Prawo karne skarbowe
Prawo karne skarbowe
Wykład
Wykład
LITERATURA
1.
1.
G. Bogdan, A. Nita, J. Raglewski, A.R. Światłowski,
G. Bogdan, A. Nita, J. Raglewski, A.R. Światłowski,
Kodeks karny skarbowy. Komentarz, „Arche” Gdańsk
Kodeks karny skarbowy. Komentarz, „Arche” Gdańsk
2007
2007
2
2
.
.
T. Grzegorczyk, Kodeks karny skarbowy. Komentarz,
T. Grzegorczyk, Kodeks karny skarbowy. Komentarz,
Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2006
Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2006
3
3
.
.
G. Skowronek, Kodeks karny skarbowy. Komentarz,
G. Skowronek, Kodeks karny skarbowy. Komentarz,
C.H.
C.H.
Beck, Warszawa 2006
Beck, Warszawa 2006
4
4
.
.
G. Skowronek, Ewolucja instytucji procesowych w
G. Skowronek, Ewolucja instytucji procesowych w
prawie karnym skarbowym, C.H. Beck, Warszawa 2005
prawie karnym skarbowym, C.H. Beck, Warszawa 2005
5
5
.
.
Z. Siwik, Podstawy prawa karnego skarbowego,
Z. Siwik, Podstawy prawa karnego skarbowego,
Wrocław 1983 (aspekt historyczny)
Wrocław 1983 (aspekt historyczny)
Przepisy materialne p
Przepisy materialne p
raw
raw
a
a
karne
karne
go
go
skarbowe
skarbowe
go
go
Źródła prawa:
Źródła prawa:
Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy
Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy
Dz. U. Nr 83, poz. 930 z późn. zm.
Dz. U. Nr 83, poz. 930 z późn. zm.
– art. 1 do 111 kks
– art. 1 do 111 kks
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny
Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.
Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.
Przepisy materialne pks mają charakter wtórny,
Przepisy materialne pks mają charakter wtórny,
stanowią refleks przepisów prawa finansowego np.:
stanowią refleks przepisów prawa finansowego np.:
prawa podatkowego, prawa celnego, prawa
prawa podatkowego, prawa celnego, prawa
dewizowego, ustawy o grach i zakładach wzajemnych.
dewizowego, ustawy o grach i zakładach wzajemnych.
Złamanie nakazów tych ustaw finansowych może
Złamanie nakazów tych ustaw finansowych może
dopiero prowadzić do odp. karnej z KKS.
dopiero prowadzić do odp. karnej z KKS.
Przepisy procesowe p
Przepisy procesowe p
raw
raw
a
a
karne
karne
go
go
skarbowe
skarbowe
go
go
Źródła prawa:
Źródła prawa:
1.
1.
Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny
Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny
skarbowy,
skarbowy,
Dz. U. Nr 83, poz. 930 z późn. zm.
Dz. U. Nr 83, poz. 930 z późn. zm.
- art.
- art.
113 do 177 kks
113 do 177 kks
2.
2.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania
karnego, Dz. U. Nr 89, poz. 555 z późn. zm.
karnego, Dz. U. Nr 89, poz. 555 z późn. zm.
3.
3.
Rozporządzenie Rady Ministrów
Rozporządzenie Rady Ministrów
z 31.01.2006 r. w sprawie
z 31.01.2006 r. w sprawie
nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego za
nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego za
wykroczenia skarbowe, Dz. U. Nr 25, poz. 184
wykroczenia skarbowe, Dz. U. Nr 25, poz. 184
Przepisy procesowe nie tworzą odrębnej
Przepisy procesowe nie tworzą odrębnej
kodyfikacji. KKS poprzez zasadę subsydiarności
kodyfikacji. KKS poprzez zasadę subsydiarności
przyjmuje odpowiednie stosowanie KPK.
przyjmuje odpowiednie stosowanie KPK.
Rozwój i ewolucja prawa
Rozwój i ewolucja prawa
karne
karne
go
go
skarbowe
skarbowe
go
go
W doktrynie wiele lat przyjmowano, że pks jest
W doktrynie wiele lat przyjmowano, że pks jest
częścią
prawa
karnego.
Przestępstwo
s.
częścią
prawa
karnego.
Przestępstwo
s.
traktowano jak zwykłe oszustwo. Zauważono z
traktowano jak zwykłe oszustwo. Zauważono z
czasem, że normy moralne (nie wolno zabijać)
czasem, że normy moralne (nie wolno zabijać)
mają odzwierciedlenie w kk, który karze za to co
mają odzwierciedlenie w kk, który karze za to co
powszechnie jest uważane za zło. W pks nie jest
powszechnie jest uważane za zło. W pks nie jest
tak prosto wskazać działania uważane za zło. Brak
tak prosto wskazać działania uważane za zło. Brak
potępienia społecznego, brak poczucia zagrożenia.
potępienia społecznego, brak poczucia zagrożenia.
Ewolucja prawa karnego
Ewolucja prawa karnego
skarbowego
skarbowego
Pierwsza polska ustawa karna skarbowa – 1926 –
Pierwsza polska ustawa karna skarbowa – 1926 –
pierwsza regulacja karna po zaborach. Koniec sporów
pierwsza regulacja karna po zaborach. Koniec sporów
odnośnie odrębności pks. Oparta na zasadach prawa
odnośnie odrębności pks. Oparta na zasadach prawa
karnego, ale z odrębnościami.
karnego, ale z odrębnościami.
UKS 1932 – po raz pierwszy następuje oddzielenie
UKS 1932 – po raz pierwszy następuje oddzielenie
przepisów procesowych od materialnych.
przepisów procesowych od materialnych.
1936 - dekret Prezydenta RP – Prawo karne skarbowe,
1936 - dekret Prezydenta RP – Prawo karne skarbowe,
dostosowanie do nowych przepisów karnych (kk 1932)
dostosowanie do nowych przepisów karnych (kk 1932)
1947 – dekret Rady Ministrów – Prawo karne skarbowe
1947 – dekret Rady Ministrów – Prawo karne skarbowe
UKS 1960 – wprowadza instytucję protokołu karnego
UKS 1960 – wprowadza instytucję protokołu karnego
UKS 1971 obowiązuje do 1999 r.
UKS 1971 obowiązuje do 1999 r.
Ewolucja prawa karnego
Ewolucja prawa karnego
skarbowego
skarbowego
1989 r. powołanie Zespołu Reformy Prawa
1989 r. powołanie Zespołu Reformy Prawa
Karnego Skarbowego, który przygotowuje KKS –
Karnego Skarbowego, który przygotowuje KKS –
wejście w życie 1999 r. Przewodniczący Zespołu
wejście w życie 1999 r. Przewodniczący Zespołu
prof. dr hab. Zygfryd Siwik.
prof. dr hab. Zygfryd Siwik.
Ogólna charakterystyka
Ogólna charakterystyka
Kodeksu karnego skarbowego
Kodeksu karnego skarbowego
Kodeks karny skarbowy dzieli się na trzy
Kodeks karny skarbowy dzieli się na trzy
tytuły:
tytuły:
Tytuł I: Przestępstwa skarbowe i wykroczenia
Tytuł I: Przestępstwa skarbowe i wykroczenia
skarbowe,
skarbowe,
Tytuł II: Postępowanie w sprawach o
Tytuł II: Postępowanie w sprawach o
przestępstwa
skarbowe
i
wykroczenia
przestępstwa
skarbowe
i
wykroczenia
skarbowe,
skarbowe,
Tytuł III: Postępowanie wykonawcze w
Tytuł III: Postępowanie wykonawcze w
sprawach o przestępstwa skarbowe i
sprawach o przestępstwa skarbowe i
wykroczenia skarbowe
wykroczenia skarbowe
Ogólna charakterystyka
Ogólna charakterystyka
Kodeksu karnego skarbowego
Kodeksu karnego skarbowego
Na tytuł I (stanowiący przepisy materialne prawa
karnego skarbowego) składają się przepisy części
ogólnej wspólne dla przestępstw skarbowych i
wykroczeń skarbowych, wspólne przepisy dotyczące
zaniechania ukarania sprawcy, przepisy ogólne
dotyczące tylko przestępstw skarbowych, ogólne
przepisy dotyczące tylko wykroczeń skarbowych oraz
objaśnienie wyrażeń ustawowych.
Drugi
element
prawa
karnego
skarbowego
materialnego to część szczególna zawierająca
poszczególne przestępstwa skarbowe i wykroczenia
skarbowe ujęte w czterech rozdziałach.
Ogólna charakterystyka
Ogólna charakterystyka
Kodeksu karnego skarbowego
Kodeksu karnego skarbowego
Każde przestępstwo skarbowe i wykroczenie skarbowe to
swoisty refleks innych ustaw np. Wspólnotowego Kodeksu
Celnego, ustawy prawo dewizowe i innych. Naruszenie
reguł określonych w w/wym. przepisach powoduje
realizację znamion określonego typu czynu zabronionego,
którego opis znajduje się w Kodeksie karnym skarbowym,
np. przepisy WKC określają zasady wprowadzania towaru
na polski obszar celny, a to że ma być przedstawiony,
zgłoszony organowi celnemu itd. Jeżeli tych zasad nie
spełnimy to możemy zrealizować znamiona przemytu
celnego z art. 86 kks, a jeżeli zgłosimy towar w mniejszej
ilości, albo inny rodzaj niż faktycznie wprowadzony to
może dojść do realizacji znamion oszustwa celnego z art.
87 kks.
Ogólna charakterystyka
Ogólna charakterystyka
prawa
prawa
procesowego
procesowego
Procesowe prawo karne skarbowe uregulowane jest
w tym samym co część materialna kodeksie,
oddzielone jest od części materialnej tylko odrębnym
tytułem (tytuł drugi- Postępowanie w sprawach o
przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe od
art. 113 do art. 177 kks).
Ogólna charakterystyka
Ogólna charakterystyka
prawa
prawa
procesowego
procesowego
Ogólna reguła procesowa (zasada subsydiarności)
określona w przepisie art. 113 § 1 kks nakazuje co do
zasady stosować przepisy Kodeksu postępowania
karnego jeżeli przepisy Kodeksu karnego skarbowego
nie stanowią inaczej:
np. art. 313 § 1 kpk określa warunki dla przedstawienia
postanowienia o przedstawieniu zarzutów w procesie
karnym powszechnym, natomiast w procesie karnym
skarbowym ma zastosowanie ten sam przepis, z tym
że kwalifikację prawną należy uzupełnić o art. 113 § 1
kks (art. 313 § 1 i 2 kpk w związku z art. 113 § 1 kks –
dla śledztwa, art. 313 § 1 i 2 kpk w związku z art. 325a
kpk w związku z art. 113 § 1 kks – dla dochodzenia).
Przepisy wstępne
Przepisy wstępne
(art. 1 - art. 15)
(art. 1 - art. 15)
Istota
przestępstwa
skarbowego
i
Istota
przestępstwa
skarbowego
i
wykroczenia skarbowego
wykroczenia skarbowego
Czas popełnienia czynu
Czas popełnienia czynu
Miejsce popełnienia czynu
Miejsce popełnienia czynu
Umyślność i nieumyślność
Umyślność i nieumyślność
Wiek
Wiek
Niepoczytalność
Niepoczytalność
Istota przestępstwa skarbowego
Istota przestępstwa skarbowego
i wykroczenia
i wykroczenia
skarbowego
skarbowego
Pięcioelementowa struktura (art. 1 kks)
Pięcioelementowa struktura (art. 1 kks)
C
C
zyn
zyn
Społecznie szkodliwy (karygodny)
Społecznie szkodliwy (karygodny)
Bezprawny
Bezprawny
Karalny
Karalny
Wina
Wina
Czas popełnienia czynu
Czas popełnienia czynu
Czyn zabroniony uważa się za
Czyn zabroniony uważa się za
popełniony w czasie, w którym
popełniony w czasie, w którym
nastąpiło zachowanie sprawcy,
nastąpiło zachowanie sprawcy,
chyba że kodeks stanowi inaczej
chyba że kodeks stanowi inaczej
(art. 2 kks)
(art. 2 kks)
Miejsce popełnienia czynu
Miejsce popełnienia czynu
Co do zasady: czyn uważa się za
Co do zasady: czyn uważa się za
popełniony w miejscu, w którym
popełniony w miejscu, w którym
nastąpiło zachowanie sprawcy, albo
nastąpiło zachowanie sprawcy, albo
gdzie skutek stanowiący znamię czynu
gdzie skutek stanowiący znamię czynu
zabronionego nastąpił lub według
zabronionego nastąpił lub według
zamiaru sprawcy miał nastąpić
zamiaru sprawcy miał nastąpić
(art. 3 kks
(art. 3 kks
)
)
Umyślność i nieumyślność
Umyślność i nieumyślność
Przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe można popełnić
Przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe można popełnić
umyślnie, a także nieumyślnie, jeżeli kodeks tak stanowi
umyślnie, a także nieumyślnie, jeżeli kodeks tak stanowi
Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar
Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar
jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość
jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość
jego popełnienia na to się godzi
jego popełnienia na to się godzi
Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie
Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie
mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek
mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek
niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach,
niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach,
mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł
mimo że możliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł
przewidzieć (art. 4 kks)
przewidzieć (art. 4 kks)
Wiek
Wiek
Na zasadach określonych w kodeksie
Na zasadach określonych w kodeksie
odpowiada ten tylko, kto popełnia czyn
odpowiada ten tylko, kto popełnia czyn
zabroniony po ukończeniu lat 17, chyba
zabroniony po ukończeniu lat 17, chyba
że przepis ustawy stanowi inaczej
że przepis ustawy stanowi inaczej
(art. 5 kks).
(art. 5 kks).
Niepoczytalność
Niepoczytalność
Nie popełnia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, kto z
Nie popełnia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, kto z
powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego
powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego
zakłócenia czynności psychicznych nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego
zakłócenia czynności psychicznych nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego
znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem (art. 11 § 1 kks).
znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem (art. 11 § 1 kks).
Przepisu tego nie stosuje się, gdy sprawca wprawił się w stan nietrzeźwości
Przepisu tego nie stosuje się, gdy sprawca wprawił się w stan nietrzeźwości
lub inny stan odurzenia powodujący wyłączenie lub ograniczenie
lub inny stan odurzenia powodujący wyłączenie lub ograniczenie
poczytalności, które przewidywał albo mógł przewidzieć (art. 11 § 4 kks).
poczytalności, które przewidywał albo mógł przewidzieć (art. 11 § 4 kks).
