Ustalenie liczby

respondentów

2

Zasięg badania

ankietowego

1. Badania pełne (wyczerpujące)
2. Badania częściowe

(niewyczerpujące, niepełne)

Czynniki decydujące o wyborze:
• Liczebność zbiorowości

(czasochłonność, pracochłonność i
kosztochłonność)

3

Rodzaje populacji

• Populacja mała – badania pełne
• Zbiorowość duża – badania

fragmentaryczne

• Populacje na temat których

mamy rozległą wiedzę

• Populacje nieznane

4

Rodzaje populacji

• Populacje skończone (o ustalonym

składzie jednostek)

• zbiorowość miast w Polsce
• pracowników zakładu

produkcyjnego X

• zbiorowość przedsiębiorstw

określonej branży

• zbiorowość mieszkańców miasta x

5

Rodzaje populacji

• Populacje nieskończone
• zbiorowość nabywców produktu
• zbiorowość przejeżdżających

przez miasto

• zbiorowość produktów

wytwarzanych w zakładzie x

6

Badanie częściowe

• badania zbiorowości incydentalnych,
• badania quasi-reprezentacyjne,
• Badania reprezentacyjne

7

Próba badawcza

• Korzyści doboru próby
• Oszczędność pieniędzy
• Oszczędność czasu
• Zwiększenie dokładności i wiarygodności

wyników

• przy badaniach pełnych – konieczność

zatrudnienia wielu osób – wraz ze wzrostem

liczby osób rośnie ryzyko popełnienia

błędów

• Zmniejszenie kosztów związanych z

koniecznością wypróbowania produktu (12

mln gosp. domowych w Polsce)

8

Etapy procesu doboru

próby

1. Zdefiniowanie badanej

zbiorowości (populacji)

2. Ustalenie wykazu (operatu)

badanej populacji

3. Ustalenie liczebności próby
4. Wybór metody doboru próby
5. Pobranie próby

9

Populacja badana

• Populacja badana - jest to zbiorowość, o której

badacz chce uzyskać określone dane.

• Składniki badanej populacji

• podmiot (element) populacji

• jednostka próby

• przedmiot populacji/ zakres przestrzenny

• czas, w którym jednostki próby będą poddane

pomiarom.

• Przykłady definiowania

• I. Badanie dla supermarketu

• podmiot - głowa gospodarstwa domowego

• jednostka próby – gospodarstwo domowe

• przedmiot populacji - Katowice

• czas – czerwiec 2006

10

Wykaz (operat) badanej

populacji

• Wykaz (operat) badanej populacji

– zbiór jednostek tej populacji

odwzorowany na określonej liście,

z której dobiera się próbę.

• księga adresowa
• książka telefoniczna
• lista wyborców
• branżowy katalog firm
• lista klientów

11

Zasady sporządzania

wykazu badanej populacji

• odpowiedniość – uaktualniona
• kompletność
• wyłączność –każda jednostka

występuje w wykazie tylko 1 raz

• dokładność – nie mogą być

jednostki nieistniejące lub nie

należące do badanej populacji

• dogodności –ponumerowany i

dostępny w jednym miejscu

12

Ustalenie liczebności próby

• jak liczna ma być próba, aby na jej podstawie można

było wyciągnąć wnioski o badanej lub generalnej

populacji.

• wzrost liczebności próby polepsza precyzję

estymatora - ale wyższe koszty.

• Przed obliczeniem niezbędnej liczebności próby

należy odpowiedzieć:

• jak dokładna ma być estymacja, czyli jaki

dopuszczalny błąd można przyjąć;

• jaki poziom ufności należy przyjąć, aby nie

przekroczyć przyjętego błędu szacunku danego

parametru;

• jakie jest odchylenie standardowe lub jakie są

proporcje badanej populacje.

• Jeśli badanie ma być dokładne błąd szacunku

powinien się mieścić w granicach ±2%.

13

Wybór metody doboru

próby

• Metoda doboru próby - jest to

sposób, w jaki jednostki
populacji badanej są dobierane z
tej populacji

14

Metody doboru

próby

Dobór losowy

Dobór nielosowy

(celowy)

Dobór

warstwowy

Dobór losowy

Nieograniczony

(prosty

)

Dobór

wielostopniowy

Dobór

jednostek

typowych

Dobór metodą

eliminacji

Dobór

proporcjonalny

(kwotowy)

Losowanie

proste

Dobór

systematyczny

Dobór za

pomocą

liczb losowych

15

Dobór losowy

• losowy to taki, gdzie przypadek decyduje o tym, która

jednostka zostanie dobrana.

• losowanie proste (bez zwracania), w wyniku którego

otrzymuje się prostą próbę losową. Obecnie losowanie

przeprowadza się za pomocą komputerowych

programów losujących.

• Etapy

• Ponumerowanie wszystkich jednostek wchodzących w

skład skończonej populacji według wykazu w operacie

losowania

• Wybór odpowiednich tablic liczb losowych (dwu, trzy,

cztero lub o większym rzędzie)

• Wybór przypadkowego miejsca w tablicach, od którego

rozpoczyna się odczytywanie liczb losowych

• Odczytywanie liczb losowych o ustalonym rzędzie

wielkości tak długo aż uzyska się niezbędną liczbę

jednostek tworzących próbę

16

Dobór losowy

• Losowanie systematyczne

• losowanie systematyczne, do którego potrzebny jest

wykaz.

• Etapy

• Wyznaczenie interwału losowania według wzoru k=N/n

• Odczytanie z tablicy liczb losowych pierwszego numeru, r.

wskazującego pierwszą jednostkę wchodzącą do próby –

posługiwanie się tablicą liczb losowych

• Wybranie do próby jednostek

• r, r+k, r+2k, ....r+(n-1)k

• Przykład: losowanie n=17 przedsiębiorstw z 51-

elementowego wykazu. Trzeba podzielić wykaz na 17

równych interwałów: k=51:17 = 3

• Najpierw losowo numer, a potem następny co k.

• Metodę tę stosuje się do doboru dużych prób z dużych

wykazów. Nie jest ona w pełni losowa, bo tylko dobór

pierwszej jednostki jest losowy.

17

Dobór nielosowy

• 1. Metoda doboru jednostek

typowych – typowe, uważane za
przeciętne.

• Stosowana we wstępnych

etapach badań, bo szybkość i
małe koszty.

• Jednak jest źródłem większych

błędów niż losowanie proste.

18

Dobór nielosowy

• Metoda doboru poprzez

eliminację – wyeliminowanie
jednostek nietypowych lub
odgrywających w zbiorowości
marginalna rolę

19

Dobór nielosowy

• Dobór przypadkowy (wygodny) – próbę

tworzy się jedynie na podstawie
deklarowanej akceptacji uczestnictwa
w badaniu

• zastosowanie w badaniach zagadnień

powszechnych

• nie jest istotne różnicowanie się

poglądów

• np. badanie ulicznych przekazów

reklamowych

20

Metoda doboru

kwotowego

• szeroko stosowana w badaniach marketingowych.

• opiera się na założeniu, że próba jest reprezentatywna

dla wszystkich elementów badanej populacji jeżeli

struktura próby jest pod względem cech istotnych

taka sama jak struktura badanej zbiorowości.

• Badaną populację dzieli się na grupy (warstwy)

według takich cech-kryteriów jak: wiek, płeć, wielkość

rodziny, dochód, rodzaj grupy społecznej lub

działalności.

• Po wyborze warstw określa się skład próby.

• w tym celu należy ustalić udział procentowy

wybranych warstw w populacji badanej.

• Następnie oblicza się skład próby proporcjonalnie do

udziału poszczególnych warstw w populacji.

• Te składowe liczby jednostek nazywa się kwotami