Agresja w

badaniach

empirycznych

12. Syndrom agresji u

młodzieży wychowywanej

w rodzinie i poza rodziną

1. Wprowadzenie

Prezentowane badania są próbą odpowiedzi na

pytanie

jakie konsekwencje w zakresie poczucia

bezpieczeństwa

i przejawiania zachowań agresywnych niesie za

sobą

konieczność życia poza rodziną.

2. Cele pracy



Czy istnieją różnice w poczuciu bezpieczeństwa
pomiędzy młodzieżą wychowującą się w rodzinie i
poza rodziną?



Czy fakt przebywania w placówce opiekuńczo-
wychowawczej wpływa na poziom syndromu
agresji u młodzieży?

3. Metody badań



Inwentarz Psychologiczny Syndromu
Agresji Z. Gasia



Kwestionariusz Poczucia Bezpieczeństwa
Z. Uchnasta



Ankieta demograficzna

4. Badana grupa



Grupa eksperymentalna:

71 wychowanków Centrum Kształcenia i

Wychowania OHP: 33 dziewcząt i 38 chłopców
w wieku od 16 do 19 lat



Grupa kontrolna:

75 uczniów Zespołu Szkół Zawodowych: 50

dziewcząt i 23 chłopców w wieku od 16 do 19
lat

Tabela 1. Powody umieszczenia w
placówce
opiekuńczo-wychowawczej

Powody

Dziewczęta

Chłopcy

Ogółem

Liczba

%

Liczba

%

Liczba

%

Brak rodzica

2

6,1

1

2,6

3

4,2

Pozbawienie

władzy

0

0

5

13,2

5

7,0

Trudności

szkolne

17

51,5

17

44,7

34

47,9

Trudności

wychowawcze

7

21,2

11

28,9

18

25,4

Trudna syt.

materialna

5

15,2

3

7,9

8

11,3

Wniosek

kuratora

2

6,1

1

2,6

3

4,2

Razem

33

100

38

100

71

100

Chi 2 = 6,737; p = 0,241

Powody umieszczenia w

placówce
opiekuńczo-wychowawczej

5. Wyniki badań



Poczucie bezpieczeństwa u młodzieży
wychowywanej w rodzinie i poza rodziną

Tabela 2. Poczucie

bezpieczeństwa u wychowanków

Centrum

Poczucie

bezpieczeństw

a

Dziewczęta

Chłopcy

t

p

X1

S1

X2

S2

Poczucie

bliskości

5,61

2,14

6,50

2,33

-1,674

0,099

Poczucie

stabilności

3,30

2,48

4,24

2,24

-1,602

0,114

Poczucie

zaufania

5,00

3,24

6,00

2,72

-1,413

0,162

Poczucie

bezpieczeństw

a

13,91

6,86

16,71

6,62

-1,750

0,085

Tabela 3. Poczucie
bezpieczeństwa u badanych
wychowujących się w rodzinie

Poczucie

bezpieczeń

stwa

Dziewczęta

Chłopcy

t

p

X1

S1

X2

S2

Poczucie

bliskości

6,27

2,09

6,30

2,30

-0,068

0,946

Poczucie

stabilności

3,04

2,25

4,22

2,68

-1,973

0,052

Poczucie

zaufania

4,48

2,80

6,17

2,25

-2,557

0,013

Poczucie

bezpieczeń

stwa

13,79

5,65

16,70

6,34

-1,979

0,052

Poczucie bezpieczeństwa u
badanych wychowujących się w
rodzinie

Tabela 4. Poczucie
bezpieczeństwa u dziewcząt z
obu badanych grup

Poczucie

bezpieczeń

stwa

Grupa

eksperymentalna

Grupa kontrolna

t

p

X1

S1

X2

S2

Poczucie

bliskości

5,61

2,14

6,27

2,09

-1,415

0,161

Poczucie

stabilności

3,30

2,48

3,04

2,25

0,508

0,613

Poczucie

zaufania

5,00

3,24

4,48

2,80

0,784

0,435

Poczucie

bezpieczeń

stwa

13,91

6,86

13,79

5,65

0,088

0,930

Tabela 5. Poczucie
bezpieczeństwa u
chłopców z obu badanych
grup

Poczucie

bezpieczeń

stwa

Grupa

eksperymentalna

Grupa kontrolna

t

p

X1

S1

X2

S2

Poczucie

bliskości

6,50

2,33

6,30

2,03

0,333

0,741

Poczucie

stabilności

4,24

2,42

4,22

2,68

0,029

0,977

Poczucie

zaufania

6,00

2,72

6,17

2,25

-0,258

0,798

Poczucie

bezpieczeń

stwa

16,71

6,62

16,70

6,34

0,009

0,993

5. Wyniki badań



Syndrom agresji u młodzieży
wychowywanej w rodzinie i poza rodziną

Syndrom

agresji

Grupa eksperymentalna

Grupa

kontrolna

t

p

X1

S1

X2

S2

I

8,04

4,48

7,27

4,77

1,011

0,314

II

3,79

2,78

2,51

2,46

2,952

0,004

III

8,80

3,56

8,19

3,82

1,007

0,315

IV

6,93

3,99

5,29

4,09

2,444

0,016

V

5,77

3,78

4,56

3,84

1,924

0,056

VI

6,10

4,00

5,56

3,83

0,831

0,407

VII

7,92

3,86

9,35

10,24

-

1,105

0,271

VIII

5,38

3,62

3,65

3,21

3,054

0,003

K

11,56

5,20

13,23

4,98

-

1,974

0,050

O

11,38

5,07

9,73

6,18

1,754

0,082

S

11,83

6,53

9,73

6,36

1,966

0,051

U

15,77

6,35

13,36

6,73

2,228

0,027

Z

25,86

13,46

22,08

12,22

1,777

0,078

WO

73,79

29,70

63,00

28,93

2,223

0,028

Wykres 3. Wyniki badania

syndromu agresji w obu grupach

0

10

20

30

40

50

60

70

80

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

K

O

S

U

Z

WO

Grupa eksperymentalna
Grupa kontrolna

Tabela 7. Wyniki badania syndromu
agresji u dziewcząt w obu badanych
grupach

Syndrom

agresji

Grupa eksperymentalna

Grupa kontrolna

t

p

X1

S1

X2

S2

I

8,67

4,25

8,08

5,05

0,555

0,579

II

3,61

2,71

2,33

2,47

2,238

0,028

III

8,85

3,49

8,06

3,76

0,970

0,335

IV

5,33

3,69

4,00

3,41

1,701

0,093

V

5,58

3,67

4,37

3,68

1,478

0,143

VI

4,79

3,15

5,27

4,08

-0,577

0,565

VII

8,85

3.92

9,85

12,02

-0,460

0,646

VIII

4,00

3,61

3,23

3,36

1,000

0,320

K

11,79

5,15

13,25

4,89

-1,315

0,192

O

9,82

4,20

8,35

6,14

1,208

0.230

S

12,27

6,20

10,35

6,86

1,309

0,194

U

14,24

5,60

12,08

6,24

1,622

0,109

Z

24,36

13,93

21,21

12,93

1,063

0,291

WO

70,82

29,30

59,56

29,71

1,712

0,091

Wyniki badania syndromu
agresji u dziewcząt w obu
badanych grupach

Tabela 8. Wyniki badania syndromu
agresji u chłopców w obu badanych
grupach

Syndrom

agresji

Grupa eksperymentalna

Grupa kontrolna

t

p

X1

S1

X2

S2

I

7,50

4,66

5,43

3,50

1,833

0,072

II

3,95

2,87

2,91

2,45

1,441

0,155

III

8,76

3,66

8,48

4,00

0,284

0,777

IV

8,32

3,76

8,22

4,06

0,096

0,924

V

5,95

3,91

5,00

4,23

0,889

0,378

VI

7,24

4.33

6,22

3,19

0,978

0,332

VII

7,11

3,67

8,22

3,99

-1,109

0,272

VIII

6,58

3,23

4,61

2,66

2,463

0,017

K

11,37

5,30

13,17

5,29

-1,291

0,202

O

12,71

5,42

12,87

5,14

-0,095

0,925

S

11.45

6,87

8,35

4,89

1,891

0,064

U

17,11

6,73

16,26

7,02

0,467

0,642

Z

27,16

13,09

24,04

10,44

0,968

0,337

WO

76,37

30,19

70,78

26,03

0,736

0,464

Wyniki badania syndromu
agresji u chłopców w obu
badanych grupach

Tabela 9. Wyniki badania syndromu
agresji u dziewcząt i chłopców
wychowywanych poza rodziną

Syndrom

agresji

Dziewczęta

Chłopcy

t

p

X1

S1

X2

S2

I

8,67

4,25

7,50

4,66

1,095

0,277

II

3,61

2,71

3,95

2,87

-0,513

0,610

III

8,85

3,49

8,76

3,66

0,100

0,921

IV

5,33

3,69

8,32

3,76

-3,365

0,001

V

5,58

3,67

5,95

3,91

-0,411

0,683

VI

4,79

3,15

7,24

4,33

-2,687

0,009

VII

8,85

3,92

7,11

3,67

1,932

0,057

VIII

4,00

3,61

6,58

3,23

-3,181

0,002

K

11,79

5,15

11,37

5,30

0,337

0. ,37

O

9,82

4,20

12,74

5,42

-2,508

0,014

S

12,27

6,20

11,45

6,87

0,528

0,599

U

12,24

5,60

17,11

6,73

-1,931

0,058

Z

24,36

13,93

27,16

13,09

-0,871

0,387

WO

70,82

29,30

76,37

30,19

-0,783

0,439

Wyniki badania syndromu agresji u
dziewcząt i chłopców
wychowywanych poza rodziną

Tabela 10. Wyniki badania syndromu
agresji u dziewcząt i chłopców
wychowywanych w rodzinie

Syndrom

agresji

Dziewczęta

Chłopcy

t

p

X1

S1

X2

S2

I

8,08

5,05

5,43

3,50

2,274

0,026

II

2,33

2,47

2,91

2,45

-0,950

0,345

III

8,06

3,76

8,48

4,00

-0,438

0,663

IV

4,00

3,41

8,22

4,06

-4,654

0,000

V

4,37

3,68

5,00

4,23

-0,657

0,513

VI

5,27

4,08

6,22

3,19

-0,988

0,326

VII

9,85

12,02

8,22

3,99

0,632

0,529

VIII

3,23

3,36

4,61

2,66

-1,739

0,086

K

13,25

4,89

13,17

5,29

0,061

0,952

O

8,35

6,14

12,87

5,14

-3,085

0,003

S

10,35

6,86

8,35

4,89

1,261

0,211

U

12,08

6,24

16,26

7,02

-2,577

0,012

Z

21,21

12,93

24,04

10,44

-0,924

0,358

WO

59,56

29,71

70,78

26,03

-1.564

0,122

Wyniki badania syndromu agresji u
dziewcząt i chłopców
wychowywanych w rodzinie

6. Wnioski

Młodzież wychowująca się poza rodziną ma wyższy poziom
syndromu agresji niż młodzież wychowująca się w rodzinie:



przejawia większe skłonności do samoagresji fizycznej,

co może być destrukcyjnym sposobem radzenia sobie z

negatywnymi emocjami i próbą zwrócenia na siebie

uwagi otoczenia;



ma wyższy wskaźnik agresji fizycznej, co może być

szybkim i skutecznym sposobem na rozwiązywanie

problemów i potwierdzeniem władzy w środowisku

placówki;



prezentuje wyższy wskaźnik agresji nieuświadomionej i

ukrytej, co może być skutkiem poczucia krzywdy i

wrogiego stosunku do otoczenia;



istnieją różnice w zakresie przejawiania agresji

pomiędzy dziewczętami i chłopcami przebywającymi w

placówce.

6. Wnioski cd

Agresywne zachowanie młodzieży żyjącej poza rodziną

warunkują:

-

brak zaspokojenia podstawowych potrzeb

-

negatywne wzorce w środowisku rodzinnym (patologie)

-

społeczne przyzwolenie na agresję i przemoc

-

brak sprzeciwu wobec zachowań niepożądanych

-

większa liczba sytuacji trudnych

-

poczucie niesprawiedliwości

-

świadomość braku szans życiowych

-

pozytywne wartościowanie agresji w tej grupie

rówieśniczej

7. Podsumowanie

Mniejsze natężenie zachowań

agresywnych u młodzieży wychowywanej
w środowisku rodzinnym wskazuje, że
chroni ono przed doświadczaniem sytuacji
trudnych, lepiej służy zaspokajaniu
potrzeb, a tym samym korzystniej wpływa
na rozwój dziecka.