Środki stosowane w
Środki stosowane w
kąpielach leczniczych
kąpielach leczniczych
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Działanie lecznicze: ciśnienie
Działanie lecznicze: ciśnienie
hydrostatyczne, temperatura,
hydrostatyczne, temperatura,
biologiczne działanie substancji
biologiczne działanie substancji
czynnych pochodzenia roślinnego
czynnych pochodzenia roślinnego
przenikających przez skórę
przenikających przez skórę
Stosowanie roślinnych maceratów,
Stosowanie roślinnych maceratów,
naparów i odwarów, temperatura
naparów i odwarów, temperatura
kąpieli 34-38
kąpieli 34-38
o
o
C, czas trwania 10-30
C, czas trwania 10-30
min
min
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Macerat
Macerat
– moczenie rozdrobnionego surowca
– moczenie rozdrobnionego surowca
roślinnego w wodzie o temp. pokojowej, 30
roślinnego w wodzie o temp. pokojowej, 30
min.
min.
Napar
Napar
– zalanie rozdrobnionego surowca
– zalanie rozdrobnionego surowca
roślinnego zimną wodą i podgrzewanie w łaźni
roślinnego zimną wodą i podgrzewanie w łaźni
wodnej ok. 15 min (składniki wrażliwe na
wodnej ok. 15 min (składniki wrażliwe na
wysoką temperaturę)
wysoką temperaturę)
Odwar
Odwar
– podgrzewanie przez 30 min w łaźni
– podgrzewanie przez 30 min w łaźni
wodnej i odcedzenie rozdrobnionego surowca
wodnej i odcedzenie rozdrobnionego surowca
roślinnego (słabo rozpuszczalne w wodzie
roślinnego (słabo rozpuszczalne w wodzie
składniki lub zawarte w częściach roślin trudno
składniki lub zawarte w częściach roślin trudno
dostępnych)
dostępnych)
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Odwar siana
Odwar siana
– 0,75-1,0 kg surowca, kąpiel
– 0,75-1,0 kg surowca, kąpiel
ok. 10-20 min.
ok. 10-20 min.
Składniki lecznicze
Składniki lecznicze
: działanie
: działanie
przeciwbólowe i odprężające zależy od
przeciwbólowe i odprężające zależy od
rodzaju roślin zawartych w pokosie
rodzaju roślin zawartych w pokosie
(najlepszy pierwszy pokos): kumaryna,
(najlepszy pierwszy pokos): kumaryna,
olejki eteryczne, flawonoidy, garbniki,
olejki eteryczne, flawonoidy, garbniki,
białka, zw. mineralne
białka, zw. mineralne
Wskazania:
Wskazania:
zaburzenia przemiany materii,
zaburzenia przemiany materii,
otyłości, reumatyzm, zapalenia nerwów i
otyłości, reumatyzm, zapalenia nerwów i
nerwobóle, przewlekły nieżyt oskrzeli
nerwobóle, przewlekły nieżyt oskrzeli
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Odwar słomy owsianej
Odwar słomy owsianej
– 1,0-1,25 kg
– 1,0-1,25 kg
surowca, gotować ok. 1 godz. kąpiel ok. 15-
surowca, gotować ok. 1 godz. kąpiel ok. 15-
20 min.
20 min.
Składniki lecznicze:
Składniki lecznicze:
działanie
działanie
oczyszczające, wysuszające,
oczyszczające, wysuszające,
przeciwzapalne: koloidalny kwas krzemowy
przeciwzapalne: koloidalny kwas krzemowy
z węglowodanami, olejki eteryczne,
z węglowodanami, olejki eteryczne,
flawonoidy, saponiny, białka i tłuszcze,
flawonoidy, saponiny, białka i tłuszcze,
witaminy, zw. mineralne
witaminy, zw. mineralne
Wskazania:
Wskazania:
dermatozy, sączące trudno
dermatozy, sączące trudno
gojące się rany, egzemy
gojące się rany, egzemy
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Odwar skrzypu polnego
Odwar skrzypu polnego
– 0,75 kg surowca,
– 0,75 kg surowca,
gotować ok. 1 godz. kąpiel ok. 10-20 min.
gotować ok. 1 godz. kąpiel ok. 10-20 min.
