BÓLE KRĘGOSŁUPA

BÓLE KRĘGOSŁUPA

wg McKENZIE’GO

wg McKENZIE’GO

Segment ruchowy

Segment ruchowy

Składa się z dwóch trzonów

Składa się z dwóch trzonów

kręgowych, łuków kręgów, wyrostków

kręgowych, łuków kręgów, wyrostków

kręgów, powierzchni stawowych

kręgów, powierzchni stawowych

wyrostków kręgów, tarczy

wyrostków kręgów, tarczy

międzykręgowej, więzadeł, mięśni

międzykręgowej, więzadeł, mięśni

krótkich, rdzenia i korzeni

krótkich, rdzenia i korzeni

nerwowych, naczyń krwionośnych

nerwowych, naczyń krwionośnych

Tarcza międzykręgowa

Tarcza międzykręgowa

Składa się z jądra galaretowatego (70-

Składa się z jądra galaretowatego (70-

90% wody)

90% wody)

Pierścienia włóknistego (12-20 warstw

Pierścienia włóknistego (12-20 warstw

włókien kolagenowych)

włókien kolagenowych)

Płytek granicznych ( 1mm chrząstka

Płytek granicznych ( 1mm chrząstka

szklista od strony trzonu, włóknista

szklista od strony trzonu, włóknista

od strony tarczy międzykręgowej)

od strony tarczy międzykręgowej)

Rodzaje bólu

Rodzaje bólu

Somatyczny – powstaje w skutek aktywacji

Somatyczny – powstaje w skutek aktywacji

receptorów bólowych w unerwionych

receptorów bólowych w unerwionych

strukturach kręgosłupa, tępy i

strukturach kręgosłupa, tępy i

zlokalizowany

zlokalizowany

Somatyczny podzielony – wyczuwalny w

Somatyczny podzielony – wyczuwalny w

innych topograficznie obszarach niż

innych topograficznie obszarach niż

lokalizacja właściwego źródła bólu,

lokalizacja właściwego źródła bólu,

projekcja bólu w pachwinę, pośladki lub

projekcja bólu w pachwinę, pośladki lub

kończynę dolną

kończynę dolną

nie segmentarna

nie segmentarna

, nie ma

, nie ma

ubytków neurologicznych

ubytków neurologicznych

Korzonkowy – spowodowany przez

Korzonkowy – spowodowany przez

ucisk na korzenie nerwowe, ma

ucisk na korzenie nerwowe, ma

charakter bólów ostrych zawsze w

charakter bólów ostrych zawsze w

odpowiadającym dermatomie,

odpowiadającym dermatomie,

najczęściej występują ubytki

najczęściej występują ubytki

neurologiczne

neurologiczne

Zespoły zaburzeń wg

Zespoły zaburzeń wg

McKenzie

McKenzie

ZESPÓŁ ZABURZEŃ POSTURALNYCH

ZESPÓŁ ZABURZEŃ POSTURALNYCH

bóle mogą być spowodowane przez

bóle mogą być spowodowane przez

wszystkie struktury wrażliwe na ból,

wszystkie struktury wrażliwe na ból,

występują przy rozciąganiu zdrowych

występują przy rozciąganiu zdrowych

struktur anatomicznych

struktur anatomicznych

Ból jest miejscowy, tępy, bez

Ból jest miejscowy, tępy, bez

promieniowania, narasta powoli, jest

promieniowania, narasta powoli, jest

nie stały, zawsze przerywany

nie stały, zawsze przerywany

Pogorszenie występuje przy

Pogorszenie występuje przy

długotrwałym nieprawidłowym

długotrwałym nieprawidłowym

siedzeniu, staniu, pochylaniu, leżeniu

siedzeniu, staniu, pochylaniu, leżeniu

Nie powstaje w czasie lub w wyniku

Nie powstaje w czasie lub w wyniku

ruchu

ruchu

Poprawa następuje przy ruchach,

Poprawa następuje przy ruchach,

przybraniu prawidłowej postawy

przybraniu prawidłowej postawy

ZESPÓŁ ZABURZEŃ FUNKCJONALNYCH

ZESPÓŁ ZABURZEŃ FUNKCJONALNYCH

ograniczenie ruchu spowodowane

ograniczenie ruchu spowodowane

przez przykurczone mięśnie,

przez przykurczone mięśnie,

mechanizm jest taki sam jak w

mechanizm jest taki sam jak w

zespole zaburzeń posturalnych z tą

zespole zaburzeń posturalnych z tą

różnicą że bóle są wynikiem

różnicą że bóle są wynikiem

rozciągnięcia tkanek przykurczonych

rozciągnięcia tkanek przykurczonych

lub zmienionych w wyniku procesów

lub zmienionych w wyniku procesów

starzenia się, chorobowych lub blizn

starzenia się, chorobowych lub blizn

Ból jest zlokalizowany w pobliżu osi

Ból jest zlokalizowany w pobliżu osi

kręgosłupa, nie promieniujący, z

kręgosłupa, nie promieniujący, z

wyjątkiem sytuacji gdy proces

wyjątkiem sytuacji gdy proces

dotyczy sąsiadującego nerwu,

dotyczy sąsiadującego nerwu,

promieniuje wtedy do pośladka, uda,

promieniuje wtedy do pośladka, uda,

podudzia,

podudzia,

Przyczyną mogą być urazy lub

Przyczyną mogą być urazy lub

zaburzenia kiedy podczas leczenia

zaburzenia kiedy podczas leczenia

dochodzi do powstania przykurczy a

dochodzi do powstania przykurczy a

także przewlekły zespół

także przewlekły zespół

nieprawidłowej postawy

nieprawidłowej postawy

Ból zawsze przerywany

Ból zawsze przerywany

Pogorszenie następuje przy

Pogorszenie następuje przy

przyjmowaniu pozycji lub ruchu w

przyjmowaniu pozycji lub ruchu w

maksymalnym zakresie, nie

maksymalnym zakresie, nie

występuje w czasie lecz pod koniec

występuje w czasie lecz pod koniec

ruchu

ruchu

Poprawa przy pozycjach i ruchu w

Poprawa przy pozycjach i ruchu w

niepełnym zakresie

niepełnym zakresie

ZROSTY KORZENI NERWOWYCH

ZROSTY KORZENI NERWOWYCH

są szczególną postacią dysfunkcji,

są szczególną postacią dysfunkcji,

mechanizm jest podobny jak w

mechanizm jest podobny jak w

zaburzeniach funkcjonalnych z tą

zaburzeniach funkcjonalnych z tą

różnicą że zrosty i blizny dotyczą

różnicą że zrosty i blizny dotyczą

struktur nerwowo oponowych

struktur nerwowo oponowych

Ból przerywany, promieniujący do

Ból przerywany, promieniujący do

pośladków, ud, podudzi i stóp,

pośladków, ud, podudzi i stóp,

występują także inne objawy jak

występują także inne objawy jak

parestezje lub osłabienie czucia a

parestezje lub osłabienie czucia a

stopień nasilenia bólu jest

stopień nasilenia bólu jest

proporcjonalny do siły z jaką ulegają

proporcjonalny do siły z jaką ulegają

rozciągnięciu zrosty

rozciągnięciu zrosty

Pogorszenie następuje przy ułożeniu

Pogorszenie następuje przy ułożeniu

lub ruchach zgięcia przy

lub ruchach zgięcia przy

wyprostowanych kończynach dolnych

wyprostowanych kończynach dolnych

a także przy końcu ruchu

a także przy końcu ruchu

Poprawa następuje przy ułożeniu i

Poprawa następuje przy ułożeniu i

ruchach nie wymagających

ruchach nie wymagających

maksymalnego zakresu ruchu

maksymalnego zakresu ruchu

ZESPÓŁ ZABURZEŃ STRUKTURALNYCH

ZESPÓŁ ZABURZEŃ STRUKTURALNYCH

W tym zespole ból związany jest ze

W tym zespole ból związany jest ze

zmianami anatomicznymi w

zmianami anatomicznymi w

strukturach kręgosłupa, powoduje to

strukturach kręgosłupa, powoduje to

zmiany w ustawieniu powierzchni

zmiany w ustawieniu powierzchni

stawowych wobec siebie oraz

stawowych wobec siebie oraz

zaburzenia kierunków ruchów i

zaburzenia kierunków ruchów i

wadliwą postawę, McKenzie uważa że

wadliwą postawę, McKenzie uważa że

istotą rzeczy są zmiany w tarczy

istotą rzeczy są zmiany w tarczy

międzykręgowej, rozróżnia w tym

międzykręgowej, rozróżnia w tym

wypadku dwa rodzaje tych zaburzeń:

wypadku dwa rodzaje tych zaburzeń:

przednie i tylne

przednie i tylne

Ból zlokalizowany jest centralnie lub po

Ból zlokalizowany jest centralnie lub po

jednej ze stron może być

jednej ze stron może być

symetryczny, promieniuje do

symetryczny, promieniuje do

pośladka, uda, podudzia, stopy,

pośladka, uda, podudzia, stopy,

umiejscowienie i promieniowanie

umiejscowienie i promieniowanie

bólu może ulegać szybkim zmianom,

bólu może ulegać szybkim zmianom,

bóle mogą mieć charakter głęboki,

bóle mogą mieć charakter głęboki,

tępy lub nagły i ostry, towarzyszyć

tępy lub nagły i ostry, towarzyszyć

mogą parestezje i osłabienie czucia

mogą parestezje i osłabienie czucia

Często ból nagły, w krótkim czasie

Często ból nagły, w krótkim czasie

może się nasilić i rozszerzyć na

może się nasilić i rozszerzyć na

kończyny

kończyny

Ból stały o zmiennej intensywności

Ból stały o zmiennej intensywności

Pogorszenie (zespół tylny) przy

Pogorszenie (zespół tylny) przy

schylaniu, siedzeniu, wstawaniu,

schylaniu, siedzeniu, wstawaniu,

Przy transpozycji tułowia (shift)

Przy transpozycji tułowia (shift)

chodzenie i stanie także powoduje

chodzenie i stanie także powoduje

ból

ból

(zespół przedni) przy chodzeniu i

(zespół przedni) przy chodzeniu i

staniu, chorzy często cierpią na

staniu, chorzy często cierpią na

zaburzenia snu, rano odczuwają silne

zaburzenia snu, rano odczuwają silne

bóle

bóle

Poprawa (zespół tylny) przy chodzeniu

Poprawa (zespół tylny) przy chodzeniu

i staniu

i staniu

(zespół przedni) przy siedzeniu i

(zespół przedni) przy siedzeniu i

różnych pozycjach w zgięciu tułowia

różnych pozycjach w zgięciu tułowia

Transpozycja (shift) nie ma prawie

Transpozycja (shift) nie ma prawie

żadnej pozycji w której dochodziłoby

żadnej pozycji w której dochodziłoby

do zmniejszenia dolegliwości

do zmniejszenia dolegliwości

bólowych

bólowych

Lędźwiowa transpozycja tułowia – shift

Lędźwiowa transpozycja tułowia – shift

(translacja, boczne przesunięcie,

(translacja, boczne przesunięcie,

postawa skoliotyczna) charakteryzuje

postawa skoliotyczna) charakteryzuje

się przemieszczeniem tułowia w

się przemieszczeniem tułowia w

stosunku do miednicy w kierunku

stosunku do miednicy w kierunku

bocznym, spowodowane może być

bocznym, spowodowane może być

przez zespół zaburzeń

przez zespół zaburzeń

funkcjonalnych lub strukturalnych

funkcjonalnych lub strukturalnych

Fenomen centralizacji bólu: objaw ten

Fenomen centralizacji bólu: objaw ten

polega na przemieszczeniu się bólu

polega na przemieszczeniu się bólu

pierwotnie promieniującego do

pierwotnie promieniującego do

kończyny do linii środkowej

kończyny do linii środkowej

kręgosłupa

kręgosłupa

Ruchy i pozycje wywołujące ten objaw

Ruchy i pozycje wywołujące ten objaw

mogą być stosowane w leczeniu i

mogą być stosowane w leczeniu i

profilaktyce

profilaktyce

Objaw ten występuje tylko w zespole

Objaw ten występuje tylko w zespole

zaburzeń strukturalnych więc ma

zaburzeń strukturalnych więc ma

także wartość diagnostyczną

także wartość diagnostyczną

McKenzie dzieli zespół zaburzeń

McKenzie dzieli zespół zaburzeń

strukturalnych na siedem zespołów:

strukturalnych na siedem zespołów:

1. Ból zcentralizowany lub symetryczny,

1. Ból zcentralizowany lub symetryczny,

rzadko promieniuje do pośladków

rzadko promieniuje do pośladków

2. Ból j.w. i zniesienie lordozy lędźwiowej

2. Ból j.w. i zniesienie lordozy lędźwiowej

3. Ból asymetryczny występują bóle do

3. Ból asymetryczny występują bóle do

pośladka uda i kolana

pośladka uda i kolana

4. Ból j.w. + shift

4. Ból j.w. + shift

5. Ból asymetryczny promieniujący do

5. Ból asymetryczny promieniujący do

podudzia

podudzia

6. Ból j.w. + shift

6. Ból j.w. + shift

7. Ból symetryczny lub nie występują bóle

7. Ból symetryczny lub nie występują bóle

pośladków i ud, pogłębiona lordoza

pośladków i ud, pogłębiona lordoza

lędźwiowa, zespół ten występuje przy

lędźwiowa, zespół ten występuje przy

przednim przemieszczeniu tarczy

przednim przemieszczeniu tarczy

międzykręgowej

międzykręgowej

TERAPIA

TERAPIA

Postępowanie terapeutyczne powinno

Postępowanie terapeutyczne powinno

rozpocząć się od zbadania i

rozpocząć się od zbadania i

zróżnicowania rodzaju zaburzeń

zróżnicowania rodzaju zaburzeń

Po zdiagnozowaniu zaleca się

Po zdiagnozowaniu zaleca się

wykonywanie ruchów przeprostu lub

wykonywanie ruchów przeprostu lub

maksymalnego zgięcia tułowia (w

maksymalnego zgięcia tułowia (w

zależności od kierunku przesunięcia

zależności od kierunku przesunięcia

tarczy międzykręgowej)

tarczy międzykręgowej)

Pacjent powinien powtarzać ćwiczenia

Pacjent powinien powtarzać ćwiczenia

co 2 godziny po około 10 powtórzeń

co 2 godziny po około 10 powtórzeń

dlatego ważna jest współpraca

dlatego ważna jest współpraca

pacjenta z terapeutą aby nauczył się

pacjenta z terapeutą aby nauczył się

poprawnego wykonywania ćwiczeń i

poprawnego wykonywania ćwiczeń i

uświadomił sobie dysfunkcje

uświadomił sobie dysfunkcje

Ważnym elementem terapii jest także

Ważnym elementem terapii jest także

uświadomienie pacjentowi

uświadomienie pacjentowi

prawidłowych stereotypów

prawidłowych stereotypów

ruchowych i przestrzeganie ich w

ruchowych i przestrzeganie ich w

życiu codziennym

życiu codziennym

Pacjent nie powinien wykonywać

Pacjent nie powinien wykonywać

ruchów zwiększających wypadanie

ruchów zwiększających wypadanie

krążka (ograniczyć pochylanie się,

krążka (ograniczyć pochylanie się,

podnoszenie ciężarów)

podnoszenie ciężarów)

Podczas odpoczynku należy pamiętać o

Podczas odpoczynku należy pamiętać o

wałku pod lędźwia celem zachowania

wałku pod lędźwia celem zachowania

właściwego wygięcia kręgosłupa

właściwego wygięcia kręgosłupa

Po zakończeniu sesji leczenia pacjent

Po zakończeniu sesji leczenia pacjent

powinien wykonywać ćwiczenia

powinien wykonywać ćwiczenia

samodzielnie 2 razy dziennie

samodzielnie 2 razy dziennie

Przykładowe ćwiczenia

Przykładowe ćwiczenia

PRZECIWWSKAZANIA

PRZECIWWSKAZANIA



Brak współpracy z pacjentem

Brak współpracy z pacjentem



Zaburzenia stawowe

Zaburzenia stawowe



RZS

RZS



Niestabilość kręgosłupa

Niestabilość kręgosłupa



Zapalenia kości

Zapalenia kości



Zaburzenia krążenia

Zaburzenia krążenia



Hemofilia

Hemofilia



Złamania kości

Złamania kości



Uszkodzenia tarczy międzykręgowej

Uszkodzenia tarczy międzykręgowej



Wyraźne ubytki neurologiczne

Wyraźne ubytki neurologiczne



Ekstremalnie zła postawa

Ekstremalnie zła postawa



Schorzenia neurologiczne

Schorzenia neurologiczne



Ciąża

Ciąża



Choroby infekcyjne

Choroby infekcyjne



Zaawansowana cukrzyca

Zaawansowana cukrzyca



Osteoporoza

Osteoporoza

Dziękuję za uwagę.

Dziękuję za uwagę.