Ocena sytuacji
finansowej
przedsiębiorstwa
mgr inż. J.
Uziałko
Ocena sytuacji
finansowej
przedsiębiorstwa
mgr inż. J.
Uziałko
Ocena podstawowych
sprawozdań finansowych
ocena bilansu
ocena rachunku zysków i strat
ocena rachunku przepływów
pieniężnych
I. Analiza bilansu
przedsiębiorstwa
Analizę bilansu przedsiębiorstwa
można
podzielić na dwa etapy, takie jak:
wstępna analiza bilansu,
wskaźnikowa analiza bilansu
(rozwinięcie analizy wstępnej).
Aby wstępnie zbadać bilans
firmy, należy dokonać analizy:
a)
struktury majątkowej
(wykorzystując wskaźniki
odnoszące się do aktywów)
b)
struktury kapitałowej
(wykorzystując wskaźniki
odnoszące się do pasywów)
c)
struktury kapitałowo-majątkowej
Analiza aktywów
Ocena struktury aktywów (1)
Ocena majątku trwałego i
obrotowego (analiza sprawności
działania przedsiębiorstwa) (2)
Podstawowe wskaźniki służące do oceny
aktywów (1)
WSK. UDZIAŁU MAJĄTKU OBROTOWEGO W AKTYWACH
OGÓŁEM
razem
aktywa
obrotowe
aktywa
_
_
WSK. UDZIAŁU MAJĄTKU TRWAŁEGO W AKTYWACH
OGÓŁEM
razem
aktywa
trwale
aktywa
_
_
WSK. UDZIAŁU ZAPASÓW W AKTYWACH
OBROTOWYCH
WSK. UDZIAŁU NALEŻNOŚCI W AKTYWACH
OBROTOWYCH
WSK. UDZIAŁU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH W AKTYWACH
OBORT.
obrotowe
aktywa
zapasy
_
obrotowe
aktywa
naleznosci
_
obrotowe
aktywa
pieniezne
srodki
_
_
WSK. STRUKTURY AKTYWÓW (WSK.ELASTYCZNOŚCI
MAJĄTKU)
obrotowe
aktywa
trwale
aktywa
_
_
Podstawowe wskaźniki służące do oceny
aktywów (2)
OBROTOWOŚĆ ZAPASÓW
OBROTOWOŚĆ
NALEŻNOŚCI
zapasy
netto
sprzedaz
_
naleznosci
netto
sprzedaz
_
dni
netto
sprzedaz
zapasy
360
_
dni
netto
sprzedaz
naleznosci
360
_
W ocenie finansowej działalności przedsiębiorstwa konieczna jest analiza
sprawności jego działania, ponieważ „zamrażanie” zbyt dużej
ilości środków pieniężnych w pewnych składnikach majątku obrotowego –
głównie w zapasach i należnościach – może skutkować utratą płynności
finansowej przedsiębiorstwa.
Wskaźniki obrotowości można liczyć na dwa sposoby – jako relację
sprzedaży do danej pozycji majątku obrotowego, jak i w wymiarze dni.
Analiza pasywów
Ocena struktury pasywów (1)
Ocena poziomu zadłużenia firmy (2)
Podstawowe wskaźniki służące do oceny
pasywów (1)
WYPOSAŻENIE PRZEDSIĘBIORSTWA W KAPITAŁ STAŁY
(WSKAŹNIK TRWAŁOSCI STRUKTURY FINANSOWEJ)
razem
pasywa
staly
kapital
_
_
WYPOSAŻENIE PRZEDSIĘBIORSTWA W KAPITAŁ
WŁASNY
razem
pasywa
wlasny
kapital
_
_
OBCIĄŻENIE PRZEDSIĘBIORSTWA
ZOBOWIĄZANIAMI DŁUGOTERMINOWYMI
razem
pasywa
dlugoterm
ia
zobowiazan
_
_
razem
pasywa
krotkoterm
ia
zobowiazan
_
_
OBCIĄŻENIE PRZEDSIĘBIORSTWA
ZOBOWIĄZANIAMI KRÓTKOTERMINOWYMI
WSKAŹNIK STRUKTURY PASYWÓW
wlasny
kapital
obcy
kapital
_
_
WSKAŹNIK KAPITAŁU WŁASNEGO
wlasny
kapital
razem
aktywa
pasywa
_
_
)
(
Podstawowe wskaźniki służące do oceny
pasywów (2)
Dzięki analizie zadłużenia, można sprawdzić czy środki, którymi dysponuje
przedsiębiorstwo pochodzą od jego właścicieli czy od zewnętrznych
kredytodawców. Możliwe jest też wyznaczenie granicy, poza którą
zaciąganie kredytów skutkuje nadmiernym ryzykiem.
ZADŁUŻENIE OGÓLNE
(WSKAŹNIK POZIOMU ZADŁUŻENIA)
ZADŁUŻENIE DŁUGOTERMINOWE
ZADŁUŻENIE KAPITAŁU WŁASNEGO
razem
aktywa
razem
ia
zobowiazan
_
_
wlasny
kapital
razem
ia
zobowiazan
_
_
wlasny
kapital
dlugoterm
ia
zobowiazan
_
_
Analiza struktury kapitałowo-
majątkowej
Odpowiednie porównanie wybranych pozycji aktywów bilansu z jego
pasywami umożliwia sprawdzenie czy struktura kapitałowo-majątkowa w
firmie jest właściwa, czyli czy okres korzystania z kapitałów odpowiada
okresowi zainwestowania ich w majątek produkcyjny.
M.in. sprawdza się tu, czy w analizowanej firmie zachowana jest złota reguła
bilansowania.
