lokalnego).
Funkcje związane z pakowaniem:
doradztwo i wybór opakowania
transportowego,
pakowanie i rozpakowywanie,
znakowanie.
Funkcje informacyjne:
obsługa zamówień, tworzenie i
obsługa łańcuchów
informacyjnych.