Czyn zabroniony uważa się za popełniony w czasie, w którym nastąpiło zachowanie
Czyn zabroniony uważa się za popełniony w czasie, w którym nastąpiło zachowanie
sprawcy, chyba że kodeks stanowi inaczej (art. 2 kks)
sprawcy, chyba że kodeks stanowi inaczej (art. 2 kks)
Niepoczytalność
Niepoczytalność
Przykład 1
Przykład 1
osoba chora psychicznie np. na psychozę
osoba chora psychicznie np. na psychozę
endogenną (schizofrenia, paranoja, cyklofrenia),
endogenną (schizofrenia, paranoja, cyklofrenia),
epilepsję, nerwicę, psychozę reaktywną, jeżeli
epilepsję, nerwicę, psychozę reaktywną, jeżeli
jest uznana za niepoczytalną nie jest w stanie
jest uznana za niepoczytalną nie jest w stanie
rozpoznać znaczenia czynu albo nie może
rozpoznać znaczenia czynu albo nie może
pokierować swoim postępowaniem, mimo
pokierować swoim postępowaniem, mimo
możliwości rozpoznania znaczenia czynu, co
możliwości rozpoznania znaczenia czynu, co
wyklucza winę po stronie sprawcy
wyklucza winę po stronie sprawcy
Niepoczytalność
Niepoczytalność
Przykład
Przykład
2
2
Pan A, osoba dorosła i w pełni poczytalna,
Pan A, osoba dorosła i w pełni poczytalna,
wypił zbyt dużo alkoholu wprawiając się
wypił zbyt dużo alkoholu wprawiając się
w stan nietrzeźwości. W związku z tym
w stan nietrzeźwości. W związku z tym
realizując znamiona czynu zabronionego
realizując znamiona czynu zabronionego
mógł nie rozpoznać znaczenia czynu,
mógł nie rozpoznać znaczenia czynu,
mimo to ponosi pełną odpowiedzialność,
mimo to ponosi pełną odpowiedzialność,
gdyż jako osoba dojrzała ma możność i
gdyż jako osoba dojrzała ma możność i
powinność przewidywania następstw
powinność przewidywania następstw
spożycia alkoholu
spożycia alkoholu
Czyn ciągły
Czyn ciągły
Dwa lub więcej zachowań, podjętych
Dwa lub więcej zachowań, podjętych
w krótkich odstępach czasu
w krótkich odstępach czasu
(od kilku dni do miesiąca, z wyjątkiem
(od kilku dni do miesiąca, z wyjątkiem
in fine
in fine
)
)
w wykonaniu tego samego zamiaru
w wykonaniu tego samego zamiaru
(jeden zamiar a działanie na raty) lub
(jeden zamiar a działanie na raty) lub
z wykorzystaniem takiej samej sposobności
z wykorzystaniem takiej samej sposobności
(za pierwszym razem nie
(za pierwszym razem nie
zakładał, że będzie drugi ale w skutek nie wykrycia robi to po raz drugi),
zakładał, że będzie drugi ale w skutek nie wykrycia robi to po raz drugi),
uważa się za jeden czyn zabroniony; w zakresie czynów zabronionych
uważa się za jeden czyn zabroniony; w zakresie czynów zabronionych
polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności
polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności
publicznoprawnej za krótki odstęp czasu uważa się okres do 6 miesięcy
publicznoprawnej za krótki odstęp czasu uważa się okres do 6 miesięcy
(art. 6
(art. 6
§
§
2 kks)
2 kks)
Kumulatywny zbieg przepisów
Kumulatywny zbieg przepisów
ustawy
ustawy
Jeżeli ten sam czyn wyczerpuje znamiona określone w dwóch
Jeżeli ten sam czyn wyczerpuje znamiona określone w dwóch
albo więcej przepisach kodeksu, przypisuje się tylko jedno
albo więcej przepisach kodeksu, przypisuje się tylko jedno
przestępstwo skarbowe lub jedno wykroczenie skarbowe na
przestępstwo skarbowe lub jedno wykroczenie skarbowe na
podstawie wszystkich zbiegających się przepisów (art. 7
podstawie wszystkich zbiegających się przepisów (art. 7
§
§
1
1
kks).
kks).
Zbieg kumulatywny wchodzi w grę przy tzw. rzeczywistym
Zbieg kumulatywny wchodzi w grę przy tzw. rzeczywistym
zbiegu przepisów.
zbiegu przepisów.
Dzięki konstrukcji kzp otrzymujemy w pełni obraz popełnionego
Dzięki konstrukcji kzp otrzymujemy w pełni obraz popełnionego
ps lub ws.
ps lub ws.
Zaniechanie ukarania sprawcy
(art. 16 - art. 19)
Instytucje, które pozwalają na zaniechanie ukarania
Instytucje, które pozwalają na zaniechanie ukarania
sprawcy po spełnieniu pewnych dodatkowych
sprawcy po spełnieniu pewnych dodatkowych
warunków, mimo realizacji znamion czynu
warunków, mimo realizacji znamion czynu
zabronionego to:
zabronionego to:
•
czynny żal (art. 16 kks),
czynny żal (art. 16 kks),
•
korekta deklaracji podatkowej (art. 16a kks)
korekta deklaracji podatkowej (art. 16a kks)
•
dobrowolne poddanie się odpowiedzialności (art.
dobrowolne poddanie się odpowiedzialności (art.
17 – 18 kks),
17 – 18 kks),
•
odstąpienie od wymierzenia kary lub środka
odstąpienie od wymierzenia kary lub środka
karnego (art. 19 kks).
karnego (art. 19 kks).
Przestępstwa skarbowe (art. 20-
Przestępstwa skarbowe (art. 20-
art.45)
art.45)
Przy przestępstwach skarbowych kwalifikacja
prawna jest zależna od wartości uszczuplonych lub
narażonych
na
uszczuplenie
należności
publicznoprawnych albo od wartości przedmiotu
przestępstwa skarbowego w czasie popełnienia
czynu zabronionego
Jeżeli wskazana wartość uszczuplonych lub
narażonych
na
uszczuplenie
należności
publicznoprawnych
albo
wartość
przedmiotu
przestępstwa skarbowego przekracza 5-krotną a
nieprzekracza 200-krotnej wysokości minimalnego
wynagrodzenia to jest tzw.
mała wartość
- czyn
jest
przestępstwem
skarbowym,
ale
kwalifikowanym z łagodniejszego przepisu
Przestępstwa skarbowe (art. 20-
Przestępstwa skarbowe (art. 20-
art.45)
art.45)
Jeżeli natomiast wartość uszczuplonych lub
narażonych na uszczuplenie należności
publicznoprawnych albo wartość przedmiotu
przestępstwa skarbowego przekracza 200-krotność
a nie przekracza 500-krotnej wysokości
minimalnego wynagrodzenia to jest
zwykła
wartość
,
duża wartość
jest to wartość, która przekracza
500-krotną a nie przekracza 1000 krotnej wysokości
mw,
natomiast
wielka wartość
to wartość która
przekracza 1000 krotną wysokości mw. Te ostatnie
wartości są kwalifikowane z przepisu surowszego
zagrożonego także karą pozbawienia wolności
Katalog kar
Katalog kar
kara grzywny w stawkach dziennych (co do
kara grzywny w stawkach dziennych (co do
zasady od 10 do 720 stawek a stawka w
zasady od 10 do 720 stawek a stawka w
wysokości od 1/30 do 400 krotnej wysokości
wysokości od 1/30 do 400 krotnej wysokości
mw
mw
kara ograniczenia wolności
kara ograniczenia wolności
kara pozbawienia wolności
kara pozbawienia wolności
Środki karne
Środki karne
Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności,
Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności,
przepadek przedmiotów,
przepadek przedmiotów,
ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku
ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku
przedmiotów itd. (art. 22).
przedmiotów itd. (art. 22).
