Choroby genetyczne

zwierząt

Przedmiot fakultatywny

II rok weterynarii

Urszula Kosior-Korzecka

Zakład Patofizjologii

Katedra Przedklinicznych Nauk Weterynaryjnych

Wydział Medycyny Weterynaryjnej

Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Program zajęć

 
 Ćwiczenie 1.
Mechanizmy zaburzeń epigenetycznych, autosomalnych recesywnych i dominujących
oraz sprzężonych z płcią. Mechanizmy dziedziczenia chorób autosomalnych i sprzężonych z
płcią. Zależność fenotyp-genotyp w chorobach monogenowych na przykładzie talasemii i SCID-X.
Sposoby postępowania ze zwierzętami chorymi i eliminacja nosicieli. Choroby genetyczne
zwierząt, ważne z klinicznego i gospodarczego punktu widzenia Analiza mikromacierzy DNA,
jako nowe narzędzie seryjnego badania ekspresji genów. Polimorfizm antygenów I i II klasy MHC
a odporność i podatność na wybrane choroby infekcyjne i pasożytnicze. Białka histonowe w
naprawie uszkodzonego DNA. SNP (single nucleotide polymorphism) - najnowsza metoda
diagnozowania chorób genetycznych
 
Ćwiczenie 2.
Choroby

genetyczne

zwierząt

powodowane

przez

mutacje

chromosomalne

strukturalne i liczbowe.
- Morfologia i diploidalna liczba chromosomów u wybranych gatunków zwierząt gospodarskich
i towarzyszących; typy mutacji chromosomalnych strukturalnych i liczbowych występujące u
zwierząt; częstość występowania chorób warunkowanych przez mutacje chromosomowe
strukturalne

u

zwierząt

hodowlanych

w Polsce; oznaczanie kariotypu i zasady opisu kariogramu; zastosowanie badań kariotypu u
zwierząt gospodarskich. Etiologia i patogeneza wybranych chorób warunkowanych przez mutacje
chromosomowe strukturalne u zwierząt: translokacja robertsonowska u krów, owiec, świń i lisów.
Odwrócenie

płci

u

psów

i koni. Choroby uwarunkowane przez mutacje chromosomowe liczbowe u zwierząt: Monosomia
chromosomu

X

u klaczy. Trisomie autosomalne u bydła i koni. Zaburzenia dojrzewania jądrowego oocytów u
bydła i świń prowadzace do zaburzeń chromosomalnych liczbowych (powstawanie oocytów
diploidalnych).
Znaczenie mutacji chromosomalnych strukturalnych w patogenezie chorób nowotworowych
u zwierząt. Uniparentalna disomia oraz imprinting genomowy w patogenezie aberracji
chromosomowych
u zwierząt.
- Izolacja i zakładanie hodowli limfocytów, indukcja proliferacji w hodowli limfocytów –
przygotowanie hodowli do analizy kariotypu – ćwiczenie praktyczne.
- Oznaczanie kariotypu świni w dzielących się mitotycznie (PHA) limfocytach krwi –ćwiczenie
praktyczne).
- Analiza liczby chromosomów w oocytach świń hodowanych in vitro w celu eliminacji oocytów
diploidalnych - ćwiczenie praktyczne.
 
 

 

Ćwiczenie 3.
Etiologia i patogeneza autosomalnych chorób genetycznych u zwierząt
warunkowanych przez mutacje genowe.

Typy mutacji genowych. Etiologia i patogeneza wybranych chorób monogenowych

autosomalnych recesywnych u zwierząt: BLAD; CLAD; DUMPS; PSS; niedokrwistość hemolityczna u
psów wywołana niedoborem kinazy pirogronianowej; choroba Andersena u kotów;
mukopolisacharydoza u psów i kotów. Etiologia i patogeneza wybranych chorób monogenowych
autosomalnych dominujących u zwierząt: hipercholesterolemia u świń i królików; porfiria u świń.
Choroby powodowane przez mutacje autosomalne z niepełną dominacją: sferocytoza u bydła;
choroba von Willebranda u dobermanów (typ IB). Techniki biologii molekularnej umożliwiające
diagnozowanie i/lub wykrywanie nosicielstwa choroby monogenowej - PCR, RFLP, Real-Time PCR.
Wykorzystanie technik PCR i RFLP
do wykrywania nosicielstwa na przykładzie BLAD, DUMPS i PSS.

