Ocena wieku rozwojowego

Ocena wieku rozwojowego

Ważne!!!

Ważne!!!

WIEK KALENDARZOWY

WIEK KALENDARZOWY

– inaczej chronologiczny, metrykalny – jest to

– inaczej chronologiczny, metrykalny – jest to

czas mierzony od chwili urodzenia do czasu badania.

czas mierzony od chwili urodzenia do czasu badania.

WIEK ROZWOJOWY

WIEK ROZWOJOWY

- stanowi natomiast miarę dojrzałości biologicznej

- stanowi natomiast miarę dojrzałości biologicznej

organizmu, wyraża stopień rozwoju osobnika. Ocena wieku

organizmu, wyraża stopień rozwoju osobnika. Ocena wieku

rozwojowego osobnika pozwala na stwierdzenie, czy rozwój jego jest

rozwojowego osobnika pozwala na stwierdzenie, czy rozwój jego jest

w normie dla danego wieku, czy też jest przyspieszony lub opóźniony.

w normie dla danego wieku, czy też jest przyspieszony lub opóźniony.

Wiek rozwojowy ustala się w latach lub w latach i miesiącach.

Wiek rozwojowy ustala się w latach lub w latach i miesiącach.

Wiek rozwojowy określa się poprzez ocenę:

Wiek rozwojowy określa się poprzez ocenę:

1.

1.

Wieku morfologicznego (sylwetki)

Wieku morfologicznego (sylwetki)

2.

2.

Wieku kostnego (szkieletowego)

Wieku kostnego (szkieletowego)

3.

3.

Wieku zębowego

Wieku zębowego

4.

4.

Wieku drugorzędnych cech płciowych

Wieku drugorzędnych cech płciowych

5.

5.

Wieku fizjologicznego

Wieku fizjologicznego

Wiek szkieletowy

Wiek szkieletowy



Wiek szkieletowy odzwierciedla stopień zaawansowania w

Wiek szkieletowy odzwierciedla stopień zaawansowania w

rozwoju układu kostnego. Kości przechodzą określone stadia

rozwoju układu kostnego. Kości przechodzą określone stadia

rozwoju od pojawienia się ich jąder kostnienia aż do osiągnięcia

rozwoju od pojawienia się ich jąder kostnienia aż do osiągnięcia

dojrzałości (określonego rozmiaru i kształtu)

dojrzałości (określonego rozmiaru i kształtu)



Określenie wieku szkieletowego polega na porównaniu zdjęcia

Określenie wieku szkieletowego polega na porównaniu zdjęcia

rentgenowskiego (ręki, nadgarstka i dystalnych odcinków kości

rentgenowskiego (ręki, nadgarstka i dystalnych odcinków kości

przedramienia) badanego dziecka z odpowiednim wzorcem

przedramienia) badanego dziecka z odpowiednim wzorcem

(standardem) opracowanym dla kolejnych grup wieku i płci

(standardem) opracowanym dla kolejnych grup wieku i płci



Wiek szkieletowy można również ocenić za pomocą skali

Wiek szkieletowy można również ocenić za pomocą skali

punktowej, każde stadium rozwoju kości określa się odpowiednią

punktowej, każde stadium rozwoju kości określa się odpowiednią

ilością punktów. Ich suma porównana z przeciętną sumą

ilością punktów. Ich suma porównana z przeciętną sumą

punktów dla danej grupy płci i wieku pozwala na określenie

punktów dla danej grupy płci i wieku pozwala na określenie

zaawansowania rozwoju badanego, a tym samym na określenie

zaawansowania rozwoju badanego, a tym samym na określenie

jego wieku rozwojowego – szkieletowego.

jego wieku rozwojowego – szkieletowego.

Wiek zębowy

Wiek zębowy



Wiek zębowy badanego dziecka określa się na podstawie liczby

Wiek zębowy badanego dziecka określa się na podstawie liczby

wyrżniętych zębów i porównaniu z obowiązującymi normami lub

wyrżniętych zębów i porównaniu z obowiązującymi normami lub

jako wiek, w którym wyrzynają się poszczególne klasy zębów

jako wiek, w którym wyrzynają się poszczególne klasy zębów



Zarówno kolejność jak i liczba wyrżniętych zębów są ściśle

Zarówno kolejność jak i liczba wyrżniętych zębów są ściśle

określone w czasie

określone w czasie



Zęby mleczne wyrzynają się przeciętnie w okresie od 6 – 24

Zęby mleczne wyrzynają się przeciętnie w okresie od 6 – 24

miesiąca życia (najpierw w żuchwie, a potem w szczęce górnej) w

miesiąca życia (najpierw w żuchwie, a potem w szczęce górnej) w

następującej kolejności:

następującej kolejności:

I1, I2, M1, C1, M2

I1, I2, M1, C1, M2



Zęby stałe natomiast wyrzynają się przeciętnie w okresie od 5 – 15

Zęby stałe natomiast wyrzynają się przeciętnie w okresie od 5 – 15

roku życia. Zęby stałe wyrzynają się najpierw w żuchwie, a potem

roku życia. Zęby stałe wyrzynają się najpierw w żuchwie, a potem

w szczęce górnej – w następującej kolejności:

w szczęce górnej – w następującej kolejności:

ŻUCHWA: M1, I1, I2, C, P1, P2,M2

ŻUCHWA: M1, I1, I2, C, P1, P2,M2

SZCZĘKA GÓRNA: M1, I1, I2, P1, P2, C, M2

SZCZĘKA GÓRNA: M1, I1, I2, P1, P2, C, M2

Wiek zębowy

Wiek zębowy



Określenia czasu wyrzynania i liczby zębów dokonuje się na

Określenia czasu wyrzynania i liczby zębów dokonuje się na

podstawie bezpośredniej obserwacji w jamie ustnej. Za ząb

podstawie bezpośredniej obserwacji w jamie ustnej. Za ząb

wyrżnięty, uważa się taki, którego jakakolwiek część korony

wyrżnięty, uważa się taki, którego jakakolwiek część korony

przebiła dziąsło i widoczny jest w jamie ustnej lub przyjmuje się,

przebiła dziąsło i widoczny jest w jamie ustnej lub przyjmuje się,

że połowa korony musi być widoczna ponad dziąsłem

że połowa korony musi być widoczna ponad dziąsłem



Znacznie dokładniejszą metodą oceny wieku zębowego są

Znacznie dokładniejszą metodą oceny wieku zębowego są

metody oparte na rentgenogramach pozwalające śledzić kolejne

metody oparte na rentgenogramach pozwalające śledzić kolejne

etapy formowania i wyrzynania zębów

etapy formowania i wyrzynania zębów

Wiek drugorzędowych cech płciowych

Wiek drugorzędowych cech płciowych



Wiek ten u chłopców określa się na podstawie zaawansowania w rozwoju

Wiek ten u chłopców określa się na podstawie zaawansowania w rozwoju

narządów płciowych (prącia i jąder) oraz owłosienia łonowego, a u dziewcząt na

narządów płciowych (prącia i jąder) oraz owłosienia łonowego, a u dziewcząt na

podstawie stopnia rozwoju piersi i owłosienia łonowego

podstawie stopnia rozwoju piersi i owłosienia łonowego



Metody oceny dojrzewania płciowego sprowadzają się w morfologii do

Metody oceny dojrzewania płciowego sprowadzają się w morfologii do

obserwacji cech somatoskopowych i somatometrycznych

obserwacji cech somatoskopowych i somatometrycznych



Ocena somatoskopowa wymaga stosowania odpowiednich skal, oraz metod

Ocena somatoskopowa wymaga stosowania odpowiednich skal, oraz metod

oceny kompleksowej wszystkich rozpatrywanych drugorzędnych cech płciowych

oceny kompleksowej wszystkich rozpatrywanych drugorzędnych cech płciowych



Każda cecha podlegająca ocenie dzielona jest na stadia oceniane w stopniach.

Każda cecha podlegająca ocenie dzielona jest na stadia oceniane w stopniach.

Liczba stopni wynosi zawsze od 0 – 12, zaś rozwój cechy może przechodzić

Liczba stopni wynosi zawsze od 0 – 12, zaś rozwój cechy może przechodzić

przez dwa do pięciu stadiów

przez dwa do pięciu stadiów



Na podstawie czasu pojawiania się drugorzędowych cech płciowych można

Na podstawie czasu pojawiania się drugorzędowych cech płciowych można

różnicować typy dojrzewania, można sądzić o akceleracji tego procesu, która

różnicować typy dojrzewania, można sądzić o akceleracji tego procesu, która

jest typowa dla osobników o budowie endomorficznej, bądź o retardacji

jest typowa dla osobników o budowie endomorficznej, bądź o retardacji

dojrzewania pojawiającej się najczęściej u osobników o budowie ektomorficznej

dojrzewania pojawiającej się najczęściej u osobników o budowie ektomorficznej



Synchronizacja dojrzewania ma miejsce wówczas, gdy odpowiedniemu stanowi

Synchronizacja dojrzewania ma miejsce wówczas, gdy odpowiedniemu stanowi

rozwoju drugorzędowych cech płciowych towarzyszą oznaki dojrzałości

rozwoju drugorzędowych cech płciowych towarzyszą oznaki dojrzałości

funkcjonalnej – polucje i cykle menstruacyjne

funkcjonalnej – polucje i cykle menstruacyjne

Wiek drugorzędowych cech płciowych

Wiek drugorzędowych cech płciowych



Brak synchronizacji, a więc rozwój drugorzędowych cech

Brak synchronizacji, a więc rozwój drugorzędowych cech

płciowych bez oznak dojrzewania i odwrotnie – oznaki

płciowych bez oznak dojrzewania i odwrotnie – oznaki

dojrzewania bez odpowiedniego rozwoju drugorzędowych cech

dojrzewania bez odpowiedniego rozwoju drugorzędowych cech

płciowych, oraz wysokości i ciężaru ciała stanowią przejawy

płciowych, oraz wysokości i ciężaru ciała stanowią przejawy

dysharmonii procesu dojrzewania.

dysharmonii procesu dojrzewania.

Można zatem wyróżnić różne formy dojrzewania:

Można zatem wyróżnić różne formy dojrzewania:

1.

1.

Synchronizacja dojrzewania cech somatycznych wysokości i

Synchronizacja dojrzewania cech somatycznych wysokości i

ciężaru ciała z dojrzewaniem płciowym (w przedziale wieku

ciężaru ciała z dojrzewaniem płciowym (w przedziale wieku

odpowiednim dla danej populacji)

odpowiednim dla danej populacji)

2.

2.

Akceleracja rozmiarów ciała i opóźnienie dojrzałości

Akceleracja rozmiarów ciała i opóźnienie dojrzałości

3.

3.

Akceleracja dojrzałości płciowej i opóźnienie (deceleracja) w

Akceleracja dojrzałości płciowej i opóźnienie (deceleracja) w

stosunku do norm dla danego wieku rozwoju cech somatycznych

stosunku do norm dla danego wieku rozwoju cech somatycznych

4.

4.

Harmonijna akceleracja dojrzewania, gdy zarówno większe są

Harmonijna akceleracja dojrzewania, gdy zarówno większe są

cechy somatyczne (wysokość i masa ciała) jak i wcześniejsze jest

cechy somatyczne (wysokość i masa ciała) jak i wcześniejsze jest

dojrzewanie płciowe w stosunku do danej populacji z której

dojrzewanie płciowe w stosunku do danej populacji z której

pochodzi badany osobnik

pochodzi badany osobnik

Norma rozwojowa

Norma rozwojowa

Umownie przyjęto, że wiek biologiczny zgodny z metrykalnym ma 50%

Umownie przyjęto, że wiek biologiczny zgodny z metrykalnym ma 50%

populacji. O takich osobnikach mówi się, że odznaczają się przeciętnym

populacji. O takich osobnikach mówi się, że odznaczają się przeciętnym

tempem rozwoju. Z pozostałej ilości osobników 25%kwalifikuje się jako

tempem rozwoju. Z pozostałej ilości osobników 25%kwalifikuje się jako

wcześnie dojrzewających i tyleż samo jak późno dojrzewających.

wcześnie dojrzewających i tyleż samo jak późno dojrzewających.

NORMA ROZWOJOWA –

NORMA ROZWOJOWA –

jest biologicznym układem odniesienia służącym do

jest biologicznym układem odniesienia służącym do

oceny rozwoju fizycznego całych populacji lub też pojedynczych osobników.

oceny rozwoju fizycznego całych populacji lub też pojedynczych osobników.

Jej zakres wyznacza się metodami statystycznymi i zależy od celu jakiemu

Jej zakres wyznacza się metodami statystycznymi i zależy od celu jakiemu

norma ma służyć.

norma ma służyć.

Następną pozostającą do wyjaśnienia kwestią jest rodzaj normy. Istnieje kilka

Następną pozostającą do wyjaśnienia kwestią jest rodzaj normy. Istnieje kilka

rodzajów normy rozwojowej:

rodzajów normy rozwojowej:

1.

1.

Normy populacyjne – u nas rozumiane jako regionalne normy rozwoju

Normy populacyjne – u nas rozumiane jako regionalne normy rozwoju

fizycznego (np. wieś – miasto z uwzględnieniem różnych regionów kraju)

fizycznego (np. wieś – miasto z uwzględnieniem różnych regionów kraju)

2.

2.

Normy grupowe – uwzględniające cechy rodziców

Normy grupowe – uwzględniające cechy rodziców

3.

3.

Normy docelowe – konstruowane na podstawie wyselekcjonowanej pod

Normy docelowe – konstruowane na podstawie wyselekcjonowanej pod

względem warunków socjalno-ekonomicznych populacji

względem warunków socjalno-ekonomicznych populacji

4.

4.

Normy uwzględniające somatotyp osobnika

Normy uwzględniające somatotyp osobnika

Wiek morfologiczny

Wiek morfologiczny



W celu określenia wieku morfologicznego stosuje się porównanie stanu

W celu określenia wieku morfologicznego stosuje się porównanie stanu

rozwoju cech somatycznych (wysokość ciała, masa ciała, obwód głowy,

rozwoju cech somatycznych (wysokość ciała, masa ciała, obwód głowy,

obwód klatki piersiowej) w stosunku do normy dla danej populacji

obwód klatki piersiowej) w stosunku do normy dla danej populacji



Oceny rozwoju są wykonywane za pomocą tablic Pirqueta, graficznej

Oceny rozwoju są wykonywane za pomocą tablic Pirqueta, graficznej

metody oceny wieku rozwojowego i proporcji wagowo-wzrostowych, czy

metody oceny wieku rozwojowego i proporcji wagowo-wzrostowych, czy

jednocechowych siatek centylowych lub morfogramów dla większej liczby

jednocechowych siatek centylowych lub morfogramów dla większej liczby

cech

cech



Stopień zaawansowania rozwoju biologicznego jednostki wynika z

Stopień zaawansowania rozwoju biologicznego jednostki wynika z

zależności między jego wiekiem rozwojowym, a kalendarzowym.

zależności między jego wiekiem rozwojowym, a kalendarzowym.

Obiektywnie tę zależność określa Wskaźnik Stanu Dojrzałości Biologicznej

Obiektywnie tę zależność określa Wskaźnik Stanu Dojrzałości Biologicznej



Najczęściej w podręcznikach podaje się formuły na obliczanie

Najczęściej w podręcznikach podaje się formuły na obliczanie

przeciętnego wieku morfologicznego osobnika na podstawie znajomości

przeciętnego wieku morfologicznego osobnika na podstawie znajomości

„wieku” poszczególnych jego cech morfologicznych:

„wieku” poszczególnych jego cech morfologicznych:

1.

1.

Wiek rozwojowy = wiek wys. ciała + wiek ciężaru ciała + wiek kal./3

Wiek rozwojowy = wiek wys. ciała + wiek ciężaru ciała + wiek kal./3

2.

2.

Wiek rozwojowy = wiek wys. ciała + wiek ciężaru ciała/2

Wiek rozwojowy = wiek wys. ciała + wiek ciężaru ciała/2

Wiek morfologicznego

Wiek morfologicznego



Wiek rozwojowy jako zmienna ciągła posiada w każdej grupie osobników

Wiek rozwojowy jako zmienna ciągła posiada w każdej grupie osobników

równych pod względem wieku kalendarzowego rozkład normalny

równych pod względem wieku kalendarzowego rozkład normalny



Stopień odchyleń wieku rozwojowego i kalendarzowego uznajemy za

Stopień odchyleń wieku rozwojowego i kalendarzowego uznajemy za

mieszczący się w normie, lub określamy ewentualne odchylenia stosując

mieszczący się w normie, lub określamy ewentualne odchylenia stosując

się do poniższych zakresów tych zmian:

się do poniższych zakresów tych zmian:

Przedział wieku

Przedział wieku

odchylenie

odchylenie

0 – 12 miesięcy

0 – 12 miesięcy

±

±

1 miesiąc

1 miesiąc

12 – 36 miesięcy

12 – 36 miesięcy

±

±

3 miesiące

3 miesiące

3 – 7 lat

3 – 7 lat

±

±

6 miesięcy

6 miesięcy

7 – 18 lat

7 – 18 lat

±

±

12 miesięcy

12 miesięcy

Wiek proporcji ciała

Wiek proporcji ciała



Różne tempo rozwoju wysokości ciała i jej składowych oraz

Różne tempo rozwoju wysokości ciała i jej składowych oraz

ciężaru ciała w kolejnych okresach życia prowadzi do powstania

ciężaru ciała w kolejnych okresach życia prowadzi do powstania

istotnych zmian w proporcjach ciała dziecka.

istotnych zmian w proporcjach ciała dziecka.



Znajomość charakterystycznych dla danego wieku

Znajomość charakterystycznych dla danego wieku

kalendarzowego proporcji ciała wykorzystywana jest również do

kalendarzowego proporcji ciała wykorzystywana jest również do

określania wieku rozwojowego dziecka.

określania wieku rozwojowego dziecka.



Ciekawym przykładem stosowania tego testu jest „test filipiński”

Ciekawym przykładem stosowania tego testu jest „test filipiński”



Polega on na ocenie możliwości sięgania ręką przeciwległego

Polega on na ocenie możliwości sięgania ręką przeciwległego

ucha, przez wyprostowaną głowę

ucha, przez wyprostowaną głowę

Jeżeli koniec trzeciego palca, dotknie górnej krawędzi ucha, pomiar

Jeżeli koniec trzeciego palca, dotknie górnej krawędzi ucha, pomiar

jest zerowy, jeśli nie dotyka – ujemny, a gdy sięga poniżej górnej

jest zerowy, jeśli nie dotyka – ujemny, a gdy sięga poniżej górnej

krawędzi – dodatni.

krawędzi – dodatni.



Morfologiczną dojrzałość szkolną (wiek rozwojowy 7 lat) osiągają

Morfologiczną dojrzałość szkolną (wiek rozwojowy 7 lat) osiągają

te dzieci, które wykazują pomiar dodatni, lub co najmniej zerowy

te dzieci, które wykazują pomiar dodatni, lub co najmniej zerowy

Metoda tablic Pirqueta

Metoda tablic Pirqueta



Jedna z najprostszych znanych metod, polegająca na porównaniu

Jedna z najprostszych znanych metod, polegająca na porównaniu

wielkości odpowiednich cech dziecka ze średnimi

wielkości odpowiednich cech dziecka ze średnimi

arytmetycznymi tych cech charakterystycznymi dla danej

arytmetycznymi tych cech charakterystycznymi dla danej

populacji

populacji



Najczęściej są to średnie arytmetyczne długości i ciężaru ciała, a

Najczęściej są to średnie arytmetyczne długości i ciężaru ciała, a

dla niemowląt także obwodu głowy i klatki piersiowej,

dla niemowląt także obwodu głowy i klatki piersiowej,

zestawione w kolejnych grupach wieku kalendarzowego, w

zestawione w kolejnych grupach wieku kalendarzowego, w

odpowiednich tablicach, oddzielnie dla każdej płci.

odpowiednich tablicach, oddzielnie dla każdej płci.



