Choroby psychosomatyczne

Choroby psychosomatyczne

– miejsce we współczesnej medycynie

– miejsce we współczesnej medycynie

z Kliniki Psychiatrycznej i Zaburzeń Nerwicowych

z Oddziałem Interwencji Kryzysowych

Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Wojciech

Gruszczyński

Medycyna psychosomatyczna
jest próbą filozoficznego
zrozumienia pojęcia zdrowia i
choroby

Historia medycyny psychosomatycznej

Historia medycyny psychosomatycznej

•

1939 - powołanie Amerykańskiego Towarzystwa
Psychosomatycznego i czasopisma „Psychosomatic
Midicine” założonego przez Dunbar

•

1918 - niemiecki psychiatra Heinroth twórca nazwy
psychosomatyka

•

1922 – Deutsch twórcą pojęcia medycyna
psychosomatyczna

Dwa okresy historii medycyny

psychosomatycznej

1.

1935 – 1960 – dominacja psychoanalizy

2.

od 1960 – podejście psychofizjologiczne z położeniem
nacisku na dodźce psychospołeczne

Podstawy teoretyczne

Podstawy teoretyczne

medycyny psychosomatycznej

medycyny psychosomatycznej

1.

organizm człowieka stanowi jedność
psychologiczno-biologiczno-społeczną
(koncepcja holistyczna)

2.

psychogenność chorób

Choroby psychosomatyczne

Choroby psychosomatyczne

wg Alexandra

wg Alexandra

1.

Nadciśnienie tętnicze

2.

Dychawica oskrzelowa

3.

Zapalenie wrzodziejące jelit

4.

Atopowe zapalenie skóry

5.

Choroba wrzodowa

6.

Nadczynność tarczycy

7.

Gościec pierwotnie przewlekły

Dwie zasadnicze podgrupy

Dwie zasadnicze podgrupy

zaburzeń psychosomatycznych:

zaburzeń psychosomatycznych:

1.

tzw. zaburzenia czynnościowe,
psychofizjologiczne

2.

choroby psychosomatyczne ze zmianami
organicznymi narządów

Tzw. medycyna naprawcza

Tzw. medycyna naprawcza

Anomalia Cochrane’a – potwierdzone
empirycznie zjawisko braku związku między
zwiększeniem wydatków na medycynę a
poprawę stanu zdrowia populacji.
Zakwestionowane tzw. „wielkie równanie” w
myśl którego opieka medyczna równa się
zdrowiu. Rzeczywisty wpływ opieki medycznej
na stan zdrowia ocenia się na nie więcej niż
10%

Medycyna niekonwencjonalna

Medycyna niekonwencjonalna

(alternatywna)

(alternatywna)

odnosi sukces w opinii społecznej dzięki

wykorzystaniu cech osobowości chorego,
czynnika stresowego, odpowiedniej
atmosferze leczenia (efekt placebo),
znajomości psychologii człowieka chorego.

Wskaźniki rentowania

Wskaźniki rentowania

wg Banku Światowego

wg Banku Światowego

Polska – 153 osoby na 1000 pracujących
Łotwa i Węgry – 100 osób
Niemcy – 66 osób
Szwajcaria – 40 osób

Wzrost wskaźnika rentowania w latach 1998 –
2001 w grupie osób z zaburzeniami
psychicznymi w Polsce.

Koszty pośrednie to 70% kosztów leczenia

Zaburzenia psychosomatyczne

Zaburzenia psychosomatyczne

w Międzynarodowej Klasyfikacji Zaburzeń Psychicznych

w Międzynarodowej Klasyfikacji Zaburzeń Psychicznych

i Zaburzeń Zachowania – ICD-10

i Zaburzeń Zachowania – ICD-10

•

F40 – F48
Zaburzenia nerwicowe związane ze stresem i
pod postacią somatyczną (somatoformiczne)

•

F50 – F59
Zespoły behawioralne związane z zaburzeniami
fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi

Choroby psychosomatyczne

Choroby psychosomatyczne

w klasyfikacji ICD-10

w klasyfikacji ICD-10

1.

choroby układu pokarmowego

2.

choroby układu krążenia

3.

choroby górnych i dolnych dróg
oddechowych

4.

choroby skóry

5.

choroby układu wydzielania wewnętrznego

6.

choroby układu ruchu

7.

choroby narządu wzroku

8.

inne: Méniéra, otyłość psychogenna

Główne założenia Projektu Programu

Główne założenia Projektu Programu

opracowanego przez ZUS

opracowanego przez ZUS

1.

Wydzielenie osobnego obiektu z terenem
rekreacyjnym

2.

Skierowanie do szpitala psychiatrycznego

3.

Zatrudnienie 13 osób wysokospecjalistycznego
personelu głównie psychiatryczno –
psychologicznego

4.

8-tygodniowe turnusy, trwające 5 dni w tygodniu
z wyjazdami do domu na soboty i niedziele

5.

Zaplecze aparaturowo – diagnostyczne:
EEG, USG, EKG, TC

Strategiczne założenia Projektu Programu

Strategiczne założenia Projektu Programu

Instytutu Zdrowia Człowieka

Instytutu Zdrowia Człowieka

1.

Powszechność

2.

Dostępność

3.

Kompleksowość

4.

Ciągłość (kontynuacja)

5.

Współodpowiedzialność pacjenta

Przesłanki uzasadniające leczenie chorób

Przesłanki uzasadniające leczenie chorób

psychosomatycznych w ośrodkach sanatoryjnych

psychosomatycznych w ośrodkach sanatoryjnych

1.

istniejąca sieć sanatorium z odpowiednią
infrastrukturą nie w pełni wykorzystanych

2.

znaczne obłożenie stacjonarnych placówek
służby zdrowia zwłaszcza o profilu
psychiatrycznym

3.

brak środków budżetowych na tworzenie,
modernizację lub adaptację dla nowych
oddziałów

4.

możliwość wykorzystania innych form terapii
charakterystycznych dla sanatoriów

Bodźce psychospołeczne powodujące powstanie i

Bodźce psychospołeczne powodujące powstanie i

rozwój zaburzeń psychosomatycznych

rozwój zaburzeń psychosomatycznych

1.

charakterystyczne dla danego kraju, regionu
(bezrobocie, obszar byłych PGR, Śląsk, etc.)

2.

globalne stresory: kryzysy socjoekonomiczne,
konflikty zbrojne, nienawiści grupowe,
rasowe, seksualne, religijne, napięcia
międzynarodowe, terroryzm i przestępczość
zorganizowana typu mafijnego, starzenie się
społeczeństwa, epidemie „nowych,
nieznanych” chorób

Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę