Rozpowszechnienie,

pozycja klasyfikacyjna

i kryteria zaburzeń

lękowych

Aleksander Araszkiewicz

Aleksander Araszkiewicz

Katedra i Klinika Psychiatrii

Katedra i Klinika Psychiatrii

AM w Bydgoszczy

AM w Bydgoszczy

Rozpowszechnienie dużej

Rozpowszechnienie dużej

depresji i zaburzeń lękowych w

depresji i zaburzeń lękowych w

populacji

populacji

10,3

3,1

2,3

7,9

3

0

2

4

6

8

10

12

Major

Depression

GAD

Panic and/or
Agoraphobia

Socjal Phobia

PTSD

Kessler RC. etal. 1994

Pr

e

v

a

le

n

ce

R

a

te

,

%

%

%

%

%

%

b

Rozpowszechnienie zaburzeń

Rozpowszechnienie zaburzeń

depresyjnych i lękowych według

depresyjnych i lękowych według

kryteriów

kryteriów

ICD-10 w podstawowej opiece

ICD-10 w podstawowej opiece

zdrowotnej

zdrowotnej

(Sartorius i wsp., 1996)

Epizod depresji-
trwający aktualnie
Dystymia
Lęk uogólniony
Lęk napadowy
Agorafobia:
z napadami
paniki
bez napadów
paniki

10
%

2,1
%
7,9
%
1,1
%
1,5
%
1,0
%
0,5
%

Zespół lęku

Zespół lęku

uogólnionego

uogólnionego

/Generalised

/Generalised

Anxiety Disorder-GAD Definicja/

Anxiety Disorder-GAD Definicja/

Zespół lęku uogólnionego to

przewlekłe, częste

i znacznie zaburzające

funkcjonowanie zaburzenie

psychiczne. Istotną cechą jest lęk

uogólniony, lecz występujący

niezależnie od jakichkolwiek

szczególnych okoliczności

zewnętrznych ani nawet nasilający się

pod ich wpływem /tzn. jest

„wolnopłynący”/ ( ICD-10 )

Kryteria GAD wg DSM IV



przesadny lęk i zamartwianie się licznymi wydarzeniami i

okolicznościami życiowymi



lęk trudny do kontrolowania



≥3 z nast. 6 objawów: niepokój (napięcie psychiczne),

zmęczenie, obniżona koncentracja, nerwowość, napięcie
mięśni, zaburzenia snu



Lęk nie wynika z innego zaburzenia psychicznego



Lęk lub objawy somatyczne powodują istotne zaburzenie

funkcjonowania społecznego, zawodowego lub
upośledzają spełnianie innej ważnej roli w życiu



nie wynika z przyczyn organicznych lub bezpośrednich

efektów działania substancji, nie jest ograniczony
wyłącznie do występowania jako element
współtowarzyszący innym zaburzeniom

Kryteria diagnostyczne

Kryteria diagnostyczne

GAD wg ICD-10

GAD wg ICD-10

Pierwotne objawy lęku dominują przez większość dni w okresie co najmniej kilku

tygodni, a zazwyczaj – kilku miesięcy. Objawy te zwykle obejmują :

a) obawy ( martwienie się przyszłymi niepowodzeniami, uczucie napięcia,

trudności w koncentracji itp. );

b) napięcie ruchome ( niemożność spokojnego siedzenia, bóle napięciowe

głowy, drżenie, niemożność odprężenia się );

c) Wzmożona aktywność układu autonomicznego ( zawroty głowy, pocenie

się, tachykardia, przyspieszenie oddechu, „niepokój” w nadbrzuszu,

suchość w ustach itp. )

U dzieci mogą dominować : częsta potrzeba rozpraszania obaw i nawracające

skargi somatyczne.

