Prognozowanie gospodarcze

w RFN

Anna Śleszyńska

Ogólne podejście do

prognozowania w RFN

• Decentralizacja systemu planowania

 pełne wykorzystanie materiału prognostycznego
 rozłożenie odpowiedzialności na liczne jednostki
 uniknięcie kolektywnych błędnych decyzji

• Czemu rząd angażuje się w planowanie??

• Wysoki udział wydatków pblicznych w PKB (ok. 50%)
• Rząd musi znać prognozy trendów gospodarczych, prognozy

rozwoju branż w które aktywnie inwestuje

• Brak konieczności opracowywania długookresowej,

kompleksowej wizji rozwoju

• Główny nacisk – planowanie krótko- i średniookresowe
• Długookresowe planowanie ograniczone – 3 aspekty:

• Aksjologiczny - rząd - stwarzanie warunków a nie kierowanie

rozwojem

• Teoretyczny - braki metodologiczne
• Techniczny - niemożność przewidzenia skutków rozwoju nauki.

Departament ID Ministerstwa

Gospodarki

• Sfery działalności:

• udział w opracowywaniu dwóch cyklicznych prognoz:

– Krótkookresowej

 na okres do 2 lat,
 opracowywana 2 razy w roku:
wiosną (prognoza do końca roku)
jesienią (prognoza na rok następny)

– Długookresowej

 na okres 5 lat
 opracowywana co roku wiosną

• współdziałanie z instytutami naukowymi - prognozy dotyczące

wybranych dziedzin - przyszłe możliwości i zagrożenia

• prowadzenie prac związanych z budową modeli dla prognoz

• prognozy krótkookresowe Departamentu ID -

uzupełniane prognozami opracowywanymi przez Radę
Ekspertów oraz wynikami analiz sześciu wiodących
instytutów

Prognozy krótkookresowe

Departamentu ID

• Opracowanie

międzyrządowa grupa robocza ds. prognoz

ogólnogospodarczych kierowana przez Ministerstwo

Gospodarki – przedstawiciele:

• ministerstw federalnych
• Bundesbanku

• Federalnego Urzędu Statystycznego

• Obejmują:

• szacunki dotyczące pochodzenia, wykorzystania, dystrybucji PKB
• aspekty finansowe z tym związane

• zmiany zachodzące w majątku trwałym w poszczególnych sektorach

• 200 zmiennych prognozowanych, 260 zmiennych

objaśniających

• Wyniki prognoz są wykorzystywane jako:

• założenia do szacowania wpływów podatkowych
• planowania wpływów, wydatków w ubezpieczeniach społecznych

Prognozy średniookresowe

Departamentu ID

•

Opracowanie - grupa robocza złożona z

przedstawicieli:

• Federalnego Ministerstwa Gospodarki
• Federalnego Ministerstwa Finansów
• ministerstw finansów z poszczególnych krajów związkowych
• władz lokalnych
• niezależnych instytutów gospodarczych

•

Cel

–

oszacowanie wpływów podatkowych na najbliższe 5 lat

•

Wykorzystanie:

• średniookresowe planowanie finansowe
• podstawa do opracowywania budżetów poszczególnych krajów
• prace nad długookresową polityką finansową państwa

Rada Ekspertów

•

Niezależna, jej działalność reguluje ustawa z 14.VIII.1963
roku

• Cel – opiniowanie rozwoju gospodarczego RFN
• Skład – pięciu mędrców

– szczególna wiedza ekonomiczna, odpowiednie wykształcenie
– z wyższych uczelni lub instytutów nauk ekonomicznych
– powoływani przez Prezydenta na wniosek Rządu Federalnego

• Członkowie nie mogą:

– pełnić funkcji w organach centralnych i samorządowych państwa
– prowadzić zarobkowej działalności gospodarczej i doradczej

•

Opracowania Rady Ekspertów – publikowane w
listopadzie każdego roku jako dokumenty Bundestagu –
obejmują:

– Ocenę sytuacji gospodarczej
– Prognozy rozwoju gospodarki w następnym roku
– Podstawowe wytyczne dla polityki gospodarczej
– Założenia dla polityk szczegółowych

Instytuty wiodące

• Są to:

– Niemiecki Instytut Badań Gospodarczych w Berlinie DIW
– Reńsko – Westfalski Instytut Badań Gospodarczych w

Essen RWI

– Instytut Badań Gospodarczych w Hamburgu HWWA
– Instytut Badań Gospodarczych w Monachium IFO
– Instytut Gospodarki Światowej Uniwersytetu w Kilonii
– Instytut Badań Gospodarczych w Halle ICH

• stowarzyszenia osób prawnych

zainteresowanych celami konkretnego instytutu
wspierających ich realizację  min. roczna wpłata

= 2500

DEM

• instytucje publiczne
• stowarzyszenia społeczne
• organizacje gospodarcze

Dlaczego doświadczeń

niemieckich nie można przenieść

na grunt Polski??

• RFN – oddziałuje na trendy światowe

Polska – wyzwanie rozwojowe - zapewnienie elastycznej

adaptacji

do

trendów

wyznaczanych

przez

czołówkę

gospodarczą świata

• RFN – podejściu liberalne,

wysoki udział środków publicznych w PKB
 administracja rządowa na prowadzi politykę gospodarczą,
 pośrednio wpływa na zachowanie przedsiębiorstw
Polska – stoi przed zadaniem restrukturyzacji gospodarki

narodowej,
problem otwarty



skala, formy udziału administracji rządowej w

przeprowadzaniu zmian strukturalnych

Co należy zrobić w Polsce??

• Zapewnić warunki instytucjonalne – prognozowanie:

Rządowe Centrum Studiów Strategicznych + instytuty niezależne

• nacisk nie na kreowanie kompleksowej wizji kraju, ale na

prognozy makroekonomiczne i wybrane problemy rozwojowe

– różne prognozy rozwoju gospodarki światowej
– skutki różnych potencjalnych polityk gospodarczych dla rozwoju kraju
– oparte na rozbudowanych systemach informacyjnych, liczne modele
– źródło informacji włączone ustawowo do prac nad polityką

gospodarczą

• Zapewnić status prawny, formy finansowania instytutów

naukowych

prace prognostyczne  w cyklach wieloletnich,
 niezależne od nacisków rządowych i sił politycznych

• Odpowiednie traktowanie wyników prognoz

 informacje bez podtekstów politycznych

• Uporządkować informacyjny system państwa