Wybrane zagadnienia z
Wybrane zagadnienia z
psychologii sportu
psychologii sportu
Psychologia grupy
Psychologia grupy
sportowej
sportowej
Socjalizacja
Socjalizacja
Proces w którym ludzie opanowują
Proces w którym ludzie opanowują
reguły zachowań oraz systemy
reguły zachowań oraz systemy
przekonań i postaw pozwalające im na
przekonań i postaw pozwalające im na
skuteczne funkcjonowanie w
skuteczne funkcjonowanie w
społeczeństwie
społeczeństwie
Socjalizacja pierwotna – wpływ rodziny
Socjalizacja pierwotna – wpływ rodziny
Socjalizacja wtórna – wpływy
Socjalizacja wtórna – wpływy
środowiskowe w toku rozwoju
środowiskowe w toku rozwoju
Ramy kulturowe danej społeczności
Ramy kulturowe danej społeczności
Ogólne wpływy kulturowe
Ogólne wpływy kulturowe
Kultury kolektywistyczne – duży nacisk na
Kultury kolektywistyczne – duży nacisk na
funkcjonowanie grup - duża rola szacunku,
funkcjonowanie grup - duża rola szacunku,
współpracy, osiągnięć kolektywnych /np.:
współpracy, osiągnięć kolektywnych /np.:
chińska, japońska/
chińska, japońska/
Kultury indywidualistyczne – większa waga
Kultury indywidualistyczne – większa waga
przywiązywana do spraw osiągnięć i
przywiązywana do spraw osiągnięć i
wartości jednostki, problemy z
wartości jednostki, problemy z
autorytetami i współpracą
autorytetami i współpracą
Kultury muzułmańskie – ograniczenia
Kultury muzułmańskie – ograniczenia
kobiet
kobiet
Grupa a zespół
Grupa a zespół
Grupa – co najmniej dwie osoby
Grupa – co najmniej dwie osoby
wchodzące ze sobą w interakcję,
wchodzące ze sobą w interakcję,
każda ma wpływ na inne osoby i
każda ma wpływ na inne osoby i
każda pozostaje pod ich wpływem
każda pozostaje pod ich wpływem
Zespół – niewielka liczba osób o
Zespół – niewielka liczba osób o
uzupełniających się umiejętnościach
uzupełniających się umiejętnościach
oddanych wspólnemu celowi,
oddanych wspólnemu celowi,
wspólnemu działaniu, o postawach
wspólnemu działaniu, o postawach
sprawiających, że mogą liczyć na
sprawiających, że mogą liczyć na
siebie nawzajem
siebie nawzajem
Formowanie grupy - fazy
Formowanie grupy - fazy
Formująca – uczestnicy poznają się
Formująca – uczestnicy poznają się
ustalane są podstawowe zasady
ustalane są podstawowe zasady
funkcjonowania
funkcjonowania
Ścieranie się – rywalizacja o pozycję,
Ścieranie się – rywalizacja o pozycję,
przyjmowanie ról
przyjmowanie ról
Faza normatywna – stabilizacja i
Faza normatywna – stabilizacja i
nawiązanie więzi
nawiązanie więzi
Działanie – realizacja celu
Działanie – realizacja celu
Faza zamykająca – zadanie osiągnięte
Faza zamykająca – zadanie osiągnięte
Spójność zespołu
Spójność zespołu
Suma sił, które oddziałują na uczestników
Suma sił, które oddziałują na uczestników
w kwestii pozostawania częścią zespołu
w kwestii pozostawania częścią zespołu
Zespół o wysokim stopniu spójności jest
Zespół o wysokim stopniu spójności jest
dobrze zjednoczony, współpracujący, bez
dobrze zjednoczony, współpracujący, bez
konfliktów wewnętrznych, bardziej
konfliktów wewnętrznych, bardziej
ukierunkowany na sukces niż zespół
ukierunkowany na sukces niż zespół
mniej spójny
mniej spójny
Spójność zespołu jest tak samo ważna jak
Spójność zespołu jest tak samo ważna jak
talenty jej poszczególnych członków
talenty jej poszczególnych członków
Czynniki wpływające na
Czynniki wpływające na
spójność zespołu
spójność zespołu
Sytuacyjne: liczebność okoliczności
Sytuacyjne: liczebność okoliczności
treningu, warunki fizyczne, w których się
treningu, warunki fizyczne, w których się
spotykają
spotykają
Indywidualne: cechy osobowości
Indywidualne: cechy osobowości
zawodników, satysfakcja z współudziału
zawodników, satysfakcja z współudziału
Przywództwo: trenerzy, kapitanowie,
Przywództwo: trenerzy, kapitanowie,
menedżerowie, psychologowie sportu
menedżerowie, psychologowie sportu
Dotychczasowe sukcesy, komunikacja