Zmiany Kryteriów diagnostycznych

Zmiany Kryteriów diagnostycznych

GAD

GAD

Kryterium

DSM-III

DSM-III-R

DSM-IV

ICD-10

Lęk

Uporczywy

nierealistyczny,
przesadny z
obawami
dotyczącymi co
najmniej 2
okoliczności
życiowych

przesadny lęk i
zamartwianie się
licznymi
wydarzeniami i
aktywnościami
życiowymi, lęk
trudny do
kontrolowania;
(obejmuje zespół
nadmiernej
lękliwości
dziecięcej)

Uogólniony,
uporczywy,
wolnopłynący.
Liczne
zmartwienia i
negatywne
przewidywania.

Czas trwania

1 miesiąc

6 miesięcy

6 miesięcy

Kilka miesięcy

Dodatkowe objawy Nieokreślona

liczba objawów z 3
z następujących 4
kategorii:
lękliwe
oczekiwanie,
niepokój ruchowy,
obj.wegetatywne,
nadwrażliwość na
bodźce

= 6 z 18
określonych
objawów z
następujących 3
kategorii: niepokój
ruchowy (n=4),
obj.wegetatywne
(n=9),
nadwrażliwość
(n=5)

= 3 z nast. 6
objawów:
niepokój (napięcie
psychiczne),
zmęczenie,
obniżona
koncentracja,
nerwowość,
napięcie mięśni,
zaburzenia snu

Nieokreślona
liczba objawów z 3
kategorii:
martwienie się (o
przyszłość,
poczucie bycia na
krawędzi,
problemy z
koncentracją,
niepokój ruchowy,
nadaktywność
wegetatywna

Zmiany Kryteriów diagnostycznych

Zmiany Kryteriów diagnostycznych

GAD cd.

GAD cd.

Kryterium

DSM-III

DSM-III-R

DSM-IV

ICD-10

Cechy
towarzyszące

Łagodne zespoły
depresyjne

Łagodne zespoły
depresyjne

Napięcie mięśni,
objawy
somatyczne,
objawy depresyjne,
nadmierna reakcja
zaskoczenia

Upośledzenie
funkcjonowania
społecznego i
zawodowego

Rzadko bardziej
niż łagodne

Rzadko bardziej
niż łagodne

Istotny stres i
upośledzenie

Kryteria
wykluczenia

Nie wynika z
innego zab.
psychicznego (np.
depresji,
schizofrenii)

Lęk nie wynika z
innego zaburzenia,
nie pojawia się
tylko przy
obniżeniu nastroju
lub zaburzeniu
psychotycznym,
nie wynika z
przyczyn
organicznych (np.
nadczynność
tarczycy)

Lęk nie wynika z
innego zaburzenia,
nie pojawia się
tylko przy
obniżeniu nastroju
lub zaburzeniu
psychotycznym,
nie wynika z
przyczyn
organicznych (np.
nadczynność
tarczycy)

Nie może
równocześnie
spełniać kryteriów
epizodu
depresyjnego,
zaburzenia
fobicznego,
panicznego,
obsesyjno-
kompulsyjnego.

Cechy odróżniające GAD od innych

Cechy odróżniające GAD od innych

zaburzeń cd.

zaburzeń cd.

Zaburzenie

Cechy

Osobowość
unikająca
(klaster C)

Obejmuje bardziej uogólnione poczucie
nieadekwatności lub niezdarności w kontekście
społecznym (pacjent może nie mieć nawet
podstawowych umiejętności społecznych.

Zaburzenie
adaptacyjne z
lękiem

Odpowiedź na oczywisty bodziec stresowy. Po
ustąpieniu stresora objawy poniżej 6 miesięcy.
Objawy mogą być bardzo podobne do GAD.

Duża depresja Główne objawy to istotnie depresyjnie obniżony

nastrój i zaznaczona anhedonia.

Zespół stresu
pourazowego
(PTSD)

Powtarzające się ponowne przeżywanie
traumatycznego wydarzenia.

Fobie
specyficzne

Nieuzasadniony lęk i unikanie specyficznych
obiektów lub sytuacji.

Patogeneza ( 4 )

Hipotezy neurobiologiczne GAD

Metoda
leczenia

Teoria

Dowody?

