CHOROBY WIEKU

ROZWOJOWEGO

CHOROBY WIEKU

ROZWOJOWEGO

Prof. S. Nyankovskyy

Prof. S. Nyankovskyy

Th1

Th2

APC

Th0

ZAPALENIE JAMY NOSOWO-

GARDŁOWEJ

(pharyngorhinitis)

Celem postępowania terapeutycznego jest:

a) opanowanie zakażenia i poprawienie czynności

błony śluzowej,

b) poprawienie ukrwienia błony śluzowej i

pobudzenie procesu zdrowienia.

Zabiegi fizjoterapeutyczne:

• leczenie klimatyczne, 1 х w roku pobyt nad

morzem lub w górach,

• inhalacje z roztworów soli (np. Emskiej) lub

olejków eterycznych,

• naświetlanie lampą sollux, okłady

rozgrzewające okolicę szyi.

ZAPALENIE ZATOK

PRZYNOSOWYCH (sinusitis)

A. Postać ostra

Celem postępowania

terapeutycznego jest:

• poprawa ukrwienia,
• usunięcie wydzieliny.

Zabiegi fizjoterapeutyczne:

• aerozoloterapia,
• naświetlenia promieniami

podczerwonymi.

B. Postać przewlekła

Celem postępowania

terapeutycznego jest zwięfkszente

odporności.

Zabiegi fizjoterapeutyczne:

• leczenie klimatyczne,
• kąpiele solankowe i słoneczne,
• sauna,
• przestrzeganie biorytmu,
• naświetlania promieniami

nadfioletowymi.

ZAPALENIE KRTANI

(laryngitis)

A. Postać ostra

Celem postępowania terapeutycznego jest:

• miejscowe działanie przeciwzapalne.

Zabiegi fizjoterapeutyczne:

• aerozoloterapia (dyspersja cząsteczek 10-100

μm), napary z rumianku, fizjologicznego
roztworu chlorku sodowego lub solanki l %
naturalnej, inhalacje pary wodnej lub olejków
eterycznych.

• poprawienie czynności błony śluzowej,

zwiększenie odporności.

• B. Postać przewlekła

Zabiegi fizjoterapeutyczne:

• aerozoloterapia jak wyżej,
• usprawnienia czynności oddechowej,
• naświetlania promieniami nadfioletowymi,
• sauna,
• klimatoterapia,
• kąpiele solankowe i siarczkowe,
• regulacja temperatury w mieszkaniu

(„komfort cieplny"),

• ćwiczenia uodparniające,
• różnego rodzaju hydroterapia.

NIEŻYT OSKRZELI

(catarrhus bronchialis)

A. Postać ostra

Celem postępowania terapeutycznego jest:

a) ochrona dróg oddechowych,
b) zwiększenie odporności,
c) ewakuowanie śluzu z małych oskrzeli

Zabiegi fizjoterapeutyczne:

• ad a)

aerozoloterapia z naparu rumianku i

ewentualnie ze swoistymi lekami;

• usunięcie czynników wyzwalających;

• diatermia krótkofalowa w polu skondensowanym

– ograniczonym (elektrody o średnicy 17 cm, z

występującym rozstawieniem ich: brzuszne 4

cm, przbietowe 4-8 cm; dawki codziennie 1-5

min).

• Ad b)

– pożywienie bogate w witaminy;

• pobudzanie perystaltyki jelit, w celu usuwania

zalegających składników pokarmowych, które

wchłaniając się, pogłębiają między innymi nieżyt

oskrzeli.

• Przy nieznacznie podwyższonej lub prawidłowej

temperaturze ciała, stosuje się następujące

rodzaje zabiegów:

• kąpiele częściowe o temperaturze stopniowo

wzrastającej oraz zawijania kłatki piersiowej,

• następnie kąpiele całkowite o temperaturze

wzrastającej z zawijaniem kłatki piersiowej

parującymi ręcznikami, oraz piciem herbat ziołowych

rozużniających śluz.

• Ad c)

– inhalacje z naparu rumianku lub solanka

(0,1% CaCl2, 1% NaCl), antybiotyków i leków

rozszerzających oskrzela;

• sauna.

B. Postać przewlekła

Zabiegi fizjoterapeutyczne:

• toaleta oskrzeli, ustawienie łóżka skośnie – nogi 45-50

cm wyżej, 2-3 razy dziennie, każdorazowo na 15 min;

• zabiegi rozgrzewające całą powierzchnię skóry – gorące

okłady z górzycą i ze startymi gorącymi ziemniakami;

• masaż, oklepywanie;

• masaż okolic odruchowych;

• gorące okłady lub odcinkowe naświetlania nadfioletowe;

• ultradźwięki przyrdzeniowo (przykręgowo) – 0,2 W/cm

2

–

5 cm, co dzień, łącznie 10-18 zabiegów;

• częściowe kąpiole z parującymi okładami w ciągu 2-8 h

(czas wykonywania należy uzależniać od wieku dziecka i

ogólnego stanu zdrowia), potem co 2 dzień kąpiel o

zmiennej temperaturze;

• aerozoloterapia zo środkami antyseptycznymi.

• sauna.

Uwaga: wszystkie stany kurczowe wymagają

intensywnego leczenia farmakologicznego

;

DYCHAWICA OSKRZELOWA

(asthma bronchiale)

A. Postępowanie w okresach napadów.
Celem postępowania terapeutycznego jest:

• opanowanie zaburzeń oddechowych

spowodowanych skurczem oskrzeli.

Zabiegi fizjoterapeutyczne:

• inhalacje z lekami rozszerzającymi oskrzela,
• wyuczanie pozycji ułatwiających oddychanie,
• opanowywanie nadmiernego wydzielania

śluzu, leki "wykrztuśne”,

• komfort cieplny pomieszczenia,
• zwalczanie zaparć i wzdęć.

• B.

Postępowanie w okresie spokoju

• Założenia lecznicze;

• a) poprawienie czynności błony

śluzowej oskrzeli,

• b) usprawnienie techniki oddychania,

• c) usprawnienie procesów

wegetatywnych,

Zabiegi fizjoterapeutyczne:

• Ad a) inhalacje,

• klimatoterapia,

• sauna.

• Ad b) ćwiczenia usprawniające klatkę

piersiową i tłocznię brzuszną.

• Ad c) masaże miękkie przestrzeni

tkankowych;

• kąpiele w temp. 36-38°C w ciągu 8-20 min,

po zakończeniu kąpieli zimny natrysk na
klatkę piersiową i plecy;

• masaż szorstki (rękawicą lub ręcznikiem

frotte) lub kąpiel szczotkowa;

• sauna;
• masaż miękkich przestrzeni tkankowych.
• Ad d) masaż stref odruchowych,
• masaż (oklepywanie, gniecenie, rytmiczne

postępujące „kroczące" – uderzenie
zewnętrznymi brzegami dłoni).

ZWŁÓKNIENIE TORBIELOWATE

TRZUSTKI (MUKOWlSCYDOZA)

(mucoviscidos)

Celem postępowania terapeutycznego jest

:

• rozluźnienie i wydalanie gęstej wydzieliny

Zabiegi fizjoterapeutyczne:

• aerozoloterapia z preparatami mukolitycznymi,
• w ciągu dnia inhalacje z acetylocysteiną

(Mucosolvin) w 10% roztworze z 0,1 ml 1%

roztworu Novodrin 1 – 3 razy dziennie,

• układanie chorego w pozycji Trendelenburga.

Uwaga

: należy zwracać uwagę na ułożenie

twarzy – nos – usta, aby wypływająca

wydzielina nie utrudniała oddychania!!!.

• drenaż i płukanie oskrzeli – każdy

segment płata płucnego l X dziennie, 4
segmenty kolejno, po 5 min każdy,
niemowlęta i małe dzieci 2 X dziennie.

• Uwaga:

nie dopuszczać do zalegania

wydzieliny w oskrzelach u dzieci!!!

• masaż i oklepywanie rozluźniające

wydzielinę śluzową,

• na noc namiot tlenowy nawilżany

aerozolem z 0,9°/o roztworem NaCl –
wiatraczek dyspersujący
(nawilżający)!!!

ZAPALENIE PŁUC U DZIECI

(pneumonia)

• A. Postać ostra
• Celem postępowania terapeutycznego jest

odbarczanie i ochrona układu

oddechowego.

Zabiegi fizjoterapeutyczne:

• aetozoloterapia ewentualnie z

antybiotykami,

• namiot tlenowy – optymalna temperatura w

nomiocie 20-25

O

C, oraz pO2 powyżej 80 Tor

(l Tr = 133,322 Pa) i nawilżone powietrze.

Temperatura w namiocie poniżej 20° i

powyżej 25°C wywołuje niepokój

niemowlęcia).

B. Postać podostra

• Zabiegi fizjoterapeutyczne:

• aerozoloterapia,

• ułożenie dziecka pod kątem 20° z

nogami niżej,

• długotrwałe ćwiczenia oddechowe.

• C. Postać przewlekła

Zabiegi fizjoterapeutyczne:

• Leczenie klimatyczne,

• naświetlanie promieniami

nadfioletowymi,

• długotrwale ćwiczenia oddechowe.

ZAPALENIE PŁUC

ZASTOINOWE

Założenia lecznicze
a) upowietrzenie i usuwanie wydzieliny,
b) poprawa przemiany materii.

Zabiegi fizjoterapeutyczne:

Ad a) zmiana ułożenia,

•

czyszczanie nosa i jamy ustnej,

•

masaż wibracyjny,

•

oklepywanie mokrym ręcznikiem klatki piersiowej.

Ad b) ćwiczenia mięśni obręczy kończyny górnej i

dolnej oraz symetryczne kończyn dolnych i górnych,

• pogłębienie oddechów,
• ćwiczenia mięśni klatki piersiowej i tłoczni brzusznej.

ZAPALENIE OPŁUCNEJ

(pleuritis)

Celem pobtępowania terapeutycznego jest

Celem pobtępowania terapeutycznego jest;

• resorpcja wysięku, zapobieganie powstawaniu

zrostów.
Zabiegi fizjoterapeutyczne:
a) ułożenie w pozycji na wznak – zabiegi

rozgrzewające:

• worek z ciepłym piaskiem na chorą połowę klatki

piersiowej,

• okłady z gorącej gorczycy.

W okresie ustępowania wysięku zapalnego:

• wspomaganie oddechów za pomocą

synchronizowanych z rytmem odde chowym ucisków

symetrycznie ułożonymi na klatce piersiowej dłońmi

re habilitanta („sztuczne oddychanie"),

• masaż i szczotkowanie skóry klatki piersiowej,
• ćwiczenia wzmagające napięcie mięśni

symetrycznych kończyn.
W sytuacji śladowego zapalenia wysiękowego:

• 2 x dziennie leżenie na chorej stronie w ciągu

15 min, ostrożne ćwiczenia kończyn strony
zdrowej;

• po kilku dniach 2 x dziennie leżenie na

zdrowej stronie w ciągu 15 min,

• po poprawie 2 x dziennie po 15 min – dwa

naprzemienne ułożenia z następowym
odpoczynkiem

CZYNNOŚCIOWE ZABURZENIA

SERCOWO-NACZYŃ IOWĘ

• Szczególna uwaga dotycząca okresu

dojrzewania.

• W okresie dojrzewania może wystąpić

stenokardia, przyspieszona czynność

serca, „bicie serca" w następstwie dystonii

neurowegętatywnej. Szczególnie

wnikliwego postępowania diagnostycznego

wymagają omdlenia.
Celem postępowania terapeutycznego jest:

• usunięcie zaburzeń wegetatywnych,

opanowanie napięć psychicznych.

Zabiegi fizjoterapeutyczne:

• masaż tkanek miękkich, wzdłuż (równolegle)

poszczególnych kości i mięśni;

• w sympatykotonii blokowanie zwoju

gwiaździstego za pomocą elektroterapii;

• psychoterapia, ustalanie trybu życia według

odpowiedniego biorytmu;

• ćwiczenia usprawniające czynność ściany klatki

piersiowej oraz kończyn;

• hydroterapia;
• codziennie masaż szczotką lub rękawicą, ręczniki

frotte;

• 1 x tygodniowo sauna u dzieci i młodzieży w

okresie dojrzewania i wieku młodzieńczego;

• zajęcia relaksowe w parku, ogrodzie.

SERCE PŁUCNE (cór

pulmonale)

• Celem postępowania terapeutycznego jest:
• a) poprawa czynności oddechowej,
• b) odciążanie krążenia.
• Zabiegi fizjoterapeutyczne:
• Ad a) W niewydolności krążenia chorego

układa się w łóżku z uwzględnieniem
optymalnego odciążenia krążenia. Klatka
piersiowa znajduje się wyżej i jest skośnie
ułożona w stosunku do tułowia, szyja nie
może być w lordozie, twarz możliwie
najbardziej zwrócona w bok, kończyny
swobodnie ułożone.

• Stosuje się następujące rodzaje zabiegów:
• napięte mięśnie rozluźnia się za pomocą

delikatnego masażu;

• wykonuje się ćwiczenia oddechowe z

uwzględnieniem przepony i skrzydełek

nosa, oraz odpowiednio kształtowanymi

wargami umożliwiającymi wymawianie –

„peee", przemiennie z „piii". Takie

ćwiczenie ułatwia oddychanie oraz

usprawnia czynności wdechowo-

wydechowe płuc i ściany klatki piersiowej;

• aerozoloterapia z zastosowaniem leków

sekretolitycznych i broncholitycznych.

Ad b) W celu usprawnienia krążenia

stosuje się następujące zabiegi
fizjoterapeutyczne:

• masaż i szczotkowanie skóry kończyn;
• ostrożne, czynne ćwiczenia kończyn

dolnych i górnych, których stosowanie
wymaga kontrolowania ograniczonych
obciążeń wybranych części organizmu.

• Ćwiczenia stosuje się takie same jak u

chorych z dychawicą oskrzelową,
nieżytem oskrzeli i rozedmą.

OSTRA GORĄCZKA

REUMATYCZNA, (febris

rheumatica acuta)

A. Faza ostra

• Celem postępowania terapeutycznego jest:

zwalczanie zapalenia i bolesności, utrzymywanie
czynności i integracji stawów.

Zabiegi fizjoterapeutyczne;

• leżenie,
• stawy unieruchomione, owinięte watą lub okład

z maścią ichtiolową w ciągu 4 tygodni.

• Uwaga: z powodu obniżonego napięcia

mięśniowego, podkłada się pod materace deskę.

B. Podostra i nieaktywna

faza

Celem postępowania terapeutycznego jest:
a) poprawa miejscowego ukrwienia przez

poprawę przemiany materii mięśni;
b) zapobieganie nieprawidłowym ustawieniom

stawowym i przykurczom;
c) powrót precyzyjnych reakcji mięśniowych,

koordynacji grup mięśniowych;
d) utrzymywanie i poprawienie sprawności

narządu ruchu, eliminowanie bolesności;
e) usprawnienie ogólne;
f) usprawnienie zawodowe, powrót do zajęć w

grupach rówieśniczych;

Zabiegi

fizjoterapeutyczne:

•

Ad a) gorące okłady z sianem;

•

gorące okłady z peloidów, parafiny;

•

galwanizacja.

Uwaga:

przeciwwskazane są masaże stawów i

przyczepów ścięgien do mięśni!!!

• symetryczne ćwiczenia napięciowe;
• jontoforeza z histaminą, po anodą 0,002%

roztwór chlorowodoru histaminy nad brzuśćcem
mięśnia lub nad bolesnym miejscem, katoda
przeciwstawnie, 5-10 min, 3 x tygodniowo, 6
zabiegów.

• Uwaga: uczulenie na histaminę!!!

• jontoforeza z wybranymi lekami;
• ultradźwięki (fonoforeza) 0,05-0,1 W/cm2.
• galwanizacja miejscowo i segmentarnie.
• prawidłowe ułożenie ciała;
• wykonywanie podstawowych czynności

ruchowych;

• helioterapia;
• naświetlanie, zależnie od stanu mięśni i

stawów;

• masaż okolic ciała obfitujących w tkankę

łączną;

• rozgrzewające okłady miejscowe lub

odcinkowe peloidowe, parafinowe,
napary z sianem;

• masaż podwodny;
• masaż segmentarny;
• trening układu krążenia;
• sauna;
• psychoterapia, zajęcia rozluźniające;
• ćwiczenia oddechowe, gimnastyka na

świeżym powietrzu,

• udział w zabawach: taniec, gry ruchowe.

• ćwiczenia i kąpiele usprawniające;
• ćwiczenia z pętlą lub z obręczą

(skakanka);

• zajęcie usprawniające: rower, wrotki,

stacjonarne zabaw bijaniem piłki
nożnej;

• ręczne gry sprawnościowe, zajęcia

krawieckie, wycinanki z
„majsterkowanie", mała stolarka itp.;

• terapia zajęciowa według

indywidualnie ustalonych programów.