Rynek czynników produkcji
Anna Zachorowska-
Mazurkiewicz
Popyt na czynniki
produkcji zależy od:
Kosztów poniesionych na zakup
czynników;
Przychodów ze sprzedaży produktów
Krańcowy przychód z
czynnika produkcji
Określa zmiana przychodu całkowitego
przedsiębiorstwa, jaka nastąpiła w
związku ze sprzedażą krańcowego
produktu danego czynnika
wytwórczego.
Wartość krańcowego
produktu czynnika produkcji
Oblicza się mnożąc wyrażony w
jednostkach fizycznych krańcowy produkt
czynnika wytwórczego przez cenę tego
produktu. W warunkach konkurencji
doskonałej MRP jest tożsamy z MVP, gdyż
jedynie w tej strukturze rynku przychód
krańcowy przedsiębiorstwa ze sprzedaży
każdego wytworzonego produktu jest
równy cenie tego produktu.
Krańcowy koszt czynnika
produkcji
To koszt zatrudnienia jego dodatkowej
jednostki; wysokość tego kosztu
określa zmiana poziomu kosztów
całkowitych ponoszonych przez
przedsiębiorstwo, wywołana
zwiększeniem nakładów określonego
czynnika wytwórczego o kolejną
jednostkę (ceteris paribus)
Krańcowy produkt czynnika
wytwórczego
To zmiana produktu całkowitego, jaka
nastąpiła – przy danych nakładach
pozostałych środków produkcji – w
wyniku zaangażowania w procesie
produkcji dodatkowej jednostki tego
czynnika.
Determinanty popytu na
pracę
Płaca
Wydajność (produktywność) pracy
Popyt na produkt będący wynikiem
pracy
Płaca
To cena pracy, stanowiąca wynagrodzenie za
wykonywaną pracę
Płaca nominalna – kwota pieniężna
otrzymywana jako wynagrodzenie za
świadczoną pracę
Płaca realna – to płaca nominalna podzielona
przez przeciętny poziom cen dóbr nabywanych
w danej gospodarce. Jej poziom wyznacza ilość
dóbr, jaką można nabyć za płacę nominalną.
Podaż pracy
Jest to relacja zachodząca pomiędzy
ilością pracy (najczęściej wyrażoną
przez liczbę godzin pracy), jaką
gotowi są świadczyć ludzie w
określonym czasie, a poziomem płac
(ceteris paribus)
Efekt dochodowy
Wzrost dochodu powoduje zwiększenie
konsumpcji dóbr normalnych, do
których zalicza się także czas wolny.
Efekt dochodowy wynikający ze
wzrostu płacy sprawia, że pracownik
zwiększa konsumpcje czasu wolnego,
ograniczając tym samym czas pracy.
Efekt substytucyjny
Wzrost płacy powoduje zastępowanie
dobra relatywnie droższego dobrem
tańszym. Czas wolny staje się, ceteris
paribus, dobrem droższym w
porównaniu do innych dóbr.
Pracownik zastępuje dobro relatywnie
droższe (czas wolny) dobrem
relatywnie tańszym (czasem pracy).
Dyskryminacja
ekonomiczna
Sytuacja, gdy pracownicy o identycznych, czy
tez bardzo zbliżonych umiejętnościach,
doświadczeniu i wiedzy otrzymują różna
płacę za taką samą pracę oraz różne szanse
otrzymania pracy i awansu zawodowego.
Pracodawcy mogą dyskryminować ze względu
na rasę, narodowość, płeć, pochodzenie
społeczne, poglądy polityczne, religię, wiek,
itp.
Związki zawodowe
Domeną działań związków zawodowych są
umowy zbiorowe, czyli porozumienia
dotyczące warunków pracy i płacy
zawierane między reprezentantami
pracodawców i pracowników.
Do najważniejszych celów działania związków
zawodowych należą:
Ochrona miejsc pracy,
Wzrost płac pracowników
Renta
Pojęcie renty odnosi się do zasobów,
których podaż jest stała, a więc
przede wszystkim do ziemi.
Renta gruntowa to opłata za
korzystanie z ziemi, czyli inaczej
dochód właściciela ziemi.
Kapitału
Rynek usług kapitału
Rynek kapitału – rynek kapitałowy
Popyt na usługi kapitału
Popyt na usługi kapitału
pojedynczego przedsiębiorstwa,
Popyt na usługi kapitału całego rynku
Procent
Stawka najmu dóbr kapitałowych,
będąca swoistym „wynagrodzeniem”
kapitału, jest pewnym odsetkiem
wartości użytkowanego kapitału.
Podaż usług kapitału
Podaż usług kapitału dla
pojedynczego przedsiębiorstwa,
Podaż usług kapitału dostarczanych
przez pojedyncze przedsiębiorstwo,
Rynkowa podaż usług kapitału.
Rynek kapitału
Popyt na kapitał
Podaż kapitału
Inwestowanie
Powiększanie istniejącego zasobu
kapitału
Krańcowy przychód z
inwestycji
Dochód pieniężny, jaki przynosi ostatnia
dokonana inwestycja.
Krańcowa efektywność kapitału
(stopa zwrotu z inwestycji, stopa zwrotu od
zainwestowanego kapitału) stopa
dyskontowa, przy której wartość bieżąca
inwestycji jest równa jej kosztowi.