background image

 

 

 

 

BÓLE KRĘGOSŁUPA 

BÓLE KRĘGOSŁUPA 

wg McKENZIE’GO

wg McKENZIE’GO

background image

 

 

 

 

Segment ruchowy

Segment ruchowy

Składa się z dwóch trzonów 

Składa się z dwóch trzonów 

kręgowych, łuków kręgów, wyrostków 

kręgowych, łuków kręgów, wyrostków 

kręgów, powierzchni stawowych 

kręgów, powierzchni stawowych 

wyrostków kręgów, tarczy 

wyrostków kręgów, tarczy 

międzykręgowej, więzadeł, mięśni 

międzykręgowej, więzadeł, mięśni 

krótkich, rdzenia i korzeni 

krótkich, rdzenia i korzeni 

nerwowych, naczyń krwionośnych 

nerwowych, naczyń krwionośnych 

background image

 

 

 

 

Tarcza międzykręgowa

Tarcza międzykręgowa

Składa się z jądra galaretowatego (70-

Składa się z jądra galaretowatego (70-

90% wody)

90% wody)

Pierścienia włóknistego (12-20 warstw 

Pierścienia włóknistego (12-20 warstw 

włókien kolagenowych)

włókien kolagenowych)

Płytek granicznych ( 1mm chrząstka 

Płytek granicznych ( 1mm chrząstka 

szklista od strony trzonu, włóknista 

szklista od strony trzonu, włóknista 

od strony tarczy międzykręgowej)

od strony tarczy międzykręgowej)

background image

 

 

 

 

background image

 

 

 

 

Rodzaje bólu

Rodzaje bólu

Somatyczny – powstaje w skutek aktywacji 

Somatyczny – powstaje w skutek aktywacji 

receptorów bólowych w unerwionych 

receptorów bólowych w unerwionych 

strukturach kręgosłupa, tępy i 

strukturach kręgosłupa, tępy i 

zlokalizowany

zlokalizowany

Somatyczny podzielony – wyczuwalny w 

Somatyczny podzielony – wyczuwalny w 

innych topograficznie obszarach niż 

innych topograficznie obszarach niż 

lokalizacja właściwego źródła bólu, 

lokalizacja właściwego źródła bólu, 

projekcja bólu w pachwinę, pośladki lub 

projekcja bólu w pachwinę, pośladki lub 

kończynę dolną 

kończynę dolną 

nie segmentarna

nie segmentarna

, nie ma 

, nie ma 

ubytków neurologicznych

ubytków neurologicznych

background image

 

 

 

 

Korzonkowy – spowodowany przez 

Korzonkowy – spowodowany przez 

ucisk na korzenie nerwowe, ma 

ucisk na korzenie nerwowe, ma 

charakter bólów ostrych zawsze w 

charakter bólów ostrych zawsze w 

odpowiadającym dermatomie, 

odpowiadającym dermatomie, 

najczęściej występują ubytki 

najczęściej występują ubytki 

neurologiczne

neurologiczne

background image

 

 

 

 

Zespoły zaburzeń wg 

Zespoły zaburzeń wg 

McKenzie

McKenzie

ZESPÓŁ ZABURZEŃ POSTURALNYCH 

ZESPÓŁ ZABURZEŃ POSTURALNYCH 

bóle mogą być spowodowane przez 

bóle mogą być spowodowane przez 

wszystkie struktury wrażliwe na ból, 

wszystkie struktury wrażliwe na ból, 

występują przy rozciąganiu zdrowych 

występują przy rozciąganiu zdrowych 

struktur anatomicznych 

struktur anatomicznych 

Ból jest miejscowy, tępy, bez 

Ból jest miejscowy, tępy, bez 

promieniowania, narasta powoli, jest 

promieniowania, narasta powoli, jest 

nie stały, zawsze przerywany

nie stały, zawsze przerywany

background image

 

 

 

 

Pogorszenie występuje przy 

Pogorszenie występuje przy 

długotrwałym nieprawidłowym 

długotrwałym nieprawidłowym 

siedzeniu, staniu, pochylaniu, leżeniu 

siedzeniu, staniu, pochylaniu, leżeniu 

Nie powstaje w czasie lub w wyniku 

Nie powstaje w czasie lub w wyniku 

ruchu 

ruchu 

Poprawa następuje przy ruchach, 

Poprawa następuje przy ruchach, 

przybraniu prawidłowej postawy

przybraniu prawidłowej postawy

background image

 

 

 

 

