Ginekologia Wieku

Ginekologia Wieku

Rozwojowego

Rozwojowego

Dr n.med.Grażyna

Dr n.med.Grażyna

Blewniewska

Blewniewska

Ginekologia Wieku

Ginekologia Wieku

Rozwojowego

Rozwojowego

Obejmuje okres od urodzenia do 18 r.ż.

•

Okres noworodkowy – do 1 m-ca życia
dziecka

•

Okres dziecięcy do 7-8 r.ż. (okres spokoju
hormonalnego)

•

Okres przedpokwitaniowy 8-10 r.ż.

•

Okres pokwitania 10-13 r.ż.(początek
pokwitania wyprzedza o 2 lata menarche)

Ginekologia Wieku

Ginekologia Wieku

Rozwojowego

Rozwojowego

•

Rozwój cech płciowych powinien
wystąpić do 13 r.ż. a miesiączka do
16 r.ż.

•

M1-M5 - stadia rozwojowe sutków

•

P1-P5 - stadia rozwojowe owłosienia
łonowego

•

A1- A5 - stadia rozwojowe owłosienia
pachowego

Ginekologia Wieku

Ginekologia Wieku

Rozwojowego

Rozwojowego

•

Pełna dojrzałość osi podwzgórzowo-

przysadkowej zostaje osiągnięta 3-5 lat po

menarche

•

Pokwitaniu towarzyszy zwiększenie w

organizmie wody, białka i tłuszczu.

•

U dziewcząt tłuszcz stanowi 26-28% i jest

on pozagonadalnym źródłem estrogenów

•

Krytyczna masa ciała niezbędna do

wystąpienia menarche wynosi 46,5 kg

( wzrost 157 cm i wiek 12 lat 9 m-cy)

Kryteria dojrzałości dziewcząt

Kryteria dojrzałości dziewcząt

wg Lauritzena

wg Lauritzena

•

Ustalenie równowagi hormonalnej 3-5
lat po menarche

•

Cykle miesiączkowe 28±5 dni

•

Występowanie cykli owulacyjnych

•

Stosunek LH i FSH zbliżony do 1

•

LH po podaniu iv GnRH wzrasta
powyżej 200% wartości prawidłowych

•

PRL >5ng/ml, Estradiol >30pg/ml

Zaburzenia dojrzewania

Zaburzenia dojrzewania

płciowego

płciowego

•

Przedwczesne dojrzewanie płciowe

(pubertas praecox) przed 8 r.ż.

- przedwczesny rozwój sutków
- przedwczesny rozwój owłosienia
łonowego
- przedwczesny rozwój owłosienia
pachowego

•

Opóźnione dojrzewanie płciowe

- hipogonadyzm hipergonadotropowy
- hipogonadyzm hipogonadotopowy

Zaburzenia

Zaburzenia

miesiączkowania

miesiączkowania

•

Pierwotny (brak miesiączki po 16r.ż.)

•

Wtórny brak miesiączki (brak
miesiączki przez 3 m-ce)

•

Rzadkie miesiączki (oligomenorrhea)

•

Częste miesiączki (polimenorrhea)

•

Krwawienia młodocianych ( znacznie
przedłużone krwawienia
miesiączkowe)

Pierwotny brak miesiączki -

Pierwotny brak miesiączki -

przyczyny

przyczyny

•

Dysgenezja gonad (19%)

•

Hypoplazja jajników (18%)

•

Niewydolność podwzgórzowa (14%)

•

Hyperplazja nadnerczy (8%)

•

Zespół feminizujących jąder (7%)

•

Zespół Mayer-Rokitansky-Kustner-

Hauser

•

Zarośnięcie błony dziewiczej (6%)

•

Guzy przysadki (4%)

Pierwotny brak miesiączki-

Pierwotny brak miesiączki-

diagnostyka

diagnostyka

•

Badanie kliniczne

•

Badania hormonalne ( FSH,LH,TSH,
PRL,T, DHEAS,17-OH Progesteron)

•

Badanie USG

•

Kariotyp

Wtórny brak miesiączki-

Wtórny brak miesiączki-

przyczyny

przyczyny

•

Niewydolność i zaburzenia czynności

podwzgórza (75%)

•

Hyperplazja nadnerczy (5%)

•

Zespół policystycznych jajników (3%)

•

Guzy przysadki (1%)

•

Zespół Cushinga (0,8%)

•

Dysfunkcje tarczycy (0,8%)

•

Zespół Sheehana

•

Leczenie zależy od rodzaju
zdiagnozowanej patologii

Wrodzony brak pochwy

Wrodzony brak pochwy

•

Wrodzony brak macicy

(

Zespół Mayer–Rokitansky-Kuster-Hauser

)

– Częstość występowania 1/1000 -1/8300 urodzeń

– Pierwotny brak miesiączki, kariotyp (46 XX), prawidłowa

czynność jajników i rozwój trzeciorzędowych cech
płciowych

– Rozpoznanie 14-16 r. ż

– 7-10% szczątkowe rogi często z funkcjonalnym

endometrium

Zespół braku wrażliwości na androgeny

( AIS )

Pierwotny brak miesiączki, kariotyp (46XY), obecne jądra,
rozwinięte sutki, skąpe owłosienie łonowe i pachowe

Rozpoznanie 15-16 r. ż

Usunąć jądra i włączyć terapię estrogenową

Wrodzony brak pochwy -

Wrodzony brak pochwy -

diagnostyka

diagnostyka

•

Wywiad

•

Badanie ginekologiczne

-

ocena

III rzędowych cech płciowych

- budowa sromu i krocza
- badanie per rectum

•

Badania hormonalne

•

USG

•

Kariotyp

•

Diagnostyka układu moczowego

(w

ady układu moczowego u 30%

pacjentek z MRKH)

•

Psycholog (

15% pacjentek z MRKH

ma problemy psychiczne

)

Wrodzony brak pochwy - leczenie

Wrodzony brak pochwy - leczenie

•

Zachowawcza metoda Franka
(wytworzenie zachyłka pochwy poprzez rozciąganie
jego coraz szerszymi i dłuższymi rozszerzadłami).

Dharmasi zastosował tę metodę u 37 pacjentek z 92%

sukcesem. Jednak sukces zależy od obecności chociaż
małego zachyłka i dużej motywacji pacjentki.

•

Operacja sposobem Veccheti

•

Operacyjne rekonstrukcja przy użyciu różnych tkanek:

- operacje Mc Indoe z użyciem przeszczepu skórnego
- z użyciem jelita grubego
- z użyciem pęcherza moczowego
-

z użyciem otrzewnej (operacja Davydov)

Leczenie

Leczenie

Wytworzenie przestrzeni między odbytnicą

a pęcherzem moczowym

Leczenie

Leczenie

Uwolnienie otrzewnej

Leczenie

Leczenie

Przyszycie otrzewnej do przedsionka pochwy

Leczenie

Leczenie

Wytworzenie sklepień pochwy

Protezowanie pochwy

Leczenie

Leczenie

Współpraca ze strony pacjentki

Rogi szczątkowe macicy -

Rogi szczątkowe macicy -

diagnostyka

diagnostyka

•

Wywiad (okresowe bądź przewlekłe bóle w dole

brzucha)

•

Badanie ginekologiczne

-Prawidłowo rozwinięte III rzędowe cechy płciowe
-Prawidłowa budowa sromu i krocza
-Badanie per vaginam (rectum)

•

Badania hormonalne prawidłowe

•

USG (hematometra w czynnym rogu))

•

Rezonans magnetyczny

•

Laparoskopia (często endometrioza)

Rogi szczątkowe macicy –

Rogi szczątkowe macicy –

kiedy operować ?

kiedy operować ?

Rogi szczątkowe z czynnym

Rogi szczątkowe z czynnym

endometrium - leczenie

endometrium - leczenie

Wady szyjki macicy

Wady szyjki macicy

Atrezja szyjki macicy -

Atrezja szyjki macicy -

postępowanie

postępowanie

•

Atrezja szyjki macicy w 50% związana jest z

wrodzonym brakiem pochwy.