Przez porównanie wielkości badanych cech dziecka z

Przez porównanie wielkości badanych cech dziecka z

odpowiednimi danymi z tablicy można określić wiek rozwojowy

odpowiednimi danymi z tablicy można określić wiek rozwojowy

dziecka oraz obliczyć jak dalece dane dziecko jest opóźnione lub

dziecka oraz obliczyć jak dalece dane dziecko jest opóźnione lub

przyspieszone (w miesiącach i latach w zależności od wieku

przyspieszone (w miesiącach i latach w zależności od wieku

dziecka) w rozwoju pod względem badanych cech

dziecka) w rozwoju pod względem badanych cech

Metoda siatek centylowych

Metoda siatek centylowych



Siatki centylowe – graficzne przedstawienie wartości danej cechy w

Siatki centylowe – graficzne przedstawienie wartości danej cechy w

układzie współrzędnych (oś pionowa - wartość danej cechy, oś

układzie współrzędnych (oś pionowa - wartość danej cechy, oś

pozioma – wiek)

pozioma – wiek)



Linie centylowe opisane liczbami (3,10, 25, 50, 75, 97) oznaczają

Linie centylowe opisane liczbami (3,10, 25, 50, 75, 97) oznaczają

procent dzieci znajdujących się w każdej grupie poniżej ich poziomu i

procent dzieci znajdujących się w każdej grupie poniżej ich poziomu i

ograniczają kanały odpowiadające:

ograniczają kanały odpowiadające:

C

C

3

3

– C

– C

25

25

; małym

; małym

C

C

25

25

– C

– C

75

75

; średnim

; średnim

C

C

75

75

– C

– C

95

95

;dużym wartościom danej cechy.

;dużym wartościom danej cechy.



Praktyczne wykorzystanie siatki centylowej polega na: wyznaczeniu

Praktyczne wykorzystanie siatki centylowej polega na: wyznaczeniu

na siatce pozycji centylowej stwierdzonej wielkości cechy w kategorii

na siatce pozycji centylowej stwierdzonej wielkości cechy w kategorii

wieku odpowiadającej wiekowi kalendarzowemu dziecka i

wieku odpowiadającej wiekowi kalendarzowemu dziecka i

zklasyfikowaniu, na podstawie kanału centylowego, do odpowiedniej

zklasyfikowaniu, na podstawie kanału centylowego, do odpowiedniej

kategorii wartości danej cechy, a następnie odczytaniu z siatki

kategorii wartości danej cechy, a następnie odczytaniu z siatki

centylowej wieku, jakiemu odpowiada wielkość cechy badanego

centylowej wieku, jakiemu odpowiada wielkość cechy badanego

dziecka na poziomie 50 centyla, czyli wieku rozwojowego

dziecka na poziomie 50 centyla, czyli wieku rozwojowego

Graficzna metoda oceny wieku

Graficzna metoda oceny wieku

rozwojowego i proporcji wagowo-

rozwojowego i proporcji wagowo-

wzrostowych

wzrostowych



Metoda opiera się na zależnościach, między wysoce

Metoda opiera się na zależnościach, między wysoce

skorelowanymi, np. wysokością ciała i masą ciała, określonych

skorelowanymi, np. wysokością ciała i masą ciała, określonych

średnimi arytmetycznymi i odchyleniami standardowymi tych

średnimi arytmetycznymi i odchyleniami standardowymi tych

cech w poszczególnych grupach wieku chronologicznego.

cech w poszczególnych grupach wieku chronologicznego.



Linie +2S, +1S, x, -1S, -2S, ograniczają kanały, określające

Linie +2S, +1S, x, -1S, -2S, ograniczają kanały, określające

odpowiednie kategorie wzrostowo-wagowe.

odpowiednie kategorie wzrostowo-wagowe.



Kanał środkowy (+1S do +2S) obejmuje osobników o

Kanał środkowy (+1S do +2S) obejmuje osobników o

harmonijnym stosunku wysokości do masy ciała, natomiast

harmonijnym stosunku wysokości do masy ciała, natomiast

kanały górne (+1S do +2S) i dolne (-1S do -2S) – osobników o

kanały górne (+1S do +2S) i dolne (-1S do -2S) – osobników o

dysproporcjonalnych stosunkach wysokości i masy ciała

dysproporcjonalnych stosunkach wysokości i masy ciała

(odpowiednio z nadwagą i niedowagą masy ciała)

(odpowiednio z nadwagą i niedowagą masy ciała)



Poza wyznaczonymi kanałami znajdują się osobnicy o wybitnie

Poza wyznaczonymi kanałami znajdują się osobnicy o wybitnie

zachwianych proporcjach wzrostowo-wagowych, tzw. osobnicy

zachwianych proporcjach wzrostowo-wagowych, tzw. osobnicy

dysharmonijni

dysharmonijni

Metoda morfograficzna

Metoda morfograficzna



Metoda uwzględnia średnie arytmetyczne zespołu cech w

Metoda uwzględnia średnie arytmetyczne zespołu cech w

kolejnych grupach wiekowych

kolejnych grupach wiekowych



Praktycznie oceny według morfogramu dokonuje się, oceniając

Praktycznie oceny według morfogramu dokonuje się, oceniając

zgodność przebiegu profilu rzeczywistego wykreślonego na

zgodność przebiegu profilu rzeczywistego wykreślonego na

podstawie pomiarów badanego profilu chronologicznego –

podstawie pomiarów badanego profilu chronologicznego –

odpowiadającego wiekowi kalendarzowemu badanego, i profilu

odpowiadającego wiekowi kalendarzowemu badanego, i profilu

rozwojowego – odpowiadającemu wiekowi rozwojowemu.

rozwojowego – odpowiadającemu wiekowi rozwojowemu.



Jeżeli przez Prz oznaczymy wartości poszczególnych cech profilu

Jeżeli przez Prz oznaczymy wartości poszczególnych cech profilu

rzeczywistego i odpowiednio przez Pr – wartości poszczególnych

rzeczywistego i odpowiednio przez Pr – wartości poszczególnych

cech profilu rozwojowego, Pch – profilu chronologicznego, to jeśli:

cech profilu rozwojowego, Pch – profilu chronologicznego, to jeśli:

Prz = Pr = Pch; rozwój prawidłowy,

Prz = Pr = Pch; rozwój prawidłowy,

Prz = Pr>Pch; rozwój przyspieszony z zachowaniem proporcji,

Prz = Pr>Pch; rozwój przyspieszony z zachowaniem proporcji,

Prz = Pr<Pch; rozwój opóźniony z zachowaniem proporcji,

Prz = Pr<Pch; rozwój opóźniony z zachowaniem proporcji,

Prz

Prz

jest różne od Pr, które jest różne Pch; rozwój nieharmonijny o

jest różne od Pr, które jest różne Pch; rozwój nieharmonijny o

nieprawidłowych proporcjach wzrostowo-wagowych

nieprawidłowych proporcjach wzrostowo-wagowych



Właściwa ocena rozwoju biologicznego osobnika polega więc na

Właściwa ocena rozwoju biologicznego osobnika polega więc na

ocenie zgodności między wiekiem kalendarzowym i wiekiem

ocenie zgodności między wiekiem kalendarzowym i wiekiem

rozwojowym

rozwojowym

Wskaźnik stanu dojrzałości biologicznej

Wskaźnik stanu dojrzałości biologicznej

Stopień zaawansowania rozwoju

Stopień zaawansowania rozwoju

biologicznego, tzn. jego

biologicznego, tzn. jego

przyspieszenia lub opóźnienia,

przyspieszenia lub opóźnienia,

wyraża różnica między wiekiem

wyraża różnica między wiekiem

kalendarzowym i rozwojowym

kalendarzowym i rozwojowym

danego osobnika.

danego osobnika.

Zobiektywizowaną miarą stopnia

Zobiektywizowaną miarą stopnia

zaawansowania rozwoju jest

zaawansowania rozwoju jest

wskaźnik stanu dojrzałości

wskaźnik stanu dojrzałości

biologicznej

biologicznej

, będący

, będący

stosunkiem wieku rozwojowego

stosunkiem wieku rozwojowego

(xr) do wieku chronologicznego

(xr) do wieku chronologicznego

(xch).

(xch).

W

SDB

=

Xr x 100

Xch

- 100

Wartości wskaźnika oznaczają:

-20 do +20; zakres normalności

-20,1 do -40; opóźnienie w zakresie fizjologicznym

+20,1 do +40; przyśpieszenie w zakresie
fizjologicznym

+40,1 i powyżej; przyśpieszenie patologiczne

-40,1 i poniżej;opóźnienie patologiczne