Naczynie włosowate



Naczynia włosowate to cienkościenne naczynia krwionośne (lub

chłonne) oplatające tkanki i docierające do niemalże każdej komórki

ciała. Są drobne, ale łącznie mają ogromną powierzchnię.

Zbudowane są ze śródbłonka. Ich średnica wynosi 7-15 μm. Ich

zadaniem jest wymiana gazów, składników pokarmowych, zbędnych

produktów przemiany materii, hormonów i między krwią, a tkanką.

Wyróżnia się następujące typy naczyń włosowatych:



kapilary mięśniowe



kapilary trzewne



kapilary zatokowe



Wyróżnia się następujące rodzaje sieci naczyń włosowatych:



tętniczo-żylne — zaczynające się na końcach tętnic i kończące żyłami



żylno-żylne — łączące dwie żyły (występują w wątrobie)



tętniczo-tętniczne — łączące dwie tętnice (występują w ciałkach

nerkowych)

Powstawanie rozszerzonych

naczyń krwionośnych

Na proces ten składa się wiele różnych

czynników Pierwszym klinicznym objawem

jest

zaczerwienienie

tzw.

rumień.

Początkowo rumień mija, ale z biegiem

czasu utrwala się i pozostaje na stałe. W

konsekwencji powstają wyraźne, trwałe

rozszerzone naczynia krwionośne, które są

widoczne przez naskórek. Takie zmiany

określamy terminem

teleangiektazji.



Przyczyny pękania naczynek włosowatych

nie są do końca wyjaśnione. Niewątpliwie

największą rolę odgrywają tu czynniki

dziedziczne. Bardzo istotny jest też wpływ

estrogenów. A więc niektóre kuracje

hormonalne, jak również przyjmowanie

środków

antykoncepcyjnych,

zawierających

estrogeny,

mogą

spowodować te objawy. Na ogół problem

ten pojawia się u kobiet, które ukończyły

trzydzieści lat, a nasila się w okresie

menopauzy.

Teleangiektazje

Trwale

rozszerzone

naczynia

włosowate splotu podbrodawkowego
skóry, które uwidaczniają się przez
naskórek

w

postaci

czerwonych

"nitek". W skrajnych przypadkach
mogą one ściśle przylegać do siebie
tak, że dają obraz jednorodnego
zaczerwienienia.

Podział teleangiektazji:



Pierwotne

(samoistne)

-

związane

najczęściej z zespołami wrodzonymi,

dotyczącymi samej skóry i narządów

wewnętrznych.



Wtórne (nabyte)

- będące wynikiem

działania

czynników

zewnętrznych,

schorzeń skóry i chorób ogólnoustrojowych

oraz po leczeniu.



Odmianą teleangiektazji występującą na

kończynach dolnych to -

wenektazje

czyli

rozszerzenia żylakowate.

Podział teleangiektazji



liniowe

- nie tworzące połączeń między

sobą

i umiejscowione zwykle na przyśrodkowej

powierzchni ud, powyżej stawu kolanowego,



drzewkowate

- umiejscowione zazwyczaj

na bocznej powierzchni ud,



pajączkowate (promieniste)

-

rozchodzące się promieniście na boki od

centralnego najszerszego naczynia,



guzkowe

- nierównomierne rozsiane

punktowe rozszerzenia naczyń;

Czynniki zewnętrzne sprzyjające

rozszerzaniu naczyń



przewlekła ekspozycja na słońce,



zbyt częste korzystanie z solarium,



wiatr,



duże wahania temperatur,



duża wilgotność,



długotrwałe stosowanie miejscowych

sterydów, zwłaszcza na twarz, szyję i

dekolt, u osób predysponowanych

(cienki naskórek, jasna karnacja, dzieci),



stosowanie laserów biostymulujacych;

Usuwanie telangiektazji



Usunięcie

teleangiektazji

-

polega

na

zamknięciu naczynia krwionośnego z obu

stron przez przerwanie jego ciągłości.