•

Hysterektomia - jeszcze 10 lat temu wielu

autorów uważało, że należy usunąć macicę

•

Drążenie kanału w szyjce macicy (mało efektywne

wysokie ryzyko nawrotu stenozy 60%)

•

Opisywane są ciąże u pacjentek po leczeniu

atrezji szyjki macicy, wobec czego należy dążyć

do zachowania macicy

•

Wydaje się, że optymalną metodą jest

wytworzenie anastomozy pomiędzy trzonem

macicy a pochwą

Opis przypadku

Opis przypadku

•

Wywiad

19-letnia pacjentka z pierwotnym brakiem miesiączki i

nawrotowymi bólami w podbrzuszu przyjmująca

antykoncepcję w sposób ciągły

•

Badanie ginekologiczne

-

Prawidłowo rozwinięte III rzędowe cechy płciowe

- Prawidłowa budowa sromu i krocza
- we wzierniku drobna szyjka macicy
- Badanie per vaginam opór w miednicy mniejszej w

przydatkach prawych

Badania hormonalne prawidłowe
Badanie USG

Atrezja szyjki macicy – leczenie

Atrezja szyjki macicy – leczenie

(wytworzenie połączenia maciczno-

(wytworzenie połączenia maciczno-

pochwowego - VIII 2008)

pochwowego - VIII 2008)

•

Etap laparoskopowy

- odpreparowanie załamka

pęcherzowo-macicznego i odbytnicy i wprowadzenie sondy

przez dno macicy

do jamy macicy

•

Etap pochwowy

– wycięcie stożka szyjki macicy i dojście

do jamy macicy i wszycie macicy do ściany pochwy z

pozostawieniem cewnika Foleya przez 3 tygodnie

Etap laparoskopowy

Etap laparoskopowy

Odpreparowanie załamka pęcherzowo -

macicznego

Etap laparoskopowy

Etap laparoskopowy

Odpreparowanie odbytnicy i wprowadzenie sondy do jamy

macicy

Etap pochwowy

Etap pochwowy

Wycięcie stożka szyjki macicy

Okres pooperacyjny

Okres pooperacyjny

•

Cewnik Foleya w jamie macicy przez
3 tygodnie

•

Antybiotykoterapia

•

Irrygacje pochwy

•

Antykoncepcja w sposób ciągły 2 m-
ce, dalej w sposób przerywany

•

Kontrolna hysteroskopia 4 m-ce po
operacji

Guzy jajnika w wieku

Guzy jajnika w wieku

rozwojowym

rozwojowym

•

Torbiele czynnościowe >3 cm

•

Diagnostyka (badanie kliniczne,
USG,Ca125)

•

Leczenie zachowawcze ( estro-
progestageny, leki p/zapalne)

•

Leczenie operacyjne (laparoskopia i
wyłuszczenie torbieli jajnika)

Guzy jajnika w wieku

Guzy jajnika w wieku

rozwojowym

rozwojowym

•

Nowotwory jajnika

•

Pierwotne nowotwory nabłonkowe (2%)

•

Nowotwory gonadalne

•

Nowotwory germinalne (60%)

•

Gonadoblastoma

•

Nowotwory z podścieliska jajnika (1%)

•

Nowotwory przerzutowe (2%)

•

Potworniaki należą do grupy
nowotworów germinalnych, które
rozwijają się z pierwotnej komórki
rozrodczej.

•

Zbudowane są z elementów jednego,
dwóch lub trzech listków
zarodkowych.

Częstość występowania

Częstość występowania

potworniaków

potworniaków

•

Potworniaki dojrzałe –

98%

-Torbielowate
- Lite

•

Potworniaki niedojrzałe – 1%

•

Potworniaki dojrzałe z cechami
zezłośliwienia -1%

Diagnostyka

Diagnostyka

•

Badanie kliniczne

•

Badanie ultrasonograficzne

- Sonda rektalna bądź waginalna
- Prezentacja 3D
- Ultrasonografia dopplerowska

•

Ocena markerów nowotworowych (Ca-
125,B-HCG,AFP,CEA)

Ryzyko operowania zmiany

Ryzyko operowania zmiany

złośliwej

złośliwej

•

Wiek pacjentki ( do 10 r ż częściej są zmiany złośliwe)

•

Diagnostyka ultrasonograficzna

•

Echogeniczność zmiany (w 97,45% potworniaka

dojrzałego można rozpoznać ultrasonograficznie)

•

Kolorowy Doppler ( niskie wskaźniki oporu i pulsacji w

naczyniach w przypadku zmian złośliwych)

•

Połączenie obydwu metod diagnostycznych daje dużą

czułość i swoistość( 99,02%, 99,75%)

•

Diagnostyka laboratoryjna -markery nowotworowe

Caspi B, Appelman Z et al. Ultrasound Obstet. Gynecol. 1996,7,275-279
Emoto M,Obama H et al. Cancer. 2000,15,2298-304