POKRYCIE MAJĄTKU TRWAŁEGO KAPITAŁEM
WŁASNYM
trwale
aktywa
wlasny
kapital
_
_
POKRYCIE MAJĄTKU TRWAŁEGO KAPITAŁEM STAŁYM
trwale
aktywa
staly
kapital
_
_
W przypadku, gdy aktywa trwałe są całkowicie pokryte przez kapitał własny,
wówczas spełniona jest złota reguła bilansowania.
W przypadku, gdy aktywa trwałe są całkowicie pokryte przez kapitał stały,
wówczas spełniona jest złota reguła bankowa.
Podsumowanie wstępnej analizy
bilansu
W
ocenie
finansowej
przedsiębiorstwa
niezmiernie ważne jest nie tylko dobranie
odpowiedniego wskaźnika do analizowanego
zagadnienia, ale i przyrównanie otrzymanej
wartości do przedziału przyjętego dla danego
wskaźnika.
Analizę bilansu można przeprowadzić nie tylko
w ujęciu statycznym (za pomocą wskaźników),
ale także w aspekcie dynamicznym, poprzez
porównywanie wartości określonych pozycji
bilansowych na przestrzeni lat.
Wskaźniki rotacji (obrotowości)
zapasow
s
sredni
netto
sprzedaz
tan_
_
_
dniach
w
okres
netto
sprzedaz
zapasow
s
sredni
_
_
_
tan_
_
naleznosci
s
sredni
netto
sprzedaz
tan_
_
_
WSKAŹNIK ROTACJI ZAPASÓW
WSKAŹNIK CYKLU ZAPASÓW W
DNIACH
WSKAŹNIK ROTACJI
NALEZNOSCI
WSKAŹNIK CYKLU NALEŻNOŚCI W DNIACH
dniach
w
okres
netto
sprzedaz
naleznosci
s
sredni
_
_
_
tan_
_
WSKAŹNIK OBROTU AKTYWÓW
razem
aktywa
netto
sprzedaz
_
_
WSKAŹNIK ROTACJI ZOBOWIĄZAŃ
zobowiazan
s
sredni
netto
sprzedaz
tan_
_
_
WSKAŹNIK CYKLU ZOBOWIĄZAŃ W DNIACH
dniach
w
okres
netto
sprzedaz
zobowiazan
s
sredni
_
_
_
tan_
_
Kolejne etapy oceny sytuacji
finansowej firmy dotyczą:
a)
badania płynności przedsiębiorstwa
a)
badania rentowności
przedsiębiorstwa
Podstawowa analiza płynności
Ważnym aspektem działalności przedsiębiorstwa jest również
zachowanie
przez niego płynności finansowej, czyli zdolności do spłacania
zobowiązań
krótkoterminowych.
BIEŻĄCA PŁYNNOŚĆ
FINANSOWA
biezace
pasywa
biezace
aktywa
_
_
SZYBKA PŁYNNOŚĆ
FINANSOWA
biezace
pasywa
zapasy
biezace
aktywa
_
_
Aby możliwe było utrzymanie równowagi finansowej przedsiębiorstwa,
zaleca się by wartość aktywów bieżących przewyższała w przybliżeniu
dwukrotnie wartość pasywów bieżących; przedział [1,2 – 2].
Natomiast poziom wskaźnika szybkiego – czyli dokonujemy tu
pomniejszenia o zapasy – określa się jako właściwy, gdy przyjmuje ona
wartość z przedziału [1-1,3].
Podstawowa analiza
rentowności
Istotne dla działalności przedsiębiorstwa jest osiąganie rentowności w
wyniku prowadzonej działalności. Firma określona jako rentowna jest
zdolna do generowania przychodów przewyższających koszty ich uzyskania,
czyli wypracowuje zysk.
WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI
HANDLOWEJ
netto
sprzedaz
netto
zysk
_
_
WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI MAJĄTKOWEJ (ROA)
razem
aktywa
netto
zysk
_
_
Można przyjąć, że zwykle wysokie wartości tych wskaźników (np. na tle
konkurencji w branży) świadczą o korzystnej sytuacji przedsiębiorstwa.
WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI FINANSOWEJ (ROE)
wlasny
kapital
netto
zysk
_
_
II. Wstępna analiza rachunku
wyników
Aby wstępnie ocenić rachunek wyników
należy
zbadać relacje pomiędzy wybranymi
pozycjami
rachunku wyników oraz zanalizować
kształtowanie
się
wartości
jego
poszczególnych
wielkości ekonomicznych na przestrzeni
lat.
Wstępna analiza rachunku
wyników
Przykładowe pytania, jakie należy sobie postawić podczas analizy rachunku
zysków i strat:
1) Jak w badanym okresie kształtuje się wynik finansowy netto i
poszczególne wielkości ekonomiczne mające wpływ na jego ostateczną
wartość, takie jak: wynik na sprzedaży, wynik na działalności operacyjnej,
wynik na działalności gospodarczej, zysk/strata brutto?
2) Jaka jest relacja w analizowanym przedziale czasu pomiędzy przychodami
ogółem, a kosztami operacyjnymi?
3) Jak w badanym okresie kształtują się całkowite koszty operacyjne,
które z ich składowych dominowały, które się zmniejszyły, a które uległy
zwiększeniu w badanym okresie?
4) Jaką wartość w analizowanym przedziale czasu przyjęły koszty finansowe,
a jaką przychody finansowe, co na to wpłynęło?
Literatura
Radosiński E. „Wprowadzenie do
analizy finansowej”, Skrypt dla
studentów WIZ, PWr
Sierpińska M., Jachna T. „Ocena
przedsiębiorstwa według standardów
światowych”, PWN, Warszawa
Stadherr S. „Materiały wykładowe”
dla studentów ZiM, PWr