Benzodiazepiny Niedoczynność receptora GABA-A

Endogenny agonista odwrotny

Obniżone wiązanie w
SPECT
Jak dotąd brak

Buspiron

? Zwiększona aktywność presynaptyczna
5HT
? Obniżona aktywność postsynaptyczna 5HT

?
?

SSRI

Obniżona czynność postsynaptyczna 5HT
Zmiana wrażliwości receptorów

?
możliwa

Hydroxyzyna

Nasilona stymulacja receptora histaminoweg
H1

Dotąd brak

SNRI

Obniżenie czynności NA

Tak

–

obniżona

odpowiedź na klonidynę

Trazodon

? Zaburzenia czynności NA lub 5HT

Tak

–

obniżona

odpowiedź na klonidynę



W przybliżeniu 15% populacji USA choruje na

zaburzenia lękowe



Większość z nich nie otrzymuje żadnego

leczenia



Pozostali pacjenci najczęściej otrzymują leki

przeciwdepresyjne, których skuteczność na

dzień dzisiejszy trudno ocenić

Leczenie pacjentów

z zaburzeniami lękowymi (USA)

1987

(n=34,459)

1999

(n=23,565)

Całość

0,43

0,83

Wiek

< 18*

0,06

0,34

18-64* *

0,59

1,03
65+

0,45

0,92

Płeć

kobiety* *

0,50

1,12

mężczyźni

0,34

0,52

Rasa

czarna

0,15

0,24

iberyjska*

0,15

0,37

biała* *

0,45

1,00

* *p<0,001, *p<0,05. Figures are rates of treatment per 100 persons

Leczenie pacjentów z

Leczenie pacjentów z

zaburzeniami: ubezpieczonych

zaburzeniami: ubezpieczonych

0,0

0,2

0,4

0,6

0,8

1,0

1,2

prywatne** publiczne**

żadne*

1987
1999

R

a

te

o

f

Tr

e

a

tm

e

n

t

P

e

r

1

0

0

*p=0.05, **p=0,002

Grupy zawodowe w opiece nad

Grupy zawodowe w opiece nad

pacjentem

pacjentem

z zaburzeniami lękowymi

z zaburzeniami lękowymi

0

10

20

30

40

50

60

70

80

lekarze

psycholodzy pracownicy

socjalni

inni

1987
1999

%

p

a

c

je

n

tó

w

p=0.05

• Napięcie ruchowe

• drżenie, dreszcze, uczucie rozdygotania

• napięcie mięśniowe, bóle lub tkliwość mięśni

• niepokój ruchowy

• męczliwość

• Wzmożona aktywność układu autonomicznego

• przyspieszenie oddechu lub uczucie duszenia

• kołatanie serca lub częstoskurcz

• obfite pocenie lub zimne wilgotne dłonie

• suchość w ustach

• zawroty głowy lub uczucie lekkości w głowie)nudności,

biegunka lub inne zaburzenia przewodu pokarmowego

• “uderzenia gorąca” lub dreszcze

• częste oddawanie moczu

• trudności w połykaniu lub uczucie “kluski” w gardle

Kryteria diagnostyczne lęku

Kryteria diagnostyczne lęku

uogólnionego

uogólnionego

Zaburzenia lękowe - DSM

IV

• 300.01 Zespół lęku napadowego bez agorafobii (201)
• 300.21 Zespół lęku napadowego z agorafobią (202)
• 300.22 Agorafobia bez napadów lęku (203)
• 300.29 Fobie specyficzne (203)
• 300.29 Fobia społeczna (205)
• 300.3 Zespół natręctw (207)
• 309.81 Zespół stresu pourazowego (209)
• 308.3 Zespół ostrego stresu (211)
• 300.02 Zespół lęku uogólnionego (213)
• 293.89 Zespoły lękowe związane z chorobą

somatyczną (214)



Występuje u 20% krewnych



U bliźniaków jednojajowych 80-

90%, u

dwujajowych 15%

(Kokoszka A.,

1998)

Etiopatogeneza

Etiopatogeneza

zaburzenia lękowego

zaburzenia lękowego

uogólnionego

uogólnionego

czynniki biologiczne

czynniki biologiczne



W okresie trwania zaburzenia wystąpił co najmniej
jeden napad paniki (intensywnego lęku lub uczucia
dyskomfortu, wyraźnie ograniczonego w czasie),
który był



nieoczekiwany, tj. nie występował bezpośrednio
przed ekspozycją na sytuację, która niemal zawsze
wywoływała lęk, lub w jej czasie, oraz



nie był spowodowany przez sytuację, w której
osoba chora skupiała na sobie uwagę innych.