Dotychczasowe sukcesy, komunikacja
między zawodnikami /także
między zawodnikami /także
przywódcami/
przywódcami/
Więzi między zawodnikami
Więzi między zawodnikami
Więź rzeczowa – wzajemna ocena
Więź rzeczowa – wzajemna ocena
pod względem przygotowania do
pod względem przygotowania do
treningu i zawodów, charakter
treningu i zawodów, charakter
współpracy
współpracy
Więź osobista – sympatie i antypatie
Więź osobista – sympatie i antypatie
osobiste budujące atmosferę
osobiste budujące atmosferę
interpersonalną zespołu – akceptacja
interpersonalną zespołu – akceptacja
lub odrzucenie
lub odrzucenie
Gwiazda socjometryczna
Gwiazda socjometryczna
Najbardziej akceptowana jednostka w
Najbardziej akceptowana jednostka w
grupie, bardzo dobry zawodnik o
grupie, bardzo dobry zawodnik o
dużych umiejętnościach sportowych i
dużych umiejętnościach sportowych i
dobrym funkcjonowaniu
dobrym funkcjonowaniu
interpersonalnym
interpersonalnym
Zasady budowania zespołu
Zasady budowania zespołu
Każdy zawodnik powinien znać
Każdy zawodnik powinien znać
obowiązki innych członków zespołu
obowiązki innych członków zespołu
Trener musi jak najlepiej poznać
Trener musi jak najlepiej poznać
zawodników i wykorzystywać tą
zawodników i wykorzystywać tą
wiedzę do rozwijania współpracy
wiedzę do rozwijania współpracy
Trener powinien rozwijać poczucie
Trener powinien rozwijać poczucie
dumy w podzespołach /np. linii
dumy w podzespołach /np. linii
obrony w drużynie piłki nożnej/
obrony w drużynie piłki nożnej/
Budowanie zespołu cd.
Budowanie zespołu cd.
Trener zachęca zawodników do
Trener zachęca zawodników do
wspólnego podejmowania decyzji –
wspólnego podejmowania decyzji –
motywacja dobrej współpracy
motywacja dobrej współpracy
Każdy zna swe obowiązki i jest
Każdy zna swe obowiązki i jest
przekonany o swym indywidualnym
przekonany o swym indywidualnym
znaczeniu
znaczeniu
Wyznaczanie celów zespołowych i
Wyznaczanie celów zespołowych i
konieczność uczczenia ich osiągnięcia
konieczność uczczenia ich osiągnięcia
Budowanie zespołu cd.
Budowanie zespołu cd.
Zezwolenie na spory między
Zezwolenie na spory między
zawodnikami – rola komunikacji
zawodnikami – rola komunikacji
asertywnej
asertywnej
Zapobieganie tworzeniu się klik
Zapobieganie tworzeniu się klik
wewnątrz grupy /unikanie nasilonego
wewnątrz grupy /unikanie nasilonego
ostracyzmu np.. „efekt kozła ofiarnego”/
ostracyzmu np.. „efekt kozła ofiarnego”/
Stosowanie ćwiczeń ukazujących
Stosowanie ćwiczeń ukazujących
zależność od siebie nawzajem
zależność od siebie nawzajem
Naświetlanie pozytywnych aspektów
Naświetlanie pozytywnych aspektów
gry, zwłaszcza w przypadku porażek
gry, zwłaszcza w przypadku porażek
Przywództwo
Przywództwo
Wywieranie wpływu na koordynację i
Wywieranie wpływu na koordynację i
kierowanie działaniami grupy w celu
kierowanie działaniami grupy w celu
realizacji określonego celu
realizacji określonego celu
Przywództwo formalne – trener,
Przywództwo formalne – trener,
kapitan
kapitan
Przywództwo nieformalne – wpływ i
Przywództwo nieformalne – wpływ i
inspiracja dominujących członków
inspiracja dominujących członków
zespołu
zespołu
Style przywództwa
Style przywództwa
Autorytarny – sam podejmuje decyzje i
Autorytarny – sam podejmuje decyzje i
oczekuje absolutnego posłuszeństwa
oczekuje absolutnego posłuszeństwa
ignoruje postawy członków drużyny
ignoruje postawy członków drużyny
Liberalny – pozostawia dużą swobodę
Liberalny – pozostawia dużą swobodę
w realizacji zadań, nierestrykcyjny,
w realizacji zadań, nierestrykcyjny,
może nie motywować do
może nie motywować do
wykorzystania pełnego potencjału, nie
wykorzystania pełnego potencjału, nie
radzić sobie w sytuacjach kryzysowych
radzić sobie w sytuacjach kryzysowych
Demokratyczny – postawa pośrednia
Demokratyczny – postawa pośrednia
Cechy dobrego przywódcy
Cechy dobrego przywódcy
Ambicja i wytrwałość
Ambicja i wytrwałość
Motywacja do przewodzenia innym
Motywacja do przewodzenia innym
Uczciwość w ocenie pracy zespołu
Uczciwość w ocenie pracy zespołu
Inteligencja
Inteligencja
Jasny obraz celów zespołu
Jasny obraz celów zespołu
Pewność siebie
Pewność siebie
Kreatywność – wyobraźnia i
Kreatywność – wyobraźnia i
oryginalność
oryginalność
Elastyczność
Elastyczność
Typy przywódców
Typy przywódców
Zorientowani na zadanie – głównie
Zorientowani na zadanie – głównie
koncentracja na realizacji zadania –
koncentracja na realizacji zadania –
problemy z relacjami z mało
problemy z relacjami z mało
skutecznymi członkami zespołu
skutecznymi członkami zespołu
Zorientowani na osobę – duże
Zorientowani na osobę – duże
zainteresowanie każdym
zainteresowanie każdym
zawodnikiem
zawodnikiem
Wpływy społeczne w sporcie
Wpływy społeczne w sporcie
Efekt współdziałania – grupowe
Efekt współdziałania – grupowe
podejmowanie tego samego zadania
podejmowanie tego samego zadania
ma różny wpływ na zachowanie się
ma różny wpływ na zachowanie się
ludzi
ludzi
Efekt audytorium – zachodzi przy
Efekt audytorium – zachodzi przy
obserwowaniu wykonywanego
obserwowaniu wykonywanego
zadania przez widzów – nasila się
zadania przez widzów – nasila się
proporcjonalnie do liczby widzów
proporcjonalnie do liczby widzów
Wpływy społeczne cd.
Wpływy społeczne cd.
Obserwacje efektu wspomagającego
Obserwacje efektu wspomagającego
– /np. cykliści trenujący razem jadą
– /np. cykliści trenujący razem jadą
szybciej/
szybciej/
Rywalizacja podnosi poziom pobudzenia
Rywalizacja podnosi poziom pobudzenia
– dodatni wpływ na doświadczonych
– dodatni wpływ na doświadczonych
wyczynowców – ujemny na nowicjuszy
wyczynowców – ujemny na nowicjuszy
Obawa przed oceną – profesjonaliści
Obawa przed oceną – profesjonaliści
czują się zawsze bardziej pewni siebie-
czują się zawsze bardziej pewni siebie-
im bardziej profesjonalna publiczność
im bardziej profesjonalna publiczność
tym większe natężenie stresu
tym większe natężenie stresu
Wpływ społeczny cd.
Wpływ społeczny cd.
Zjawisko „próżniactwa społecznego”
Zjawisko „próżniactwa społecznego”
– obniżenie możliwego wysiłku
– obniżenie możliwego wysiłku
jednostki w pracy zespołowej
jednostki w pracy zespołowej
Facylitacja społeczna /ułatwienie/ –
Facylitacja społeczna /ułatwienie/ –
związana jest z efektem audytorium
związana jest z efektem audytorium
– wzmaga starania i poziom
– wzmaga starania i poziom
wykonania zadania /zwłaszcza
wykonania zadania /zwłaszcza
dobrym zawodnikom/
dobrym zawodnikom/
Myślenie grupowe
Myślenie grupowe
Przy bardzo dużej spójności grupy
Przy bardzo dużej spójności grupy
poszczególni członkowie nie pozwalają
poszczególni członkowie nie pozwalają
sobie na wyrażanie opinii niezgodnych
sobie na wyrażanie opinii niezgodnych
ze zdaniem większości – całkowite
ze zdaniem większości – całkowite
koncentrowanie się na realizacji celu
koncentrowanie się na realizacji celu
Może doprowadzić do błędnych
Może doprowadzić do błędnych
decyzji i sztywności zachowań /
decyzji i sztywności zachowań /
wyprawa na K2 w roku 1995 – śmierć
wyprawa na K2 w roku 1995 – śmierć
sześciu alpinistów/
sześciu alpinistów/
Efektywna drużyna
Efektywna drużyna
sportowa
sportowa
Odpowiedni trening – dobra
Odpowiedni trening – dobra
komunikacja – redukcja konfliktów –
komunikacja – redukcja konfliktów –
generowanie wysokiej spójności i
generowanie wysokiej spójności i
zaangażowania – zaspakajanie
zaangażowania – zaspakajanie
potrzeb jednostek i bardzo dobre
potrzeb jednostek i bardzo dobre
funkcjonowanie w grupie / potrzeby
funkcjonowanie w grupie / potrzeby
jednostkowe podporządkowane
jednostkowe podporządkowane
interesom grupy/
interesom grupy/
Prawdziwe porzekadło
Prawdziwe porzekadło
sportowe:
sportowe:
MISTRZOWSKA DRUŻYNA
MISTRZOWSKA DRUŻYNA
ZWYCIĘŻY
ZWYCIĘŻY
DRUŻYNĘ MISTRZÓW!
DRUŻYNĘ MISTRZÓW!