Zaburzenia w oddawaniu

stolca i moczu po

zabiegach chirurgicznych

Dariusz Bała

definicja



Nietrzymanie moczu jest to
niekontrolowany wyciek moczu z
cewki  moczowej, stanowiący
problem estetyczny, higieniczny i
społeczny.

nietrzymanie moczu



Wiek



Płec

Przyczyny nietrzymania moczu



Ciąża, porody



Niedobór hormonów



palenie papierosów



przewlekłe choroby płuc



przewlekłe zaparcia oraz otyłość



Zabiegi operacyjne

Mechanizmy prawidłowego oddawania
moczu



Kąt ustawienia cewki wobec dna pęcherza



Podparcie pęcherza moczowego (sąsiadujące

narządy, układ więzadeł, przepona

miednicy))



Prawidłowo funkcjonujący mięsień wypieracz



Prawidłowo funkcjonujący zwieracz pęcherza

i cewki moczowej



Prawidłowo funkcjonujący autonomiczny

splot nerwowy

Podział nietrzymania moczu



Wysiłkowe nietrzymanie moczu



Nietrzymanie moczu z parc

naglących (idiopatyczne, Ch.

Parkinsona, uszkodzenie CUN)



Nietrzymanie moczu z przepełnienia

(choroby nerek, uszkodzenie nerwów

trzewnych)



Nietrzymanie pozazwieraczowe

Unerwienie pęcherza moczowego

i cewki moczowej

Splot pęcherzowy



Nerwy trzewne pęcherzowe (S2-S4) –

włókna przywspółczulne

Skurcz mięśnie wypieracza, rozluźnienie zwieracza



Splot podbrzuszny dolny ( Th11-L3) –

włókna współczulne

rozluźnienie m. wypieracza, skurcz zwieracza

Nerw sromowy

unerwienie cewki moczowej

Wysiłkowe nietrzymanie moczu

podział Blaivas’a i Olssona



Typ 0 – otwarta szyja pęcherza, brak wypływu

moczu



Typ I – utrata moczu w czasie wysiłku. Szyja

pęcherza obniżona < 2 cm w stosunku do

spojenia łonowego



Typ II - utrata moczu w czasie wysiłku. Szyja

pęcherza obniżona > 2 cm w stosunku do

spojenia łonowego



Typ III – szyja pęcherza rozwarta w czasie

spoczynku i wysiłku. Utrata moczu w czasie

spoczynku i wysiłku

Nietrzymanie moczu

przebyte zabiegi chirurgiczne – ginekologiczne

(ok.. 63%)

Mechanizm:



zwłóknienie tkanek podtrzymujących cewkę

moczową i szyję pęcherza moczowego



wycięcie więzadeł podstawowych macicy,

wraz z przebiegającymi wzdłuż nich

włóknami nerwowymi współczulnymi

i przywspółczulnymi, co powoduje obniżenie

wewnątrzcewkowego ciśnienia zamknięcia



Upośledzenie czynności zwieraczy

cewki moczowej



Zwiotczenie mięśni dna miednicy



Wydłużenie szyi pęcherza



Powiększenie kąta cewkowo-

pęcherzowego



Skrócenie i łukowate wygięcie cewki

moczowej

Leczenie



Fizjoterapia – ćwiczenie skurczów mięśni

dna miednicy – 8-12 skurczów

kilkusekundowych – 4-5 x w tygodniu

przez 15-20 tygodni.



Elektrostymulacja – elektrody

dopochwowe (50% skuteczności)



Farmakoterapia (agoniści alfa1

receptorów, estrogeny)



Chirurgiczne – (typ II i III)

Zaburzenia w oddawaniu
stolca



Zaparcia



Biegunki



Naglące parcia



Nietrzymanie gazów i stolca



Zaburzenia czucia

Nietrzymanie stolca



Brak kontroli powstrzymywania
zawartości odbytnicy – zarówno
treści kałowej stałej lub płynnej, jak i
gazów jelitowych

Stopień niewydolności odbytu



I – nietrzymanie gazów



II – nietrzymanie gazów i
płynnego stolca



III - nietrzymanie gazów,
płynnego i stałego stolca

Nietrzymanie stolca -
przyczyny



neurogenne



jelitowe



spowodowane uszkodzeniem
zwieraczy



wieloczynnikowe

Nietrzymanie stolca – przyczyny



Operacja guzków krwawniczych – hemoroidektomie



Operacje szczeliny odbytu



Operacje przetok okołoodbytniczych



Wycięcie guzków w pobliżu odbytu



Przednia resekcja odbytnicy



Inne operacje w obrębie narządów miednicy

(prostatektomia, cystoprostatektomia, histerektomia)



Poród (13-26%)



Ch. Crohna, colitis ulcerosa



radioterapia

Zespół przedniej resekcji
(odbytnicy)



Występuje u ponad 70% chorych po
niskiej przedniej resekcji



Ponad 44% -nietrzymanie III stopnia



Radioterapia nasila objawy

Zespół przedniej resekcji -
objawy



Trudności w utrzymaniu stolca i gazów



Naglące parcia



Niepełne wypróżnienia



Trudności w różnicowaniu gazów i stolca



„mokry odbyt”



Zaburzenia erekcji i ejakulacji



Anorgazmia, dyspaurenia



Zmniejszenie popędu płciowego



Nietrzymanie moczu, zaleganie moczu, dysuria

Mechanizm nietrzymania stolca po

resekcjach odbytnicy



Brak bańki odbytnicy – elastycznego

zbiornika



Uszkodzenie nerwów układu

autonomicznego



Usztywnienie ściany odbytnicy przez

bliznowacenie, włóknienie



Uszkodzenie przez radioterapię



Obecność bardziej płynnego stolca
(np. zbiorniki po kolektomii)

Diagnostyka nietrzymania
stolca



ultrasonografia przezodbytnicza



badania czynnościowe (manometria)



Ciśnienie spoczynkowe kanału odbytu



Ciśnienie skurczowe kanału odbytu



Odruch hamujący odbytniczo-
odbytowe



Pomiar długości kanału odbytu

leczenie

Zachowawcze

odpowiednia dieta

biofeedback

elektrostymulacja przezodbytowa

Operacyjne

zeszycie zwieraczy

Graciloplastyka

Zwężenie kanału odbytu

wszycie sztucznego zwieracza

wyłonienie sztucznego odbytu