Kryteria diagnostyczne lęku

Kryteria diagnostyczne lęku

napadowego

napadowego

Kryteria diagnostyczne lęku

Kryteria diagnostyczne lęku

napadowego

napadowego



Co najmniej cztery z wymienionych niżej objawów wystąpiły w czasie co

najmniej jednego z napadów:



przyspieszenie oddychania lub uczucie duszności



zawroty głowy, uczucie zachwiania równowagi lub omdlenie



kołatanie serca lub częstoskurcz



drżenie lub drgania ciała



obfite pocenie



dławienie



nudności lub niecharakterystyczne dolegliwości w jamie brzusznej



depersonalizacja lub derealizacja



odczucia drętwienia lub mrowienia (parestezje)



„uderzenia gorąca” lub dreszcze



ból lub niecharakterystyczne dolegliwości w klatce piersiowej



strach przed śmiercią



strach przed „zwariowaniem” lub utratą kontroli nad swym działaniem



W ogólnej populacji 0.6 - 2.4 %



Wśród kobiet 1.6 - 2.9 %



Wśród mężczyzn 0.4 - 1.7 %



Leczonych kardiologicznie 10 -14 %

(Shean, 1982)



pacjenci z zespołem wypadania
płatka zastawki dwudzielnej 20 - 50 %

(Chan i wsp., 1984; Grunhaus i wsp., 1982)

Rozpowszechnienie napadów

Rozpowszechnienie napadów

paniki

paniki



Najliczniejsza grupa spośród

pacjentów POZ to osoby z

depresją, lękiem

oraz zaburzeniami

adaptacyjnymi

/Casey 1993 /

Rozpoznawanie i leczenie zaburzeń

psychicznych

w podstawowej opiece zdrowotnej

(Sartorius i wsp., 1996)

obecnie występujące

zaburzenie

rozpowszechnienie

%

rozpoznanie

%

leczenie zostało

zaproponowane

%

lek został

zaproponowany

%

depresyjne

1

lękowe

2

11,7

10,2

6,4

5,1

5,4

4,2

3,5

3,0

1 epizod depresyjny aktualnie występujący (F32/F33) lub
dystymia (F34)

2 zespół lęku uogólnionego (F41.1)
lub zespół lęku napadowego (F41.0)
lub agorafobia (F40.0

F40 Zaburzenia lękowe

w postaci fobii

• F40.0 Agorafobia

• 00 bez napadów paniki

• z napadami paniki

• F40.1 Fobie społeczne

• F40.2 Specyficzne postacie fobii

• F40.8 Inne zaburzenia lękowe w postaci fobii

• F40.9 Zaburzenia lękowe w postaci fobii

BNO

F41 Inne zaburzenia lękowe

F41 Inne zaburzenia lękowe

• F41.0 Zaburzenie lękowe z napadami

lęku (lęk paniczny)

• F41.1 Zaburzenie lękowe uogólnione
• F41.2 Zaburzenie depresyjne i lękowe

mieszane

• F41.3 Inne mieszane zaburzenia lękowe
• F41.8 Inne określone zaburzenia lękowe
• F41.9 Zaburzenia lękowe, nie określone

F45 Zaburzenia występujące

F45 Zaburzenia występujące

pod postacią somatyczną

pod postacią somatyczną

• F45.0 Zaburzenie somatyzacyjne (z somatyzacją)