Składniki lecznicze:
Składniki lecznicze:
działanie
działanie
przeciwzapalne, hamowanie uwalniania
przeciwzapalne, hamowanie uwalniania
histaminy i syntezy prostaglandyn,
histaminy i syntezy prostaglandyn,
przyspiesza gojenie ran i ubytków skórnych:
przyspiesza gojenie ran i ubytków skórnych:
kwas krzemowy i flawonoidy
kwas krzemowy i flawonoidy
Wskazania:
Wskazania:
swędzące egzemy, pokrzywka,
swędzące egzemy, pokrzywka,
źle gojące się rany, stany po oparzeniach,
źle gojące się rany, stany po oparzeniach,
owrzodzenia podudzi odleżyny
owrzodzenia podudzi odleżyny
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Odwar sosny
Odwar sosny
– 1,5 kg igieł sosnowych,
– 1,5 kg igieł sosnowych,
pędów i szyszek, gotować ok. 1 godz.,
pędów i szyszek, gotować ok. 1 godz.,
odstawić na 12 godz. kąpiel ok. 10-20 min.
odstawić na 12 godz. kąpiel ok. 10-20 min.
Temp. 35
Temp. 35
o
o
C – zaburzenia nerwowe, 37
C – zaburzenia nerwowe, 37
o
o
C-
C-
choroby reumatyczne
choroby reumatyczne
Składniki lecznicze:
Składniki lecznicze:
działanie pobudzające
działanie pobudzające
obwodowe krążenie, moczopędnie i
obwodowe krążenie, moczopędnie i
uspakajająco, zmniejsza bóle reumatyczne,
uspakajająco, zmniejsza bóle reumatyczne,
działanie orzeźwiające, olejki eteryczne
działanie orzeźwiające, olejki eteryczne
Wskazania:
Wskazania:
zaburzenia nerwowe,
zaburzenia nerwowe,
rekonwalescencja, bezsenność, nieżyty
rekonwalescencja, bezsenność, nieżyty
górnych dróg oddechowych, dolegliwości
górnych dróg oddechowych, dolegliwości
reumatyczne
reumatyczne
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Odwar rumianku, szałwi, babki
Odwar rumianku, szałwi, babki
– 250 g
– 250 g
kwiatów gotować ok. 1/2 godz., kąpiel ok. 10-
kwiatów gotować ok. 1/2 godz., kąpiel ok. 10-
20 min również kąpiele nasiadowe. Temp. 37
20 min również kąpiele nasiadowe. Temp. 37
o
o
C
C
Składniki lecznicze:
Składniki lecznicze:
olejki eteryczne o
olejki eteryczne o
złożonym składzie pochodne kumaryny i wiele
złożonym składzie pochodne kumaryny i wiele
innych związków aktywnych biologicznie o
innych związków aktywnych biologicznie o
działaniu przeciwzapalnym i
działaniu przeciwzapalnym i
przeciwbakteryjnym
przeciwbakteryjnym
Wskazania:
Wskazania:
zapalenia skóry, w tym bakteryjne,
zapalenia skóry, w tym bakteryjne,
otwarte ropnie, czyraki, zakażone rany,
otwarte ropnie, czyraki, zakażone rany,
zapalenia okolic odbytu, szczeliny i żylaki
zapalenia okolic odbytu, szczeliny i żylaki
odbytu, zapalenia okolic narządów płciowych
odbytu, zapalenia okolic narządów płciowych
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Odwar
Odwar
kory dębu
kory dębu
– 250 g kory gotować ok.
– 250 g kory gotować ok.
45 min, kąpiel ok. 10-20 min również kąpiele
45 min, kąpiel ok. 10-20 min również kąpiele
nasiadowe. Temp. 35-37
nasiadowe. Temp. 35-37
o
o
C
C
Składniki lecznicze:
Składniki lecznicze:
garbniki tworzące
garbniki tworzące
nierozpuszczalne związki z białkami blokują
nierozpuszczalne związki z białkami blokują
wydzielanie gruczołów w skórze ale tylko w
wydzielanie gruczołów w skórze ale tylko w
środowisku kwaśnym więc działają na błony
środowisku kwaśnym więc działają na błony
śluzowe oraz skórę objętą odczynami
śluzowe oraz skórę objętą odczynami
zapalnymi
zapalnymi
Wskazania:
Wskazania:
zapalenia skóry, sączące egzemy,
zapalenia skóry, sączące egzemy,
świąd okolic odbytu i narządów płciowych,
świąd okolic odbytu i narządów płciowych,
nadmierna potliwość, żylaki odbytu
nadmierna potliwość, żylaki odbytu
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Napar tymianku pospolitego
Napar tymianku pospolitego
– 100 g ziela
– 100 g ziela
tymianku zalać 5 l ciepłej wody i gotuje ok. 3
tymianku zalać 5 l ciepłej wody i gotuje ok. 3
min, kąpiel ok. 10-20 min. Temp. 35-38
min, kąpiel ok. 10-20 min. Temp. 35-38
o
o
C
C
Składniki lecznicze:
Składniki lecznicze:
flawonoidy, garbniki, olejki
flawonoidy, garbniki, olejki
eteryczne, pochodne fenolowe, saponiny, sole
eteryczne, pochodne fenolowe, saponiny, sole
mineralne działają drażniąco powodując
mineralne działają drażniąco powodując
przekrwienie, działają bakteriobójczo,
przekrwienie, działają bakteriobójczo,
wykrztuśnie pobudzając ruch rzęsek
wykrztuśnie pobudzając ruch rzęsek
Wskazania:
Wskazania:
świąd skóry w dermatozach,
świąd skóry w dermatozach,
schorzenia ostre i przewlekłe układu
schorzenia ostre i przewlekłe układu
oddechowego
oddechowego
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Napar kwiatów lawendy, podobne
Napar kwiatów lawendy, podobne
działanie kwiat lipy i ziele macierzanki
działanie kwiat lipy i ziele macierzanki
–
–
100 g kwiatów zalać 5 l ciepłej wody i gotuje
100 g kwiatów zalać 5 l ciepłej wody i gotuje
w łaźni wodnej ok. 15 min, kąpiel ok. 10-20
w łaźni wodnej ok. 15 min, kąpiel ok. 10-20
min. Temp. 37-38
min. Temp. 37-38
o
o
C
C
Składniki lecznicze:
Składniki lecznicze:
olejek lawendowy
olejek lawendowy
zmniejsza stan napięcia nerwowego, osłabia
zmniejsza stan napięcia nerwowego, osłabia
aktywność ruchową, działa przeciwbakteryjnie
aktywność ruchową, działa przeciwbakteryjnie
przeciwgrzybiczo i przeciwświądowo.
przeciwgrzybiczo i przeciwświądowo.
Wskazania:
Wskazania:
Migreny, neurastenie, nerwowe
Migreny, neurastenie, nerwowe
kołatanie serca, dystonia neurowegetatywna,
kołatanie serca, dystonia neurowegetatywna,
dolegliwości menopauzy
dolegliwości menopauzy
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Odwar z liści rozmarynu
Odwar z liści rozmarynu
– 50 g liści
– 50 g liści
zalać 3 l gorącej wody, kąpiel ok. 10-
zalać 3 l gorącej wody, kąpiel ok. 10-
20 min. Temp. 34-37
20 min. Temp. 34-37
o
o
C
C
Składniki lecznicze:
Składniki lecznicze:
olejek
olejek
rozmarynowy pobudza krążenie krwi w
rozmarynowy pobudza krążenie krwi w
skórze i ma właściwości tonizujące
skórze i ma właściwości tonizujące
Wskazania:
Wskazania:
stany wyczerpania,
stany wyczerpania,
naciągnięcia mięśni, rany miażdżycowe
naciągnięcia mięśni, rany miażdżycowe
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Odwar z ślazu dzikiego
Odwar z ślazu dzikiego
– kąpiel
– kąpiel
ok. 10-20 min. Temp. 36-38
ok. 10-20 min. Temp. 36-38
o
o
C
C
Składniki lecznicze:
Składniki lecznicze:
działają
działają
przeciwzapalnie, przeciwświądowo,
przeciwzapalnie, przeciwświądowo,
regenerująco skórę
regenerująco skórę
Wskazania:
Wskazania:
zgodnie z działaniem
zgodnie z działaniem
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Napar z waleriany
Napar z waleriany
– kąpiel ok.
– kąpiel ok.
10-20 min. Temp. 34-37
10-20 min. Temp. 34-37
o
o
C
C
Składniki lecznicze:
Składniki lecznicze:
działają
działają
uspakajająco i nasennie
uspakajająco i nasennie
Wskazania:
Wskazania:
bezsenność,
bezsenność,
nadczynność, niepokój
nadczynność, niepokój
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Odwar z krwawnika
Odwar z krwawnika
– kąpiel ok.
– kąpiel ok.
10-20 min. Temp. 35-37
10-20 min. Temp. 35-37
o
o
C
C
Składniki lecznicze:
Składniki lecznicze:
działają
działają
przeciwzapalnie
przeciwzapalnie
Wskazania:
Wskazania:
zapalenia skóry,
zapalenia skóry,
odleżyny, źle gojące się rany,
odleżyny, źle gojące się rany,
dermatozy, świąd skóry
dermatozy, świąd skóry
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Odwar z jałowca
Odwar z jałowca
– ok.. 1 kg
– ok.. 1 kg
gałązek i garść owoców kąpiel ok. 15
gałązek i garść owoców kąpiel ok. 15
min. Temp. 38
min. Temp. 38
o
o
C
C
Składniki lecznicze:
Składniki lecznicze:
wywołują
wywołują
przekrwienie
przekrwienie
Wskazania:
Wskazania:
przewlekłe choroby
przewlekłe choroby
reumatyczne, dna,
reumatyczne, dna,
wypryski skóry
wypryski skóry
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Odwar z kasztanowca
Odwar z kasztanowca
– 1 kg
– 1 kg
kasztanów kąpiel ok. 10-15 min.
kasztanów kąpiel ok. 10-15 min.
Temp. 36-37
Temp. 36-37
o
o
C
C
Składniki lecznicze:
Składniki lecznicze:
zmniejszają
zmniejszają
łamliwość naczyń włosowatych,
łamliwość naczyń włosowatych,
hamują aktywność trombiny
hamują aktywność trombiny
Wskazania:
Wskazania:
przewlekłe choroby
przewlekłe choroby
reumatyczne, świąd, zaburzenia
reumatyczne, świąd, zaburzenia
krążenia obwodowego
krążenia obwodowego
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Wyciąg z arniki
Wyciąg z arniki
– kąpiel ok. 10-
– kąpiel ok. 10-
15 min. Temp. 36-37
15 min. Temp. 36-37
o
o
C
C
Składniki lecznicze:
Składniki lecznicze:
przeciwbólowe
przeciwbólowe
ułatwia resorpcje krwiaków
ułatwia resorpcje krwiaków
i
i
wybroczyn
wybroczyn
Wskazania:
Wskazania:
urazy, krwiaki, stany
urazy, krwiaki, stany
przeciążenia kończyn
przeciążenia kończyn
Kąpiele z dodatkami
Kąpiele z dodatkami
roślinnymi
roślinnymi
Mąka z gorczycy czarnej
Mąka z gorczycy czarnej
– kąpiel
– kąpiel
ok. 8-15 min. Do chwili wystapienia
ok. 8-15 min. Do chwili wystapienia
pieczenia skóry (ryzyko martwicy
pieczenia skóry (ryzyko martwicy
tkanek) Temp. 35-37
tkanek) Temp. 35-37
o
o
C
C
Składniki lecznicze:
Składniki lecznicze:
silne
silne
przekrwienie, silnie bodźcowe
przekrwienie, silnie bodźcowe
Wskazania:
Wskazania:
konieczność pobudzenia
konieczność pobudzenia
krążenia i oddychania, odmrożenia,
krążenia i oddychania, odmrożenia,
niektóre choroby naczyń
niektóre choroby naczyń