Środki stosowane
do
znieczulenia
ogólnego
i
miejscowego

Środki stosowane
do

znieczulenia

ogólnego

Środki znieczulające
ogólnie mają właściwość
wywołania przejściowego
i odwracalnego stanu
zahamowania czynności
życiowych komórek OUN. Tego
rodzaju stan nazywamy

znieczuleniem ogólnym

, a

środki, które w ten sposób
działają

środkami

znieczulającymi ogólnie

.

Stan znieczulenia ogólnego
cechuje się:

1. Utratą świadomości

2. Zniesieniem bólu
3. Blokadą
autonomiczną

czyli zmniejszeniem
odruchowych reakcji układu
autonomicznego na stresy,

zniesienie ruchów dowolnych,
odruchów
i napięcia mięśniowego.

Jest to zatem następstwo
zniesienia pobudliwości i
przewodnictwa tkanki
mózgowej oraz zahamowanie
czynności wszystkich części
ośrodkowego układu
nerwowego- poza czynnością
ośrodków autonomicznych
rdzenia przedłużonego,
takich jak ośrodek oddechowy
i
naczynioruchowy

Mechanizm działania leków

1. Leki te gromadzą się na
powierzchni komórek i
zmniejszają przepuszczalność
błon komórkowych.
2. Doprowadzają do
zaburzenia procesów
utleniania komórek i
zahamowania procesów
życiowych.

Znieczulenie ogólne
stosuje się
w czasie:

- zabiegów
chirurgicznych
-zabiegów położniczych
- niekiedy w zatruciu
strychniną

Metody znieczulenia

:

1.Znieczulenie wziewne

-

bardzo prosta i dogodna

metoda -
pozwala utrzymać dowolną
głębokość znieczulenia
- można je przerwać w każdej
chwili

Współcześnie stosuje się jako
zasadę znieczulenie ogólne złożone,
tzw. znieczulenie sumowane-
równocześnie podaje się środek
wziewny i
dożylny, często też ze środkiem
zwiotczającym

2. Znieczulenie dożylne

:

- Wykonuje się go za pomocą
wstrzyknięć dożylnych
- charakteryzuje go szybkie
i przyjemne zasypianie
- może być czasami
niebezpieczne, ponieważ
może doprowadzić do
porażenia ośrodka
oddechowego.

3. Znieczulenie
doodbytnicze

- Stosowane w postaci
wlewek doodbytniczych
- obecnie rzadko
stosowane

Współczesne znieczulenie
ogólne ma 4 etapy:

1.

Premedykację

- jest to

farmakologiczne przygotowanie
chorego do zabiegu w celu
przeciwdziałania objawom
niepożądanym znieczulenia ogólnego
(pobudzenie, odruchy wymiotne),
które występują podczas budzenia
chorego

2. Indukcję

Jest to wprowadzenie w stan

znieczulenia, podaje się szybko
działający anestetyk dożylnie lub/i
wziewnie

3. Kondukcja

Jest to podtrzymywanie znieczulenia,

najczęściej metodą złożoną, tzn.
przez podanie kilku różnych środków
znieczulenia ogólnego
o różnokierunkowym
działaniu (znieczulającym ogólnie,
p/bólowym, zwiotczającym mięśnie),
aby utrzymać odpowiednią głębokość
znieczulenia

4.Wyprowadzenie ze
znieczulenia

Polega ono na przerwaniu podawania

anastetyku, wentylowaniu pacjenta
(często czystym tlenem) oraz
zastosowaniu środków
odwracających stan zwiotczenia
mięśni (np.: Neostygminy) jak też
podaniu leków odwracających
działanie depresyjne opioidów na
ośrodek oddechowy (np.:Malokson)