Izolacja DNA z limfocytów krów, amplifikacja fragmentu genu podjednostki CD18 beta-
integryny metodą PCR i elektroforetyczny rozdział produktów amplifikacji w żelu
agarozowym – ćwiczenie praktyczne.
 
 
Ćwiczenie 4.
Choroby monogenowe sprzężone z płcią.

Chromosomy płci u ssaków i ptaków; dziedziczenie i determinacja płci u ssaków i ptaków;

inaktywacja chromosomu X; determinacja płci przy udziale genów autosomalnych oraz
zlokalizowanych w chromosomach płci; cechy sprzężone z płcią. Etiologia i patogeneza chorób
genetycznych monogenowych sprzężonych z płcią u zwierząt: zespół Alporta u psów; pierwotna
hiperoksaluria u kotów; ograniczenie owulacji u kur; SCID-X u psów; zespół Menkesa u psów i owiec;
dystrofie mięśniowe u psów i kotów; hemofilia A u koni, psów, kotów, świń i owiec; hemofilia B u
psów i kotów. Wykorzystanie analizy rodowodów w eliminacji chorób sprzężonych z płcią w stadzie
- zadania genetyczne. Zaburzenia procesu formowania się płci.
 
Wybarwianie chromosomów płci w komórkach nabłonkowych lub komórkach krwi świń -
ćwiczenie praktyczne

Ćwiczenie 5.
Etiologia i patogeneza wybranych chorób genetycznych u bydła i koni

genetyczne podstawy rozwoju BSE
wieloczynnikowe i jednoczynnikowe choroby genetyczne koni
genetyczna podatność na nowotwory u koni o siwym umaszczeniu (czerniaki)
markery chorób nowotworowych u koni

 Etiologia i patogeneza chorób genetycznych u kotów i psów.

struktura genomu psów a podatność na wybrane choroby
rasowa podatność genetyczna na rozwój cukrzycy I i II typu
sercowo-naczyniowe i hematologiczne choroby genetyczne
neurologiczne choroby genetyczne
choroby przewodu pokarmowego o podłożu genetycznym
testy DNA do rozpoznawania chorób genetycznych u psów
oznaczanie ryzyka chorób genetycznych psów w oparciu o analizę rodowodową na
przykładzie dysplazji stawu biodrowego

 
Ćwiczenie 6.
Etiologia i patogeneza chorób genetycznych świń, owiec i kóz.
Uwarunkowania genetyczne determinujące podatność na rozwój chorób
nowotworowych, plenność i wydajność mięsną świń, owiec i kóz.
- manipulacje w genie IGF2 jako sposób poprawy wydajności mięsnej świń

genetyczna oporność i podatność owiec na chłoniaki
genetyczne uwarunkowania wielokrotnych owulacji u owiec
hipercholesterolemia u świń
rodzinne wole u owiec i kóz

Dziedziczne niedobory immunologiczne u zwierząt. Genetyczna kontrola
odporności na choroby.

genetyczne podstawy odporności wrodzonej

- przykłady dziedzicznych niedoborów immunologicznych
 Transformacja blastyczna limfocytów wyizolowanych z krwi psa zdrowego i psa ze
SCID-X in vitro – ćwiczenie praktyczne.
 

Ćwiczenie 7.
Genetyczne podstawy nowotworzenia

aneuploidalność w komórkach nowotworowych psów
znaczenie mutacji w protoonkogenach i genach supresorowych w rozwoju wybranych nowotworów
u zwierząt gospodarskich i towarzyszących
znaczenie translokacji wzajemnej w patomechanizmach rozwoju białaczek
depresja inbredowa

 
Terapia chorób uwarunkowanych genetycznie.

Stosowane i aktualnie opracowywane terapie genowe;
Zwierzęta transgeniczne jako modele chorób występujących u człowieka;
Zwierzęta transgeniczne w produkcji biopreparatów.
 

Ćwiczenie 8.

Test zaliczeniowy

Choroba genetyczna

to upośledzające sprawność życiową

odchylenie

od stanu prawidłowego, które przekazywane jest jako cecha

dziedziczna z pokolenia na pokolenie,

lub

które powstaje de novo na skutek zmian i zaburzeń

w mechanizmach przekazywania cech dziedzicznych

(i może być również przekazywane potomstwu, jako cecha

dziedziczna).

Obecnie znamy około 3500 różnych chorób genetycznych.

Dzielimy je na 3 główne kategorie:


jednogenowe

- będące wynikiem mutacji w jednym tylko genie.

Choroby jednogenowe przekazywane są zgodnie z prawami Mendla i
uwarunkowane treścią informacyjną jednego genu, tj. w obrębie pary
alleli, występujących w określonym locus genowym. Wśród tych chorób
wyróżnia się autosomalne recesywne, autosomalne dominujące i
sprzężone z chromosomem płciowym żeńskim X (określane, jako
sprzężone z płcią);



wielogenowe

- będące wynikiem mutacji w wielu genach,

warunkowane współdziałaniem wielu genów umiejscowionych w wielu loci.
Choroby te nie są przekazywane zgodnie z prostym dziedziczeniem wg
schematu Mendla. Niejednokrotnie objawy tych chorób występują na
skutek interakcji z czynnikami środowiska i ujawniają się dopiero wówczas,
gdy nasilenie działania tych czynników osiągnie pewną wartość progową;



chromosomowe

- będące wynikiem mutacji na poziomie całych

pakietów informacji genetycznej.

Jednostkami

chorobowymi

łączonymi

z

mutacjami

w mtDNA są:

- neuropatia nerwu wzrokowego;
-encefalopatia mitochondrialna z kwasicą mleczanową i epizodami
udaropodobnymi;
- dziedziczna mateczna miopatia;
- niektóre typy kardiomiopatii;
-ataksja neurogenna;
-cukrzyca insulinoniezależna;
- cukrzyca insulinozależna;
- barwnikowe zwyrodnienie siatkówki;
- choroby neurodegeneracyjne wieku podeszłego.

Epigenetyczne dziedziczenie chorób

SCID-X

Ciężki, sprzężony z płcią, złożony niedobór odporności u psów

(SCID-X)

Defekt genetyczny

: mutacja w genie kodującym łańcuch gamma

białkowego receptora interleukiny 2. IL-2 stanowi czynnik wzrostu
dla limfocytów T i B, wzmaga aktywność komórek NK oraz
przyspiesza dojrzewanie tymocytów.
Delecja 4 pz, peptyd 21 aa (prawidłowy – 373 aa).

Dziedziczenie

: recesywne,

sprzężone z chromosomem X.

Rasy

: Welsh Corgi, basset

SCID-X

Cechy patologiczne:



mała dysplastyczna grasica (chorych psów osiąga 10% prawidłowej wielkości);



zanik węzłów chłonnych;



obniżona liczba limfocytów we krwi;



brak lub znaczące obniżenie blastogennej odpowiedzi limfocytów na mitogeny
i specyficzne antygeny - limfocyty T nie ulegają transformacji blastycznej
pod wpływem PHA (fitohemaglutyniny), a limfocyty B pod wpływem miogenu
ze szkarłatki.;



hypogammaglobulinemia lub agammaglobulinemia. Poziom IgM w surowicy
może być prawidłowy, ale poziom IgG jest dramatycznie niższy.



Zdarza się, że objawy choroby pojawiają się u suk nosicielek, jeżeli zmutowany
gen znajduje się na aktywnym chromosomie X (próby leczenia ludzką IL-2).

Niedobory enzymatyczne szlaku

glikolitycznego

Jest to grupa dziedzicznych enzymopatii. Ich przyczynę stanowi

niedobór lub brak któregoś z enzymów szlaku glikoli tycznego w
erytrocytach.

Wspólnym

objawem

tych

chorób

jest

NIEDOKRWISTOŚĆ

HEMOLITYCZNA

związana z drastycznie skrócona długością życia

erytrocytów,

retikulocytozą

i żółtaczką.

Niedokrwistość hemolityczna u psów

wywołana niedoborem kinazy pirogronianowej

 

Defekt genetyczny: mutacja w genie kodującym

kinazę
pirogronianową (PK).

 
Dziedziczenie: autosomalne recesywne.

Rasy: basenji, beagle, teriery.

Niedobory enzymatyczne szlaku

glikolitycznego

Niedokrwistość hemolityczna u psów wywołana niedoborem

kinazy pirogronianowej.

 
Defekt

genetyczny:

mutacja

w

genie

kodującym

kinazę

pirogronianową (PK). Niedobór tego enzymu upośledza znacznie

proces

glikolizy

w

erytrocytach.

Powoduje

to zmniejszenie syntezy ATP, co w konsekwencji narusza integralność

błony erytrocytów. (PK jest jedynym źródłem NADPH w erytrocytach

koniecznego

do redukcji glutationu. Zredukowany glutation jest ważnym

antyoksydantem chroniącym przed RFT lipidy i białka błony

komórkowej. Przy jego braku lub niedoborze, narasta stres

oksydatywny i dochodzi do uszkodzeń błony i utraty jej integralności.

 
Dziedziczenie: autosomalne recesywne.
 

Niedobory enzymatyczne szlaku

glikolitycznego

Niedokrwistość hemolityczna u psów wywołana niedoborem kinazy

pirogronianowej.

 
Objawy: powiększenie obwodu brzucha, powiększenie śledziony,

osłabienie , żółtaczka, zwiększenie stężenia pośredniej bilirubiny,

skrócenie czasu życia erytrocytów, retykulocytoza, hemoglobinemia,

niskie stężenie haptoglobiny w osoczu (tworzy ona kompleks z

produktami rozpadu Hb, zwłaszcza z hemem, który usuwany jest przez

watrobę, co stanowi ochronę dla nerek), wtórna hemochromatoza,

zwłóknienie szpiku i stwardnienie kości. Krwinki z niedoborem PK są

bardziej podatne na osmolizę (rozpad w warunkach obniżonego ciśnienia

osmotycznego). Nosiciele charakteryzują się częściowym niedoborem PK.

 
Rasy: basenji, beagle, teriery.
 
Od 1995 r. istnieje test genetyczny w kierunku wykrywania psów z

niedoborem PK opracowany przez Whitney i wsp.

Hiperlipoproteinemia I u psów. Niedobór lipazy

lipoproteinowej. Hipertriacyloglicerolemia.

Hiperchylomikronemia.

Defekt genetyczny: mutacja w genie kodującym lipazę

lipoproteinową.

Dziedziczenie: autosomalne recesywne.
 
Za transport wszystkich lipidów (zawartych w pokarmie) do układu

krążenia odpowiedzialne są chylomikrony.

Lipaza lipoproteinowa katalizuje rozpad chylomikronów oraz VLDL

do tzw. resztkowych lipoprotein. Istnieje dodatnia korelacja
pomiędzy aktywnością LPL a zdolnością tkanek do wbudowywania
kwasów tłuszczowych z triacylogliceroli Lp.

Hiperlipoproteinemia I u psów. Niedobór lipazy

lipoproteinowej. Hipertriacyloglicerolemia.

Hiperchylomikronemia.

Hiperlipoproteinemia I u psów. Niedobór lipazy

lipoproteinowej. Hipertriacyloglicerolemia.

Hiperchylomikronemia.

Dziedziczny niedobór LPL charakteryzuje się bardzo powolnym klirensem

chylomikronów z krążenia, co prowadzi do odbiegających od normy

dużych

stężeń

chylomikronów

w osoczu. Odnotowuje się także:

- wysokie stężenie endogennych triacylogliceroli (obecnych w VLDL);
- zmniejszone stężenie frakcji LDL i HDL.
 
Ten stan może być dodatkowo indukowany dietą wysokotłuszczową.

Koryguje się go dietą o małej zawartości tłuszczu i zwiększeniem w

karmie ilości złożonych węglowodanów.

 
U osobników homozygotycznych recesywnych stwierdza się całkowity

brak enzymu, natomiast u osobników heterozygotycznych zachodzi

prawidłowa lipoliza chylomikronów.

Stwierdza się odkładanie chylomikronów w makrofagach skóry,

komórkach Browicza-Kupfera i rogówce.

 Rasy: Beagle

ZESPÓŁ ALPORTA

Defekt genetyczny:

Mutacja w 35 eksonie genu (COL4A5)

kodującego łańcuch alfa 5 kolagenu typu IV. Skutkiem mutacji jest
nieprawidłowa budowa domeny Nc1 (skrócenie sekwencji
aminokwasowej) białka kolagenu typu IV.

Dziedziczenie

: recesywne, sprzężone z płcią. Z powodu kojarzenia

zwierząt w pokrewieństwie i późne pojawienie się objawów choroba
ta może wystąpić także u suk, homozygotycznych pod względem
zmutowanego genu. Suki jednak nie giną, chociaż ulegają
znacznemu wyniszczeniu.

 
Przyczyną choroby jest nieprawidłowa budowa białka kolagenu IV.

Kolagen typu IV znajduje się w kłębkach nerkowych oraz błonach
podstawowych

wszystkich

komórek

nabłonkowych

i

śródbłonkowych.

ZESPÓŁ ALPORTA

Objawy pojawiają się dopiero około 4 roku życia.
Występuje brak apetytu, chudnięcie i wymioty.
 
Następnie stwierdza się:
- niezagęszczanie moczu;
- białkomocz;
- krwiomocz;
- zapalenie kłębków nerkowych;
- niewydolność nerek;
- postępujące wyniszczenie;
- osłabienie słuchu.
 

Ultrastructural appearance of glomerular basement membrane from affected

Dalmatians with autosomal dominant Alport syndrome: (A) normal membrane

in 35‐day‐old embryo (×5700); (B) lamellated membrane with fusion of

overlying foot processes in adult dog (×1850); (C) irregular thickened

lamellated membrane with subepithelial frilling and fusion of foot processes

in adult dog (×1850); and (D) membrane showing irregular basket weave

appearance in adult dog (×5700).

Hood J C et al. Nephrol. Dial. Transplant.
2002;17:2094-2098

© European Renal Association–European Dialysis and Transplant Association

ZESPÓŁ ALPORTA

W badaniach mikroskopowych, po przeprowadzeniu biopsji nerek,

stwierdza się:

- atrofię kłębków nerkowych;
- torbielowate rozszerzenie torebkowych przestrzeni Bowmana.
Rokowanie jest złe, ale zgon można opóźnić przez zmianę diety na

niskobiałkową.

 
Rasy: bullterier i samojed.

ZESPÓŁ ALPORTA

Hemofilia B u psów i kotów (choroba

Christmas).

Defekt genetyczny:

tranzycja (mutacja zmiany sensu) A-G w

nukleotydzie 1477
w genie kodującym IX czynnik krzepnięcia krwi. Prowadzi to do
zamiany kwasu glutaminowego na glicynę w kodonie 379 w białku
czynnika IX.

Ta pojedyncza substytucja aminokwasowa znacząco

zmienia strukturę trzeciorzędową cząsteczki czynnika IX, co prowadzi
do utraty jego aktywności.

Druga możliwość –

delecje w genie kodującym czynnik IX.

Dziedziczenie: recesywne, sprzężone z płcią.

Hemofilia B występuje

rzadziej,

niż hemofilia A.

Objawy są podobne.

Hemofilię B opisano u 20 ras psów oraz u kotów.

Częściej,

niż w przypadku hemofilii A

spotyka się przypadki choroby u

suk

.

Jednakże w przeciwieństwie do hemofilii A, w której występują lekkie,
średnie
i ciężkie niedobory czynnika VIII,

większość opisanych u zwierząt

przypadków hemofilii B charakteryzuje mniejszy niż 5% poziom
czynnika IX.

Badania wykazały występowanie 2 grup pacjentów:
- z nieoznaczalnym poziomem czynnika IX;

-z normalną ilością zmutowanego (nieaktywnego) czynnika IX.

Ciężkość krwawienia zależy od typu mutacji (tranzycja, czy delecja)

, ale

jest zwykle proporcjonalna do stopnia niedoboru czynnika IX.

Nasilenie objawów klinicznych hemofilii B
w znacznym stopniu uzależnione jest
od wielkości psa. (!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!)

U małych ras

(teriery, cocker spaniel, owczarek szetlandzki, buldog

francuski)

jest lekkie lub średnie.

Ciężka postać występuje u dużych ras

(bernardyn, Alaskan

malamut, owczarek staro angielski, owczarek niemiecki).

Hemofilia B objawia się głównie:
- występowaniem krwiaków;
- wylewami krwawymi do jam stawowych;
- krwotokami z układu pokarmowego lub do jam ciała.
W przypadku łagodnej formy psy osiągają dojrzałość płciową i
mogą przekazać chorobę potomstwu.
Diagnostyka podobna, z tą różnicą, że stwierdza się obniżony
poziom czynnika IX.

Niezgodność grup krwi i konflikt

serologiczny

u kotów

Przez lata hodowcy kotów borykali się z problemem

niewyjaśnionej śmiertelności wśród kocich noworodków,

która dotykała jedne rasy częściej od innych.

Dopiero badania w latach 80-tych ubiegłego wieku nad

grupami krwi

u kotów wykazały, że jednym z powodów

syndromu

słabnących kociąt (Fading Kitten Syndrome)

jest

izoerytroliza noworodków

, wywoływana

przez niezgodność

grupy krwi matki i jej potomstwa.

Blue-eyed cats with white fur have a higher incidence of
genetic deafness.

U kotów występują

trzy grupy krwi:

A

(najbardziej powszechna);

B

(częsta u niektórych ras);

AB

(niezależnie od rasy występująca bardzo rzadko).

Grupa krwi jest determinowana genetycznie inaczej, niż u człowieka.

U kotów

gen odpowiedzialny za grupę krwi A jest dominujący w

stosunku do genu na grupę B.

Oznacza to, że

tylko kot posiadający

dwa allele warunkujące grupę B będzie miał grupę krwi B

.

Kot z grupą krwi A może być zarówno homozygotą (posiadać dwa allele
A), jak i heterozygotą (posiadać jeden allel A i jeden allel B).

Trzeci rodzaj grupy krwi występującej u kotów,

grupa AB

, jest jeszcze

nie w pełni poznany. Czynnikiem determinującym tę grupę krwi jest

osobny allel ,
recesywny w stosunku do A, ale dominujący w stosunku do B.

Grupa krwi A

występuje najczęściej w populacji kotów

domowych zarówno krótko-, jak i długowłosych,
przy czym u tych osobników

bardzo rzadko

stwierdzano
w surowicy duże stężenie naturalnych przeciwciał.

Odwrotną sytuację stwierdzono u dużo mniejszej
liczby

kotów

z grupą krwi B,

u których bardzo często w

surowicy

krwi

występuje

duże

stężenie

naturalnych przeciwciał anty-A.

Wśród kotów rasowych stwierdza się znaczne różnice
w częstości występowania określonych grup krwi z
powodu stosowania długotrwałej selekcji skierowanej
na

różne

cechy.

U kotów w razie przetoczenia krwi niezgodnej grupowo
okres życia erytrocytów znacznie się skraca i trwa

od

kilku

godzin

do kilku dni

, podczas gdy normalna długość życia

krwinek czerwonych u kotów wynosi

4-5 tygodni.

Transfuzje takie mogą wywołać ostrą reakcję
organizmu,

szczególnie,

gdy

erytrocyty

z grupą A zostały (nawet pierwszy raz) zmieszane z
krwinkami grupy B.

Identyfikacja grup krwi u kotów i psów umożliwia rozpoznanie i
zapobieganie zjawisku ERYTROLIZY NOWORODKÓW.

Do izoelektrolizy, czyli niedokrwistości hemolitycznej dochodzi, gdy
nowonarodzone kocieta posiadają inną grupę krwi (A lub AB,) niż matka
(B).

Ssac siarę otrzymują jednocześnie przeciwciała skierowane przeciwko

własnym czerwonym krwinkom,
które są niszczone

, gdy tylko przeciwciała dostaną się do krwiobiegu

kociąt.

Choroba ta jest największym problemem

w hodowli kotów – tzw. syndrom

słabnących kociąt, u których często występuje grupa B.

Do erytrolizy dochodzi wtedy, gdy kocięta z grupą krwi A (pochodzące od
ojca z grupą A) ssą siarę od matki z grupą B.

W siarze kotek z grupą krwi B

znajdują się naturalne przeciwciałą anty-A, które po wchłonięciu się z
przewodu pokarmowego kociąt wiążą się z ich erytrocytami, wywołując:

- żółtaczkę,
- bilirubinurię,
- niedokrwistość ,
- śmierć w ciągu kilku dni.

Krzyżówka przedstawiająca dziedziczenie grup krwi u kotów

 

 

Kotka

Grupa krwi

A

Grupa krwi B

Genotyp:

AA

Ab

bb

Kocur Grupa

krwi A

AA

AA - grupa A

AA - grupa A

Ab - grupa A

Ab - grupa A

Konflikt

 Ab

AA - grupa A

Ab - grupa A

AA - grupa A

Ab - grupa A

bb - grupa B

Ab - grupa A

Konflikt

bb - grupa B

Grupa

krwi B

 bb

Ab - grupa A

Ab - grupa A

bb - grupa B

bb - grupa B

 A litter of kittens with neonatal isoerythrolysis.  Note the
jaundiced (yellow) noses and bloody tip of the tail of the white kitten. 

Okresowe porażenie u koni „quarter” związany z nadmiarem

potasu.

HYPP – hyperkalemic periodic paralysis.

 

Defekt genetyczny

: mutacja typu transwersja (C-G) w regionie S3

podjednostki genu, prowadząca do zmiany sekwencji aminokwasów (Phe-Leu) –
zmaina sensu; w białkowym kanale sodowym komórek dojrzałych mięśni
szkieletowych. Istnieje test genetyczny umożliwiający wykrywanie heterozygot.

Dziedziczenie:

autosomalne dominujące. Chorują głównie heterozygoty, gdyż

homozygoty dominujące we wczesnym wieku źrebięcym giną z powodu
trudności

z

oddychaniem

i porażeniem dużych partii mięśni.
 
Choroba ta występuje najczęściej u koni amerykańskich biegających na ćwierć
mili.
Objawy to: okresowe pęczkowe drżenie i skurcze mięśni, osłabienie, skłonność
do przyjmowania pozycji leżącej oraz nadmiar potasu we krwi i czasem
niewydolność oddechowa, związana z porażeniem mięśni krtani i gardła. Objawy
mogą wystąpić lub nasilić się po podaniu paszy bogatej w potas (lucerna).
Potencjalne następstwa ataków to otarcia skóry, bezwiedne upadki i związane z
tym kontuzje. Okresowy paraliż obejmuje podczas ataku duże partie mięśni
konia, a ponieważ większość opisanych przypadków z lekkimi objawami
to osobniki heterozygotyczne, sugeruje to, że osobniki homozygotyczne pod
względem tej dominującej anomalii mogą mieć znacznie bardziej nasilone
objawy.
Ponadto u osobników obarczonych tą anomalią podczas stosowania anestezji
halotanowej mogą wystąpić objawy hipertermii złośliwej. W leczeniu stosuje się
fenytoinę, która działa jako środek antykonwulsyjny i jest skuteczna przez długi
okres po jej zastosowaniu.

 

Choroba Krabbego u

psów

 

Defekt genetyczny:

mutacja w genie kodującym beta-galaktozydazę, znosząca lub

zmniejszająca aktywność tego enzymu.

 

Dziedziczenie:

autosomalne recesywne.

 
Jest to sfingolipidoza związana ze spichrzaniem w komórkach układu nerwowego

galaktozyloceramidu.

 
Galaktozyloceramid - złożony lipid, który nie ulega degradacji ze względu na brak

aktywności enzymu lizosomalnego – beta-galaktozydazy, odpowiedzialnego za

rozkład do beta-galaktozy oraz ceramidu.

 
Brak degradacji galaktozyloceramidu prowadzi z jednej strony do gromadzenia w

komórkach

n

ie rozłożonego galaktozyloceramidu, a z drugiej strony do braku ceramidu jako

substratu

do syntezy sfingozyny i sfingomieliny.

 
W efekcie u osobników chorych występuje prawie całkowity brak mieliny.
 

 

Choroba Krabbego u

psów

Objawy:



początek choroby w młodym wieku,



choroba poczatkowo ma charakter zaburzeń mentalnych,



prowadzi do paraliżu i śmierci.

Pierwsze objawy kliniczne leukodystrofii globoidalnej

pojawiają

się

u dotkniętych nią psów w wieku 1-3 miesięcy. Należą

do

nich

ataksja

oraz porażenie tylnych kończyn. W dalszym przebiegu

choroby następuje atrofia mięśni oraz degeneracja

neurologiczna. Ze względu na brak możliwości leczenia

chore zwierzęta są usypiane w wieku 10 miesięcy.

 

Choroba Krabbego u

psów

W Wielkiej Brytanii u dorosłych białych terrierów West
Highland
przed dopuszczeniem do reprodukcji wykonywane są testy
DNA w celu wykrywania i eliminacji choroby Krabbego w
hodowlach.

Mukopolisacharydoza typu I u psów (i kotów).

Niedobór alfa-L-iduronidazy. Zespół Hurler/Scheiego

.

Defekt genetyczny:

mutacja w genie kodującym alfa-L-iduronidazę

– enzym lizosomalny degradujący dwa z 7 metabolitów GAG.

 

Dziedziczenie:

autosomalne recesywne.

Przyczyną choroby jest niedobór enzymu lizosomalnego alfa-L-

iduronidazy, odpowiedzialnego za degradację GAG. Na skutek tego
u chorych zwierząt, głównie w komórkach wątrobowych, dochodzi
do spichrzania dwóch z t metabolitów GAG. Są to: siarczan
dermatanu (DS.) oraz siarczan heparanu (HS). Oba te metabolity
są obecne w moczu chorych z mukopoisacharydozą typu I, co jest
wykorzystywane w diagnostyce.

Dziedziczna głuchota u psów

dalmatyńskich

 Rodzaj defektu genetycznego nie jest znany.
Choroba dziedziczona jest autosomalnie recesywnie.
 
Objawy:
- wrodzona głuchota;
- anomalie barwy oczu (oczy niebieskie);
- występowanie od urodzenia ciemnych łat (a nie

charakterystycznych
dla dalmatyńczyków plamek).

 

Dziedziczna głuchota u psów

dalmatyńskich

Częstość występowania dalmatyńczyków z dziedziczną

głuchotą

w Norwegii wynosi 3,6%, natomiast w USA jest znacznie

wyższa

(w Polsce – brak danych).

Fakt ten tłumaczy się prowadzoną przez hodowców

norweskich selekcją mającą na celu wykluczenie osobników

z niebieskimi oczami

i nietypowymi dla dalmatyńczyków łatami, ponieważ cechy

te są niezgodne ze wzorcem rasy.

Translokacja albo fuzja robertsonowska
chromosomu 1/29 u krowy

Kariotyp (chromosomy

w płytce metafazowej)
pochodzące od:
a.klaczy (64,XX)
b.ogiera (64,XY)
c.klaczy z monosomią
chromosomu X (63,X0)
d.klaczy z trisomią
chromosomu X
(65,XXX)

Genetyczne uwarunkowania przewlekłej białaczki szpikowej

(translokacja wzajemna prowadząca do utworzenia

chromosomu Philadelphia 1).