Przedawnienie
Przedawnienie
Karalność przestępstwa skarbowego ustaje, jeżeli
od czasu jego popełnienia upłynęło lat:
5
- gdy przestępstwo skarbowe jest zagrożone karą
grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą
pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat
10
- gdy czy stanowi przestępstwo skarbowe
zagrożone karą pozbawienia wolności
przekraczającą 3 lata (art. 44 § 1 kks)
Przedawnienie
Przedawnienie
Karalność przestępstwa skarbowego polegającego
na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie
należności publicznoprawnej ustaje także
wówczas, gdy nastąpiło przedawnienie tej
należności (art. 44 § 2 kks).
Wszczęcie postępowania przeciwko sprawcy przed
upływem okresu przedawnienia powoduje, iż
karalność popełnionego przez niego przestępstwa
skarbowego ustaje z upływem 5 lat od zakończenia
tego okresu - art. 44 § 5 kks (dot. ust. 1 pkt1) i 10
lat (dot. ust. 1 pkt 2 )
Wykroczenia skarbowe
Wykroczenia skarbowe
(art. 46 - art. 52)
(art. 46 - art. 52)
Wykroczenie skarbowe
Wykroczenie skarbowe
to czyn zabroniony przez kodeks
to czyn zabroniony przez kodeks
pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota
pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota
uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności
uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności
publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie
publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie
przekracza
pięciokrotnej
wysokości
najniższego
przekracza
pięciokrotnej
wysokości
najniższego
miesięcznego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia.
miesięcznego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia.
Wykroczeniem skarbowym jest także inny czyn
Wykroczeniem skarbowym jest także inny czyn
zabroniony, jeżeli kodeks tak stanowi.
zabroniony, jeżeli kodeks tak stanowi.
Obecnie mw wynosi w sprawach karnych skarbowych
Obecnie mw wynosi w sprawach karnych skarbowych
1126 zł a zatem co do zasady powyżej kwoty 5630 zł
1126 zł a zatem co do zasady powyżej kwoty 5630 zł
mamy do czynienia z przestępstwem skarbowym, poniżej
mamy do czynienia z przestępstwem skarbowym, poniżej
z wykroczeniem skarbowym
z wykroczeniem skarbowym
Wykroczenia skarbowe
Wykroczenia skarbowe
(art. 46 - art. 52)
(art. 46 - art. 52)
Karą za wykroczenia skarbowe jest kara grzywny
Karą za wykroczenia skarbowe jest kara grzywny
określona kwotowo w wysokości od 1/10 do 20
określona kwotowo w wysokości od 1/10 do 20
krotnej
wysokości
najniższego
miesięcznego
krotnej
wysokości
najniższego
miesięcznego
wynagrodzenia, chyba że kodeks stanowi inaczej
wynagrodzenia, chyba że kodeks stanowi inaczej
W sprawach o wykroczenia skarbowe można, po
W sprawach o wykroczenia skarbowe można, po
spełnieniu dodatkowych warunków, wymierzyć
spełnieniu dodatkowych warunków, wymierzyć
mandat karny
mandat karny
Wykroczenia skarbowe
Wykroczenia skarbowe
(art. 46 - art. 52)
(art. 46 - art. 52)
Środki karne za wykroczenia skarbowe:
Środki karne za wykroczenia skarbowe:
-
-
dobrowolne poddanie się odpowiedzialności,
dobrowolne poddanie się odpowiedzialności,
-
-
przepadek przedmiotów
przepadek przedmiotów
,
,
-
-
ściągnięcie
równowartości
pieniężnej
ściągnięcie
równowartości
pieniężnej
przepadku przedmiotów
przepadku przedmiotów
Wykroczenia skarbowe
Wykroczenia skarbowe
(art. 46 - art. 52)
(art. 46 - art. 52)
Przedawnienie
Przedawnienie
Karalność wykroczenia skarbowego ustaje, jeżeli od
Karalność wykroczenia skarbowego ustaje, jeżeli od
czasu jego popełnienia upłynął rok. Jeżeli w tym
czasu jego popełnienia upłynął rok. Jeżeli w tym
okresie wszczęto postępowanie przeciwko
okresie wszczęto postępowanie przeciwko
sprawcy, karalność popełnionego przez niego
sprawcy, karalność popełnionego przez niego
wykroczenia skarbowego ustaje z upływem 2 lat
wykroczenia skarbowego ustaje z upływem 2 lat
od zakończenia tego okresu
od zakończenia tego okresu
Objaśnienie wyrażeń ustawowych
Objaśnienie wyrażeń ustawowych
(art. 53)
(art. 53)
Przepis art. 53 kks zawiera wykaz definicji
Przepis art. 53 kks zawiera wykaz definicji
legalnych i stanowi swoisty słowniczek
legalnych i stanowi swoisty słowniczek
wyrażeń ustawowych wykorzystanych w
wyrażeń ustawowych wykorzystanych w
Kodeksie karnym skarbowym
Kodeksie karnym skarbowym
Część szczególna
Część szczególna
(art. 54 - art. 112)
(art. 54 - art. 112)
Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
przeciwko obowiązkom podatkowym i rozliczeniom z
przeciwko obowiązkom podatkowym i rozliczeniom z
tytułu dotacji lub subwencji (art. 54 – 84 kks),
tytułu dotacji lub subwencji (art. 54 – 84 kks),
P
P
rzestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
rzestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
przeciwko obowiązkom celnym oraz zasadom obrotu z
przeciwko obowiązkom celnym oraz zasadom obrotu z
zagranicą towarami i usługami (art. 85 – 96 kks),
zagranicą towarami i usługami (art. 85 – 96 kks),
Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
przeciwko obrotowi dewizowemu (art. 97 – 106ł kks),
przeciwko obrotowi dewizowemu (art. 97 – 106ł kks),
Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
przeciwko
organizacji
gier
losowych,
zakładów
przeciwko
organizacji
gier
losowych,
zakładów
wzajemnych, gier na automatach i gier na automatach
wzajemnych, gier na automatach i gier na automatach
o niskich wygranych (art. 107 – 111 kks),
o niskich wygranych (art. 107 – 111 kks),
Postępowanie w sprawach o
Postępowanie w sprawach o
przestępstwa
przestępstwa
skarbowe i wykroczenia
skarbowe i wykroczenia
skarbowe
skarbowe
Organy postępowania w sprawach o
Organy postępowania w sprawach o
przestępstwa skarbowe i wykroczenia
przestępstwa skarbowe i wykroczenia
skarbowe
skarbowe
Organy postępowania przygotowawczego
Organy postępowania przygotowawczego
–
Finansowe organy postępowania
Finansowe organy postępowania
przygotowawczego (art. 133)
przygotowawczego (art. 133)
–
Niefinansowe organy postępowania
Niefinansowe organy postępowania
przygotowawczego (art. 134 § 1)
przygotowawczego (art. 134 § 1)
Organ n
Organ n
adrzędny nad finansowym organem
adrzędny nad finansowym organem
dochodzenia (art. 53 § 39 kks)
dochodzenia (art. 53 § 39 kks)
O
O
rgany postępowania przygotowawczego
rgany postępowania przygotowawczego
urząd celny
urząd celny
– w sprawach o przestępstwa skarbowe
– w sprawach o przestępstwa skarbowe
i wykroczenia skarbowe z art. 63-75, art. 85-96 § 1
i wykroczenia skarbowe z art. 63-75, art. 85-96 § 1
,
,
art. 106h i art. 107-111
art. 106h i art. 107-111
§
§
1
1
oraz w sprawach
oraz w sprawach
ujawnionych w zakresie swojego działania przez
ujawnionych w zakresie swojego działania przez
urzędy celne z art. 106e, 106f, 106k a także w
urzędy celne z art. 106e, 106f, 106k a także w
sprawach w zakresie swojego działania z art.
sprawach w zakresie swojego działania z art.
54, 56,
54, 56,
57 § 1,
57 § 1,
60, 61,
60, 61,
76, 80, 83
76, 80, 83
oraz
oraz
art. 84 § 1
art. 84 § 1
urząd skarbowy
urząd skarbowy
– w sprawach o pozostałe
– w sprawach o pozostałe
przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
inspektor kontroli skarbowej
inspektor kontroli skarbowej
– w sprawach
– w sprawach
ujawnionych w zakresie działania kontroli skarbowej.
ujawnionych w zakresie działania kontroli skarbowej.
Niefinansowe organy postępowania
Niefinansowe organy postępowania
przygotowawczego
przygotowawczego
Straż Graniczna
Straż Graniczna
– w sprawach o przestępstwa
– w sprawach o przestępstwa
skarbowe i wykroczenia skarbowe określone w art.
skarbowe i wykroczenia skarbowe określone w art.
63 – 71, art. 85 – 96 § 1,
63 – 71, art. 85 – 96 § 1,
a
a
rt. 106e
rt. 106e
i
i
106
106
f oraz art.
f oraz art.
106h
106h
, ujawnione w zakresie swego działania przez
, ujawnione w zakresie swego działania przez
Straż Graniczną,
Straż Graniczną,
Policja –
Policja –
w sprawach o przestępstwa
w sprawach o przestępstwa
skarbowe i
skarbowe i
wykroczenia skarbowe
wykroczenia skarbowe
ujawnione w zakresie swego
ujawnione w zakresie swego
działania przez Policję,
działania przez Policję,
Niefinansowe organy postępowania
Niefinansowe organy postępowania
przygotowawczego
przygotowawczego
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
- w
- w
sprawach o przestępstwa
sprawach o przestępstwa
skarbowe ujawnione w
skarbowe ujawnione w
zakresie swego działania przez ten urząd,
zakresie swego działania przez ten urząd,
Żandarmeria Wojskowa –
Żandarmeria Wojskowa –
w sprawach o
w sprawach o
przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
popełnione przez osoby wymienione w art. 53 § 36
popełnione przez osoby wymienione w art. 53 § 36
kks (żołnierz)
kks (żołnierz)
,
,
Centralne Biuro Antykorupcyjne
Centralne Biuro Antykorupcyjne
– w sprawach o
– w sprawach o
przestępstwa skarbowe ujawnione w zakresie swojej
przestępstwa skarbowe ujawnione w zakresie swojej
właściwości
właściwości
Organ n
Organ n
adrzędny nad finansowym organem
adrzędny nad finansowym organem
postępowania przygotowawczego
postępowania przygotowawczego
miejscowo właściwa izba celna
miejscowo właściwa izba celna
– w sprawach
– w sprawach
należących do właściwości urzędu celnego,
należących do właściwości urzędu celnego,
miejscowo właściwa izba skarbowa
miejscowo właściwa izba skarbowa
– w sprawach
– w sprawach
należących do właściwości urzędu skarbowego, a
należących do właściwości urzędu skarbowego, a
jeżeli
jeżeli
postępowanie
przygotowawcze
postępowanie
przygotowawcze
prowadzi
prowadzi
inspektor kontroli skarbowej –
inspektor kontroli skarbowej –
Generalny Inspektor
Generalny Inspektor
Kontroli Skarbowej
Kontroli Skarbowej
,
,
minister
właściwy
do
spraw
finansów
minister
właściwy
do
spraw
finansów
publicznych
publicznych
– jeżeli postanowienie lub zarządzenie
– jeżeli postanowienie lub zarządzenie
wydał
wydał
organ nadrzędny określony w pkt 1 i 2
organ nadrzędny określony w pkt 1 i 2
§
§
39 art.
39 art.
53 kks (miejscowo właściwa izba celna,
53 kks (miejscowo właściwa izba celna,
Generalny
Generalny
Inspektor Kontroli Skarbowej
Inspektor Kontroli Skarbowej
)
)
.
.
Strony procesowe w postępowaniu w
sprawach o przestępstwa skarbowe
(art. 120-art. 128)
oskarżyciel publiczny
oskarżyciel publiczny
– np. urząd celny jako
– np. urząd celny jako
finansowy
organ
postępowania
finansowy
organ
postępowania
przygotowawczego lub jego przedstawiciel po
przygotowawczego lub jego przedstawiciel po
wniesieniu aktu oskarżenia,
wniesieniu aktu oskarżenia,
oskarżony –
oskarżony –
co do zasady osoba
co do zasady osoba
wobec której
wobec której
wniesiono akt oskarżenia
wniesiono akt oskarżenia
,
,
Strony procesowe w postępowaniu w
sprawach o przestępstwa skarbowe
(art. 120-art. 128)
podmiot pociągnięty do odpowiedzialności
podmiot pociągnięty do odpowiedzialności
posiłkowej –
posiłkowej –
osoba fizyczna, osoba prawna lub
osoba fizyczna, osoba prawna lub
jednostka organizacyjna niemająca osobowości
jednostka organizacyjna niemająca osobowości
prawnej, którą organ prowadzący postępowanie
prawnej, którą organ prowadzący postępowanie
w sprawie o przestępstwo skarbowe wezwał do
w sprawie o przestępstwo skarbowe wezwał do
udziału w tym charakterze,
udziału w tym charakterze,
interwenient –
interwenient –
podmiot, który nie będąc
podmiot, który nie będąc
podejrzanym lub oskarżonym w postępowaniu
podejrzanym lub oskarżonym w postępowaniu
w sprawie o przestępstwo skarbowe lub
w sprawie o przestępstwo skarbowe lub
wykroczenie
skarbowe,
zgłosił
w
tym
wykroczenie
skarbowe,
zgłosił
w
tym
postępowaniu roszczenie do przedmiotów
postępowaniu roszczenie do przedmiotów
podlegających przepadkowi.
podlegających przepadkowi.
Strony procesowe w postępowaniu w
sprawach o wykroczenie skarbowe
(art. 120-art. 128)
oskarżyciel publiczny
oskarżyciel publiczny
Oskarżony
Oskarżony
Interwenient
Interwenient
Uwaga
Uwaga
!!
!!
!
!
Podmiot pociągnięty do odpowiedzialności
Podmiot pociągnięty do odpowiedzialności
posiłkowej nie jest stroną procesową w
posiłkowej nie jest stroną procesową w
postępowaniu w sprawach o wykroczenia
postępowaniu w sprawach o wykroczenia
skarbowe.
skarbowe.
Postępowanie przygotowawcze (art.
Postępowanie przygotowawcze (art.
150 - art. 156)
150 - art. 156)
Zadaniem postępowania przygotowawczego
Zadaniem postępowania przygotowawczego
jest
zebranie
i
utrwalenie
materiału
jest
zebranie
i
utrwalenie
materiału
dowodowego w celu ustalenia, czy czyn
dowodowego w celu ustalenia, czy czyn
zabroniony został popełniony i czy stanowi
zabroniony został popełniony i czy stanowi
przestępstwo
skarbowe
lub
wykroczenie
przestępstwo
skarbowe
lub
wykroczenie
skarbowe.
skarbowe.
