Metoda

punktowania

Istnieje wiele metod oceniających nie sylwetkę jako

całość, ale poszczególne jej elementy. Metody
oceniające wybrane elementy postawy ciała w skrócie
można określać jako metody punktowania, gdyż za
ustawienie poszczególnych elementów ciała badający
przyznaje punkty.

Metody te są łatwe w użyciu, nie wymagają

specjalistycznej aparatury pomiarowej, uwzględniają
także indywidualne postawy dziecka. Dokładnie
umiejscowione są w nich odchylenia w postawie, co
pozwala wytyczyć plan postępowania korekcyjnego.

Mankamentami tej grupy metod jest to, że wymagają

dużej wprawy od badającego, od której zależy: co przy
ocenie uznać za wadę, a co za normę rozwojową.

METODA PUNKTOWANIA WG
KASPERCZYKA

Autor dokonał oceny poszczególnych elementów ciała w dwóch

płaszczyznach. Badaniu podlegają następujące elementy:



w płaszczyźnie strzałkowej: 1. głowa, 2. barki, 3. łopatki,

4. klatka piersiowa, 5. brzuch, 6. plecy;



w płaszczyźnie czołowej (w ustawieniu przodem): 1.

barki, 2. klatka piersiowa, 3. kolana;



w płaszczyźnie czołowej (w ustawieniu tyłem): 1. barki,

2. łopatki, 3. kręgosłup.

Za każdy element przypisywano określoną liczbę punktów.

Skala punktów przedstawiała się następująco:
- prawidłowy układ ocenianego elementu = 0 pkt
- niewielkie odchylenie od stanu prawidłowego = 1 pkt
- znaczne odchylenie od stanu prawidłowego = 2 lub 3 pkt
- zniekształcenia dużego stopnia, zmiany o charakterze

strukturalnym (stan patologiczny) = 3 lub 5 pkt

I. Ustawienie głowy



O pkt - ustawienie
prawidłowe: nos nie
jest wysunięty poza
pion przechodzący
przez górną część
rękojeści mostka;



1 pkt - wysunięta do
przodu: twarz nie jest
wysunięta poza pion
przechodzący przez
rękojeść mostka;



2 pkt - silnie wysunięta
do przodu.

1pkt

2
pkt

II. Ustawienie barków



0 pkt - stan prawidłowy:

barki ustawione

symetrycznie w

płaszczyźnie czołowej, a w

płaszczyźnie strzałkowej

ich szczyt znajduje się na

tylnej części szyi;



1 pkt - asymetryczne lub

wysunięte lekko do

przodu;



2 pkt - silnie

asymetrycznie wysunięte

do przodu, szczyt barków

znajduje
się przed konturem szyi.

1pk
t

2pkt



O pkt - łopatki tworzą
jednolitą płaszczyznę
pleców;



1 pkt - łopatki odstają
od płaszczyzny
pleców na więcej niż
jeden palec;



2 pkt - łopatki odstają
od płaszczyzny
pleców na więcej niż
dwa pałce.

1pkt

2pkt

III. Ustawienie łopatek



O pkt - klatka

piersiowa dobrze

wysklepiona: najdalej

wysuniętą ku

przodowi częścią ciała

jest przednia ściana

klatki piersiowej;

A) klatka piersiowa

szewska:



1 pkt - spłaszczona;



2 pkt - płaska ze

śladami przebytej

krzywicy;



3 pkt - szewsko-

lejkowata;

IV. Ustawienie i kształt klatki
piersiowej

2 pkt

3
pkt

B) klatka piersiowa

kurza:



1 pkt - niewielkie
zmiany kształtu o
charakterze kurzym;



2 pkt - kurza ze
śladami krzywicy;



3 pkt - kurza z
dużymi
zniekształceniami w
postaci różańca
pokrzywiczego i
bruzdy Harrisona.

1-3 pkt

V. Ustawienie brzucha

• 0 pkt - brzuch płaski

• 1 pkt - brzuch
uwypuklony, nie
wysunięty poza linię
klatki piersiowej;

• 2 pkt - brzuch
uwypuklony, wysunięty
poza linię klatki
piersiowej;

• 3 pkt - brzuch obwisły.

1
pkt

2
pkt

3
pkt



0 pkt - łagodnie zarysowany

kształt kifozy piersiowej;

k1:foza piersiowa

zwiększona:

A) kifoza piersiowa zwiększona;



1 pkt – kifoza piersiowa

powiększona



2 pkt - kifoza piersiowa silnie

powiększona;



3 pkt - utrwalona

hiperkifoza;

B) Kifoza piersiowa

zmniejszona:



1 pkt -kifoza piersiowa

spłaszczona;



2 pkt - kręgosłup prosty,

plecy płaskie;

VI. Ukształtowanie kifozy

piersiowej

A

B

1 pkt

2 pkt

3 pkt

1 pkt

2 pkt



0 pkt - łagodnie zarysowany kształt lordozy
lędźwiowej;



1 pkt - lordoza lędźwiowa nieznacznie
pogłębiona;



2 pkt - lordoza lędźwiowa silnie pogłębiona;



3 pkt - utrwalona hiperlordoza.

VII. Ukształtowanie lordozy

lędźwiowej

1 pkt

2 pkt

3 pkt

VIII. Boczne skrzywienie

kręgosłupa (skolioza)



0 pkt - kręgosłup prosty;



1 pkt - skoLioza niewielkiego stopnia;



2 – 3 pkt - skolioza znacznego stopnia z rotacją;



4 – 5 pkt - skrzywienie dużego stopnia z garbem
żebrowym.

1 pkt

2 pkt

3 pkt

IX. Ustawienie kolan



0 pkt - kończyny proste, kolana i

pięty przylegają do siebie; olana
A) Kolana koślawe:



1 pkt - przyśrodkowe kostki

oddalone od siebie o ponad 1

cm;



2 pkt - kolana silnie koślawe,

odstęp między przyśrodkowymi

kostkami wynosi ponad 3 cm.

B) Kolana szpotawe:



1 pkt - kolana nie przylegają do

siebie (odstęp wynosi ponad 1

cm);



2 pkt - silnie szpotawe kolana

me przylegają do siebie (odstęp

ponad 3 cm):

1 pkt

2 pkt

1
pkt

2 pkt

A

B

X. Wysklepienie stopy



0 pkt - stopa dobrze
wysklepiona;



1 pkt - stopa
spłaszczona;



2 pkt - stopa płaska;



3 pkt - stopa płasko-
koślawa.

1 pkt

2 pkt

3 pkt

Metoda punktowania –

Interpretacja wyników



O jakości postawy decyduje suma otrzymanych
punktów - im większa ich liczba tym gorsza
postawa.



Najczęściej stosuje się podział na dwie kategorie:



Postawę prawidłową



Postawę wadliwą



Kasperczyk proponuje też trzy kategorie:



A – postawę bardzo dobrą



B – postawę przeciętną



C – postawę złą

Metoda punktowania –

Interpretacja wyników

Metoda pozwala na analityczny opis elementów

postawy; wymienia wady, ich lokalizację,

charakter i wielkość.

Wykorzystywana nie tylko w ortopedii, ale także

w wychowaniu fizycznym.

Poparta dodatkowymi technikami badania

ortopedycznego daje często większą wartość

niż badanie poszczególnych elementów

postawy za pomocą specjalnych przyrządów

pomiarowych.



Zastosowanie tej metody do oceny
indywidualnej młodego pacjenta wydaje
się nie przysparzać większych
problemów, jeśli tylko spełnimy określone
warunki:



Znajomość badania ortopedycznego oraz
rozwoju biologicznego człowieka;



Ujednolicenie kryteriów rozstrzygania co jest
normą a co odchyleniem od normy.

Indywidualnie

W grupie stosowanie metody punktowania wydaje

nam się nieco trudniejsze.

Diagnostyka indywidualna przeniesiona Np. na

grunt szkolny może posłużyć nauczycielowi
wychowania fizycznego do przeprowadzenia
grupowego rozpoznania.

Podczas lekcji „badający” może ocenić grupę

kolejno ogarniając wzrokiem poszczególne dzieci.

Grupowo

Grupowo – c. d.

Obserwacje te nie zastępują badania

indywidualnego, lecz mogą stworzyć
obiektywną podstawę do określenia
wspólnych potrzeb korekcyjnych dzieci w
grupie i/lub służyć jako wstępny przesiew,
zwracający uwagę na dzieci wymagające
indywidualnej oceny i korekcji.

Przykład:

Grupa 13 uczniów klasy I i II

gimnazjum (fragment oceny postawy)



Ad. I. Ustawienie głowy

84,6% ma prawidłowo ułożoną głowę, 2 uczniów (15,4%) ma głowę
wysuniętą lekko do przodu. Może to być związane z nawykiem złej
postawy podczas długiego przesiadywania w ławkach szkolnych.
Problem mogą stanowić źle dopasowane ławki do wzrostu uczniów



Ad. II. Ustawienie barków

Połowa uczniów (53,9%) ma barki ustawione symetrycznie, 46,1%
uczniów ma barki ustawione asymetrycznie, co może być
wynikiem przyjmowania niedbałej sylwetki podczas odrabiania
lekcji , bądź złego noszenia plecaka ( przeważnie na jednym
ramieniu)



Ad. III. Ustawienie łopatek

Większość uczniów bo aż 61,5% ma wadliwe ułożenie łopatek
(lekko odstają od płaszczyzny pleców). W dwóch przypadkach ma
to również ścisły związek z ułożeniem barków - asymetria

Korektywa jako część wychowania fizycznego jest

procesem opierającym się o:



Diagnozę i prognozę



Programowanie



Realizację



Kontrolę i ocenę wyników

Przebieg taki będzie miało zarówno postępowanie

korekcyjne indywidualne jak i grupowe.

Przebieg procesu
korektywy

Diagnoza i prognoza



Morfologiczna –

uproszczone oględziny

ortopedyczne, rozszerzone o ocenę
sprawności ogólnej, wytrzymałości mm
posturalnych



Środowiskowa –

analiza warunków

środowiskowych, mających wpływ na
postawę ciała



Fizjologiczna –

ocena umiejętności

dokonania korekcji lokalnej

Diagnoza i prognoza



W każdym z trzech torów ustalany

jest program postępowania

korekcyjnego, wytyczne jego

realizacji oraz konkretne zadania

korekcyjne.



Takie trójtorowe działanie ma na celu

usunięcie wady, bądź jej zmniejszenie

lub zahamowanie postępowania.

Programowanie

Tor fizjologiczny:



stosowanie pozycji wyjściowych, samorzutnie

dokonujących korekcji lokalnych; po opanowaniu

„czucia” prawidłowej postawy przejście d pozycji

trudniejszych;

Tor morfologiczny:



określenie jakie zespoły mm szczególnie wymagają

rozciągnięcia, a jakie należy wzmocnić oraz czy

kompensacja już się dokonała czy istnieje tylko jej

zagrożenie, a co za tym idzie jaką stosować

stabilizację, by właściwie odbywał się ruch

korekcyjny;

Tor środowiskowy:



zwrócenie uwagi dziecka i jego opiekuna na

konieczność przestrzegania systemu 24-

godzinnego i poinstruowanie o szczególnych

zaleceniach i przeciwwskazaniach.

Realizacja



Szczegółowo określony program dla

poszczególnych wad postawy.



Jednak zadania ogólne ćwiczeń

korekcyjnych są jednakowe dla wszystkich

rodzajów wad postawy:



wyrobienie nawyku prawidłowej postawy;



uzyskanie zrównoważenia postawy w oparciu o

właściwe ogólne zrównoważenie ciała;



umiejętność stosowania tej pozycji we

wszystkich czynnościach życia codziennego.



Zadania szczegółowe dobierane są na

podstawie zdiagnozowanej wady i stopnia

jej rozległości.

Przykład zadań szczegółowych –

Hiperlordoza lędźwiowa

1) rozciągnięcie zespołu mm nadmiernie

napiętych (szczególnie biodrowo-lędźwiowego i

prostownika grzbietu w odcinku lędźwiowym i

mm towarzyszących);

2) zwiększenie siły i wytrzymałości mm brzucha

(zwłaszcza prostego), pośladkowych wielkich i

kulszowo goleniowych w pozycjach zbliżenia

przyczepów;

3) utrzymanie prawidłowej ruchomości kręgosłupa;

4) wzmocnienie siły mm grzbietu odcinka

piersiowego (warunek podstawowy do

czynnego ustalania kl. p., niezbędny we

wzmacnianiu mm brzucha)

Ocena i kontrola wyników

Oparte na tych samych metodach co podczas diagnozy

określenie czy:



wyrobił się u dziecka nawyk długotrwałego

utrzymywania postawy w najczęstszych

czynnościach;



dziecko jest zdolne do utrzymywania prawidłowej

postawy w sytuacjach emocjonalnych;



osiągnięty został dobry poziom sprawności ogólnej

(poczucie potrzeby codziennej aktywności fizycznej);



opanowana jest wiedza w ramach osobistej kultury

fizycznej (dbałość o postawę ciała w czasie całego

życia)

DZIĘKUJEMY ZA

UWAGE 

Marta Kuźmińska

Katarzyna Stolarczyk

Stanisław Woźniak