ZESPÓŁ ZABURZEŃ FUNKCJONALNYCH 

ZESPÓŁ ZABURZEŃ FUNKCJONALNYCH 

ograniczenie ruchu spowodowane 

ograniczenie ruchu spowodowane 

przez przykurczone mięśnie, 

przez przykurczone mięśnie, 

mechanizm jest taki sam jak w 

mechanizm jest taki sam jak w 

zespole zaburzeń posturalnych z tą 

zespole zaburzeń posturalnych z tą 

różnicą że bóle są wynikiem 

różnicą że bóle są wynikiem 

rozciągnięcia tkanek przykurczonych 

rozciągnięcia tkanek przykurczonych 

lub zmienionych w wyniku procesów 

lub zmienionych w wyniku procesów 

starzenia się, chorobowych lub blizn

starzenia się, chorobowych lub blizn

background image

 

 

 

 

Ból jest zlokalizowany w pobliżu osi 

Ból jest zlokalizowany w pobliżu osi 

kręgosłupa, nie promieniujący, z 

kręgosłupa, nie promieniujący, z 

wyjątkiem sytuacji gdy proces 

wyjątkiem sytuacji gdy proces 

dotyczy sąsiadującego nerwu, 

dotyczy sąsiadującego nerwu, 

promieniuje wtedy do pośladka, uda, 

promieniuje wtedy do pośladka, uda, 

podudzia,

podudzia,

Przyczyną mogą być urazy lub 

Przyczyną mogą być urazy lub 

zaburzenia kiedy podczas leczenia 

zaburzenia kiedy podczas leczenia 

dochodzi do powstania przykurczy a 

dochodzi do powstania przykurczy a 

także przewlekły zespół 

także przewlekły zespół 

nieprawidłowej postawy 

nieprawidłowej postawy 

Ból zawsze przerywany

Ból zawsze przerywany

background image

 

 

 

 

Pogorszenie następuje przy 

Pogorszenie następuje przy 

przyjmowaniu pozycji lub ruchu w 

przyjmowaniu pozycji lub ruchu w 

maksymalnym zakresie, nie 

maksymalnym zakresie, nie 

występuje w czasie lecz pod koniec 

występuje w czasie lecz pod koniec 

ruchu 

ruchu 

Poprawa przy pozycjach i ruchu w 

Poprawa przy pozycjach i ruchu w 

niepełnym zakresie 

niepełnym zakresie 

background image

 

 

 

 

ZROSTY KORZENI NERWOWYCH           

ZROSTY KORZENI NERWOWYCH           

są szczególną postacią dysfunkcji, 

są szczególną postacią dysfunkcji, 

mechanizm jest podobny jak w 

mechanizm jest podobny jak w 

zaburzeniach funkcjonalnych z tą 

zaburzeniach funkcjonalnych z tą 

różnicą że zrosty i blizny dotyczą 

różnicą że zrosty i blizny dotyczą 

struktur nerwowo oponowych 

struktur nerwowo oponowych 

 

 

Ból przerywany, promieniujący do 

Ból przerywany, promieniujący do 

pośladków, ud, podudzi i stóp, 

pośladków, ud, podudzi i stóp, 

występują także inne objawy jak 

występują także inne objawy jak 

parestezje lub osłabienie czucia a 

parestezje lub osłabienie czucia a 

stopień nasilenia bólu jest 

stopień nasilenia bólu jest 

proporcjonalny do siły z jaką ulegają 

proporcjonalny do siły z jaką ulegają 

rozciągnięciu zrosty

rozciągnięciu zrosty

background image

 

 

 

 

Pogorszenie następuje przy ułożeniu 

Pogorszenie następuje przy ułożeniu 

lub ruchach zgięcia przy 

lub ruchach zgięcia przy 

wyprostowanych kończynach dolnych 

wyprostowanych kończynach dolnych 

a także przy końcu ruchu

a także przy końcu ruchu

Poprawa następuje przy ułożeniu i 

Poprawa następuje przy ułożeniu i 

ruchach nie wymagających 

ruchach nie wymagających 

maksymalnego zakresu ruchu 

maksymalnego zakresu ruchu 

background image

 

 

 

 

ZESPÓŁ ZABURZEŃ STRUKTURALNYCH

ZESPÓŁ ZABURZEŃ STRUKTURALNYCH

W tym zespole ból związany jest ze 

W tym zespole ból związany jest ze 

zmianami anatomicznymi w 

zmianami anatomicznymi w 

strukturach kręgosłupa, powoduje to 

strukturach kręgosłupa, powoduje to 

zmiany w ustawieniu powierzchni 

zmiany w ustawieniu powierzchni 

stawowych wobec siebie oraz 

stawowych wobec siebie oraz 

zaburzenia kierunków ruchów i 

zaburzenia kierunków ruchów i 

wadliwą postawę, McKenzie uważa że 

wadliwą postawę, McKenzie uważa że 

istotą rzeczy są zmiany w tarczy 

istotą rzeczy są zmiany w tarczy 

międzykręgowej, rozróżnia w tym 

międzykręgowej, rozróżnia w tym 

wypadku dwa rodzaje tych zaburzeń: 

wypadku dwa rodzaje tych zaburzeń: 

przednie i tylne

przednie i tylne

background image

 