Istnieją dwie zasadnicze formy postępowania
Istnieją dwie zasadnicze formy postępowania
przygotowawczego tj. dochodzenie i śledztwo.
przygotowawczego tj. dochodzenie i śledztwo.
Obowiązujący model postępowania karnego
Obowiązujący model postępowania karnego
zastrzega śledztwo dla spraw ważniejszych, a
zastrzega śledztwo dla spraw ważniejszych, a
dochodzenie dla wszystkich pozostałych
dochodzenie dla wszystkich pozostałych
Postępowanie przygotowawcze
Postępowanie przygotowawcze
Dochodzenie
Dochodzenie
Śledztwo
Śledztwo
Z
Z
akończenia postępowania
akończenia postępowania
przygotowawczego
przygotowawczego
Dochodzenie
Dochodzenie
Co do zasady dochodzenie wszczyna się przez
Co do zasady dochodzenie wszczyna się przez
wydanie postanowienia o wszczęciu dochodzenia.
wydanie postanowienia o wszczęciu dochodzenia.
Jeżeli dane istniejące w chwili wszczęcia dochodzenia
Jeżeli dane istniejące w chwili wszczęcia dochodzenia
lub zebrane w jego toku uzasadniają dostatecznie
lub zebrane w jego toku uzasadniają dostatecznie
podejrzenie, że czyn popełniła określona osoba,
podejrzenie, że czyn popełniła określona osoba,
sporządza się postanowienie o przedstawieniu
sporządza się postanowienie o przedstawieniu
zarzutów, ogłasza je niezwłocznie podejrzanemu i
zarzutów, ogłasza je niezwłocznie podejrzanemu i
przesłuchuje
się
go,
chyba
że
ogłoszenie
przesłuchuje
się
go,
chyba
że
ogłoszenie
postanowienia lub przesłuchanie podejrzanego nie
postanowienia lub przesłuchanie podejrzanego nie
jest możliwe z powodu jego ukrywania się lub
jest możliwe z powodu jego ukrywania się lub
nieobecności w kraju.
nieobecności w kraju.
Dochodzenie
Dochodzenie
Dochodzenie w sprawie o wykroczenie skarbowe powinno być
Dochodzenie w sprawie o wykroczenie skarbowe powinno być
zakończone w ciągu dwóch miesięcy. W razie nie zakończenia
zakończone w ciągu dwóch miesięcy. W razie nie zakończenia
dochodzenia w sprawie o wykroczenie skarbowe prowadzonego
dochodzenia w sprawie o wykroczenie skarbowe prowadzonego
przez organ dochodzenia w ciągu dwóch miesięcy, organ nadrzędny
przez organ dochodzenia w ciągu dwóch miesięcy, organ nadrzędny
nad tym organem może przedłużyć dochodzenie na czas oznaczony.
nad tym organem może przedłużyć dochodzenie na czas oznaczony.
Postępowanie przygotowawcze w sprawie o przestępstwo skarbowe
Postępowanie przygotowawcze w sprawie o przestępstwo skarbowe
powinno być zakończone w ciągu trzech miesięcy. W razie nie
powinno być zakończone w ciągu trzech miesięcy. W razie nie
zakończenia dochodzenia w tym terminie organ nadrzędny nad
zakończenia dochodzenia w tym terminie organ nadrzędny nad
organem prowadzącym postępowanie może przedłużyć je na okres
organem prowadzącym postępowanie może przedłużyć je na okres
do 6 miesięcy. W szczególnie uzasadnionych wypadkach właściwy
do 6 miesięcy. W szczególnie uzasadnionych wypadkach właściwy
prokurator może przedłużyć okres postępowania na dalszy czas
prokurator może przedłużyć okres postępowania na dalszy czas
oznaczony. Dochodzenie w sprawie o przestępstwo skarbowe po
oznaczony. Dochodzenie w sprawie o przestępstwo skarbowe po
jego przedłużeniu toczy się nadal jako dochodzenie.
jego przedłużeniu toczy się nadal jako dochodzenie.
Śledztwo
Śledztwo
Śledztwo prowadzi się w sprawach
Śledztwo prowadzi się w sprawach
określonych w art. 151a kks
określonych w art. 151a kks
Prokurator prowadzi śledztwo w
Prokurator prowadzi śledztwo w
wypadkach określonych w art.
wypadkach określonych w art.
151a
151a
§
§
1 pkt 2 i 3 kks, a także
1 pkt 2 i 3 kks, a także
wtedy, gdy uzna, że wymagają
wtedy, gdy uzna, że wymagają
tego okoliczności sprawy (art.
tego okoliczności sprawy (art.
151b
151b
§
§
1 kks).
1 kks).
Formy zakończenia
Formy zakończenia
postępowania
postępowania
przygotowawczego
przygotowawczego
sporządzenie
i
wniesienie
aktu
sporządzenie
i
wniesienie
aktu
oskarżenia lub wniosku o ukaranie,
oskarżenia lub wniosku o ukaranie,
wydanie postanowienia o umorzeniu
wydanie postanowienia o umorzeniu
dochodzenia (śledztwa),
dochodzenia (śledztwa),
wydanie
postanowienia
o
wydanie
postanowienia
o
warunkowym umorzeniu dochodzenia
warunkowym umorzeniu dochodzenia
(śledztwa),
(śledztwa),
wniosek o udzielenie zezwolenia na
wniosek o udzielenie zezwolenia na
dobrowolne poddanie się
dobrowolne poddanie się
odpowiedzialności
odpowiedzialności
Postępowanie przed sądem
Postępowanie przed sądem
(art. 157 - art. 164)
(art. 157 - art. 164)
Udział w rozprawie finansowego organu pp
Udział w rozprawie finansowego organu pp
lub jego przedstawiciela w szczególności
lub jego przedstawiciela w szczególności
tego, który wniósł akt oskarżenia, jest
tego, który wniósł akt oskarżenia, jest
obowiązkowy w postępowaniu uproszczonym
obowiązkowy w postępowaniu uproszczonym
Udział prokuratora w rozprawie nie wyłącza
Udział prokuratora w rozprawie nie wyłącza
obowiązku udziału finansowego organu pp
obowiązku udziału finansowego organu pp
lub jego przedstawiciela w charakterze
lub jego przedstawiciela w charakterze
oskarżyciela publicznego
oskarżyciela publicznego
W sprawach o przestępstwa skarbowe, w
W sprawach o przestępstwa skarbowe, w
których akt oskarżenia wniósł prokurator,
których akt oskarżenia wniósł prokurator,
finansowy organ pp lub jego przedstawiciel
finansowy organ pp lub jego przedstawiciel
może
działać
obok
prokuratora
w
może
działać
obok
prokuratora
w
charakterze oskarżyciela publicznego
charakterze oskarżyciela publicznego
Postępowanie odwoławcze
Postępowanie odwoławcze
(art. 165 - art. 170 )
(art. 165 - art. 170 )
Apelacja
Apelacja
Zażalenie
Zażalenie
Apelacja
Apelacja
Od wyroku sądu pierwszej instancji stronom przysługuje
apelacja, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 444 kpk).
Uprawnienie do wniesienia apelacji jest uzależnione od
uprzedniego złożenia wniosku o sporządzenie i
doręczenie uzasadnienia przez każdą ze stron. Zgodnie z
przepisem art. 422 § 1 kpk, w terminie zawitym 7 dni od
daty ogłoszenia wyroku strona np. urząd celny, może
złożyć wniosek o sporządzenie na piśmie i doręczenie
uzasadnienia wyroku. Sporządzenie uzasadnienia z
urzędu przez sąd nie zwalnia strony od złożenia wniosku
o doręczenie uzasadnienia. Wniosek składa się na piśmie.
