Bazylika narodzenia w Betlejem.

Trzyczęściowe założenie, pięcionawowa bazylika z atrium,

Jeszcze trwały prześladowania chrześcijan, kiedy cesarz Hadrian chcąc zdławić

chrześcijaństwo u samego jego źródła, kazał w roku 135 nad grotą w Betlejem urządzić

pogańskie sanktuarium i zasadzić gaj ku czci Adonisa. To świadome zbezczeszczenie

świętego miejsca, było dla miejscowych chrześcijan znakiem rozpoznawczym gdzie szukać

groty Narodzenia. Konstantyn Wielki pierwszy cesarz chrześcijański w roku 326 na prośbę

swej matki Heleny wybudował nad grotą bazylikę. Wydarzenie to opisuje Euzebiusz z Cezarei,

nadworny historyk cesarza: „bogobojna cesarzowa miejsce, gdzie Boża Rodzicielka urodziła

swego Syna, wyróżniła wspaniałymi pomnikami i przyozdobiła je w wyszukany sposób.

Również cesarz niebawem uczcił to miejsce królewskimi darami, aby srebrnymi i złotymi

klejnotami oraz kolorowo mieniącymi się dywanami pomnożyć wspaniałe dary swej matki”.

Dosłownie kilkanaście lat później opisuje to miejsce anonimowy pielgrzym z Bordeaux, który

ogląda: „bazylikę wzniesioną na polecenie Konstantyna”. Podobnie piszą wszyscy następni

pielgrzymi

Wybudowany ponad grotą, uważaną za miejsce narodzin Jezusa, kościół

jest jedną z najstarszych chrześcijańskich świątyń, w której odprawiane są

nabożeństwa. Pierwotny kościół, wzniesiony w IV w. przez cesarza

Konstantyna, został znacznie przebudowany około 530 r. przez

Justyniana.

Cesarz Justynian zamierzał tu stworzyć świątynię, która przyćmi wszystkie

inne, łącznie z kościołami Jerozolimy. Poza wielokrotnie wymienianym

dachem i posadzką, zasadnicza konstrukcja projektu Justyniana

przetrwała do dziś.

Budowla typu memoriae –

znajdujęca się w pobliżu świętego m-

ca.

Betlejem, kościół Narodzenia

Pańskiego, IV – VI wiek. Justyniańska

przebudowa części wschodniej

piecionawowej bazyliki

(architrawowej) na założenie

trójkonchowe.

Bazylika grobu Pańskiego w

Jerozolimie

Połączona z rotundą Anastazis,

320-335

Bazylika Grobu Świętego (inaczej

Bazylika Bożego Grobu lub

Bazylika Pańskiego Grobu)

znajduje się w Jerozolimie w miejscu,

gdzie znaleziono domniemany grób

Jezusa Chrystusa.

Poświęcona w 336 roku.

Zaczety w 326 z fundacjo

Konstantyna Wielkiego. Rotunda ta

obok kościoła Narodzenia Panskeigo

w betlejem, pozostaje aż do późnego

średniowiecza pierwowzorem

licznych budowli centralnych.

Rotunda Grobu Sw. Z

dwukondygnacyjnym obejściem,

i trzykondygnacyjną nakrytą

kopułą częścią środkową.,

dziedziniec z kolumnowymi

krużgankami, piecionawowa

bazylika, atrium.

Bazylika grobu

Pańskiego w

Jerozolimie

Połączona z

rotundą

Anastazis, 320-

335