Starość

Procesy biologiczne i 

psychologiczne

Różne definicje starzenia się

• Wiek biologiczny
• Wiek kalendarzowy
• Wiek społeczny
• Wiek ekonomiczny
• Wiek socjalny
• Wiek psychologiczny

Różne aspekty starzenia się

• Starzenie się uniwersalne – zmarszczki
• Starzenie się probabilistyczne – demencja
• Starzenie się pierwotne – zmiany 

somatyczne

• Starzenie się wtórne – zmiany towarzyszące
• Efekty dystalne – dawne urazy i choroby
• Efekty proksymalne – niedawne choroby

Starzenie się biologiczne

• Zmiany – obniżanie się sprawności 

funkcjonowania organizmu o 0,8 do 
1% rocznie, od 30 roku życia

• Zmiany manifestują się szybciej w 

funkcjach złożonych

• Choroby mają wpływ kumulacyjny

Zmiany somatyczne

• Skóra
• System wydalniczy – gorsze 

filtrowanie toksyn

• Mięśnie – obniżenie masy i 

sprawności

• Układ krwionośny – zmniejszenie 

elastyczności naczyń

Starzenie się systemu 

sensorycznego

• Wzrok:
• - problemy z akomodacją (65%)
• - kurza ślepota
• Słuch
• - niedosłyszenie (32% poważne, 75% 

lekkie)

• Smak, dotyk, ból: podwyższenie 

progów wrażliwości

Zmiany związane z 

funkcjonowaniem poznawczym

• Uwaga – obniżenie podzielności uwagi
• Pamięć:
• - obniżenie zdolności zapamiętywania
• - zaburzenie rozpoznawania realne-

tylko w myślach

• Inteligencja, twórczość – brak 

jednoznacznych wyników, duże 
zróżnicowanie indywidualne

Zmiany osobowościowe

• Introwersja-ekstrawersja
• Wzrost introwersji z wiekiem, szybszy 

u mężczyzn (odwrócenie proporcji)

• Inne wymiary
• Brak jednoznacznych wyników, 

związany ze znacznym 
zróżnicowaniem indywidualnym

Choroby psychiczne wieku 

podeszłego

• Demencja – różne rodzaje
• Depresja
• Lęk: zaburzenia obsesyjno-

kompulsyjne

• Uzależnienia – lekomania
• Schizofrenia paranoidalna

Czynniki wpływające na jakość 

życia

• 1. Aktywność
• 2. Poziom wykształcenia
• 3. Status ekonomiczny
• 4. Indywidualna historia życia
• 5. Przeżycia zbiorowe – historia 

pokolenia

• 6. Oczekiwania wobec starości

Czynniki wpływające na jakość 

życia w przyszłości

• 1. Postęp medyczny
• 2. Czynniki kulturowe – zmiany w 

spostrzeganiu starości

• 3. Czynniki społeczne, w tym rozpad 

rodziny

• 4. Czynniki ekonomiczne – wzrost 

dobrobytu