 

 

 

Ból zlokalizowany jest centralnie lub po 

Ból zlokalizowany jest centralnie lub po 

jednej ze stron może być 

jednej ze stron może być 

symetryczny, promieniuje do 

symetryczny, promieniuje do 

pośladka, uda, podudzia, stopy, 

pośladka, uda, podudzia, stopy, 

umiejscowienie i promieniowanie 

umiejscowienie i promieniowanie 

bólu może ulegać szybkim zmianom, 

bólu może ulegać szybkim zmianom, 

bóle mogą mieć charakter głęboki, 

bóle mogą mieć charakter głęboki, 

tępy lub nagły i ostry, towarzyszyć 

tępy lub nagły i ostry, towarzyszyć 

mogą parestezje i osłabienie czucia 

mogą parestezje i osłabienie czucia 

Często ból nagły, w krótkim czasie 

Często ból nagły, w krótkim czasie 

może się nasilić i rozszerzyć na 

może się nasilić i rozszerzyć na 

kończyny

kończyny

background image

 

 

 

 

Ból stały o zmiennej intensywności

Ból stały o zmiennej intensywności

Pogorszenie (zespół tylny) przy 

Pogorszenie (zespół tylny) przy 

schylaniu, siedzeniu, wstawaniu,

schylaniu, siedzeniu, wstawaniu,

Przy transpozycji tułowia (shift) 

Przy transpozycji tułowia (shift) 

chodzenie i stanie także powoduje 

chodzenie i stanie także powoduje 

ból

ból

(zespół przedni) przy chodzeniu i 

(zespół przedni) przy chodzeniu i 

staniu, chorzy często cierpią na 

staniu, chorzy często cierpią na 

zaburzenia snu, rano odczuwają silne 

zaburzenia snu, rano odczuwają silne 

bóle

bóle

background image

 

 

 

 

Poprawa (zespół tylny) przy chodzeniu 

Poprawa (zespół tylny) przy chodzeniu 

i staniu

i staniu

(zespół przedni) przy siedzeniu i 

(zespół przedni) przy siedzeniu i 

różnych pozycjach w zgięciu tułowia 

różnych pozycjach w zgięciu tułowia 

Transpozycja (shift) nie ma prawie 

Transpozycja (shift) nie ma prawie 

żadnej pozycji w której dochodziłoby 

żadnej pozycji w której dochodziłoby 

do zmniejszenia dolegliwości 

do zmniejszenia dolegliwości 

bólowych 

bólowych 

background image

 

 

 

 

Lędźwiowa transpozycja tułowia – shift 

Lędźwiowa transpozycja tułowia – shift 

(translacja, boczne przesunięcie, 

(translacja, boczne przesunięcie, 

postawa skoliotyczna) charakteryzuje 

postawa skoliotyczna) charakteryzuje 

się przemieszczeniem tułowia w 

się przemieszczeniem tułowia w 

stosunku do miednicy w kierunku 

stosunku do miednicy w kierunku 

bocznym, spowodowane może być 

bocznym, spowodowane może być 

przez zespół zaburzeń 

przez zespół zaburzeń 

funkcjonalnych lub strukturalnych

funkcjonalnych lub strukturalnych

background image

 

 

 

 

Fenomen centralizacji bólu: objaw ten 

Fenomen centralizacji bólu: objaw ten 

polega na przemieszczeniu się bólu 

polega na przemieszczeniu się bólu 

pierwotnie promieniującego do 

pierwotnie promieniującego do 

kończyny do linii środkowej 

kończyny do linii środkowej 

kręgosłupa

kręgosłupa

Ruchy i pozycje wywołujące ten objaw 

Ruchy i pozycje wywołujące ten objaw 

mogą być stosowane w leczeniu i 

mogą być stosowane w leczeniu i 

profilaktyce

profilaktyce

Objaw ten występuje tylko w zespole 

Objaw ten występuje tylko w zespole 

zaburzeń strukturalnych więc ma 

zaburzeń strukturalnych więc ma 

także wartość diagnostyczną

także wartość diagnostyczną

background image

 

 

 

 

background image

 

 

 

 

McKenzie dzieli zespół zaburzeń 

McKenzie dzieli zespół zaburzeń 

strukturalnych na siedem zespołów:

strukturalnych na siedem zespołów:

1. Ból zcentralizowany lub symetryczny, 

1. Ból zcentralizowany lub symetryczny, 

rzadko promieniuje do pośladków 

rzadko promieniuje do pośladków 

2. Ból j.w. i zniesienie lordozy lędźwiowej

2. Ból j.w. i zniesienie lordozy lędźwiowej

3. Ból asymetryczny występują bóle do 

3. Ból asymetryczny występują bóle do 

pośladka uda i kolana

pośladka uda i kolana

4. Ból j.w. + shift

4. Ból j.w. + shift

5. Ból asymetryczny promieniujący do 

5. Ból asymetryczny promieniujący do 

podudzia

podudzia

6. Ból j.w. + shift

6. Ból j.w. + shift

7. Ból symetryczny lub nie występują bóle 

7. Ból symetryczny lub nie występują bóle 

pośladków i ud, pogłębiona lordoza 

pośladków i ud, pogłębiona lordoza 

lędźwiowa, zespół ten występuje przy 

lędźwiowa, zespół ten występuje przy 

przednim przemieszczeniu tarczy 

przednim przemieszczeniu tarczy 

międzykręgowej

międzykręgowej

background image

 

 

 

 

background image

 

 

 

 

TERAPIA

TERAPIA

Postępowanie terapeutyczne powinno 

Postępowanie terapeutyczne powinno 

rozpocząć się od zbadania i 

rozpocząć się od zbadania i 

zróżnicowania rodzaju zaburzeń

zróżnicowania rodzaju zaburzeń

Po zdiagnozowaniu zaleca się 

Po zdiagnozowaniu zaleca się 

wykonywanie ruchów przeprostu lub 

wykonywanie ruchów przeprostu lub 

maksymalnego zgięcia tułowia (w 

maksymalnego zgięcia tułowia (w 

zależności od kierunku przesunięcia 

zależności od kierunku przesunięcia 

tarczy międzykręgowej)

tarczy międzykręgowej)

background image

 

 

 

 

Pacjent powinien powtarzać ćwiczenia 

Pacjent powinien powtarzać ćwiczenia 

co 2 godziny po około 10 powtórzeń 

co 2 godziny po około 10 powtórzeń 

dlatego ważna jest współpraca 

dlatego ważna jest współpraca 

pacjenta z terapeutą aby nauczył się 

pacjenta z terapeutą aby nauczył się 

poprawnego wykonywania ćwiczeń i 

poprawnego wykonywania ćwiczeń i 

uświadomił sobie dysfunkcje

uświadomił sobie dysfunkcje

Ważnym elementem terapii jest także 

Ważnym elementem terapii jest także 

uświadomienie pacjentowi 

uświadomienie pacjentowi 

prawidłowych stereotypów 

prawidłowych stereotypów 

ruchowych i przestrzeganie ich w 

ruchowych i przestrzeganie ich w 

życiu codziennym

życiu codziennym

background image

 

 

 

 

Pacjent nie powinien wykonywać 

Pacjent nie powinien wykonywać 

ruchów zwiększających wypadanie 

ruchów zwiększających wypadanie 

krążka (ograniczyć pochylanie się, 

krążka (ograniczyć pochylanie się, 

podnoszenie ciężarów)

podnoszenie ciężarów)

Podczas odpoczynku należy pamiętać o 

Podczas odpoczynku należy pamiętać o 

wałku pod lędźwia celem zachowania 

wałku pod lędźwia celem zachowania 

właściwego wygięcia kręgosłupa

właściwego wygięcia kręgosłupa

Po zakończeniu sesji leczenia pacjent 

Po zakończeniu sesji leczenia pacjent 

powinien wykonywać ćwiczenia 

powinien wykonywać ćwiczenia 

samodzielnie 2 razy dziennie

samodzielnie 2 razy dziennie

background image

 

 

 

 

Przykładowe ćwiczenia

Przykładowe ćwiczenia

background image

 

 

 

 

PRZECIWWSKAZANIA

PRZECIWWSKAZANIA

Brak współpracy z pacjentem

Brak współpracy z pacjentem

Zaburzenia stawowe

Zaburzenia stawowe

RZS

RZS

Niestabilość kręgosłupa

Niestabilość kręgosłupa

Zapalenia kości

Zapalenia kości

Zaburzenia krążenia 

Zaburzenia krążenia 

Hemofilia

Hemofilia

Złamania kości 

Złamania kości 

Uszkodzenia tarczy międzykręgowej

Uszkodzenia tarczy międzykręgowej

Wyraźne ubytki neurologiczne

Wyraźne ubytki neurologiczne

Ekstremalnie zła postawa

Ekstremalnie zła postawa

Schorzenia neurologiczne

Schorzenia neurologiczne

Ciąża

Ciąża

Choroby infekcyjne

Choroby infekcyjne

Zaawansowana cukrzyca

Zaawansowana cukrzyca

Osteoporoza 

Osteoporoza 

background image

 

 

 

 

Dziękuję   za   uwagę.

Dziękuję   za   uwagę.


Document Outline