Zastosowanie

inżynierii genetycznej

w hodowli roślin.

Organizmy modyfikowane
genetycznie – GMO
-(Genetically Modified Organisms)

organizmy, których genom został

zmieniony metodami inżynierii

genetycznej w celu uzyskania nowych

cech fizjologicznych lub zmiany

istniejących.

Rodzaje modyfikacji

genetycznych

• zmieniona zostaje aktywność genów

naturalnie występujących w danym
organizmie

• do organizmu wprowadzone zostają

dodatkowe kopie jego własnych genów

• wprowadzany gen pochodzi z organizmu

innego gatunku (organizmy
transgeniczne)

Modyfikacje roślin uprawnych polegają
przede wszystkim na wprowadzeniu lub
usunięciu z nich określonych genów.
Modyfikacje mają przede wszystkim na celu:

• zwiększenie odporności na herbicydy i szkodniki,

• zwiększenie odporności na infekcje wirusowe, bakteryjne i

grzybowe

• zwiększenie tolerancji na czynniki abiotyczne

• przedłużenie trwałości owoców

• poprawę składu kwasów tłuszczowych i aminokwasów białek

• unormowanie stężenia fitoestrogenów

• zwiększenie zawartości węglowodanów, karotenoidów i

witamin

• usunięcie związków utrudniających przyswajanie składników

odżywczych oraz związków, które podczas obróbki kulinarnej

ulegają reakcjom chemicznym wytwarzając toksyny

• zwiększają np. zawartość nutraceutyków, czyli substancji

niezbędnych dla zdrowia.

Wytworzenie

nowej cechy u roślin

powoduje:

• wzrost plonów i polepszenie jakości produktu oraz zmniejszenie

powierzchni upraw, a tym samym zmniejszenie kosztów produkcji.

• wprowadzenie do roślin cechy odporności na choroby i szkodniki,

powoduje to zmniejszenie zużycia szkodliwych środków
chemicznych

• zmniejszenie erozji gleb, zmniejszenie zużycia nawozów

sztucznych, np. rośliny zmodyfikowane genetycznie potrafiące
wiązać azot atmosferyczny

• w krajach, gdzie brakuje żywności, bądź jest wysokie zaludnienie,

takie cechy jak wzrost plonów i polepszenie jakości produktu,
będą likwidować głód

• korzystnym zjawiskiem jest również tworzenie roślin zdolnych do

produkcji szczepionek, hormonów, bądź innych związków
wykorzystywanych w przemyśle farmaceutycznym
i kosmetycznym, obniża to koszty produkcji szczepionek i leków
i ułatwia ich sposób podawania ludziom, w szczególności
w krajach biednych

Do ryzyka związanego

z wykorzystaniem roślin

zmodyfikowanych zalicza się:

• rozprzestrzenianie się zmodyfikowanych genów na inne rośliny

rosnące w sąsiedztwie, bądź na inne organizmy żywe

• przejście genów warunkujących cechę odporności na herbicydy

do chwastów i powstanie w ten sposób „superchwastów”.

• ryzyko dla owadów zapylających kwiaty roślin

zmodyfikowanych

• niekorzystny wpływ na bioróżnorodność organizmów
• zakłócenia w ekosystemie, dotyczące kontroli biologicznej,

zapylenia kwiatów, składu i żyzności gleb

• negatywny wpływ GMO na zdrowie człowieka, m.in. alergie,

horyzontalny transfer genów, jedzenie obcego DNA, promotor
wirusa mozaiki tytoniowej używany w tej branży, zmiana
składników odżywczych.

Przykłady organizmów transgenicznych w

rolnictwie

• pomidory o przedłużonej trwałości
• rośliny tytoniu, odporne na herbicydy
• soja odporna na działanie glifosatu
• złoty ryż
• kukurydza

• Na świecie najczęściej modyfikowanymi

roślinami są: kukurydza, pomidory, soja
zwyczajna, ziemniaki, bawełna, melony, tytoń.
W Europie najczęściej modyfikuje się:
kukurydzę, rzepak, buraki cukrowe, ziemniaki.

• Kraje produkujące najwięcej GMO to w

kolejności: USA, Argentyna, Kanada, Brazylia,
Chiny, RPA,