Grupy wsparcia i
Grupy wsparcia i
samopomocy wobec
samopomocy wobec
problemu
problemu
niepełnosprawności i
niepełnosprawności i
choroby.
choroby.
Co to jest grupa wsparcia?
Co to jest grupa wsparcia?
Różne terminy określają ten fenomen -
Różne terminy określają ten fenomen -
grupa
grupa
wsparcia, grupa samopomocowa, grupa
wsparcia, grupa samopomocowa, grupa
wzajemnej pomocy
wzajemnej pomocy
.
.
Nazwy te nierzadko powodują nieporozumienia
Nazwy te nierzadko powodują nieporozumienia
- dla przykładu grupą wsparcia często określa
- dla przykładu grupą wsparcia często określa
się prowadzone przez psychologów,
się prowadzone przez psychologów,
terapeutów, zaplanowane i określone w czasie
terapeutów, zaplanowane i określone w czasie
spotkania pacjentów zgłaszających podobny
spotkania pacjentów zgłaszających podobny
problem.
problem.
Grupa samopomocowa kojarzyć się może z
Grupa samopomocowa kojarzyć się może z
zarejestrowanym sądownie stowarzyszeniem
zarejestrowanym sądownie stowarzyszeniem
mającym swoje struktury władzy, statut
mającym swoje struktury władzy, statut
określający cele działań i politykę finansową.
określający cele działań i politykę finansową.
Co to jest grupa
Co to jest grupa
wsparcia?
wsparcia?
Grupą wsparcia bądź grupą
Grupą wsparcia bądź grupą
samopomocy najprościej i zarazem
samopomocy najprościej i zarazem
najtrafniej moim zdaniem możemy
najtrafniej moim zdaniem możemy
nazwać:
nazwać:
grupę osób o równym
grupę osób o równym
wobec siebie statucie,
wobec siebie statucie,
połączonych wspólnym
połączonych wspólnym
problemem i chęcią radzenia
problemem i chęcią radzenia
sobie z nim.
sobie z nim.
GŁÓWNE CELE
GŁÓWNE CELE
DZIAŁALNOŚCI GRUPY
DZIAŁALNOŚCI GRUPY
WSPARCIA
WSPARCIA
.
.
Zaspokojenie potrzeb społecznych
Zaspokojenie potrzeb społecznych
Udzielanie wsparcia rodzinie osoby z
Udzielanie wsparcia rodzinie osoby z
niepełnosprawnością
niepełnosprawnością
Udzielanie pomocy psychologiczno -
Udzielanie pomocy psychologiczno -
pedagogicznej
pedagogicznej
Poradnictwo w zakresie metod wczesnej
Poradnictwo w zakresie metod wczesnej
interwencji
interwencji
Pomoc w podjęciu konkretnych działań
Pomoc w podjęciu konkretnych działań
zmierzających do wczesnego
zmierzających do wczesnego
zdiagnozowania oraz podjęcia działań
zdiagnozowania oraz podjęcia działań
wspomagających rozwój
wspomagających rozwój
Poradnictwo socjalno – prawne
Poradnictwo socjalno – prawne
.
.
GŁÓWNE CELE DZIAŁALNOŚCI
GŁÓWNE CELE DZIAŁALNOŚCI
GRUPY WSPARCIA c.d.
GRUPY WSPARCIA c.d.
Dzielenia się doświadczeniem w pokonywaniu
Dzielenia się doświadczeniem w pokonywaniu
związanych ze wspólnym problemem trudności,
związanych ze wspólnym problemem trudności,
Dzielenia się wsparciem emocjonalnym,
Dzielenia się wsparciem emocjonalnym,
Zwalczania bezradności wobec problemu,
Zwalczania bezradności wobec problemu,
własnej choroby, trudnej sytuacji życiowej itp.
własnej choroby, trudnej sytuacji życiowej itp.
Budowania siły, nadziei i poczucia wartości
Budowania siły, nadziei i poczucia wartości
wśród uczestników
wśród uczestników
Wymiany użytecznych informacji
Wymiany użytecznych informacji
Pogłębiania wglądu i zrozumienia u uczestników
Pogłębiania wglądu i zrozumienia u uczestników
oraz szukania wspólnymi siłami rozwiązań
oraz szukania wspólnymi siłami rozwiązań
Jak działa grupa
Jak działa grupa
wsparcia?
wsparcia?
Struktura grup wzajemnej pomocy i
Struktura grup wzajemnej pomocy i
sposób, w jaki służą one swoim członkom
sposób, w jaki służą one swoim członkom
zależy głównie od ich celów. Każda
zależy głównie od ich celów. Każda
lokalna grupa określa swój, mniej lub
lokalna grupa określa swój, mniej lub
bardziej formalny, program i plan
bardziej formalny, program i plan
spotkań. Często, grupy odbywają
spotkań. Często, grupy odbywają
regularne spotkania w pomieszczeniach
regularne spotkania w pomieszczeniach
użyczanych za darmo lub za niską opłatą.
użyczanych za darmo lub za niską opłatą.
Jak działa grupa
Jak działa grupa
wsparcia?
wsparcia?
Programy spotkań mogą zawierać
Programy spotkań mogą zawierać
dyskusje, opowiadanie własnych
dyskusje, opowiadanie własnych
historii związanych z problemem,
historii związanych z problemem,
rozmowy o uczuciach, przyswajanie
rozmowy o uczuciach, przyswajanie
przydatnej wiedzy czy umiejętności,
przydatnej wiedzy czy umiejętności,
wystąpienie zaproszonego gościa -
wystąpienie zaproszonego gościa -
np. specjalisty i inne działania, które
np. specjalisty i inne działania, które
pomagają budować pewność siebie i
pomagają budować pewność siebie i
zaradność członków.
zaradność członków.
Rola grup
Rola grup
samopomocowych.
samopomocowych.
Działalność grup samopomocowych
Działalność grup samopomocowych
pozwala wykształcić uczucie
pozwala wykształcić uczucie
przyjaźni, otwartości na problemy
przyjaźni, otwartości na problemy
innych ludzi i uczy niesienia pomocy.
innych ludzi i uczy niesienia pomocy.
Ludzie zdrowi mają okazję zauważyć,
Ludzie zdrowi mają okazję zauważyć,
że niepełnosprawni istnieją i chcą żyć
że niepełnosprawni istnieją i chcą żyć
normalnie.
normalnie.
Grupy samopomocowe
Grupy samopomocowe
wobec instytucji
wobec instytucji
profesjonalnych.
profesjonalnych.
Grupy wzajemnej pomocy nie maja
Grupy wzajemnej pomocy nie maja
zamiaru zastąpić lekarzy,
zamiaru zastąpić lekarzy,
psychologów, terapeutów, czy
psychologów, terapeutów, czy
innych wykwalifikowanych osób w
innych wykwalifikowanych osób w
niesieniu profesjonalnej pomocy.
niesieniu profesjonalnej pomocy.
Grupy samopomocowe a
Grupy samopomocowe a
instytucje profesjonalne.
instytucje profesjonalne.
…
…
Jednakże przystosowanie się do długiej
Jednakże przystosowanie się do długiej
rekonwalescencji dla wielu pacjentów staje się
rekonwalescencji dla wielu pacjentów staje się
wyzwaniem. Osoby muszą sobie radzić z
wyzwaniem. Osoby muszą sobie radzić z
niepełnosprawnością na całe życie lub
niepełnosprawnością na całe życie lub
chroniczną chorobą. Dla tych ludzi problemy
chroniczną chorobą. Dla tych ludzi problemy
życia codziennego mogą być obezwładniające.
życia codziennego mogą być obezwładniające.
Osoby z zaburzeniami emocjonalnymi i
Osoby z zaburzeniami emocjonalnymi i
psychiatrycznymi wymagają nieustannego
psychiatrycznymi wymagają nieustannego
wsparcia innych ludzi oraz poczucia bycia z
wsparcia innych ludzi oraz poczucia bycia z
kimś i poczucia panowania nad własnym
kimś i poczucia panowania nad własnym
życiem - po to,
życiem - po to,
by móc zdrowieć.
by móc zdrowieć.
Opinie na temat działalności
Opinie na temat działalności
grup samopomocy.
grup samopomocy.
41% badanych ocenia działalność grup
41% badanych ocenia działalność grup
samopomocowych –
samopomocowych –
dobrze,
dobrze,
zaś 39%
zaś 39%
badanych jest zdania że
badanych jest zdania że
przydałyby się
przydałyby się
pewne zmiany;
pewne zmiany;
1/5 nie wyraziła swojej opinii.
1/5 nie wyraziła swojej opinii.
40% badanych stwierdza że działalność grup
40% badanych stwierdza że działalność grup
samopomocowych ułatwia rozwiązywanie
samopomocowych ułatwia rozwiązywanie
problemów wynikających z ograniczonej
problemów wynikających z ograniczonej
sprawności, odmienne zdanie ma 53%
sprawności, odmienne zdanie ma 53%
badanych.
badanych.
Opinie na temat działalności
Opinie na temat działalności
grup samopomocy.
grup samopomocy.
Negatywna ocena działalności grup
Negatywna ocena działalności grup
wsparcia wynika nie z rzeczywistego
wsparcia wynika nie z rzeczywistego
stanu ich pracy a w dużym stopniu z
stanu ich pracy a w dużym stopniu z
własnej bierności wielu badanych
własnej bierności wielu badanych
wynikającej z przyczyn obiektywnych
wynikającej z przyczyn obiektywnych
bądź z braku zachęty ze strony
bądź z braku zachęty ze strony
innych członków stowarzyszenia.
innych członków stowarzyszenia.
Postulaty, kierunki problemowe
Postulaty, kierunki problemowe
dotyczące grup wsparcia.
dotyczące grup wsparcia.
Potrzeba rekreacji i kontaktów towarzyskich
Potrzeba rekreacji i kontaktów towarzyskich
(wycieczki, wieczorki towarzyskie, spotkania
(wycieczki, wieczorki towarzyskie, spotkania
z interesującymi ludźmi, gry, dyskoteki,
z interesującymi ludźmi, gry, dyskoteki,
obozy letnie itp.)
obozy letnie itp.)
Postulat likwidowania materialnych i
Postulat likwidowania materialnych i
psychologicznych barier odgradzających
psychologicznych barier odgradzających
inwalidów od względnie normalnego życia
inwalidów od względnie normalnego życia
(bariery architektoniczne, porady prawne,
(bariery architektoniczne, porady prawne,
integrowanie inwalidów ze społeczeństwem)
integrowanie inwalidów ze społeczeństwem)
Niedostatki finansowe stowarzyszeń.
Niedostatki finansowe stowarzyszeń.
Grupy samopomocowe
Grupy samopomocowe
wobec rodziny.
wobec rodziny.
Niepełnosprawny członek rodziny obciąża
Niepełnosprawny członek rodziny obciąża
psychicznie, moralnie i ekonomicznie
psychicznie, moralnie i ekonomicznie
pozostałych domowników.
pozostałych domowników.
Działania grup samopomocowych mają na
Działania grup samopomocowych mają na
celu zniwelowanie skutków utraty sprawności
celu zniwelowanie skutków utraty sprawności
i odnoszą się one w pewnym stopniu również
i odnoszą się one w pewnym stopniu również
do członków rodziny osoby poszkodowanej.
do członków rodziny osoby poszkodowanej.
Oddziaływanie grupy samopomocowej
Oddziaływanie grupy samopomocowej
na swoich członków jest więc zarazem
na swoich członków jest więc zarazem
udzielaniem pomocy rodzinie.
udzielaniem pomocy rodzinie.
Grupy samopomocowe
Grupy samopomocowe
wobec rodziny.
wobec rodziny.
Pomoc dla rodziny to najczęściej pomoc
Pomoc dla rodziny to najczęściej pomoc
w zakresie informacyjnym – grupy mają
w zakresie informacyjnym – grupy mają
możliwość dostarczania informacji o
możliwość dostarczania informacji o
różnych specjalistycznych instytucjach,
różnych specjalistycznych instytucjach,
które nie zawsze są znane w miejscu
które nie zawsze są znane w miejscu
zamieszkania osoby niepełnosprawnej
zamieszkania osoby niepełnosprawnej
czy chorej. Dodatkowo wspomagają
czy chorej. Dodatkowo wspomagają
rodziców w kontaktach ze specjalistami.
rodziców w kontaktach ze specjalistami.
Podsumowanie – uwagi
Podsumowanie – uwagi
końcowe.
końcowe.
Grupy samopomocowe uzupełniają
Grupy samopomocowe uzupełniają
instytucje profesjonalne, wspierają
instytucje profesjonalne, wspierają
rodzinę, a uzupełniając rodzinę ,
rodzinę, a uzupełniając rodzinę ,
wspierają placówki rehabilitacyjne.
wspierają placówki rehabilitacyjne.
Pojawienie się grup wsparcia nie
Pojawienie się grup wsparcia nie
może zwolnić z obowiązków
może zwolnić z obowiązków
profesjonalnych wykonawców
profesjonalnych wykonawców
procesu rehabilitacyjnego.
procesu rehabilitacyjnego.
Podsumowanie – uwagi
Podsumowanie – uwagi
końcowe.
końcowe.
Grupy samopomocowe powinny
Grupy samopomocowe powinny
odgrywać rolę ogniwa pośredniego
odgrywać rolę ogniwa pośredniego
pomiędzy wąsko wyspecjalizowanymi
pomiędzy wąsko wyspecjalizowanymi
instytucjami a często bezradnymi
instytucjami a często bezradnymi
rodzinami osób niepełnosprawnych.
rodzinami osób niepełnosprawnych.
W tej roli grupy wsparcia są cennym
W tej roli grupy wsparcia są cennym
partnerem w podejmowaniu działań
partnerem w podejmowaniu działań
rehabilitacyjnych.
rehabilitacyjnych.
Podsumowanie
Podsumowanie
Wśród terapeutów popularne jest
Wśród terapeutów popularne jest
stwierdzenie, że aby wyzdrowieć
stwierdzenie, że aby wyzdrowieć
należy
należy
"stanąć na dwóch nogach"
"stanąć na dwóch nogach"
- jedna symbolizuje wykorzystanie
- jedna symbolizuje wykorzystanie
wiedzy i umiejętności specjalisty,
wiedzy i umiejętności specjalisty,
druga - wsparcie nieprofesjonalistów
druga - wsparcie nieprofesjonalistów
w grupie samopomocowej.
w grupie samopomocowej.
Bibliografia
Bibliografia
1.
1.
Ostrowska A., Sikorska J., Syndrom
Ostrowska A., Sikorska J., Syndrom
niepełnosprawności w Polsce. Bariery integracji,
niepełnosprawności w Polsce. Bariery integracji,
Warszawa 1996.
Warszawa 1996.
2.
2.
Sztabiński F., Sztabińska M., Niepełnosprawni w
Sztabiński F., Sztabińska M., Niepełnosprawni w
systemie pomocy społecznej: Podopieczny czy
systemie pomocy społecznej: Podopieczny czy
petent, Warszawa 1994.
petent, Warszawa 1994.
3.
3.
Krawczyńska-Butrym Z., Rodziny osób
Krawczyńska-Butrym Z., Rodziny osób
niepełnosprawnych, Warszawa 1994.
niepełnosprawnych, Warszawa 1994.
4.
4.
Tarkowska E., Życie codzienne w domach
Tarkowska E., Życie codzienne w domach
pomocy społecznej, Warszawa 1994.
pomocy społecznej, Warszawa 1994.
5.
5.
Wortal Psychologiczny – Psychotekst
Wortal Psychologiczny – Psychotekst
6.
6.
Portal Pomocy Ludziom – Rosa.org.pl
Portal Pomocy Ludziom – Rosa.org.pl