Leki anksjolityczne

1. Znoszą napięcie emocjonalne (lęk)
2. Skracają okres pobudzenia
3. Przyśpieszają wystąpienie pełnego

stanu

znieczulenia ogólnego

Stosuje się: Chlordiazepoksyd,

Hydroxyzynę,

Pochodne benzodiazepiny

1. Podaje się na 1 godzinę przed
znieczuleniem
2. U osób szczególnie niespokojnych
również wieczorem dnia poprzedniego

Diazepam

- działa pewniej po podaniu

doustnym

Lorazepam

- po podaniu dożylnym

Midazolam

- szybki okres działania

i półtrwania 1,5 – 2,5 godziny

Leki cholinolityczne

1. Zmniejszają ilość wydzieliny w

drogach oddechowych.

2. Zapobiegają bradykardii

Preparat

:

Scopolamina -

oprócz

działania parasympatykolitycznego, ma
działanie sedacyjne i powoduje
amnezję.

U ludzi starszych może wywołać niepokój

ruchowy.

Preparaty: Atropina, Scopolamina,

Barbiturany

1. Wypierane są przez pochodne
benzodiazepiny
2. Ulegają one najpierw redystrybucji do

tkanek mięśniowych, a ich usuwanie może
trwać nawet dobę.

Ma to znaczenie w znieczuleniach do tzw.

zabiegów dziennych (chirurgia jednego
dnia)

Preparaty: Pentobarbital, Sekobarbital

Leki p- bólowe

1. Stosowane do premedykacji
2. Wskazane wówczas, gdy chory przed
operacją cierpi z powodu bólu
3. Nie są one skutecznymi lekami
p/lękowymi, mogą powodować

splątanie

Preparaty: Petydyna, Fentanyl,

Morfina

Niesteroidowe leki
przeciwzapalne

1.Podaje się je od dnia

poprzedzającego znieczulenie tzw.
analgezja poprzedzająca

2. Są one skuteczne w bólach

mięśniowo-kostno-stawowych.

Preparaty: Diklofenac, Ketoprofen

Leki p/wymiotne i
neuroleptyki

Stosuje się pochodne fenotiazyny
i butyrofenonu:

Pochodne fenotiazyny

działają:

-

p/wymiotnie

-

p/lękowo

-

sedacyjnie

-

wspomagają działanie opioidów

Preparat: Prometazyna, Metoclopramid

cd

Pochodne butyrofenonu

:

Wywierają działanie neuroleptyczne

(zobojętnienie na bodźce
zewnętrzne)

1.

Mają długi okres półtrwania

Preparaty: Haloperidol, Droperidol

Agoniści receptora alfa
2 adrenergicznego

Działają:

1.p/lękowo
2.p/drgawkowo
3.wzmagają diurezę
4.osłabiają perystaltykę przewodu

pokarmowego

5. zmniejszają wydzielanie soku żołądkowego
6. obniżają ciśnienie śródczaszkowe

Leki: Klonidyna, Deksmedetomidyna

Znieczulenie ogólne
(anestezja)

Składa się z:

1.

Analgezji

2.

Tłumienia reakcji na bodźce
uszkadzające

3.

Zwiotczenia mięśni szkieletowych

Amnezja musi obejmować:

1.Zniesienie percepcji i reakcji na ból
2.Wyłączenie świadomości aktualnych

zdarzeń

3.Utratę zapamiętywania tych zdarzeń,

często z wyraźnym okresem
niepamięci wstecznej

Dożylne środki
anestetyczne

1.

Pochodne kwasu barbiturowego

(

Heksobarbital, Tiopental

)

2. Pochodne benzodiazepiny

(

Diazepam

)

3. Inne (

Etomidat, Ketamina, Propofol

)

Z wyjątkiem Ketaminy i Propofolu

anestetyki dożylne nie mają
działania p-bólowego

Działanie
farmakologiczne

1.OUN:

-

utrata przytomności i amnezja

(wynik podwyższenia

amplitudy)

-

Obniżenie ciśnienia śródczaszkowego

i perfuzji mózgu

2. Układ oddechowy:

-

osłabienie oddychania aż do

zatrzymania oddychania włącznie

cd

3. Układ sercowo-naczyniowy:

-

obniżają ciśnienie tętnicze

(wyjątek Ketamina)

-

przyśpieszają czynność serca

-

zmniejszają pojemność minutową serca

-

rozszerzają naczynia

-

zmniejszają kurczliwość mięśnia
sercowego

Pochodne kwasu
barbiturowego

1.