• F45.1 Zaburzenia występujące pod postacią

somatyczną, niezróżnicowane

• F45.2 Zaburzenie hipochondryczne

• F45.3 Zaburzenia autonomiczne występujące pod

postacią somatyczną

• .30 serce i układ krążenia

• .31 górny odcinek przewodu pokarmowego

• .32 dolny odcinek przewodu pokarmowego

• .33 układ oddechowy

• .34 układ moczowo-płciowy

• F45.4 Uporczywe bóle psychogenne

• F45.8 Inne zaburzenia występujące pod postacią

somatyczną

• F45.9 Zaburzenia występujące pod postacią

somatyczną, nie określone

Zaburzenia związane ze

Zaburzenia związane ze

stresem

stresem

wg ICD-10 c.d.

wg ICD-10 c.d.

Kod

Kod

Nazwa Choroby

Nazwa Choroby

F 43

F 43

Reakcja na ciężki stres i zaburzenia

Reakcja na ciężki stres i zaburzenia

adaptacyjne

adaptacyjne

F 43.0

F 43.0

Ostra reakcja na stres

Ostra reakcja na stres

F 43.1

F 43.1

Zaburzenie stresowe pourazowe

Zaburzenie stresowe pourazowe

F 43.2

F 43.2

Zaburzenia adaptacyjne

Zaburzenia adaptacyjne

F 43.8

F 43.8

Inne reakcje na ciężki stres

Inne reakcje na ciężki stres

F 43.9

F 43.9

Reakcja na ciężki stres, nie określona

Reakcja na ciężki stres, nie określona



W okresie trwania zaburzenia wystąpił co najmniej jeden

napad paniki (intensywnego lęku lub uczucia dyskomfortu,

wyraźnie ograniczonego w czasie), który był



nieoczekiwany, tj. nie występował bezpośrednio przed

ekspozycją na sytuację, która niemal zawsze wywoływała lęk,

lub w jej czasie, oraz



nie był spowodowany przez sytuację, w której osoba chora

skupiała na sobie uwagę innych.

Kryteria diagnostyczne lęku

Kryteria diagnostyczne lęku

napadowego

napadowego

Spełnione są kryteria zespołu lęku napadowego



Agorafobia:

Obawa przed przebywaniem w miejscach lub sytuacjach,

z których wydostanie się może być trudne (lub krępujące)
lub w których w razie wystąpienia paniki odpowiednia pomoc może nie dotrzeć.
Dotyczy to też przypadków, w których uporczywe zachowanie o cechach unikania
pojawiło się po raz pierwszy
w czasie napadu paniki, nawet jeśli osoba chora nie wiąże takiego zachowania z
obawą przed wystąpieniem napadu. W konsekwencji takiej obawy osoba chora
ogranicza podróżowanie lub korzysta
z towarzystwa, kiedy znajduje się poza domem, albo też z udręką znosi sytuacje
lękotwórcze pomimo przeżywania silnego lęku. Najczęstszymi sytuacjami, w których
ujawnia się agorafobia,
są przebywanie poza domem, w tłumie, na moście, podróże autobusem, pociągiem
lub samochodem.

Kryteria diagnostyczne zespołu

Kryteria diagnostyczne zespołu

lęku napadowego z agorafobią

lęku napadowego z agorafobią



ok.50-60% osób
zgłaszających się
do kardiologa cierpi na
zaburzenia paniczne
/Ballanger 1987/



u mężczyzn z chorobą
wieńcową i lękiem ryzyko
zgonu jest trzykrotnie
wyższe /Coryell i wsp. 1988/



W ogólnej populacji 0.6 - 2.4 %



Wśród kobiet
1.6 - 2.9 %



Wśród mężczyzn
0.4 - 1.7 %



Leczonych kardiologicznie

10 -14 %
(Shean, 1982)



Pacjenci z zespołem wypadania
płatka zastawki dwudzielnej

20 - 50 %
(Chan i wsp., 1984; Grunhaus i wsp.,

1982)

Rozpowszechnienie napadów paniki

Rozpowszechnienie napadów paniki

Kryteria kwalifikacyjne fobii

Kryteria kwalifikacyjne fobii

społecznej

społecznej

wg DSM IV (1)

wg DSM IV (1)



Istotny, trwały lęk w jednej lub więcej sytuacjach społecznych, w

których pacjent kontaktuje się z obcymi osobami. Obawa, że

bedzie się przez nie ocenianym oraz, że objawy somatyczne

spowodują jego upokorzenie i zawstydzenie w oczach innych.



Ekspozycja na taką sytuację społeczną wyzwala objawy lękowe.



Osoba traktuje objawy jako nienaturalne i wyolbrzymione.



Dominujące jest unikanie sytuacji lękotwórczych lub gdy to jest

niemożliwe, przeżywanie w ich trakcie intensywnego lęku.

Kryteria kwalifikacyjne fobii

Kryteria kwalifikacyjne fobii

społecznej

społecznej

wg DSM IV (2)

wg DSM IV (2)



Zachowanie o cechach unikania zaburza codzienne funkcjonowanie

chorego, jego aktywność zawodową lub stosunki z innymi ludźmi,

bądź też osoba chora doświadcza znacznego cierpienia

psychicznego związanego ze świadomością swej choroby.



Zaburzenia nie są wtórne do innej choroby somatycznej,

psychicznej lub uzależnienia, a jeżeli takie schorzenia istnieją - to

nie są z nimi powiązane.



Dla osób przed 18 r . życia, czas trwania > 6 miesięcy.

PODTYPY KLINICZNE

PODTYPY KLINICZNE

1. Fobia społeczna uogólniona

- dotyczy kontaktów społecznych każdego

typu, wykazano, że w tej postaci fobii:



wcześniejszy początek zachorowania (Mannuza i wsp. 1995)



częściej samotne życie (Mannuza i wsp. 1995)



częściej towarzyszące depresje atypowe, uzależnienie od narkotyków i
alkoholu (Mannuza i wsp. 1995)



częściej zaburzenie psychiczne u rodziców(Wittchen i wsp 1999)

2. Fobia społeczna izolowana

- dotyczy jednej lub kilku sytuacji

społecznych np.:



pisania lub jedzenia w towarzystwie innych osób (poza rodziną)



korzystania z publicznych toalet



występu publicznego, egzaminu lub randki

Diagnoza fobii społecznej wg DSM-IV - 10,5 %

Diagnoza fobii społecznej wg DSM-IV - 10,5 %

populacji(kryteria bardziej restrykcyjne niż ICD-10 tj

populacji(kryteria bardziej restrykcyjne niż ICD-10 tj

wymagana jest obecność zarówno istotnego lęku w

wymagana jest obecność zarówno istotnego lęku w

sytuacjach społecznych jak i obawy przed upokorzeniem

sytuacjach społecznych jak i obawy przed upokorzeniem

oraz unikanie tych sytuacji). Diagnoza fobii społecznej

oraz unikanie tych sytuacji). Diagnoza fobii społecznej

wg ICD-10 - 12,9% populacji. Współczynnik zgodności

wg ICD-10 - 12,9% populacji. Współczynnik zgodności

obu systemów diagnostycznych dla fobii społecznej 66%

obu systemów diagnostycznych dla fobii społecznej 66%

Zespół lęku uogólnionego

Zespół lęku uogólnionego

/Generalised Anxiety Disorder-

/Generalised Anxiety Disorder-

GAD Definicja/

GAD Definicja/

Zespół lęku uogólnionego to przewlekłe,

częste i znacznie zaburzające

funkcjonowanie zaburzenie psychiczne.

Istotną cechą jest lęk uogólniony, lecz

występujący niezależnie od

jakichkolwiek szczególnych okoliczności

zewnętrznych ani nawet nasilający się

pod ich wpływem /tzn. jest

„wolnopłynący”/ ( ICD-10 )

Zaburzenie lękowe

Zaburzenie lękowe

uogólnione

uogólnione



Występuje u 2-5 % ogólu ludzi



nieznacznie częściej u kobiet



stanowi przyczyną ok.. 30% porad u lekarzy ogólnych



Zaczyna się zwykle u młodych osób



Przebieg przewlekły



Rokowanie gorsze u kobiet



Do zachorowania dochodzi z powodu czynników:

– genetycznych
– wydarzeń traumatycznych w dzieciństwie
– bezpośrednio - w wyniku stresogennych wydarzeń życiowych

F40 Zaburzenia lękowe

F40 Zaburzenia lękowe

w postaci fobii

w postaci fobii

• F40.0 Agorafobia

• 00 bez napadów paniki
• z napadami paniki

• F40.1 Fobie społeczne
• F40.2 Specyficzne postacie fobii
• F40.8 Inne zaburzenia lękowe w postaci

fobii

• F40.9 Zaburzenia lękowe w postaci fobii

BNO

F41 Inne zaburzenia

F41 Inne zaburzenia

lękowe

lękowe

• F41.0 Zaburzenie lękowe z napadami

lęku (lęk paniczny)

• F41.1 Zaburzenie lękowe uogólnione
• F41.2 Zaburzenie depresyjne i lękowe

mieszane

• F41.3 Inne mieszane zaburzenia lękowe
• F41.8 Inne określone zaburzenia

lękowe

• F41.9 Zaburzenia lękowe, nie określone



agorafobia - 10-67%



fobia społeczna - 49%



zespół lęku uogólnionego - 35%



zaburzenia obsesyjno-kompulsywne -

14-15%

Współzachorowalność

Współzachorowalność

zespołu lęku napadowego

zespołu lęku napadowego

z innymi zaburzeniami lękowymi

z innymi zaburzeniami lękowymi

F45 Zaburzenia występujące pod postacią

F45 Zaburzenia występujące pod postacią

somatyczną

somatyczną

• F45.0 Zaburzenie somatyzacyjne (z somatyzacją)
• F45.1 Zaburzenia występujące pod postacią

somatyczną, niezróżnicowane

• F45.2 Zaburzenie hipochondryczne
• F45.3 Zaburzenia autonomiczne występujące pod

postacią somatyczną

• .30 serce i układ krążenia
• .31 górny odcinek przewodu pokarmowego
• .32 dolny odcinek przewodu pokarmowego
• .33 układ oddechowy
• .34 układ moczowo-płciowy

• F45.4 Uporczywe bóle psychogenne
• F45.8 Inne zaburzenia występujące pod postacią

somatyczną

• F45.9 Zaburzenia występujące pod postacią

somatyczną, nie określone



ok. 50-60% osób zgłaszających się
do kardiologa cierpi na zaburzenia
paniczne /Ballanger, 1987/



u mężczyzn z chorobą wieńcową i lękiem
ryzyko zgonu jest trzykrotnie wyższe
/Coryell i wsp., 1988/



u 14,7-57,1% chorych somatycznie
stwierdza się depresję /Dorn i wsp., 1995/

Współchorobowość zaburzeń

Współchorobowość zaburzeń

lękowych,

lękowych,

depresyjnych i chorób somatycznych

depresyjnych i chorób somatycznych

w POZ

w POZ



U mężczyzn z dużym nasileniem lęku
fobicznego ryzyko zgonu z powodu choroby
wieńcowej serca jest trzykrotnie wyższe



U mężczyzn z dwoma lub więcej objawami
lęku ryzyko zgonu z powodu powikłań
choroby wieńcowej serca jest podwyższone



zmienność tętna u mężczyzn z lękiem typu
fobicznego jest niższa

Zgony z powodów

Zgony z powodów

kardiologicznych

kardiologicznych

a zaburzenia paniczne

a zaburzenia paniczne



cierpienie



zaburzone

funkcjonowanie

życiowe

i

zawodowe



straty ekonomiczne

Niska wykrywalność

Niska wykrywalność

zaburzeń depresyjnych i lękowych,

zaburzeń depresyjnych i lękowych,

jak również brak właściwej terapii powodują:

jak również brak właściwej terapii powodują: