KATEDRA MEDYCYNY SĄDOWEJ A.M. WE
WROCŁAWIU
ZAKŁAD PRAWA MEDYCZNEGO
Prof. dr hab.
Barbara
Barbara
Świątek
PRAWO MEDYCZNE
Przerywanie ciąży.
PRZERYWANIE CIĄŻY
KODEKS KARNY
Art. 152. § 1. Kto za zgodą kobiety przerywa jej ciążę
z naruszeniem przepisów ustawy,podlega karze
pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto udziela kobiecie
ciężarnej pomocy w przerwaniu ciąży z naruszeniem
przepisów ustawy lub ją do tego nakłania.
§ 3. Kto dopuszcza się czynu określonego w § 1 lub 2,
gdy
dziecko
poczęte
osiągnęło
zdolność
do
samodzielnego życia poza organizmem kobiety
ciężarnej,podlega karze pozbawienia wolności od 6
miesięcy do lat 8.
PRZERYWANIE CIĄŻY
KODEKS KARNY
Art. 153. § 1. Kto stosując przemoc wobec kobiety
ciężarnej lub w inny sposób bez jej zgody przerywa
ciążę albo przemocą, groźbą bezprawną lub
podstępem
doprowadza
kobietę
ciężarną
do
przerwania ciąży,podlega karze pozbawienia wolności
od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. Kto dopuszcza się czynu określonego w § 1, gdy
dziecko poczęte osiągnęło zdolność do samodzielnego
życia poza organizmem kobiety ciężarnej,podlega
karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
PRZERYWANIE CIĄŻY
KODEKS KARNY
Art. 154. § 1. Jeżeli
następstwem
czynu
określonego w art. 152 § 1 lub 2 jest śmierć
kobiety ciężarnej, sprawca podlega karze
pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 2. Jeżeli następstwem czynu określonego w
art. 152 § 3 lub w art. 153 jest śmierć kobiety
ciężarnej, sprawca podlega karze pozbawienia
wolności od lat 2 do 12.
PRZERYWANIE CIĄŻY
KODEKS KARNY
Art. 157a. § 1. Kto
powoduje
uszkodzenie
ciała
dziecka poczętego lub rozstrój zdrowia zagrażający
jego życiu,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2. Nie
popełnia
przestępstwa
lekarz,
jeżeli
uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia dziecka
poczętego są następstwem działań leczniczych,
koniecznych
dla
uchylenia
niebezpieczeństwa
grożącego zdrowiu lub życiu kobiety ciężarnej albo
dziecka poczętego.
§ 3. Nie podlega karze matka dziecka poczętego, która
dopuszcza się czynu określonego w § 1.
PRZERYWANIE CIĄŻY
Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i
warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. (Dz.U. z 1993 r nr
17, poz. 78 z póź. zm.)
Uznając, że życie jest fundamentalnym dobrem
człowieka, a troska o życie i zdrowie należy do
podstawowych obowiązków państwa, społeczeństwa i
obywatela;
uznając
prawo
każdego
do
odpowiedzialnego decydowania o posiadaniu dzieci
oraz prawo dostępu do informacji, edukacji,
poradnictwa i środków umożliwiających korzystanie z
tego prawa, stanowi się, co następuje:
Art. 1. Prawo do życia podlega ochronie, w tym
również w fazie prenatalnej w granicach określonych
w ustawie.
PRZERYWANIE CIĄŻY
Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i
warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. (Dz.U. z 1993 r nr
17, poz. 78 z póź. zm.)
Art. 4a. 1. Przerwanie ciąży może być dokonane
wyłącznie przez lekarza, w przypadku gdy:
1)ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub
zdrowia kobiety ciężarnej,
2)badania prenatalne lub inne przesłanki
medyczne
wskazują
na
duże
prawdopodobieństwo
ciężkiego
i
nieodwracalnego
upośledzenia
płodu
albo
nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu,
3)zachodzi uzasadnione podejrzenie, że
ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego
PRZERYWANIE CIĄŻY
Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i
warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.
Art. 4a.
2. W przypadkach określonych w ust. 1
pkt 2 przerwanie ciąży jest dopuszczalne do
chwili osiągnięcia przez płód zdolności do
samodzielnego życia poza organizmem kobiety
ciężarnej; w przypadku określonym w ust. 1
pkt 3 lub 4, jeżeli od początku ciąży nie
upłynęło więcej niż 12 tygodni.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 1
pkt 1 i 2, przerwania ciąży dokonuje lekarz w
szpitalu.
PRZERYWANIE CIĄŻY
Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i
warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.
Art. 4a.
4.
przerwania ciąży wymagana jest pisemna zgoda
kobiety.
W
przypadku
małoletniej
lub
kobiety
ubezwłasnowolnionej całkowicie wymagana jest pisemna zgoda
jej przedstawiciela ustawowego. W przypadku małoletniej
powyżej 13 roku życia wymagana jest również pisemna zgoda tej
osoby. W przypadku małoletniej poniżej 13 roku życia wymagana
jest zgoda sądu opiekuńczego, a małoletnia ma prawo do
wyrażenia
własnej
opinii.
W
przypadku
kobiety
ubezwłasnowolnionej całkowicie wymagana jest także pisemna
zgoda tej osoby, chyba że na wyrażenie zgody nie pozwala stan
jej zdrowia psychicznego. W razie braku zgody przedstawiciela
ustawowego, do przerwania ciąży wymagana jest zgoda sądu
opiekuńczego.
PRZERYWANIE CIĄŻY
Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i
warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.
Art. 4a.
