Jest to umiejętność używania języka
odpowiednio do odbiorcy oraz do
okoliczności towarzyszących
procesowi komunikacji. Kompetencja
ta oznacza więc umiejętność
stosowania reguł gramatycznych,
konstruowania wypowiedzi
poprawnych i adekwatnych do danej
sytuacji.



Kompetencja komunikacyjna = wiedza +
wykonanie





znajomość umiejętność



zasad wykorzystania



interakcji tej wiedzy

Czynniki warunkujące zdolność
każdej jednostki do
komunikowania



Czynnik semantyczno – syntaktyczny



Czynnik pragmatyczny



Czynnik sprawności



Czynnik zaangażowania

Czynnik semantyczno-

syntaktyczny



Repertuar kodów, subkodów i
języków (werbalnych i
niewerbalnych), a także konwencji i
schematów narracyjnych, jakimi
jednostka może się posługiwać przy
konstruowaniu i odczytywaniu
przekazów;

Czynnik pragmatyczny



Znajomość norm społecznych i
wzorów zachowania regulujących
przebieg interakcji komunikacyjnych
w zależności od ich charakteru, celu,
liczby uczestników i ich ról
(statusów), a także sytuacji
komunikacyjnej;

Czynnik Sprawności



Stopień biegłości w posługiwaniu się
poszczególnymi środkami
komunikowania „trening kodu” i
dokonywaniu ich zmiany w trakcie
interakcji oraz umiejętności
wytwarzania przekazów różnego
rodzaju.

Czynnik zaangażowania



Jest to ogół predyspozycji, skłonności
i nawyków warunkujących tryb
uczestnictwa (czynne, bierne) oraz
poziom uczestnictwa jednostki w
różnych typach i formach
komunikowania.

KOMPETENCJA

KOMUNIKACYJNA



Kompetencja komunikacyjna
przejawia się w postaci
indywidualnego sposobu budowania i
rozumienia przekazów.



Możemy powiedzieć, że jak każdy
człowiek jest niepowtarzalną
indywidualnością, tak i jego zdolność
do komunikowania stanowi
niepowtarzalną jakość.



W kompetencji komunikacyjnej oprócz

elementów indywidualnych i

niepowtarzalnych, możemy odnaleźć

inne elementy wspólne dla szerszych

zbiorowości.



Są to:



A) zachowania ekspresywne i

symboliczne o wyraźnej determinacji

biologicznej (wrodzone)



B) znaki i zachowania wykształcone w

procesie socjalizacji

WYKSZTAŁCENIE



- jest cechą nabywaną u człowieka



- kształtuje jego poczucie tożsamości



- określa zakres jego kompetencji
komunikacyjnej



- jest to proces niekończącej się
socjalizacji – najpierw pierwotnej a
następnie wtórnej - związanej z
ciągłymi adaptacjami do zmieniających
się warunków życia i ról społecznych.

GŁÓWNY WYZNACZNIK POZIOMU

WYKSZTAŁCENIA



- edukacja formalna (świadectwa,
tytuły naukowe, dyplomy ukończenia
szkół)



Kształtuje podstawowy składnik
kompetencji tzn. zasób znaków
(werbalnych, niewerbalnych), i
odpowiadających im pojęć, za
pomocą których jednostka myśli i
jednocześnie opowiada o świecie.

ZNAJOMOŚĆ WYBRANYCH
TERMINÓW

TERMINY

WYKSZTAŁCENIE

PODSTAWOWE

WYKSZTAŁCENIE

WYŻSZE

ABORCJA

70%

92%

DEGRADACJA

45%

98%

IMMUNITET

52%

99%

INTEGRACJA

24%

92%

KONKORDAT

35%

86%

KORUPCJA

56%

93%

MEDIACJA

28%

80%

PREAMBUŁA

10%

54%

PREFERENCJA

24%

78%

PROMOCJA

55%

99%

REELEKCJA

24%

84%

OGRANICZONA KOMEPETNCJA

KOMUNIKACYJNA



- Osoby gorzej wykształcone dysponują

bardzo ograniczonym słownictwem.

- Postrzegają świat jako zbiór zjawisk

materialnych, mających konkretna

postać fizyczną.



- Fikcja jest dla nich projekcją jakiejś

hipotetycznej rzeczywistości.



- Osoby takie chcąc wyrazić swoje

myśli muszą pomagać sobie gestem,

mimiką i ruchem całego ciała.

ROZBUDOWANA KOMEPETNCJA

KOMUNIKACYJNA



- Osoby lepiej wykształcone dysponują

bogatszym zasobem pojęć.



- Mają zdolność do abstrakcyjnego

myślenia – możliwość budowania

złożonych konstrukcji zdaniowych, w

pełni wyrażających myśli i intencje.



- Ograniczają do minimum środki

niewerbalne lub wykorzystanie ich do

budowania przekazu dodatkowymi

znaczeniami np. podteksty, aluzje,

ironia itp.

Cechy ograniczonej i rozbudowanej

kompetencji komunikacyjnej – teoria

BERNSTEINA

Kompetencja ograniczona

Kompetencja rozbudowana



Niewielki zasób slownictwa,
dominacja pojęć konkretnych



Krótkie, proste gramatycznie,
niedokończone zdania



Częste używanie krótkich
rozkazów i pytań



Rzadkie używanie zaimków
osobowych np.to



Sztywne i ograniczone użycie
przymiotników i przysłówków



Zróżnicowany zasób

słownictwa, pojęcia

abstrakcyjne



Długie, skomplikowanie

konstrukcje zdaniowe, częste

użycie strony biernej



Częste użycie przyimków

wskazujących (przy

zadawaniu pytań)



Częste użycie zaimków

nieosobowych



Dostosowany do sytuacji

wybór przymiotników i

przysłówków

TYPOLOGIA KODÓW JĘZYKOWYCH

Sposób wyrażania

myśli

Sposób myślenia

Konkretny

Abstrakcyjny

Ograniczony

Kod ograniczony

Kod więzi intymnych

(osoby dysponujące

kodem rozbudowanym,

stosują prostsze

sposoby wyrażania

myśli)

Rozbudowany

Kod quasi-

rozbudowany

(sposób

myślenia pozostaje na

poziomie kodu

ograniczonego, ale

sposób wyrażania

myśli korzysta z kodu

rozbudowanego)

Kod rozbudowany

Przygotowała

Joanna Typek