Heksobarbital:

-

w małych dawkach działa krótko

nasennie

-

w większych dawkach wywołuje

znieczulenie ogólne

-

po podaniu dożylnym rozpuszczalny

w wodzie soli sodowej

heksobarbitalu znieczulenie ogólne

występuje bardzo szybko

Heksobarbital - cd

Objawy niepożądane

:

-

może uszkadzać narządy miąższowe

-

poraża ośrodek oddechowy

2.Tiopental

-

działa szybciej od Heksobarbitalu

(10-30 s od podania)

-

nie działa p/bólowo

Zastosowanie:

-

w premedykacji

-

do znieczulenia z innymi anestetkami

dożylnymi lub wziewnymi oraz jako lek

p/drgawkowy

Objawy niepożądane

: nudności,

wymioty, depresja oddechowa,

obniżenie ciśnienia tętniczego, skurcz

krtani

Pochodne benzodiazepiny

1.

Midazolam:

-

krótko i silnie działa nasennie

(3x silniej od Diazepamu)

-

działa uspakajająco, p/drgawkowo

i miorelaksująco

-

jest dobrze tolerowany

Zastosowanie

: premedykacja, zabiegi

diagnostyczne i małe zabiegi chirurgiczne

Objawy niepożądane

: niedociśnienie, bóle

i zawroty głowy, senność,

tachykardia, alergie skórne

Preparaty: Midanium (Dormicum amp.

0,005g/1ml)

Środki różne

1.

Propofol:

-

silny, nierozpuszczalny w wodzie

-

wprowadzony do użytku w 1986r.

-

dobrze rozpuszczalny w tłuszczach

-

w ciągu 25-40s przenika przez barierę

krew-mózg i powoduje uśpienie

-

szybkie budzenie (ok.. 5min.)

-

dawka początkowa: 1-3 mg/kg mc,

potem wlew ciągły z szybkością 0,3-4

mg/kg mc na 1 h

Propofol- cd

Lek powoduje

:

-bradykardię

-osłabienie wentylacji

-spadek ciśnienia tętniczego

-często czkawkę, bóle głowy, nudności

-obniża ciśnienie mózgowe

-powoduje uwalnianie histaminy

Preparat: Diprivan

Nie stosuje się

:

u osób uczulonych na białko

kurze lub olej sojowy.

Otwartej ampułki

nie można

przechowywać ponad

3 h – bo dobra pożywka dla drobnoustrojów

2. Ketamina

-

pochodna fencyklidyny

-

silnie działa p/bólowo i nasennie

-

łatwo przenika przez barierę krew- mózg

-

nie drażni tkanek w czasie podawania

-

początek działania po po podaniu

dożylnym ok.. 30 s, a po podaniu

domięśniowym od

2-10 min.

-

nie znosi czucia trzewnego

-

przyśpiesza czynność serca

-

podwyższa nawet o 25% ciśnienie

tętnicze

cd

-

wywołuje omamy (o przerażającej treści)