5. Wystąpienie okoliczności, o których mowa w ust. 1
pkt 1 i 2, stwierdza inny lekarz niż dokonujący przerwania ciąży,
chyba że ciąża zagraża bezpośrednio życiu kobiety. Okoliczność,
o której mowa w ust. 1 pkt 3, stwierdza prokurator.
6. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, kobieta składa
pisemne oświadczenie, a ponadto zaświadczenie o odbytej
konsultacji u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, innego niż
dokonujący przerwania ciąży, lub u innej wybranej przez siebie
uprawnionej osoby. Przerwanie ciąży może być dokonane, jeżeli
kobieta podtrzymuje zamiar przerwania ciąży po upływie 3 dni od
konsultacji.
PRZERYWANIE CIĄŻY
Ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i
warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.
Art. 4c. 1. Osoby wykonujące czynności wynikające z
ustawy są obowiązane do zachowania w tajemnicy
wszystkiego, o czym powzięły wiadomość w związku z
wykonywaniem
tych
czynności,
stosownie
do
odrębnych przepisów.
2. W razie zawinionego ujawnienia wiadomości, o
których mowa w ust. 1, sąd może przyznać osobie
poszkodowanej
odpowiednią
sumę
tytułem
zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.
PRZERYWANIE CIĄŻY
Ustawa o zawodzie lekarza (Ustawa o zawodzie lekarza z dnia 5
grudnia 1996 r. Dz.U. Nr. 28, poz. 152)
.
Art. 39. Lekarz może powstrzymać się od wykonania
świadczeń
zdrowotnych
niezgodnych
z
jego
sumieniem, z zastrzeżeniem art. 30, z tym że ma
obowiązek wskazać realne możliwości uzyskania tego
świadczenia u innego lekarza lub w innym zakładzie
opieki zdrowotnej oraz uzasadnić i odnotować ten fakt
w dokumentacji medycznej. Lekarz wykonujący swój
zawód na podstawie stosunku pracy lub w ramach
służby
ma
ponadto
obowiązek
uprzedniego
powiadomienia na piśmie przełożonego.
PRZERYWANIE CIĄŻY
Kodeks Cywilny (Dz.U. Nr. 16, poz. 93, 1964 r z poz. zm)
.
Art. 8. § 1. Każdy człowiek od chwili urodzenia ma
zdolność prawną.
Art. 446. § 1. Jeżeli wskutek uszkodzenia ciała
lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła
śmierć poszkodowanego, zobowiązany do
naprawienia szkody powinien zwrócić koszty
leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł.
PRZERYWANIE CIĄŻY
Kodeks Etyki Lekarskiej
Art. 4.
Dla wypełnienia swoich zadań lekarz powinien
zachować swobodę działań zawodowych, zgodnie ze
swoim sumieniem i współczesną wiedzą medyczną.
Art. 18.
Lekarz leczący nie może sprzeciwiać się, by chory
zasięgał opinii o stanie swego zdrowia i postępowaniu
lekarskim u innego lekarza. Na życzenie pacjenta
powinien ułatwić mu taką konsultację.
.
PRZERYWANIE CIĄŻY
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA
ZDROWIA
I
OPIEKI
SPOŁECZNEJ z dnia 22 stycznia 1997 r.
w sprawie kwalifikacji zawodowych lekarzy, uprawniających
do dokonania przerwania ciąży oraz stwierdzania, że ciąża
zagraża życiu lub zdrowiu kobiety lub wskazuje na duże
prawdopodobieństwo
ciężkiego
i
nieodwracalnego
upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej
jego życiu. (Dz. U. z dnia 5 lutego 1997 r.)
§ 1. 1. Przerwania ciąży może dokonać, z zastrzeżeniem ust. 2,
lekarz posiadający:
1) pierwszego stopnia specjalizację w zakresie położnictwa i
ginekologii,
2) tytuł specjalisty w zakresie położnictwa i ginekologii.
2. Lekarz odbywający szkolenie specjalizacyjne, w celu uzyskania
pierwszego stopnia specjalizacji w zakresie położnictwa i
ginekologii, dokonuje przerwania ciąży w obecności i pod
kierunkiem lekarza uprawnionego do dokonywania przerwania
ciąży, o którym mowa w ust. 1.
PRZERYWANIE CIĄŻY
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA
ZDROWIA
I
OPIEKI
SPOŁECZNEJ z dnia 22 stycznia 1997 r.
w sprawie kwalifikacji zawodowych lekarzy, ...
§ 2. 1. Wystąpienie okoliczności wskazujących, że ciąża stanowi
zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej, stwierdza
lekarz posiadający tytuł specjalisty w zakresie medycyny
właściwej ze względu na rodzaj choroby kobiety ciężarnej.
2. Wystąpienie
okoliczności
wskazujących
na
duże
prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia
płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu
stwierdza lekarz posiadający tytuł specjalisty, orzekający o
wadzie genetycznej płodu na podstawie badań genetycznych, lub
lekarz posiadający tytuł specjalisty w zakresie położnictwa i
ginekologii, orzekający o wadzie rozwojowej płodu, na podstawie
obrazowych badań ultrasonograficznych wykonywanych u
kobiety ciężarnej.
PRZERYWANIE CIĄŻY
Realizacja złamania ustawy antyaborcyjnej przez
lekarza
-zawiadomienie
prokuratury
(m.in.przez
zainteresowaną kobietę)
-udowodnienie w oparciu o badania, że kobieta była w
ciąży i doszło do poronienia
-badania materiału biologicznego (wyskrobiny z
macicy)
Przyczyny niemożności oskarżenia.
-brak zawiadomienia
-zgodne twierdzenie kobiety i lekarza, że zabieg był
konieczny z związku z krwotokiem z dróg rodnych i
poronieniem w toku