Wybór metody zależy od rozległości zmian,

umiejscowienia,

doświadczenia

osoby

wykopującej zabieg. Zamknięcie naczynek

wykonuje się metodą elektrokoagulacji lub

laserową (na twarzy i górna część ciała) oraz

skleroterapią

(na

nogach)

lub

innymi

metodami. Duże znaczenie ma profilaktyka

(kosmetyki/kosmeceutyki ochronne)

Podział metod usuwania

teleangiektazji:



Zabiegi fizykoterapeutyczne

: jonoforeza, galwanizacja, lampa

Solux z niebieskim filtrem, drenaż limfatyczny.



Jonoforeza

- wykorzystuje się prąd stały. Metoda zapobiegająca

poszerzania się naczynek krwionośnych. Zabiegi wykonywane w
serii ok. 10, powtarzanych co pół roku. Zawęża i chroni przed
powstawaniem nowych naczynek.



Galwanokaustyka (elektrokaustyka)

- wykorzystanie prądu

stałego za pomocą którego rozżarzonym kauterem następuje
koagulacja białka.



Elektroliza

- prąd stały niszczy tkanki przez działanie chemiczne



Termoliza

- prąd zmienny niszczy tkanki przez działanie

termiczne



Blend

- połączenie metod termolizy i elektrolizy. W tych

metodach wykorzystywane są specjalne igły, którymi wkłuwa
się w rozszerzone naczynia co 1-2 mm.



Kriochirurgia (krioskleroterapia)

- przy użyciu

podtlenku azotu lub ciekłego azotu. Głównie dla
osób z przeciwwskazaniami do elektrokoagulacji.



Lasery wysokoenergetyczne (fototermoliza)

-

światło lasera pochłaniane jest przez barwnik
hemoglobiny, zawarty w czerwonych krwinkach.
Powoduje to termiczną koagulację naczyń.
Wykorzystuje się lasery: argonowy, neodymowy,
CO

2

oraz barwnikowy (dye laser) - wadą tej

metody jest pojawianie się sinych plamek
bezpośrednio po zabiegu, które utrzymują się
przez 7-10 dni.

Mechanizm laserowego

usuwania zmian naczyniowych

Energia świetlna emitowana z lasera jest

pochłaniana przez czerwony barwnik krwi, tj.
hemoglobinę, a krew powodując koagulację
białka i niszczenie od wewnątrz ściany naczynia
krwionośnego. Po pewnym czasie naczynie jest
samoczynnie usuwane z organizmu. Aby
zamknąć

wszystkie

popękane

naczynia

krwionośne z reguły potrzeba od 1 do 3
zabiegów wykonywanych w ciągu kilku miesięcy.
Zależy to od: ilości, średnicy i koloru naczyń oraz
głębokości ich położenia.

Stosowane lasery:



Argonowy (514/528 nm)

- dobre zamykanie naczynek

czerwonych, usytuowanych płytko (twarz), słaby efekt na

nogach, problemy przy ciemnej karnacji - ryzyko oparzeń,

ryzyko perforacji zamykanych naczyń, dobry efekt tylko dla

małych średnic naczynek. Używany także przy zmianach

pigmentacyjnych i naczyniakach. Wymaga chłodzenia skóry

podczas zabiegu.



Laser KTP/YAG (532 nm)

- bardzo dobry efekt zamykania

małych średnic płytko położonych naczynek, słaby efekt na

nogach duże ryzyko perforacji, problemy przy ciemnej

karnacji. Używany przy zmianach pigmentacyjnych i

naczyniakach. Wymaga chłodzenia skóry.



Laser barwnikowy (585 nm)

- skuteczny przy naczynkach

czerwonych położonych płytko, gorzej na nogach słabo dla

naczynek niebieskich. Dobry dla zmian barwnikowych i

naczyniaków (płytkich) - pożądane chłodzenie skóry. Drogi!

Stosowane lasery:



Diodowy (810 nm)

skuteczny przy naczynkach

niebieskich, mniej skuteczny przy czerwonych,

zarówno płytko jak i głębiej umiejscowionych.



Diodowy (940 nm),

dla tej długości fali występuje

podwyższona absorbcja w hemoglobinie i stosunkowo

niska absorbcja w melaninie, daje to możliwość

zamykania zarówno płytko, jak i głęboko położonych

naczynek czerwonych i niebieskich, dobre efekty na

nogach. Dobre efekty również dla większych średnic,

małe ryzyko perforacji i poparzeń, chłodzenie skóry

nie jest konieczne.



Nd:YAG (1064 nm)

najgłębsza penetracja, skuteczny

dla naczyń na nogach i naczyniaków głębokich, mniej

skuteczny przy czerwonych, bardziej przy niebieskich.

Naczyniaki płaskie (Naevus
Flammeus)

Laserowe leczenie naczyniaków i malformacji

naczyniowych jest metodą z wyboru –

stosowaną powszechnie na całym świecie.

Najczęściej leczone są zmiany naczyniowe

włosowate -plamy typu „czerwonego wina” oraz

naczyniaki jamiste .Leczenie przeprowadzane

jest w odstępach 4-8 tygodniowych, a ich ilość

uzależniona jest od intensywności zmian.

Bezpośrednio po zabiegu naczyniak poddany

zabiegowi jest intensywnie czerwony stopniowo

blednąc w ciągu kilku godzin lub dni.

Naczyniak płaski

Naczyniaki gwiaździste (haematoma
stellatum)-pajączki naczyniowe

Są to małe naczyniaki – tzw. „pajączki”. Występują

zwykle na twarzy i dekolcie, ale spotkać je możną

również na kończynach i w innych okolicach ciała.

Mają wygląd czerwonego punkciku lub grudki na

powierzchni skóry z palczaście rozgałęzionymi

odnogami.

Powstają

samoistnie

w

wyniku

drobnego urazu czy ukąszenia owada. Leczenie

laserem jest szybkie i proste. W celu zlikwidowania

naczyniaka gwiaździstego najczęściej używamy

lasera

Nd:YAG.

Bezpośrednio

po

zabiegu

naczyniak znika , a w jego miejscu może pojawić

się drobne ściemnienie lub strupek , który

utrzymuje sie przez kilka dni.

Naczyniaki gwiaździste

Punkty rubinowe (hemangioma
senile)

Punkt rubinowy czyli naczyniak starczy (haemangioma

senile) powstać może w każdym wieku, najczęściej w 3-

4 dekadzie życia. Jest to plamka lub grudka naczyniowa

o kolorze od różowego do ciemnogranatowego. Powstaje

w wyniku proliferacji rozszerzonych drobnych naczyń

żylnych. . Ich ilość może zwiększać się z wiekiem.

Usuwamy je zwykle z powodów kosmetycznych, chyba,

że sa zahaczane i krwawią – wtedy sa wskazania

medyczne do ich usunięcia. Zabieg wykonujemy w

znieczuleniu miejscowym lub przy użyciu chłodziarki. W

czasie 1 zabiegu można usunąć nawet kilkadziesiąt

punktów

rubinowych.

W

miejscach

usuniętych

naczyniaków pojawiają się drobne strupki utrzymujące

się do kilku dni.

Małe naczynia - pajączki żylne

W przypadku małych, płytko położonych naczyń

na nogach, stosowanie światła o długości fali

550nm do 600nm i odpowiedniej gęstości energii

powoduje na ogół oparzenie skóry. Dla tej długości

fali absorpcja w melaninie jest stosunkowo

wysoka, a skóra na nogach w porównaniu ze skórą

na twarzy jest bardziej wrażliwa na oparzenia. Z

kolei

stosowanie

mniejszych

energii

(nie

powodujących zmian na skórze) nie zapewnia

skoagulowania naczynia. Ze względu na położenie

i średnicę (<1mm) naczyń konieczne jest

zapewnienie dobrej koagulacji na małej głębokości

przy równoczesnym małym nagrzewaniu skóry.

Jak zapobiegać?



Skórę z problemami naczyniowymi należy chronić przed

intensywnym przegrzewaniem, a więc unikać bardzo

ciepłych kąpieli, sauny, depilowania nóg gorącym

woskiem, zbyt częstego przebywania w miejscach

nasłonecznionych oraz nadmiernego korzystania z

solarium. Podczas nagrzewania dochodzi do rozszerzania

skóry, gdyż organizm chce utracić nadmiar ciepła. Może to

prowadzić

do

zmian

patologicznych

w

układzie

naczyniowym, polegających na trwałym rozszerzeniu i

pękaniu naczynek włosowatych.



Nie ma obecnie leku, który całkowicie by to

powstrzymywał.

Najczęściej

polecane

są

środki

zawierające wyciąg z kasztanowca (escynę), np. Venoruton

w kapsułkach i w postaci żelu, Aescin i Venescin, gdyż

wzmacniają one ścianki naczyń włosowatych.

Metoda obliteracji
(skleroterapia)



Likwiduje ślady podskórnych wynaczynień.
Polega na wstrzykiwaniu w miejsca, w których
powstały teleangiektazje bezbarwnego leku o
nazwie Lauromakrogol 400 (POLIDOCANOL),
który po dostaniu się do wnętrza naczynia
działa na jego śródbłonek w taki sposób, że
po pewnym czasie ulega ono zarośnięciu i
uniedrożnieniu. Miejsca, gdzie były robione
zastrzyki, uciska się opaską elastyczną lub
opatrunkami, które nosi się przez kilka dni.

Polidokanol



Niejonowy detergent powodujący po podaniu do

naczynia żylnego miejscowe uszkodzenie śródbłonka i

w rezultacie obliterację żylaków. t1/2 wynosi 1,6 h,

szybko wydala się z kałem i z moczem.



Wskazania: Roztwór 0,5% - obliteracja teleangiektazji

śródskórnych (pajączków żylnych) o średnicy 0,2 mm

oraz najmniejszych żylaków siateczkowych o średnicy <

1 mm. Roztwór 1% - obliteracja żył centralnych

teleangiektazji (pajączków) o średnicy 0,3-1 mm oraz

żylaków siateczkowych, małych żylaków podskórnych o

średnicy 1-3 mm. Roztwór 2% - sklerotyzacja żylaków

średniej wielkości o średnicy 2-4 mm. Roztwór 3% -

sklerotyzacja żylaków średniej wielkości o średnicy 4-8

mm oraz guzków krwawniczych I i II stopnia.

Zewnętrznie

stosowany

także

w

preparatach

kosmetycznych.

Kiedy zachować ostrożność?



U około 20% pacjentek na skutek skłonności do odkładania się

w ich organizmie hemosyderyny (pochodnej hemoglobiny)

małe, brązowe przebarwienia mogą być widoczne bardzo długo.

Najlepszym sposobem uniknięcia takich sytuacji jest zrobienie

próby, która określi nasze predyspozycje. Jeżeli po

wstrzyknięciu niewielkiej ilości leku ślady nie ustąpią po 2-3

tygodniach, znaczy to, że z ich znikaniem mogą być problemy.

Pacjentka ma wówczas możliwość podjęcia decyzji, czy woli

mieć na nogach "pajączki", czy niewielkie plamki w miejscu

ukłucia.



Nie powinno się wstrzykiwać preparatu do naczynek

znajdujących się poniżej kostki, gdyż w ten sposób można

zamknąć naczynia odprowadzające krew ze stopy. Ostrzega się

także przed spożywaniem alkoholu bezpośrednio po zabiegu

(rozszerza naczynia). Nie poleca się obliteracji kobietom w ciąży

oraz tym, które planują w najbliższym czasie macierzyństwo.



Skuteczność

zabiegu

zamykania

naczynek jest uzależniona od: rodzaju

metody,

jakości

urządzenia,

umiejscowienia i rozległości zmian.

Każdym

nawet

najbardziej

skomplikowanym urządzeniem steruje

ręka specjalisty, w związku z tym

ostateczny rezultat zabiegu zależy od

jego doświadczenia i techniki jaką

wykonuje zabieg.