-

pobudzenie ruchowe

-

czasami: nudności i wymioty

-

u kobiet w ciąży- kurczliwość macicy

Zastosowanie

:

zabiegi krótkotrwałe, operacje

plastyczne, bolesne zmiany opatrunku

Nie powinno się stosować

: u chorych z

nadciśnieniem ,

z padaczką, psychozami i u alkoholików

Interakcje

: w roztworze z barbituranami wytrąca się

ketamina, wzmaga działanie innych leków
znieczulających i p/bólowych

3.Etomidat

-

pochodna imidazolowa

-

dobrze działa nasennie i p/drgawkowo

-

działa szybko – po 1 minucie

-

powoduje ból w miejscu wstrzyknięcia

-

nie działa p/bólowo

-

nie zwiotcza mięśni

-

nie daje objawów ponarkotycznych

Zastosowanie

: do indukcji znieczulenia,

składnik znieczulenia ogólnego, razem z

lekami p/bólowymi- do zabiegów

chirurgicznych krótkotrwałych

Etomidat- cd

Działania niepożądane

:

-bóle i zawroty głowy
-nudności
-kaszel
-ruchy mimowolne
-depresja ośrodka oddechowego
-pogłębia działanie leków hipotensyjnych

Preparat: Hypnomidate (Radenarcon)

amp. 0,02g/10ml

Wziewne środki
anestetyczne

Działanie farmakologiczne:

1.

OUN wpływają na:

-

wyższe czynności nerwowe

-

zwiększenie zużycia tlenu

-

wytwarzanie i wchłanianie płynu
mózgowo-rdzeniowego i jego
ciśnienie

-

funkcję elektrofizjologiczną mózgu

* Odwracalne hamowanie wyższych
czynności nerwowych stanowi
nieodłączną cechę znieczulenia
ogólnego i stopniowo ustępuje wraz
z usuwaniem anestetyku
* Zaburzenia funkcji percepcyjnych,
sprawności ruchowej i zdolności
zapamiętywania może trwać nawet
kilkanaście godzin
* Osłabienie przemian
energetycznych w
mózgu przez te środki nie prowadzi
do zubożenia go w zasoby
energetyczne, a nawet poprawia jego
ochronę dzięki korzystnemu
stosunkowi podaży tlenu do
zapotrzebowania

2. Wpływ na układ
oddechowy

-upośledzają oddychanie (spadek

wentylacji minutowej wskutek

obniżenia objętości oddechowej)

-przyśpieszają oddechy
-rozszerzają drzewo oskrzelowe i

blokują działanie leków zwężających

oskrzela

-hamują funkcjonowanie aparatu

rzęskowego tchawicy (przyczyna

pooperacyjnego zapalenia płuc)

Wpływ na układ krążenia

-obniżają ciśnienie tętnicze
-rozszerzają łożysko naczyniowe
-obniżają pojemność minutową serca
-zmieniają dystrybucję przepływu krwi-

odwrócenie przepływu od przewodu

pokarmowego włącznie z wątrobą na

rzecz lepszej perfuzji mózgu, skóry i

mięśni

-zaburzenie przewodnictwa w sercu

Wpływ na układ nerwowo-
mięśniowy

-

zwiotczają mięśnie prążkowane

Wpływ na układ

wydzielania

wewnętrznego

-powodują hiperglikemię
-Halotan powoduje spadek stężenia
testosteronu

Wpływ na macicę i płód

-zwiotczają mięśnie macicy
-zwiększają utratę krwi podczas porodu

lub cięcia cesarskiego

-przenikają przez barierę łożyskową
i powodują hypotensję płodu

Preparaty

1.

Eter dietylowy

-

rzadko stosowany z powodu
łatwopalności

-

duży współczynnik rozpuszczalności
krew/gaz

-

wydłuża okres budzenia

-

drażni drogi oddechowe

-

powoduje hiperglikemię

-

powoduje kwasicę metaboliczną

Halotan

-lotny płyn, niepalny
-wykazuje bardzo silne działanie

znieczulające

ogólne (4-5x silniejsze niż eter)
-podany razem z tlenem-szybkie wystąpienie
pełnego znieczulenia ogólnego
-po przerwaniu znieczulenia już po 2-5 min
występuje budzenie
-względnie mało toksyczny
-lek z wyboru w znieczuleniu złożonym

Halotan- cd

Działania niepożądane:

-depresja ośrodka oddechowego
-działanie kardiotoksyczne (bradykardia,

spadek ciśnienia tętniczego, zaburzenia

rytmu)

-działanie hepatotoksyczne
-wzmaga działanie leków hipotensyjnych

W czasie znieczulenia Halotanem nie
można podawać amin

katecholowych-grozi

migotaniem komór

Preparat: Ethrone- flakon 250 i 280 ml

Przeciwwskazania

Padaczka i nadciśnienie
tętnicze

Izofluran

-niepalna ciecz
-drażniący zapach
-ma większy niż Halotan współczynnik
terapeutyczny i mniej działań

ubocznych

-działa szybko (po 3-5 min.) i krótko
(chory budzi się po kilku minutach)

Izofluran-cd

Działania niepożądane:

-depresja oddychania
-spadek ciśnienia tętniczego
-kaszel
-kurcz głośni
-relaksacja mięśnia macicy
-przenika przez barierę maciczno-

łożyskową

(depresja płodu)

Preparat: Forane- butelka 100ml

Sewofluran

-

najnowsza generacja

-

niepalny, bezbarwny płyn

-

bez zapachu

Działanie

: w porównaniu do Izofluranu

działanie leku rozwija się i ustępuje jeszcze
szybciej.

Lek ten hamuje czynność ośrodka

oddechowego

oraz zmniejsza ciśnienie tętnicze krwi w

stopniu

zależnym od dawki

Sewofluran-cd

-

nie drażni śluzówki drzewa oskrzelowego

-

nie upośledza perfuzji mięśnia
sercowego

-

nasila działanie środków zwiotczających

-

95% leku eliminowane jest bardzo
szybko przez płuca w postaci
niezmienionej

-

reszta po zmetabolizowaniu ulega
wydaleniu przez nerki

Objawy niepożądane

-

depresja układu oddechowego

-

spadek ciśnienia tętniczego

-

uczula mięsień sercowy na aminy katecholowe

-

zaburza czynność intelektualną i sprawność

psychomotoryczną

Przy użyciu

do znieczulenia układu

zamkniętego z pochłaniaczem CO2 w

reakcji z wapnem sodowanym, powstają

metabolity z grupy eterów, tzw. składnik A.

Składnik A w dużych stężeniach może

spowodować odwracalne upośledzenie

zdolności nerek do zagęszczenia moczu

Preparat: Sevorane

Gazy stosowane w
anestezjologii

Podtlenek azotu (N20)

(tzw. gaz rozweselający):

-bezwonny gaz
-o słodkim smaku
-usypiany chory jest: wesoły, śmieje się,
ma żywe halucynacje
-znieczulenie – jest płytkie i powierzchowne
-nie uszkadza narządów miąższowych
-nie drażni błon śluzowych
-nie poraża perystaltyki jelit
-może porażać ośrodek oddechowy

Zastosowanie

Do wziewnego znieczulenia

ogólnego oraz do wywołania
powierzchownego oszołomienia
przy drobnych zabiegach
chirurgicznych w położnictwie.

Środki znieczulające
miejscowo

Środki znieczulające
miejscowo

1.

Działają one porażająco na zakończenia

bólowe i nerwy czuciowe.

2.

Umożliwiają bezbolesne przeprowadzenie

poważnych zabiegów chirurgicznych

i neurochirurgicznych.

3.

Znoszą one odruchy, co wykorzystuje się

w celach rozpoznawczych,

znieczulając często przy badaniach

okulistycznych spojówkę

i rogówkę

4.

Znoszą odruchy wymiotne

5.

Hamują odczyny zapalne

6.

Stosuje się też je w postaci blokad w

leczeniu stanów chorobowych

Metody znieczulenia
ogólnego

1.

Znieczulenie środkami fizycznymi:

zahamowanie przewodnictwa nerwu

czuciowego i wrażliwości zakończeń
bólowych za pomocą uścisku opaską
Esmarcha lub zamrożenie chlorkiem
etylu.

W lecznictwie stosuje się zamrożenie

chlorkiem etylu tkanki przed drobnymi
zabiegami chirurgicznymi i
stomatologicznymi.

2. Znieczulenie

środkami

chemicznymi

Rodzaj znieczulenia

Postać leku
i zastosowanie

powierzchniowe

Okłady, krople, pędzlowania,

przysypki, maści, czopki,
proszki lub roztwory p.o.
Stosuje się na skórę i

błony śluzowe w celu
zniesienia bólu(oparzenia,
guzki krwawnicze) i
świądu lub zniesienia

odruchów

nasiękowe

Wstrzyknięcia w celu
znieczulenia ograniczonej
okolicy tkanki przy drobnych
zabiegach chirurgicznych,

blokadach miejscowych

Rodzaje znieczulenia- cd

Rodzaj znieczulenia

Postać leku
i zastosowanie

przewodowe

Wstrzyknięcia w celu

przerwania przewodnictwa
określonego nerwu w
zabiegach stomatologicznych,

drobnych zabiegach
chirurgicznych, blokadach
przewodowych

dordzeniowe

Wstrzyknięcia do płynu
mózgowo- rdzeniowego lub
nadoponowo w celu porażenia

korzeni nerwów rdzeniowych
przed zabiegami operacyjnymi
w dolnym odcinku jamy

brzusznej lub blokadach
leczniczych

Pewną formą znieczulenia
przewodowego jest

blokada

. Blokada

polega na wstrzykiwaniu
w różne okolice ciała dużych
ilości środka znieczulającego
miejscowo w małym stężeniu. Istotą
blokady jest przerwanie
przewodnictwa i porażenie
zakończeń nerwowych, splotów
(blokada splotu ramiennego) lub
zwojów układu autonomicznego. Zabieg
ten izoluje ognisko chorobowe od
ośrodkowego układu nerwowego,
hamując płynące z zakończeń
nerwowych impulsy bólowe. Do blokad
najczęściej używa się

Prokainy

w

roztworze 0,25- 0,5 %

Podział środków
znieczulających
miejscowo

1.Środki znieczulające

powierzchniowo

:

kokaina, lidokaina, etoform, tetrakaina,
cynchokaina

2.Środki do znieczuleń dotkankowych

:

a)nasiękowych: prokaina, piperokaina,

heksylokaina, cynchokaina, lidokaina,

mepiwakaina, trimekaina

b)przewodowych: prokaina, heksylokaina,

chlorprokaina, butamina, cynchokaina,

lidokaina, mepiwokaina, trimekaina

c)dordzeniowych: butamina, piperokaina,

bupiwakaina

cd

3.Środki stosowane dożylnie

(działanie ogólne): prokaina, lidokaina

4.Środki stosowane doustnie

(znieczulenie błony śluzowej

żołądka):

etoform

Środki miejscowo
znieczulające- podział
względem budowy chemicznej

1.

Estry kwasu paraaminobenzoesowego

, np.:

prokaina, chlorprokaina, etoform
2.

Pochodne kwasu para- i

ortoaminobenzoesowego

, np.:

tetrakaina, butakaina
3.

Pochodne kwasu benzoesowego

,

np.:heksylokaina

4.

Pochodne kwasu acetylosalicylowego

, np.:

edan

5.

Amidy

, np.: cynchokaina, lidokaina,

mepiwakaina

Środki znieczulające
powierzchniowo

1.

Kokaina

Jest alkaloidem, występuje w liściach

krasnodrzewu peruwiańskiego

rosnącego w Ameryce Południowej

Działanie:

-

ogólne:pobudzający wpływ na OUN

-

miejscowo: poraża zakończenia

czuciowe w miejscu wprowadzenia

Kokaina- cd

Wpływ na OUN

-

silnie pobudza OUN

-

Wywołuje pobudzenie psycho- ruchowe:

nadmierna ruchliwość, ataki śmiechu

i płaczu, bardzo silne podniecenie płciowe

-

znosi uczucie zmęczenia

-

wzmożona wyobraźnia

-

Łatwiej zachodzą kojarzenia

(osobnik zaskakuje otoczenie błyskotliwą

inteligencją)

-

po pobudzeniu występuje zahamowanie

(ospałość, senność, zaburzenie myślenia, poczucie

mniejszej wartości i załamanie psychiczne

Wpływ kokainy na narządy
obwodowe

-wzmaga napięcie układu współczulnego

-przyśpiesza czynność serca

-zahamowanie ruchów jelit

-wytrzeszcz gałek ocznych

-skurcz naczyń krwionośnych

Działanie miejscowe:

-poraża zakończenia czuciowe (zwłaszcza bólowe)

-nie działa prawie na zakończenia termiczne

w skórze

-przerywa wybiórczo przewodnictwo nerwów

czuciowych

Zatrucie ostre kokainą

-

duże dawki porażają OUN

-

utrata przytomności

-

zaburzenia krążenia

-

zaburzenia oddychania

-

drgawki

-

w końcu- śmierć wskutek porażenia
ośrodka oddychania

Zatrucie przewlekłe
narkomanów

-

szybciej dochodzi do wyniszczenia ogólnego

-

zwyrodnienie narządów miąższowych

-

zwyrodnienie komórek OUN

Następstwo

: zaburzenia psychiczne,

halucynacje, urojenia, okresowe stany

podniecenia o silnym zabarwieniu

erotycznym dochodzące do ataków szału,

które mogą być przyczyną zbrodni,

morderstw, gwałtu. Po okresie podniecenia

szałowego występuje depresja i załamanie

psychiczne, w czasie którego kokainista

może popełnić samobójstwo.

Zastosowanie kokainy

kokainę stosuje się wyłącznie
do znieczulenia miejscowego w
postaci pędzlowania błon
śluzowych, zakraplań do
spojówek

Preparat: Cocaina
hydrochloricum

Etoform

-proszek, nierozpuszczalny w wodzie
-stosowany w postaci 2-3% przysypek
i 3-10% maści w świądzie skóry, na

bolesne powierzchniowe rany i oparzenia

-podaje się go doustnie w znieczuleniu

błony śluzowej żołądka- jako lek

p/wymiotny

Preparat: Anaesthesinum

Z powierzchni ran etoform może ulec

wchłonięciu i spowodować zatrucie !

Tetrakaina

-

stosowana głównie w laryngologii do

znieczuleń powierzchniowych w

postaci pędzlowania

w roztworach wodnych 0,5- 2%
-silniej znieczula od prokainy, lecz 10

krotnie

toksyczna

Preparaty: Tetracain- fiolki 15ml 0,5%
Pantocain-amp.0,01g do znieczulenia

dolędźwiowego

Leki pochodzenia
roślinnego

1.

Mentol

: działa słabo znieczulająco

( Tinctura Menthae)
2.

Kapsaicyna

:skuteczna w leczeniu

świądu

(Tinctura Capsici)

Środki do znieczulenia
dotkankowego

-

rozpuszczalne w wodzie

-

są mniej toksyczne od kokainy

-

większość z nich nie kurczy naczyń
(

wyjątek chlorprokaina

)

Prokaina

-

nie wchłania się z błon śluzowych

- nie zwęża naczyń krwionośnych

-

podana dożylnie- działa p/bólowo,

p/wstrząsowo,

p/alergicznie, p/zakrzepowo, p/zapalnie,

p/skurczowo (spazmolitycznie)

- działa nieznacznie porażająco na układ

nerwowy autonomiczny sympatykolitycznie

i parasympatykolitycznie

- może zatrzymać akcję serca

-

przy przedawkowaniu- drgawki

-

niekiedy reakcje alergiczne

(wykonuje się próbę uczuleniową)

Zastosowanie

-miejscowe: do znieczuleń nasiękowych,

przewodowych i dordzeniowych

-ogólnie- jako lek p/bólowy (nerwobóle),

rozszerzający naczynia krwionośne
(miażdżyca naczyń mózgowych
i obwodowych)

Preparaty: Iniectio Polocaini Hydrochlorici

1%, 2%, 4%- amp.

Lidokaina

-działa dłużej i silniej od Prokainy
-mniej toksyczna
-działanie przeciwarytmiczne

Zastosowania

: znieczulenia

nasiękowe, przewodowe,

powierzchniowe, zaburzenia rytmu

pochodzenia komorowego

Preparaty: Lignocainum hydrochloricum,
Xylocaine

Bupiwakaina

-działa znieczulająco miejscowo
-4 razy silniej od Lidokainy
-bardziej toksyczna
-powoduje bardzo silną i długotrwałą blokadę
czuciową (4-6 godzin)

Zastosowanie

:znieczulenia nasiękowe,

zewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe

oraz w blokadach splotów i zwojów

nerwowych

Preparaty: Bupivocainum hydrochloricum- amp,

Marcain- amp.

Mepiwokaina

-budowa zbliżona do lidokainy
-działa szybciej i dłużej

Zastosowanie:

-w znieczuleniach przewodowych
-często stosowana, gdy jest przeciwwskazane

dodanie leku zwężającego naczynia
(podeszły wiek, choroby układu krążenia,
znieczulenie palców)

Preparaty: Mepivacain, Mepidont- amp

Edan

-środek znieczulający miejscowo
-działa silniej i dłużej od Prokainy
-działa też spasmolitycznie

Zastosowanie:

-znieczulenie nasiękowe i infiltracyjne
w stomatologii, laryngologii, chirurgii,
ginekologii

Preparat: Edan- amp.

Inne

-chlorprokaina
-butamina
-piperokaina
-trimekaina
-karbokaina

Zatrucia środkami
znieczulającymi
miejscowo

Reakcje toksyczne

są najczęściej

następstwem przedawkowania leku.

Toksyczność wzrasta w miarę wzrostu

stężenia leku. Do pierwszych objawów

toksycznych związanych z wpływem na

OUN

należą zaburzenia smakowe, np.: metaliczny

smak w ustach, drętwienie języka, uczucie

niepokoju i pobudzenia psychoruchowego,

drżenie przechodzące niekiedy w napady

drgawek.

cd

Działanie toksyczne na

układ

sercowo-

naczyniowy

objawia się zmniejszeniem

pobudliwości komórek układu bodźcotwórczego
(lidokaina) lub jej zwiększaniem (kokaina). Prokaina
zmniejsza objętość wyrzutową serca, mogąc
prowadzić do wstrząsu kardiogennego. W razie
pojawienia się objawów intoksykacji, z objawami
pobudzenia OUN, należy przerwać wstrzykiwanie
środka znieczulającego, podać leki uspakajające
(diazepam), niekiedy przy występowaniu drgawek
klonicznych należy zwiotczyć mięśnie
(suksametonium), zaintubować chorego i prowadzić
oddech kontrolowany. W razie zaburzeń rytmu
podajemy leki przeciwarytmiczne. W razie
wstrząsu adrenalinę lub aminy katecholowe
(dopamina, dobutamina) w ciągłym wlewie
dożylnym

.

cd

Reakcje uczuleniowe

występują

najczęściej po stosowaniu prokainy,
tetrakainy, rzadziej po lidokainie,
bupiwakainie i mepiwakainie.
Obowiązuje wykonanie próby na środki
do znieczulenia przewodowego. W razie
wystąpienia reakcji uczulających
stosuje się leki przeciwhistaminowe,
preparaty wapnia, glikokortykosterydy i
leki objawowe.