Apelacja
Apelacja
Środek odwoławczy wnosi się na piśmie do sądu
odwoławczego za pośrednic twem sądu, który wydał
zaskarżone orzeczenie (art. 428 § 1 kpk). Termin do
wniesienia apelacji wynosi 14 dni i biegnie dla każdego
uprawnionego od daty doręczenia wyroku z uzasadnieniem
(art. 445 § 1 kpk).
Odwołujący się powinien wskazać zaskarżone rozstrzygnięcie
lub ustalenie, a także podać czego się domaga (art. 427 § 1
kpk). Apelacja wnoszona przez oskarżyciela publicznego (np.
urząd celny), obrońcę lub pełnomocnika powinna zawierać
wskazanie zarzutów stawianych rozstrzygnięciu oraz
uzasadnienie (art. 427 § 2 kpk). Odwołujący się może
również wskazać nowe fakty lub dowody (art. 427 § 3 kpk).
Zażalenie
Zażalenie
zażalenie na postanowienie finansowego organu pp
(urzędu celnego) rozpoznaje organ nadrzędny (izba
celna), a w wypadkach przewidzianych przez
ustawę- prokurator sprawujący nadzór nad tym
postępowaniem albo sąd (art. 167 § 1 kks).
Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od daty
ogłoszenia postanowienia, a jeżeli ustawa nakazuje
doręczenie postanowienia- od daty jego doręczenia
(art. 460 kpk).
Zażalenie
Zażalenie
Zażalenie na postanowienie urzędu celnego wnosi
się na piśmie do organu odwoławczego za
pośrednictwem tego organu, który je wydał (art. 428
§ 1 kpk).
Przepisy Kodeksu postępowania karnego dotyczące
zażaleń na postanowienia sądu stosuje się
odpowiednio do zażaleń na postanowienia urzędu
celnego jako finansowego organu dochodzenia (art.
465 § 1 kpk).
Przepisy dotyczące zażaleń na postanowienia stosuje
się odpowiednio do zażaleń na zarządzenia (art. 466
§ 1 kpk).
Nadzwyczajne środki
Nadzwyczajne środki
zaskarżenia
zaskarżenia
Kasacja
Kasacja
Wznowienie postępowania
Wznowienie postępowania
Kasacja
Kasacja
wniosek o wznowienie postępowania jest drugim,
obok skargi kasacyjnej, nadzwyczajnym środkiem
zaskarżenia. W odróżnieniu od kasacji, strona może
złożyć zarówno wniosek o wznowienie postępowania
sądowego zakończonego prawomocnym wyrokiem,
jak
i
wniosek
o
wznowienie
postępowania
zakończonego prawomocnym postanowieniem.
Podstawy wznowienia procesu o przestępstwa
skarbowe i wykroczenia skarbowe określa stosowany
odpowiednio poprzez art. 113 kks, przepis art. 540
kpk.
Kasacja
Kasacja
Przepis art. 170 kks poszerza natomiast podstawy
wznowienia
postępowania,
stanowiąc,
iż
postępowanie sądowe zakończone prawomocnym
orzeczeniem wznawia się w zakresie rozstrzygnięcia
o nałożeniu odpowiedzialności posiłkowej także
wtedy, gdy po wydaniu orzeczenia ujawnią się nowe
fakty lub dowody nieznane przedtem sądowi,
wskazujące na to, że niesłusznie nałożono tę
odpowiedzialność.
Pociągnięcie do
Pociągnięcie do
odpowiedzialności za zgodą
odpowiedzialności za zgodą
sprawcy
sprawcy
(art. 136 - art. 149)
(art. 136 - art. 149)
Postępowanie mandatowe
Postępowanie mandatowe
Zezwolenie na dobrowolne poddanie się
Zezwolenie na dobrowolne poddanie się
odpowiedzialności
odpowiedzialności
Postępowanie mandatowe
Postępowanie mandatowe
(art. 136 kks – art. 141 kks)
(art. 136 kks – art. 141 kks)
W postępowaniu mandatowym można nałożyć karę
W postępowaniu mandatowym można nałożyć karę
grzywny w drodze mandatu karnego:
grzywny w drodze mandatu karnego:
gotówkowego, wydanego ukaranemu po uiszczeniu
gotówkowego, wydanego ukaranemu po uiszczeniu
grzywny bezpośrednio upoważnionemu podmiotowi,
grzywny bezpośrednio upoważnionemu podmiotowi,
który ją wymierzył, stosowany wobec osób czasowo
który ją wymierzył, stosowany wobec osób czasowo
tylko przebywających w Polsce lub
tylko przebywających w Polsce lub
n
n
iemającą stałego
iemającą stałego
miejsca zamieszkania lub stałego miejsca pobytu,
miejsca zamieszkania lub stałego miejsca pobytu,
kredytowanego, wydawanego za potwierdzeniem
kredytowanego, wydawanego za potwierdzeniem
odbioru ukaranemu, stosowany w pozostałym zakresie.
odbioru ukaranemu, stosowany w pozostałym zakresie.
UWAGA
UWAGA
Nałożenie kary grzywny w drodze mandatu
Nałożenie kary grzywny w drodze mandatu
karnego
dopuszczalne
jest
tylko
za
karnego
dopuszczalne
jest
tylko
za
wykroczenie skarbowe.
wykroczenie skarbowe.
Warunkiem nałożenia kary grzywny w drodze
Warunkiem nałożenia kary grzywny w drodze
mandatu karnego jest wyrażenie zgody przez
mandatu karnego jest wyrażenie zgody przez
sprawcę wykroczenia skarbowego
sprawcę wykroczenia skarbowego
Postępowanie mandatowe
Postępowanie mandatowe
(art. 136 kks – art. 141 kks)
(art. 136 kks – art. 141 kks)
Postępowania mandatowego nie stosuje się, jeżeli
Postępowania mandatowego nie stosuje się, jeżeli
:
:
w związku z wykroczeniem skarbowym nastąpiło
w związku z wykroczeniem skarbowym nastąpiło
uszczuplenie należności publicznoprawnej, chyba że do
uszczuplenie należności publicznoprawnej, chyba że do
chwili przyjęcia mandatu karnego wymagalna należność
chwili przyjęcia mandatu karnego wymagalna należność
została w całości uiszczona,
została w całości uiszczona,
zgłoszono interwencję co do przedmiotu podlegającego
zgłoszono interwencję co do przedmiotu podlegającego
przepadkowi
przepadkowi
zachodzi zbieg przepisów określony w art. 7 § 1 kks, a ten
zachodzi zbieg przepisów określony w art. 7 § 1 kks, a ten
sam czyn sprawcy wykroczenia skarbowego wyczerpuje
sam czyn sprawcy wykroczenia skarbowego wyczerpuje
zarazem znamiona przestępstwa skarbowego
zarazem znamiona przestępstwa skarbowego
Zezwolenie na dobrowolne poddanie się
Zezwolenie na dobrowolne poddanie się
odpowiedzialności (art. 142-149 kks)
odpowiedzialności (art. 142-149 kks)
Wniosek sprawcy o zezwolenie
Wniosek sprawcy o zezwolenie
– może zgłosić
– może zgłosić
sprawca przestępstwa skarbowego lub wykroczenia
sprawca przestępstwa skarbowego lub wykroczenia
skarbowego w postępowaniu przed finansowym
skarbowego w postępowaniu przed finansowym
organem pp, zanim wniesiono akt oskarżenia,
organem pp, zanim wniesiono akt oskarżenia,
Warunki brzegowe
Warunki brzegowe
– zgłaszając wniosek sprawca
– zgłaszając wniosek sprawca
obowiązany jest łącznie uiścić:
obowiązany jest łącznie uiścić:
-
należność publicznoprawną,
należność publicznoprawną,
-
tytułem kary grzywny kwotę odpowiadającą co
tytułem kary grzywny kwotę odpowiadającą co
najmniej
najmniej
1/3
1/3
najniższego miesięcznego wynagrodzenia,
najniższego miesięcznego wynagrodzenia,
a za wykroczenie –
a za wykroczenie –
1/10
1/10
tego wynagrodzenia,
tego wynagrodzenia,
- co najmniej zryczałtowaną równowartość kosztów
- co najmniej zryczałtowaną równowartość kosztów
postępowania.
postępowania.
Jeżeli za czyn zabroniony, o który toczy się postępowanie,
Jeżeli za czyn zabroniony, o który toczy się postępowanie,
przewidziane jest obowiązkowe orzeczenie przepadku przedmiotów,
przewidziane jest obowiązkowe orzeczenie przepadku przedmiotów,
obowiązany
obowiązany
jest
jest
wyrazić zgodę na ich przepadek a w razie
wyrazić zgodę na ich przepadek a w razie
niemożności złożenia tych przedmiotów – uiścić ich równowartość
niemożności złożenia tych przedmiotów – uiścić ich równowartość
pieniężną.
pieniężną.
Wniosek organu finansowego do sądu
Wniosek organu finansowego do sądu
–
–
w razie wystąpienia
w razie wystąpienia
przez
przez
sprawcę
sprawcę
o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności,
o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności,
finansowy organ pp może zamiast aktu oskarżenia wnieść
finansowy organ pp może zamiast aktu oskarżenia wnieść
niezwłocznie do sądu wniosek o udzielenie takiego zezwolenia
niezwłocznie do sądu wniosek o udzielenie takiego zezwolenia
Zezwolenie
Zezwolenie
–
–
w kwestii udzielenia zezwolenia
w kwestii udzielenia zezwolenia
na dobrowolne
na dobrowolne
poddanie się odpowiedzialności sąd wydaje niezwłocznie wyrok.
poddanie się odpowiedzialności sąd wydaje niezwłocznie wyrok.
korzyści z
korzyści z
dobrowolne
dobrowolne
go
go
poddani
poddani
a
a
się odpowiedzialności dla wymiaru
się odpowiedzialności dla wymiaru
sprawiedliwości
sprawiedliwości
i sprawcy
i sprawcy
:
:
skróceni
skróceni
e
e
i
i
zminiejszenie kosztów procesu,
zminiejszenie kosztów procesu,
wpływ sprawcy na
wpływ sprawcy na
wysokość kary,
wysokość kary,
sprawca nie jest
sprawca nie jest
traktowany jak
traktowany jak
osoba karana
osoba karana
(
(
nie podlega wpisowi do K
nie podlega wpisowi do K
rajowego
rajowego
R
R
ejestru
ejestru
K
K
arnego)
arnego)
Tryby szczególne
Postępowanie w stosunku
do nieobecnych
(art. 173 KKS – art. 177 KKS)
Istota postępowania
W sprawach karnych skarbowych a w szczególności w przestępczości
celnej bardzo często jedynym śladem czynu zabronionego jest przedmiot
przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, na którym ciąża
należności publicznoprawne lub który jest objęty reglamentacją pozataryfową.
Wynika to z faktu, że oskarżonym jest obcokrajowiec lub osoba przebywająca
za granicą z innych względów (np. obywatel polski przebywający za granicą w
związku z leczeniem, czy wykonywaniem pracy). Brak oskarżonego oraz
fizycznie
istniejącego
pokrzywdzonego
praktycznie
uniemożliwia
postępowanie.
Zastosowanie wówczas postępowania w stosunku do nieobecnych jest
najlepszym rozwiązaniem, gdyż pozwala poprzez orzeczenie przepadku
przedmiotu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego zaspokoić
interes finansowy Skarbu Państwa, czy budżetu Wspólnot Europejskich.
Przesłanki postępowania
Przeciwko sprawcy przestępstwa skarbowego lub
wykroczenia skarbowego (dot. także podmiotu pociągniętego do
odpowiedzialności posiłkowej)
1. przebywającemu stale za granicą – cudzoziemiec lub obywatel
polski stale mieszkający za granicą
2. albo gdy nie można ustalić jego miejsca zamieszkania lub pobytu
w kraju – wyjazd oskarżonego nawet bez podania kierunku nie jest
powodem do stosowania tego trybu i stosowanie tego postępowania
musi być poprzedzone działaniami mającymi na celu ustalenie
miejsca jego pobytu,
postępowanie może toczyć się podczas jego nieobecności.
Postępowanie w stosunku
do nieobecnych jest wykluczone gdy:
- wina sprawcy lub okoliczności popełnienia czynu
zabronionego budzą wątpliwości
- oskarżony o przestępstwo skarbowe ukrył się po wniesieniu
do sądu aktu oskarżenia, a także wówczas, gdy w toku
postępowania
przed
sądem
ustalono
jego
miejsce
zamieszkania lub pobytu w kraju.
Przebieg postępowania
Postępowanie toczy się na zasadach ogólnych, przy
czym nie stosuje się przepisów, których nie można wykonać
z powodu nieobecności oskarżonego albo podmiotu
pociągniętego
do
odpowiedzialności
posiłkowej
np.
przesłuchanie, przesyłanie doręczeń na adres zamieszkania.
O zastosowaniu postępowania w stosunku do nieobecnych
organ prowadzący postępowanie wydaje postanowienie. W
postępowaniu
przygotowawczym
w
sprawach
o
przestępstwa
skarbowe
postanowienie
to
wymaga
zatwierdzenia przez prokuratora.
Postanowienia o zastosowaniu postępowania w stosunku do
nieobecnych nie ogłasza się nieobecnej stronie.
Uwaga
W przypadku zastosowania postępowania w
stosunku do nieobecnych, zachodzi obligatoryjna
obrona oskarżonego przez adwokata oraz obligatoryjna
reprezentacja
podmiotu
pociągniętego
do
odpowiedzialności posiłkowej przez adwokata lub radcę
prawnego.
Obligatoryjna obrona
Prezes sądu właściwego do rozpoznania sprawy wyznacza
nieobecnemu oskarżonemu obrońcę z urzędu. Udział
obrońcy jest obowiązkowy także w postępowaniu
odwoławczym.
Obligatoryjna reprezentacja
Powyższą zasadę stosuje się odpowiednio do podmiotu
pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej, gdy nie
ma on pełnomocnika. Wyznaczenie adwokata lub radcy
prawnego dla nieobecnego podmiotu pociągniętego do
odpowiedzialności posiłkowej jest równoznaczne z
udzieleniem pełnomocnictwa.
Osobiste zgłoszenie. Ujęcie skazanego
W razie osobistego zgłoszenia się skazanego do
dyspozycji sądu lub ujęcia skazanego doręcza mu się
odpis prawomocnego wyroku. Na wniosek skazanego
złożony na piśmie w zawitym terminie 14 dni od daty
doręczenia sąd, którego wyrok się uprawomocnił,
wyznacza niezwłocznie rozprawę, a wydany w tej instancji
wyrok traci moc z chwilą stawienia się skazanego na
rozprawie.
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę